Library / Tipiṭaka / તિપિટક • Tipiṭaka / મજ્ઝિમનિકાય (અટ્ઠકથા) • Majjhimanikāya (aṭṭhakathā) |
૩. સુઞ્ઞતવગ્ગો
3. Suññatavaggo
૧. ચૂળસુઞ્ઞતસુત્તવણ્ણના
1. Cūḷasuññatasuttavaṇṇanā
૧૭૬. એવં મે સુતન્તિ ચૂળસુઞ્ઞતસુત્તં. તત્થ એકમિદન્તિ થેરો કિર ભગવતો વત્તં કત્વા અત્તનો દિવાટ્ઠાનં ગન્ત્વા કાલપરિચ્છેદં કત્વા નિબ્બાનારમ્મણં સુઞ્ઞતાફલસમાપત્તિં અપ્પેત્વા નિસિન્નો યથાપરિચ્છેદેન વુટ્ઠાસિ. અથસ્સ સઙ્ખારા સુઞ્ઞતો ઉપટ્ઠહિંસુ. સો સુઞ્ઞતાકથં સોતુકામો જાતો. અથસ્સ એતદહોસિ – ‘‘ન ખો પન સક્કા ધુરેન ધુરં પહરન્તેન વિય ગન્ત્વા ‘સુઞ્ઞતાકથં મે, ભન્તે, કથેથા’તિ ભગવન્તં વત્તું, હન્દાહં યં મે ભગવા નગરકં ઉપનિસ્સાય વિહરન્તો એકં કથં કથેસિ, તં સારેમિ, એવં મે ભગવા સુઞ્ઞતાકથં કથેસ્સતી’’તિ દસબલં સારેન્તો એકમિદન્તિઆદિમાહ.
176.Evaṃme sutanti cūḷasuññatasuttaṃ. Tattha ekamidanti thero kira bhagavato vattaṃ katvā attano divāṭṭhānaṃ gantvā kālaparicchedaṃ katvā nibbānārammaṇaṃ suññatāphalasamāpattiṃ appetvā nisinno yathāparicchedena vuṭṭhāsi. Athassa saṅkhārā suññato upaṭṭhahiṃsu. So suññatākathaṃ sotukāmo jāto. Athassa etadahosi – ‘‘na kho pana sakkā dhurena dhuraṃ paharantena viya gantvā ‘suññatākathaṃ me, bhante, kathethā’ti bhagavantaṃ vattuṃ, handāhaṃ yaṃ me bhagavā nagarakaṃ upanissāya viharanto ekaṃ kathaṃ kathesi, taṃ sāremi, evaṃ me bhagavā suññatākathaṃ kathessatī’’ti dasabalaṃ sārento ekamidantiādimāha.
તત્થ ઇદન્તિ નિપાતમત્તમેવ. કચ્ચિમેતં, ભન્તેતિ થેરો એકપદે ઠત્વા સટ્ઠિપદસહસ્સાનિ ઉગ્ગહેત્વા ધારેતું સમત્થો, કિં સો ‘‘સુઞ્ઞતાવિહારેના’’તિ એકં પદં ધારેતું ન સક્ખિસ્સતિ, સોતુકામેન પન જાનન્તેન વિય પુચ્છિતું ન વટ્ટતિ, પાકટં કત્વા વિત્થારિયમાનં સુઞ્ઞતાકથં સોતુકામો અજાનન્તો વિય એવમાહ. એકો અજાનન્તોપિ જાનન્તો વિય હોતિ, થેરો એવરૂપં કોહઞ્ઞં કિં કરિસ્સતિ, અત્તનો જાનનટ્ઠાનેપિ ભગવતો અપચિતિં દસ્સેત્વા ‘‘કચ્ચિમેત’’ન્તિઆદિમાહ.
