Tipiṭaka / Tipiṭaka (English) / Saṁyutta Nikāya, English translation |
สํยุตฺต นิกาย ๓๕ฯ๒๔๗
The Related Suttas Collection 35.247
๑๙ฯ อาสีวิสวคฺค
19. The Simile of the Vipers
ฉปฺปาณโกปมสุตฺต
The Simile of Six Animals
“เสยฺยถาปิ, ภิกฺขเว, ปุริโส อรุคตฺโต ปกฺกคตฺโต สรวนํ ปวิเสยฺยฯ ตสฺส กุสกณฺฏกา เจว ปาเท วิชฺเฌยฺยุํ, สรปตฺตานิ จ คตฺตานิ วิเลเขยฺยุํฯ เอวญฺหิ โส, ภิกฺขเว, ปุริโส ภิโยฺยโส มตฺตาย ตโตนิทานํ ทุกฺขํ โทมนสฺสํ ปฏิสํเวทิเยถฯ
“Bhikkhus, suppose a person with wounded and festering limbs was to enter a thicket of thorny reeds. The kusa thorns would pierce their feet, and the reed leaves would scratch their limbs. And that would cause that person to experience even more pain and distress.
เอวเมว โข, ภิกฺขเว, อิเธกจฺโจ ภิกฺขุ คามคโต วา อรญฺญคโต วา ลภติ วตฺตารํ: ‘อยญฺจ โส อายสฺมา เอวงฺการี เอวํสมาจาโร อสุจิคามกณฺฏโก'ติฯ ตํ กณฺฏโกติ อิติ วิทิตฺวา สํวโร จ อสํวโร จ เวทิตพฺโพฯ
In the same way, some bhikkhu goes to a village or a wilderness and gets scolded, ‘This venerable, acting like this, behaving like this, is a filthy village thorn.’ Understanding that they’re a thorn, they should understand restraint and lack of restraint.
กถญฺจ, ภิกฺขเว, อสํวโร โหติ?
And how is someone unrestrained?
อิธ, ภิกฺขเว, ภิกฺขุ จกฺขุนา รูปํ ทิสฺวา ปิยรูเป รูเป อธิมุจฺจติ, อปฺปิยรูเป รูเป พฺยาปชฺชติ, อนุปฏฺฐิตกายสฺสติ จ วิหรติ ปริตฺตเจตโสฯ ตญฺจ เจโตวิมุตฺตึ ปญฺญาวิมุตฺตึ ยถาภูตํ นปฺปชานาติ, ยตฺถสฺส เต อุปฺปนฺนา ปาปกา อกุสลา ธมฺมา อปริเสสา นิรุชฺฌนฺติฯ
Take a bhikkhu who sees a sight with their eyes. If it’s pleasant they hold on to it, but if it’s unpleasant they dislike it. They live with mindfulness of the body unestablished and their heart restricted. And they don’t truly understand the freedom of heart and freedom by wisdom where those arisen bad, unskillful qualities cease without anything left over.
โสเตน สทฺทํ สุตฺวา …
When they hear a sound with their ears …
ฆาเนน คนฺธํ ฆายิตฺวา …
When they smell an odor with their nose …
ชิวฺหาย รสํ สายิตฺวา …
When they taste a flavor with their tongue …
กาเยน โผฏฺฐพฺพํ ผุสิตฺวา …
When they feel a touch with their body …
มนสา ธมฺมํ วิญฺญาย ปิยรูเป ธมฺเม อธิมุจฺจติ, อปฺปิยรูเป ธมฺเม พฺยาปชฺชติ, อนุปฏฺฐิตกายสฺสติ จ วิหรติ ปริตฺตเจตโส, ตญฺจ เจโตวิมุตฺตึ ปญฺญาวิมุตฺตึ ยถาภูตํ นปฺปชานาติ, ยตฺถสฺส เต อุปฺปนฺนา ปาปกา อกุสลา ธมฺมา อปริเสสา นิรุชฺฌนฺติฯ
When they know a thought with their mind, if it’s pleasant they hold on to it, but if it’s unpleasant they dislike it. They live with mindfulness of the body unestablished and a limited heart. And they don’t truly understand the freedom of heart and freedom by wisdom where those arisen bad, unskillful qualities cease without anything left over.
