Library / Tipiṭaka / તિપિટક • Tipiṭaka / પરિવાર-અટ્ઠકથા • Parivāra-aṭṭhakathā |
ચોદકપુચ્છાવિસ્સજ્જનાવણ્ણના
Codakapucchāvissajjanāvaṇṇanā
૩૬૨-૩૬૩. ચોદનાય કો આદીતિઆદિપુચ્છાનં વિસ્સજ્જને સચ્ચે ચ અકુપ્પે ચાતિ સચ્ચે પતિટ્ઠાતબ્બં અકુપ્પે ચ. યં કતં વા ન કતં વા, તદેવ વત્તબ્બં, ન ચ ચોદકે વા અનુવિજ્જકે વા સઙ્ઘે વા કોપો ઉપ્પાદેતબ્બો. ઓતિણ્ણાનોતિણ્ણં જાનિતબ્બન્તિ ઓતિણ્ણઞ્ચ અનોતિણ્ણઞ્ચ વચનં જાનિતબ્બં. તત્રાયં જાનનવિધિ – એત્તકા ચોદકસ્સ પુબ્બકથા, એત્તકા પચ્છિમકથા, એત્તકા ચુદિતકસ્સ પુબ્બકથા, એત્તકા પચ્છિમકથાતિ જાનિતબ્બા . ચોદકસ્સ પમાણં ગણ્હિતબ્બં, ચુદિતકસ્સ પમાણં ગણ્હિતબ્બં, અનુવિજ્જકસ્સ પમાણં ગણ્હિતબ્બં, અનુવિજ્જકો અપ્પમત્તકમ્પિ અહાપેન્તો ‘‘આવુસો સમન્નાહરિત્વા ઉજું કત્વા આહરા’’તિ વત્તબ્બો, સઙ્ઘેન એવં પટિપજ્જિતબ્બં. યેન ધમ્મેન યેન વિનયેન યેન સત્થુસાસનેન તં અધિકરણં વૂપસમ્મતીતિ એત્થ ધમ્મોતિ ભૂતં વત્થુ. વિનયોતિ ચોદના ચેવ સારણા ચ. સત્થુસાસનન્તિ ઞત્તિસમ્પદા ચેવ અનુસ્સાવનસમ્પદા ચ. એતેન હિ ધમ્મેન ચ વિનયેન ચ સત્થુસાસનેન ચ અધિકરણં વૂપસમતિ, તસ્મા અનુવિજ્જકેન ભૂતેન વત્થુના ચોદેત્વા આપત્તિં સારેત્વા ઞત્તિસમ્પદાય ચેવ અનુસ્સાવનસમ્પદાય ચ તં અધિકરણં વૂપસમેતબ્બં, અનુવિજ્જકેન એવં પટિપજ્જિતબ્બં. સેસમેત્થ ઉત્તાનમેવ.
362-363.Codanāyako ādītiādipucchānaṃ vissajjane sacce ca akuppe cāti sacce patiṭṭhātabbaṃ akuppe ca. Yaṃ kataṃ vā na kataṃ vā, tadeva vattabbaṃ, na ca codake vā anuvijjake vā saṅghe vā kopo uppādetabbo. Otiṇṇānotiṇṇaṃ jānitabbanti otiṇṇañca anotiṇṇañca vacanaṃ jānitabbaṃ. Tatrāyaṃ jānanavidhi – ettakā codakassa pubbakathā, ettakā pacchimakathā, ettakā cuditakassa pubbakathā, ettakā pacchimakathāti jānitabbā . Codakassa pamāṇaṃ gaṇhitabbaṃ, cuditakassa pamāṇaṃ gaṇhitabbaṃ, anuvijjakassa pamāṇaṃ gaṇhitabbaṃ, anuvijjako appamattakampi ahāpento ‘‘āvuso samannāharitvā ujuṃ katvā āharā’’ti vattabbo, saṅghena evaṃ paṭipajjitabbaṃ. Yena dhammena yena vinayena yena satthusāsanena taṃ adhikaraṇaṃ vūpasammatīti ettha dhammoti bhūtaṃ vatthu. Vinayoti codanā ceva sāraṇā ca. Satthusāsananti ñattisampadā ceva anussāvanasampadā ca. Etena hi dhammena ca vinayena ca satthusāsanena ca adhikaraṇaṃ vūpasamati, tasmā anuvijjakena bhūtena vatthunā codetvā āpattiṃ sāretvā ñattisampadāya ceva anussāvanasampadāya ca taṃ adhikaraṇaṃ vūpasametabbaṃ, anuvijjakena evaṃ paṭipajjitabbaṃ. Sesamettha uttānameva.