Tattha idanti nipātamattameva. Kaccimetaṃ, bhanteti thero ekapade ṭhatvā saṭṭhipadasahassāni uggahetvā dhāretuṃ samattho, kiṃ so ‘‘suññatāvihārenā’’ti ekaṃ padaṃ dhāretuṃ na sakkhissati, sotukāmena pana jānantena viya pucchituṃ na vaṭṭati, pākaṭaṃ katvā vitthāriyamānaṃ suññatākathaṃ sotukāmo ajānanto viya evamāha. Eko ajānantopi jānanto viya hoti, thero evarūpaṃ kohaññaṃ kiṃ karissati, attano jānanaṭṭhānepi bhagavato apacitiṃ dassetvā ‘‘kaccimeta’’ntiādimāha.
પુબ્બેપીતિ પઠમબોધિયં નગરકં ઉપનિસ્સાય વિહરણકાલેપિ. એતરહિપીતિ ઇદાનિપિ. એવં પન વત્વા ચિન્તેસિ – ‘‘આનન્દો સુઞ્ઞતાકથં સોતુકામો, એકો પન સોતું સક્કોતિ, ન ઉગ્ગહેતું, એકો સોતુમ્પિ ઉગ્ગહેતુમ્પિ સક્કોતિ, ન કથેતું, આનન્દો પન સોતુમ્પિ સક્કોતિ ઉગ્ગહેતુમ્પિ કથેતુમ્પિ, (કથેમિસ્સ) સુઞ્ઞતાકથ’’ન્તિ. ઇતિ તં કથેન્તો સેય્યથાપીતિઆદિમાહ. તત્થ સુઞ્ઞો હત્થિગવાસ્સવળવેનાતિ તત્થ કટ્ઠરૂપપોત્થકરૂપચિત્તરૂપવસેન કતા હત્થિઆદયો અત્થિ, વેસ્સવણમન્ધાતાદીનં ઠિતટ્ઠાને ચિત્તકમ્મવસેન કતમ્પિ, રતનપરિક્ખતાનં વાતપાનદ્વારબન્ધમઞ્ચપીઠાદીનં વસેન સણ્ઠિતમ્પિ, જિણ્ણપટિસઙ્ખરણત્થં ઠપિતમ્પિ જાતરૂપરજતં અત્થિ, કટ્ઠરૂપાદિવસેન કતા ધમ્મસવનપઞ્હપુચ્છનાદિવસેન આગચ્છન્તા ચ ઇત્થિપુરિસાપિ અત્થિ, તસ્મા ન સો તેહિ સુઞ્ઞો. ઇન્દ્રિયબદ્ધાનં સવિઞ્ઞાણકાનં હત્થિઆદીનં, ઇચ્છિતિચ્છિતક્ખણે પરિભુઞ્જિતબ્બસ્સ જાતરૂપરજતસ્સ, નિબદ્ધવાસં વસન્તાનં ઇત્થિપુરિસાનઞ્ચ અભાવં સન્ધાયેતં વુત્તં.
Pubbepīti paṭhamabodhiyaṃ nagarakaṃ upanissāya viharaṇakālepi. Etarahipīti idānipi. Evaṃ pana vatvā cintesi – ‘‘ānando suññatākathaṃ sotukāmo, eko pana sotuṃ sakkoti, na uggahetuṃ, eko sotumpi uggahetumpi sakkoti, na kathetuṃ, ānando pana sotumpi sakkoti uggahetumpi kathetumpi, (kathemissa) suññatākatha’’nti. Iti taṃ kathento seyyathāpītiādimāha. Tattha suñño hatthigavāssavaḷavenāti tattha kaṭṭharūpapotthakarūpacittarūpavasena katā hatthiādayo atthi, vessavaṇamandhātādīnaṃ ṭhitaṭṭhāne cittakammavasena katampi, ratanaparikkhatānaṃ vātapānadvārabandhamañcapīṭhādīnaṃ vasena saṇṭhitampi, jiṇṇapaṭisaṅkharaṇatthaṃ ṭhapitampi jātarūparajataṃ atthi, kaṭṭharūpādivasena katā dhammasavanapañhapucchanādivasena āgacchantā ca itthipurisāpi atthi, tasmā na so tehi suñño. Indriyabaddhānaṃ saviññāṇakānaṃ hatthiādīnaṃ, icchiticchitakkhaṇe paribhuñjitabbassa jātarūparajatassa, nibaddhavāsaṃ vasantānaṃ itthipurisānañca abhāvaṃ sandhāyetaṃ vuttaṃ.