เสยฺยถาปิ, ภิกฺขเว, ปุริโส ฉปฺปาณเก คเหตฺวา นานาวิสเย นานาโคจเร ทฬฺหาย รชฺชุยา พนฺเธยฺยฯ อหึ คเหตฺวา ทฬฺหาย รชฺชุยา พนฺเธยฺยฯ สุสุมารํ คเหตฺวา ทฬฺหาย รชฺชุยา พนฺเธยฺยฯ ปกฺขึ คเหตฺวา ทฬฺหาย รชฺชุยา พนฺเธยฺยฯ กุกฺกุรํ คเหตฺวา ทฬฺหาย รชฺชุยา พนฺเธยฺยฯ สิงฺคาลํ คเหตฺวา ทฬฺหาย รชฺชุยา พนฺเธยฺยฯ มกฺกฏํ คเหตฺวา ทฬฺหาย รชฺชุยา พนฺเธยฺยฯ ทฬฺหาย รชฺชุยา พนฺธิตฺวา มชฺเฌ คณฺฐึ กริตฺวา โอสฺสชฺเชยฺยฯ
Suppose a person was to catch six animals, with diverse territories and feeding grounds, and tie them up with a strong rope. They’d catch a snake, a crocodile, a bird, a dog, a jackal, and a monkey, tie each up with a strong rope, then tie a knot in the middle and let them loose.
อถ โข, เต, ภิกฺขเว, ฉปฺปาณกา นานาวิสยา นานาโคจรา สกํ สกํ โคจรวิสยํ อาวิญฺเฉยฺยุํ—อหิ อาวิญฺเฉยฺย ‘วมฺมิกํ ปเวกฺขามี'ติ, สุสุมาโร อาวิญฺเฉยฺย ‘อุทกํ ปเวกฺขามี'ติ, ปกฺขี อาวิญฺเฉยฺย ‘อากาสํ เฑสฺสามี'ติ, กุกฺกุโร อาวิญฺเฉยฺย ‘คามํ ปเวกฺขามี'ติ, สิงฺคาโล อาวิญฺเฉยฺย ‘สีวถิกํ ปเวกฺขามี'ติ, มกฺกโฏ อาวิญฺเฉยฺย ‘วนํ ปเวกฺขามี'ติฯ ยทา โข เต, ภิกฺขเว, ฉปฺปาณกา ฌตฺตา อสฺสุ กิลนฺตา, อถ โข โย เนสํ ปาณกานํ พลวตโร อสฺส ตสฺส เต อนุวตฺเตยฺยุํ, อนุวิธาเยยฺยุํ วสํ คจฺเฉยฺยุํฯ
Then those six animals with diverse territories and feeding grounds would each pull towards their own domain and territory. The snake would pull one way, thinking ‘I’m going into an anthill!’ The crocodile would pull another way, thinking ‘I’m going into the water!’ The bird would pull another way, thinking ‘I’m flying into the sky!’ The dog would pull another way, thinking ‘I’m going into the village!’ The jackal would pull another way, thinking ‘I’m going into the charnel ground!’ The monkey would pull another way, thinking ‘I’m going into the jungle!’ When those six animals became exhausted and worn out, the strongest of them would get their way, and they’d all have to submit to their control.
