Library / Tipiṭaka / તિપિટક • Tipiṭaka / સંયુત્તનિકાય • Saṃyuttanikāya |
૪. દલિદ્દસુત્તં
4. Daliddasuttaṃ
૨૬૦. એકં સમયં ભગવા રાજગહે વિહરતિ વેળુવને કલન્દકનિવાપે. તત્ર ખો ભગવા ભિક્ખૂ આમન્તેસિ – ‘‘ભિક્ખવો’’તિ. ‘‘ભદન્તે’’તિ તે ભિક્ખૂ ભગવતો પચ્ચસ્સોસું. ભગવા એતદવોચ –
260. Ekaṃ samayaṃ bhagavā rājagahe viharati veḷuvane kalandakanivāpe. Tatra kho bhagavā bhikkhū āmantesi – ‘‘bhikkhavo’’ti. ‘‘Bhadante’’ti te bhikkhū bhagavato paccassosuṃ. Bhagavā etadavoca –
‘‘ભૂતપુબ્બં, ભિક્ખવે, અઞ્ઞતરો પુરિસો ઇમસ્મિંયેવ રાજગહે મનુસ્સદલિદ્દો 1 અહોસિ મનુસ્સકપણો મનુસ્સવરાકો. સો તથાગતપ્પવેદિતે ધમ્મવિનયે સદ્ધં સમાદિયિ, સીલં સમાદિયિ, સુતં સમાદિયિ, ચાગં સમાદિયિ, પઞ્ઞં સમાદિયિ. સો તથાગતપ્પવેદિતે ધમ્મવિનયે સદ્ધં સમાદિયિત્વા સીલં સમાદિયિત્વા સુતં સમાદિયિત્વા ચાગં સમાદિયિત્વા પઞ્ઞં સમાદિયિત્વા કાયસ્સ ભેદા પરં મરણા સુગતિં સગ્ગં લોકં ઉપપજ્જિ દેવાનં તાવતિંસાનં સહબ્યતં. સો અઞ્ઞે દેવે અતિરોચતિ વણ્ણેન ચેવ યસસા ચ. તત્ર સુદં, ભિક્ખવે, દેવા તાવતિંસા ઉજ્ઝાયન્તિ ખિય્યન્તિ વિપાચેન્તિ – ‘અચ્છરિયં વત ભો, અબ્ભુતં વત ભો! અયઞ્હિ દેવપુત્તો પુબ્બે મનુસ્સભૂતો સમાનો મનુસ્સદલિદ્દો અહોસિ મનુસ્સકપણો મનુસ્સવરાકો; સો કાયસ્સ ભેદા પરં મરણા સુગતિં સગ્ગં લોકં ઉપપન્નો દેવાનં તાવતિંસાનં સહબ્યતં. સો અઞ્ઞે દેવે અતિરોચતિ વણ્ણેન ચેવ યસસા ચા’’’તિ.
‘‘Bhūtapubbaṃ, bhikkhave, aññataro puriso imasmiṃyeva rājagahe manussadaliddo 2 ahosi manussakapaṇo manussavarāko. So tathāgatappavedite dhammavinaye saddhaṃ samādiyi, sīlaṃ samādiyi, sutaṃ samādiyi, cāgaṃ samādiyi, paññaṃ samādiyi. So tathāgatappavedite dhammavinaye saddhaṃ samādiyitvā sīlaṃ samādiyitvā sutaṃ samādiyitvā cāgaṃ samādiyitvā paññaṃ samādiyitvā kāyassa bhedā paraṃ maraṇā sugatiṃ saggaṃ lokaṃ upapajji devānaṃ tāvatiṃsānaṃ sahabyataṃ. So aññe deve atirocati vaṇṇena ceva yasasā ca. Tatra sudaṃ, bhikkhave, devā tāvatiṃsā ujjhāyanti khiyyanti vipācenti – ‘acchariyaṃ vata bho, abbhutaṃ vata bho! Ayañhi devaputto pubbe manussabhūto samāno manussadaliddo ahosi manussakapaṇo manussavarāko; so kāyassa bhedā paraṃ maraṇā sugatiṃ saggaṃ lokaṃ upapanno devānaṃ tāvatiṃsānaṃ sahabyataṃ. So aññe deve atirocati vaṇṇena ceva yasasā cā’’’ti.