ભિક્ખુસઙ્ઘં પટિચ્ચાતિ ભિક્ખૂસુ હિ પિણ્ડાય પવિટ્ઠેસુપિ વિહારભત્તં સાદિયન્તેહિ ભિક્ખૂહિ ચેવ ગિલાનગિલાનુપટ્ઠાકઉદ્દેસચીવરકમ્મપસુતાદીહિ ચ ભિક્ખૂહિ સો અસુઞ્ઞોવ હોતિ, ઇતિ નિચ્ચમ્પિ ભિક્ખૂનં અત્થિતાય એવમાહ. એકત્તન્તિ એકભાવં, એકં અસુઞ્ઞતં અત્થીતિ અત્થો. એકો અસુઞ્ઞભાવો અત્થીતિ વુત્તં હોતિ. અમનસિકરિત્વાતિ ચિત્તે અકત્વા અનાવજ્જિત્વા અપચ્ચવેક્ખિત્વા. ગામસઞ્ઞન્તિ ગામોતિ પવત્તવસેન વા કિલેસવસેન વા ઉપ્પન્નં ગામસઞ્ઞં. મનુસ્સસઞ્ઞાયપિ એસેવ નયો. અરઞ્ઞસઞ્ઞં પટિચ્ચ મનસિ કરોતિ એકત્તન્તિ ઇદં અરઞ્ઞં, અયં રુક્ખો, અયં પબ્બતો, અયં નીલોભાસો વનસણ્ડોતિ એવં એકં અરઞ્ઞંયેવ પટિચ્ચ અરઞ્ઞસઞ્ઞં મનસિ કરોતિ. પક્ખન્દતીતિ ઓતરતિ. અધિમુચ્ચતીતિ એવન્તિ અધિમુચ્ચતિ. યે અસ્સુ દરથાતિ યે ચ પવત્તદરથા વા કિલેસદરથા વા ગામસઞ્ઞં પટિચ્ચ ભવેય્યું, તે ઇધ અરઞ્ઞસઞ્ઞાય ન સન્તિ. દુતિયપદેપિ એસેવ નયો. અત્થિ ચેવાયન્તિ અયં પન એકં અરઞ્ઞસઞ્ઞં પટિચ્ચ ઉપ્પજ્જમાના પવત્તદરથમત્તા અત્થિ.
Bhikkhusaṅghaṃ paṭiccāti bhikkhūsu hi piṇḍāya paviṭṭhesupi vihārabhattaṃ sādiyantehi bhikkhūhi ceva gilānagilānupaṭṭhākauddesacīvarakammapasutādīhi ca bhikkhūhi so asuññova hoti, iti niccampi bhikkhūnaṃ atthitāya evamāha. Ekattanti ekabhāvaṃ, ekaṃ asuññataṃ atthīti attho. Eko asuññabhāvo atthīti vuttaṃ hoti. Amanasikaritvāti citte akatvā anāvajjitvā apaccavekkhitvā. Gāmasaññanti gāmoti pavattavasena vā kilesavasena vā uppannaṃ gāmasaññaṃ. Manussasaññāyapi eseva nayo. Araññasaññaṃ paṭicca manasi karoti ekattanti idaṃ araññaṃ, ayaṃ rukkho, ayaṃ pabbato, ayaṃ nīlobhāso vanasaṇḍoti evaṃ ekaṃ araññaṃyeva paṭicca araññasaññaṃ manasi karoti. Pakkhandatīti otarati. Adhimuccatīti evanti adhimuccati. Ye assu darathāti ye ca pavattadarathā vā kilesadarathā vā gāmasaññaṃ paṭicca bhaveyyuṃ, te idha araññasaññāya na santi. Dutiyapadepi eseva nayo. Atthi cevāyanti ayaṃ pana ekaṃ araññasaññaṃ paṭicca uppajjamānā pavattadarathamattā atthi.