เอวเมว โข, ภิกฺขเว, ยสฺส กสฺสจิ ภิกฺขุโน กายคตาสติ อภาวิตา อพหุลีกตา, ตํ จกฺขุ อาวิญฺฉติ มนาปิเยสุ รูเปสุ, อมนาปิยา รูปา ปฏิกูลา โหนฺติ …เป… มโน อาวิญฺฉติ มนาปิเยสุ ธมฺเมสุ, อมนาปิยา ธมฺมา ปฏิกูลา โหนฺติฯ
In the same way, when a bhikkhu has not developed or cultivated mindfulness of the body, their eye pulls towards pleasant sights, but is put off by unpleasant sights. Their ear … nose … tongue … body … mind pulls towards pleasant thoughts, but is put off by unpleasant thoughts.
เอวํ โข, ภิกฺขเว, อสํวโร โหติฯ
This is how someone is unrestrained.
กถญฺจ, ภิกฺขเว, สํวโร โหติ?
And how is someone restrained?
อิธ, ภิกฺขเว, ภิกฺขุ จกฺขุนา รูปํ ทิสฺวา ปิยรูเป รูเป นาธิมุจฺจติ, อปฺปิยรูเป รูเป น พฺยาปชฺชติ, อุปฏฺฐิตกายสฺสติ จ วิหรติ อปฺปมาณเจตโส, ตญฺจ เจโตวิมุตฺตึ ปญฺญาวิมุตฺตึ ยถาภูตํ ปชานาติ, ยตฺถสฺส เต อุปฺปนฺนา ปาปกา อกุสลา ธมฺมา อปริเสสา นิรุชฺฌนฺติ …เป…
Take a bhikkhu who sees a sight with their eyes. If it’s pleasant they don’t hold on to it, and if it’s unpleasant they don’t dislike it. They live with mindfulness of the body established and a limitless heart. And they truly understand the freedom of heart and freedom by wisdom where those arisen bad, unskillful qualities cease without anything left over.
ชิวฺหาย รสํ สายิตฺวา …เป… มนสา ธมฺมํ วิญฺญาย ปิยรูเป ธมฺเม นาธิมุจฺจติ, อปฺปิยรูเป ธมฺเม น พฺยาปชฺชติ, อุปฏฺฐิตกายสฺสติ จ วิหรติ อปฺปมาณเจตโส, ตญฺจ เจโตวิมุตฺตึ ปญฺญาวิมุตฺตึ ยถาภูตํ ปชานาติ ยตฺถสฺส เต อุปฺปนฺนา ปาปกา อกุสลา ธมฺมา อปริเสสา นิรุชฺฌนฺติฯ
They hear a sound … smell an odor … taste a flavor … feel a touch … know a thought with their mind. If it’s pleasant they don’t hold on to it, and if it’s unpleasant they don’t dislike it. They live with mindfulness of the body established and a limitless heart. And they truly understand the freedom of heart and freedom by wisdom where those arisen bad, unskillful qualities cease without anything left over.
เสยฺยถาปิ, ภิกฺขเว, ปุริโส ฉปฺปาณเก คเหตฺวา นานาวิสเย นานาโคจเร ทฬฺหาย รชฺชุยา พนฺเธยฺยฯ อหึ คเหตฺวา ทฬฺหาย รชฺชุยา พนฺเธยฺยฯ สุสุมารํ คเหตฺวา ทฬฺหาย รชฺชุยา พนฺเธยฺยฯ ปกฺขึ คเหตฺวา …เป… กุกฺกุรํ คเหตฺวา … สิงฺคาลํ คเหตฺวา … มกฺกฏํ คเหตฺวา ทฬฺหาย รชฺชุยา พนฺเธยฺยฯ ทฬฺหาย รชฺชุยา พนฺธิตฺวา ทเฬฺห ขีเล วา ถมฺเภ วา อุปนิพนฺเธยฺยฯ
Suppose a person was to catch six animals, with diverse territories and feeding grounds, and tie them up with a strong rope. They’d catch a snake, a crocodile, a bird, a dog, a jackal, and a monkey, tie each up with a strong rope, then tether them to a strong post or pillar.