‘‘અથ ખો, ભિક્ખવે, સક્કો દેવાનમિન્દો દેવે તાવતિંસે આમન્તેસિ – ‘મા ખો તુમ્હે, મારિસા, એતસ્સ દેવપુત્તસ્સ ઉજ્ઝાયિત્થ. એસો ખો, મારિસા, દેવપુત્તો પુબ્બે મનુસ્સભૂતો સમાનો તથાગતપ્પવેદિતે ધમ્મવિનયે સદ્ધં સમાદિયિ, સીલં સમાદિયિ, સુતં સમાદિયિ, ચાગં સમાદિયિ, પઞ્ઞં સમાદિયિ. સો તથાગતપ્પવેદિતે ધમ્મવિનયે સદ્ધં સમાદિયિત્વા સીલં સમાદિયિત્વા સુતં સમાદિયિત્વા ચાગં સમાદિયિત્વા પઞ્ઞં સમાદિયિત્વા કાયસ્સ ભેદા પરં મરણા સુગતિં સગ્ગં લોકં ઉપપન્નો દેવાનં તાવતિંસાનં સહબ્યતં . સો અઞ્ઞે દેવે અતિરોચતિ વણ્ણેન ચેવ યસસા ચા’’’તિ. અથ ખો, ભિક્ખવે, સક્કો દેવાનમિન્દો દેવે તાવતિંસે અનુનયમાનો તાયં વેલાયં ઇમા ગાથાયો અભાસિ –
‘‘Atha kho, bhikkhave, sakko devānamindo deve tāvatiṃse āmantesi – ‘mā kho tumhe, mārisā, etassa devaputtassa ujjhāyittha. Eso kho, mārisā, devaputto pubbe manussabhūto samāno tathāgatappavedite dhammavinaye saddhaṃ samādiyi, sīlaṃ samādiyi, sutaṃ samādiyi, cāgaṃ samādiyi, paññaṃ samādiyi. So tathāgatappavedite dhammavinaye saddhaṃ samādiyitvā sīlaṃ samādiyitvā sutaṃ samādiyitvā cāgaṃ samādiyitvā paññaṃ samādiyitvā kāyassa bhedā paraṃ maraṇā sugatiṃ saggaṃ lokaṃ upapanno devānaṃ tāvatiṃsānaṃ sahabyataṃ . So aññe deve atirocati vaṇṇena ceva yasasā cā’’’ti. Atha kho, bhikkhave, sakko devānamindo deve tāvatiṃse anunayamāno tāyaṃ velāyaṃ imā gāthāyo abhāsi –
‘‘યસ્સ સદ્ધા તથાગતે, અચલા સુપ્પતિટ્ઠિતા;
‘‘Yassa saddhā tathāgate, acalā suppatiṭṭhitā;
સીલઞ્ચ યસ્સ કલ્યાણં, અરિયકન્તં પસંસિતં.
Sīlañca yassa kalyāṇaṃ, ariyakantaṃ pasaṃsitaṃ.
‘‘સઙ્ઘે પસાદો યસ્સત્થિ, ઉજુભૂતઞ્ચ દસ્સનં;
‘‘Saṅghe pasādo yassatthi, ujubhūtañca dassanaṃ;
અદલિદ્દોતિ તં આહુ, અમોઘં તસ્સ જીવિતં.
Adaliddoti taṃ āhu, amoghaṃ tassa jīvitaṃ.
‘‘તસ્મા સદ્ધઞ્ચ સીલઞ્ચ, પસાદં ધમ્મદસ્સનં;
‘‘Tasmā saddhañca sīlañca, pasādaṃ dhammadassanaṃ;
અનુયુઞ્જેથ મેધાવી, સરં બુદ્ધાન સાસન’’ન્તિ.
Anuyuñjetha medhāvī, saraṃ buddhāna sāsana’’nti.
Footnotes:
Related texts:
અટ્ઠકથા • Aṭṭhakathā / સુત્તપિટક (અટ્ઠકથા) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / સંયુત્તનિકાય (અટ્ઠકથા) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) / ૪. દલિદ્દસુત્તવણ્ણના • 4. Daliddasuttavaṇṇanā
ટીકા • Tīkā / સુત્તપિટક (ટીકા) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / સંયુત્તનિકાય (ટીકા) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) / ૪. દલિદ્દસુત્તવણ્ણના • 4. Daliddasuttavaṇṇanā