યઞ્હિ ખો તત્થ ન હોતીતિ યં મિગારમાતુપાસાદે હત્થિઆદયો વિય ઇમિસ્સા અરઞ્ઞસઞ્ઞાય ગામસઞ્ઞામનુસ્સસઞ્ઞાવસેન ઉપ્પજ્જમાનં પવત્તદરથકિલેસદરથજાતં, તં ન હોતિ. યં પન તત્થ અવસિટ્ઠન્તિ યં મિગારમાતુપાસાદે ભિક્ખુસઙ્ઘો વિય તત્થ અરઞ્ઞસઞ્ઞાય પવત્તદરથમત્તં અવસિટ્ઠં હોતિ. તં સન્તમિદં અત્થીતિ પજાનાતીતિ તં વિજ્જમાનમેવ ‘‘અત્થિ ઇદ’’ન્તિ પજાનાતિ, સુઞ્ઞતાવક્કન્તીતિ સુઞ્ઞતાનિબ્બત્તિ.
Yañhikho tattha na hotīti yaṃ migāramātupāsāde hatthiādayo viya imissā araññasaññāya gāmasaññāmanussasaññāvasena uppajjamānaṃ pavattadarathakilesadarathajātaṃ, taṃ na hoti. Yaṃ pana tattha avasiṭṭhanti yaṃ migāramātupāsāde bhikkhusaṅgho viya tattha araññasaññāya pavattadarathamattaṃ avasiṭṭhaṃ hoti. Taṃ santamidaṃ atthīti pajānātīti taṃ vijjamānameva ‘‘atthi ida’’nti pajānāti, suññatāvakkantīti suññatānibbatti.
૧૭૭. અમનસિકરિત્વા મનુસ્સસઞ્ઞન્તિ ઇધ ગામસઞ્ઞં ન ગણ્હાતિ. કસ્મા? એવં કિરસ્સ અહોસિ – ‘‘મનુસ્સસઞ્ઞાય ગામસઞ્ઞં નિવત્તેત્વા, અરઞ્ઞસઞ્ઞાય મનુસ્સસઞ્ઞં, પથવીસઞ્ઞાય અરઞ્ઞસઞ્ઞં, આકાસાનઞ્ચાયતનસઞ્ઞાય પથવીસઞ્ઞં…પે॰… નેવસઞ્ઞાનાસઞ્ઞાયતનસઞ્ઞાય આકિઞ્ચઞ્ઞાયતનસઞ્ઞં , વિપસ્સનાય નેવસઞ્ઞાનાસઞ્ઞાયતનસઞ્ઞં, મગ્ગેન વિપસ્સનં નિવત્તેત્વા અનુપુબ્બેન અચ્ચન્તસુઞ્ઞતં નામ દસ્સેસ્સામી’’તિ. તસ્મા એવં દેસનં આરભિ. તત્થ પથવીસઞ્ઞન્તિ કસ્મા અરઞ્ઞસઞ્ઞં પહાય પથવીસઞ્ઞં મનસિ કરોતિ? અરઞ્ઞસઞ્ઞાય વિસેસાનધિગમનતો. યથા હિ પુરિસસ્સ રમણીયં ખેત્તટ્ઠાનં દિસ્વા – ‘‘ઇધ વુત્તા સાલિઆદયો સુટ્ઠુ સમ્પજ્જિસ્સન્તિ, મહાલાભં લભિસ્સામી’’તિ સત્તક્ખત્તુમ્પિ ખેત્તટ્ઠાનં ઓલોકેન્તસ્સ સાલિઆદયો ન સમ્પજ્જન્તેવ, સચે પન તં ઠાનં વિહતખાણુકકણ્ટકં કત્વા કસિત્વા વપતિ, એવં સન્તે સમ્પજ્જન્તિ, એવમેવ – ‘‘ઇદં અરઞ્ઞં, અયં રુક્ખો, અયં પબ્બતો, અયં નીલોભાસો વનસણ્ડો’’તિ સચેપિ સત્તક્ખત્તું અરઞ્ઞસઞ્ઞં મનસિ કરોતિ, નેવૂપચારં ન સમાધિં પાપુણાતિ, પથવીસઞ્ઞાય પનસ્સ ધુવસેવનં કમ્મટ્ઠાનં પથવીકસિણં પરિકમ્મં કત્વા ઝાનાનિ નિબ્બત્તેત્વા ઝાનપદટ્ઠાનમ્પિ વિપસ્સનં વડ્ઢેત્વા સક્કા અરહત્તં પાપુણિતું. તસ્મા અરઞ્ઞસઞ્ઞં પહાય પથવીસઞ્ઞં મનસિ કરોતિ. પટિચ્ચાતિ પટિચ્ચ સમ્ભૂતં.