อถ โข เต, ภิกฺขเว, ฉปฺปาณกา นานาวิสยา นานาโคจรา สกํ สกํ โคจรวิสยํ อาวิญฺเฉยฺยุํ—อหิ อาวิญฺเฉยฺย ‘วมฺมิกํ ปเวกฺขามี'ติ, สุสุมาโร อาวิญฺเฉยฺย ‘อุทกํ ปเวกฺขามี'ติ, ปกฺขี อาวิญฺเฉยฺย ‘อากาสํ เฑสฺสามี'ติ, กุกฺกุโร อาวิญฺเฉยฺย ‘คามํ ปเวกฺขามี'ติ, สิงฺคาโล อาวิญฺเฉยฺย ‘สีวถิกํ ปเวกฺขามี'ติ, มกฺกโฏ อาวิญฺเฉยฺย ‘วนํ ปเวกฺขามี'ติฯ ยทา โข เต, ภิกฺขเว, ฉปฺปาณกา ฌตฺตา อสฺสุ กิลนฺตา, อถ ตเมว ขีลํ วา ถมฺภํ วา อุปติฏฺเฐยฺยุํ, อุปนิสีเทยฺยุํ, อุปนิปชฺเชยฺยุํฯ
Then those six animals with diverse territories and feeding grounds would each pull towards their own domain and territory. The snake would pull one way, thinking ‘I’m going into an anthill!’ The crocodile would pull another way, thinking ‘I’m going into the water!’ The bird would pull another way, thinking ‘I’m flying into the sky!’ The dog would pull another way, thinking ‘I’m going into the village!’ The jackal would pull another way, thinking ‘I’m going into the charnel ground!’ The monkey would pull another way, thinking ‘I’m going into the jungle!’ When those six animals became exhausted and worn out, they’d stand or sit or lie down right by that post or pillar.
เอวเมว โข, ภิกฺขเว, ยสฺส กสฺสจิ ภิกฺขุโน กายคตาสติ ภาวิตา พหุลีกตา, ตํ จกฺขุ นาวิญฺฉติ มนาปิเยสุ รูเปสุ, อมนาปิยา รูปา นปฺปฏิกูลา โหนฺติ …เป… ชิวฺหา นาวิญฺฉติ มนาปิเยสุ รเสสุ …เป… มโน นาวิญฺฉติ มนาปิเยสุ ธมฺเมสุ, อมนาปิยา ธมฺมา นปฺปฏิกูลา โหนฺติฯ เอวํ โข, ภิกฺขเว, สํวโร โหติฯ
In the same way, when a bhikkhu has developed and cultivated mindfulness of the body, their eye doesn’t pull towards pleasant sights, and isn’t put off by unpleasant sights. Their ear … nose … tongue … body … mind doesn’t pull towards pleasant thoughts, and isn’t put off by unpleasant thoughts. This is how someone is restrained.
‘ทเฬฺห ขีเล วา ถมฺเภ วา'ติ โข, ภิกฺขเว, กายคตาย สติยา เอตํ อธิวจนํฯ
‘A strong post or pillar’ is a term for mindfulness of the body.
ตสฺมาติห โว, ภิกฺขเว, เอวํ สิกฺขิตพฺพํ: ‘กายคตา โน สติ ภาวิตา ภวิสฺสติ พหุลีกตา ยานีกตา วตฺถุกตา อนุฏฺฐิตา ปริจิตา สุสมารทฺธา'ติฯ เอวญฺหิ โข, ภิกฺขเว, สิกฺขิตพฺพนฺ”ติฯ
So you should train like this: ‘We will develop mindfulness of the body. We’ll cultivate it, make it our vehicle and our basis, keep it up, consolidate it, and properly implement it.’ That’s how you should train.”
ทสมํฯ
The authoritative text of the Saṁyutta Nikāya is the Pāli text. The English translation is provided as an aid to the study of the original Pāli text. [CREDITS »]