૩૬૪. ઉપોસથો કિમત્થાયાતિઆદિપુચ્છાવિસ્સજ્જનમ્પિ ઉત્તાનમેવ. અવસાનગાથાસુ થેરે ચ પરિભાસતીતિ અવમઞ્ઞં કરોન્તો ‘‘કિં ઇમે જાનન્તી’’તિ પરિભાસતિ. ખતો ઉપહતિન્દ્રિયોતિ તાય છન્દાદિગામિતાય તેન ચ પરિભાસનેન અત્તના અત્તનો ખતત્તા ખતો. સદ્ધાદીનઞ્ચ ઇન્દ્રિયાનં ઉપહતત્તા ઉપહતિન્દ્રિયો. નિરયં ગચ્છતિ દુમ્મેધો, ન ચ સિક્ખાય ગારવોતિ સો ખતો ઉપહતિન્દ્રિયો પઞ્ઞાય અભાવતો દુમ્મેધો તીસુ સિક્ખાસુ અસિક્ખનતો ન ચ સિક્ખાય ગારવો કાયસ્સ ભેદા નિરયમેવ ઉપગચ્છતિ, તસ્મા ન ચ આમિસં નિસ્સાય…પે॰… યથા ધમ્મો તથા કરેતિ. તસ્સત્થો ન ચ આમિસં નિસ્સાય કરે, ચુદિતકચોદકેસુ હિ અઞ્ઞતરેન દિન્નં ચીવરાદિઆમિસં ગણ્હન્તો આમિસં નિસ્સાય કરોતિ, એવં ન કરેય્ય. ન ચ નિસ્સાય પુગ્ગલન્તિ ‘‘અયં મે ઉપજ્ઝાયો વા આચરિયો વા’’તિઆદિના નયેન છન્દાદીહિ ગચ્છન્તો પુગ્ગલં નિસ્સાય કરોતિ, એવં ન કરેય્ય. અથ ખો ઉભોપેતે વિવજ્જેત્વા યથા ધમ્મો ઠિતો, તથેવ કરેય્યાતિ.
364.Uposatho kimatthāyātiādipucchāvissajjanampi uttānameva. Avasānagāthāsu there ca paribhāsatīti avamaññaṃ karonto ‘‘kiṃ ime jānantī’’ti paribhāsati. Khato upahatindriyoti tāya chandādigāmitāya tena ca paribhāsanena attanā attano khatattā khato. Saddhādīnañca indriyānaṃ upahatattā upahatindriyo. Nirayaṃ gacchati dummedho, na ca sikkhāya gāravoti so khato upahatindriyo paññāya abhāvato dummedho tīsu sikkhāsu asikkhanato na ca sikkhāya gāravo kāyassa bhedā nirayameva upagacchati, tasmā na ca āmisaṃ nissāya…pe… yathā dhammo tathā kareti. Tassattho na ca āmisaṃ nissāya kare, cuditakacodakesu hi aññatarena dinnaṃ cīvarādiāmisaṃ gaṇhanto āmisaṃ nissāya karoti, evaṃ na kareyya. Na ca nissāya puggalanti ‘‘ayaṃ me upajjhāyo vā ācariyo vā’’tiādinā nayena chandādīhi gacchanto puggalaṃ nissāya karoti, evaṃ na kareyya. Atha kho ubhopete vivajjetvā yathā dhammo ṭhito, tatheva kareyyāti.
ઉપકણ્ણકં જપ્પતીતિ ‘‘એવં કથેહિ, મા એવં કથયિત્થા’’તિ કણ્ણમૂલે મન્તેતિ. જિમ્હં પેક્ખતીતિ દોસમેવ ગવેસતિ. વીતિહરતીતિ વિનિચ્છયં હાપેતિ. કુમ્મગ્ગં પટિસેવતીતિ આપત્તિં દીપેતિ.
Upakaṇṇakaṃ jappatīti ‘‘evaṃ kathehi, mā evaṃ kathayitthā’’ti kaṇṇamūle manteti. Jimhaṃ pekkhatīti dosameva gavesati. Vītiharatīti vinicchayaṃ hāpeti. Kummaggaṃ paṭisevatīti āpattiṃ dīpeti.
અકાલેન ચ ચોદેતીતિ અનોકાસે અનજ્ઝિટ્ઠોવ ચોદેતિ. પુબ્બાપરં ન જાનાતીતિ પુરિમકથઞ્ચ પચ્છિમકથઞ્ચ ન જાનાતિ.
Akālena ca codetīti anokāse anajjhiṭṭhova codeti. Pubbāparaṃ na jānātīti purimakathañca pacchimakathañca na jānāti.
અનુસન્ધિવચનપથં ન જાનાતીતિ કથાનુસન્ધિવિનિચ્છયાનુસન્ધિવસેન વચનં ન જાનાતિ. સેસં સબ્બત્થ ઉત્તાનમેવાતિ.
Anusandhivacanapathaṃna jānātīti kathānusandhivinicchayānusandhivasena vacanaṃ na jānāti. Sesaṃ sabbattha uttānamevāti.
ચોદનાકણ્ડવણ્ણના નિટ્ઠિતા.
Codanākaṇḍavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
તિપિટક (મૂલ) • Tipiṭaka (Mūla) / વિનયપિટક • Vinayapiṭaka / પરિવારપાળિ • Parivārapāḷi
૧. અનુવિજ્જકઅનુયોગો • 1. Anuvijjakaanuyogo
૨. ચોદકાદિપટિપત્તિ • 2. Codakādipaṭipatti
ટીકા • Tīkā / વિનયપિટક (ટીકા) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / વજિરબુદ્ધિ-ટીકા • Vajirabuddhi-ṭīkā / અનુવિજ્જકકિચ્ચવણ્ણના • Anuvijjakakiccavaṇṇanā
ટીકા • Tīkā / વિનયપિટક (ટીકા) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / વિમતિવિનોદની-ટીકા • Vimativinodanī-ṭīkā / અનુવિજ્જકકિચ્ચવણ્ણના • Anuvijjakakiccavaṇṇanā
ટીકા • Tīkā / વિનયપિટક (ટીકા) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / પાચિત્યાદિયોજનાપાળિ • Pācityādiyojanāpāḷi / ચોદકપુચ્છાવિસ્સજ્જના • Codakapucchāvissajjanā