177.Amanasikaritvāmanussasaññanti idha gāmasaññaṃ na gaṇhāti. Kasmā? Evaṃ kirassa ahosi – ‘‘manussasaññāya gāmasaññaṃ nivattetvā, araññasaññāya manussasaññaṃ, pathavīsaññāya araññasaññaṃ, ākāsānañcāyatanasaññāya pathavīsaññaṃ…pe… nevasaññānāsaññāyatanasaññāya ākiñcaññāyatanasaññaṃ , vipassanāya nevasaññānāsaññāyatanasaññaṃ, maggena vipassanaṃ nivattetvā anupubbena accantasuññataṃ nāma dassessāmī’’ti. Tasmā evaṃ desanaṃ ārabhi. Tattha pathavīsaññanti kasmā araññasaññaṃ pahāya pathavīsaññaṃ manasi karoti? Araññasaññāya visesānadhigamanato. Yathā hi purisassa ramaṇīyaṃ khettaṭṭhānaṃ disvā – ‘‘idha vuttā sāliādayo suṭṭhu sampajjissanti, mahālābhaṃ labhissāmī’’ti sattakkhattumpi khettaṭṭhānaṃ olokentassa sāliādayo na sampajjanteva, sace pana taṃ ṭhānaṃ vihatakhāṇukakaṇṭakaṃ katvā kasitvā vapati, evaṃ sante sampajjanti, evameva – ‘‘idaṃ araññaṃ, ayaṃ rukkho, ayaṃ pabbato, ayaṃ nīlobhāso vanasaṇḍo’’ti sacepi sattakkhattuṃ araññasaññaṃ manasi karoti, nevūpacāraṃ na samādhiṃ pāpuṇāti, pathavīsaññāya panassa dhuvasevanaṃ kammaṭṭhānaṃ pathavīkasiṇaṃ parikammaṃ katvā jhānāni nibbattetvā jhānapadaṭṭhānampi vipassanaṃ vaḍḍhetvā sakkā arahattaṃ pāpuṇituṃ. Tasmā araññasaññaṃ pahāya pathavīsaññaṃ manasi karoti. Paṭiccāti paṭicca sambhūtaṃ.
ઇદાનિ યસ્મિં પથવીકસિણે સો પથવીસઞ્ઞી હોતિ, તસ્સ ઓપમ્મદસ્સનત્થં સેય્યથાપીતિઆદિમાહ. તત્થ ઉસભસ્સ એતન્તિ આસભં. અઞ્ઞેસં પન ગુન્નં ગણ્ડાપિ હોન્તિ પહારાપિ. તેસઞ્હિ ચમ્મં પસારિયમાનં નિબ્બલિકં ન હોતિ, ઉસભસ્સ લક્ખણસમ્પન્નતાય તે દોસા નત્થિ. તસ્મા તસ્સ ચમ્મં ગહિતં. સઙ્કુસતેનાતિ ખિલસતેન. સુવિહતન્તિ પસારેત્વા સુટ્ઠુ વિહતં. ઊનકસતસઙ્કુવિહતઞ્હિ નિબ્બલિકં ન હોતિ, સઙ્કુસતેન વિહતં ભેરિતલં વિય નિબ્બલિકં હોતિ. તસ્મા એવમાહ. ઉક્કૂલવિક્કૂલન્તિ ઉચ્ચનીચં થલટ્ઠાનં નિન્નટ્ઠાનં. નદીવિદુગ્ગન્તિ નદિયો ચેવ દુગ્ગમટ્ઠાનઞ્ચ. પથવીસઞ્ઞં પટિચ્ચ મનસિ કરોતિ એકત્તન્તિ કસિણપથવિયંયેવ પટિચ્ચ સમ્ભૂતં એકં સઞ્ઞં મનસિ કરોતિ. દરથમત્તાતિ ઇતો પટ્ઠાય સબ્બવારેસુ પવત્તદરથવસેન દરથમત્તા વેદિતબ્બા.
Idāni yasmiṃ pathavīkasiṇe so pathavīsaññī hoti, tassa opammadassanatthaṃ seyyathāpītiādimāha. Tattha usabhassa etanti āsabhaṃ. Aññesaṃ pana gunnaṃ gaṇḍāpi honti pahārāpi. Tesañhi cammaṃ pasāriyamānaṃ nibbalikaṃ na hoti, usabhassa lakkhaṇasampannatāya te dosā natthi. Tasmā tassa cammaṃ gahitaṃ. Saṅkusatenāti khilasatena. Suvihatanti pasāretvā suṭṭhu vihataṃ. Ūnakasatasaṅkuvihatañhi nibbalikaṃ na hoti, saṅkusatena vihataṃ bheritalaṃ viya nibbalikaṃ hoti. Tasmā evamāha. Ukkūlavikkūlanti uccanīcaṃ thalaṭṭhānaṃ ninnaṭṭhānaṃ. Nadīvidugganti nadiyo ceva duggamaṭṭhānañca. Pathavīsaññaṃ paṭicca manasi karoti ekattanti kasiṇapathaviyaṃyeva paṭicca sambhūtaṃ ekaṃ saññaṃ manasi karoti. Darathamattāti ito paṭṭhāya sabbavāresu pavattadarathavasena darathamattā veditabbā.
૧૮૨. અનિમિત્તં ચેતોસમાધિન્તિ વિપસ્સનાચિત્તસમાધિં. સો હિ નિચ્ચનિમિત્તાદિવિરહિતો અનિમિત્તોતિ વુચ્ચતિ. ઇમમેવ કાયન્તિ વિપસ્સનાય વત્થું દસ્સેતિ. તત્થ ઇમમેવાતિ ઇમં એવ ચતુમહાભૂતિકં. સળાયતનિકન્તિ સળાયતનપટિસંયુત્તં. જીવિતપચ્ચયાતિ યાવ જીવિતિન્દ્રિયાનં પવત્તિ, તાવ જીવિતપચ્ચયા પવત્તદરથમત્તા અત્થીતિ વુત્તં હોતિ.
182.Animittaṃ cetosamādhinti vipassanācittasamādhiṃ. So hi niccanimittādivirahito animittoti vuccati. Imameva kāyanti vipassanāya vatthuṃ dasseti. Tattha imamevāti imaṃ eva catumahābhūtikaṃ. Saḷāyatanikanti saḷāyatanapaṭisaṃyuttaṃ. Jīvitapaccayāti yāva jīvitindriyānaṃ pavatti, tāva jīvitapaccayā pavattadarathamattā atthīti vuttaṃ hoti.
૧૮૩. પુન અનિમિત્તન્તિ વિપસ્સનાય પટિવિપસ્સનં દસ્સેતું વુત્તં. કામાસવં પટિચ્ચાતિ કામાસવં પટિચ્ચ ઉપ્પજ્જનપવત્તદરથા ઇધ ન સન્તિ, અરિયમગ્ગે ચેવ અરિયફલે ચ નત્થીતિ વુત્તં હોતિ. ઇમમેવ કાયન્તિ ઇમં ઉપાદિસેસદરથદસ્સનત્થં વુત્તં. ઇતિ મનુસ્સસઞ્ઞાય ગામસઞ્ઞં નિવત્તેત્વા…પે॰… મગ્ગેન વિપસ્સનં નિવત્તેત્વા અનુપુબ્બેન અચ્ચન્તસુઞ્ઞતા નામ દસ્સિતા હોતિ.
183. Puna animittanti vipassanāya paṭivipassanaṃ dassetuṃ vuttaṃ. Kāmāsavaṃ paṭiccāti kāmāsavaṃ paṭicca uppajjanapavattadarathā idha na santi, ariyamagge ceva ariyaphale ca natthīti vuttaṃ hoti. Imameva kāyanti imaṃ upādisesadarathadassanatthaṃ vuttaṃ. Iti manussasaññāya gāmasaññaṃ nivattetvā…pe… maggena vipassanaṃ nivattetvā anupubbena accantasuññatā nāma dassitā hoti.
૧૮૪. પરિસુદ્ધન્તિ નિરુપક્કિલેસં. અનુત્તરન્તિ ઉત્તરવિરહિતં સબ્બસેટ્ઠં. સુઞ્ઞતન્તિ સુઞ્ઞતફલસમાપત્તિં. તસ્માતિ યસ્મા અતીતેપિ, બુદ્ધપચ્ચેકબુદ્ધબુદ્ધસાવકસઙ્ખાતા સમણબ્રાહ્મણા. અનાગતેપિ, એતરહિપિ બુદ્ધબુદ્ધસાવકસઙ્ખાતા સમણબ્રાહ્મણા ઇમંયેવ પરિસુદ્ધં પરમં અનુત્તરં સુઞ્ઞતં ઉપસમ્પજ્જ વિહરિંસુ વિહરિસ્સન્તિ વિહરન્તિ ચ, તસ્મા. સેસં સબ્બત્થ ઉત્તાનમેવાતિ.
184.Parisuddhanti nirupakkilesaṃ. Anuttaranti uttaravirahitaṃ sabbaseṭṭhaṃ. Suññatanti suññataphalasamāpattiṃ. Tasmāti yasmā atītepi, buddhapaccekabuddhabuddhasāvakasaṅkhātā samaṇabrāhmaṇā. Anāgatepi, etarahipi buddhabuddhasāvakasaṅkhātā samaṇabrāhmaṇā imaṃyeva parisuddhaṃ paramaṃ anuttaraṃ suññataṃ upasampajja vihariṃsu viharissanti viharanti ca, tasmā. Sesaṃ sabbattha uttānamevāti.
પપઞ્ચસૂદનિયા મજ્ઝિમનિકાયટ્ઠકથાય
Papañcasūdaniyā majjhimanikāyaṭṭhakathāya
ચૂળસુઞ્ઞતસુત્તવણ્ણના નિટ્ઠિતા.
Cūḷasuññatasuttavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
તિપિટક (મૂલ) • Tipiṭaka (Mūla) / સુત્તપિટક • Suttapiṭaka / મજ્ઝિમનિકાય • Majjhimanikāya / ૧. ચૂળસુઞ્ઞતસુત્તં • 1. Cūḷasuññatasuttaṃ
ટીકા • Tīkā / સુત્તપિટક (ટીકા) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / મજ્ઝિમનિકાય (ટીકા) • Majjhimanikāya (ṭīkā) / ૧. ચૂળસુઞ્ઞતસુત્તવણ્ણના • 1. Cūḷasuññatasuttavaṇṇanā