Library / Tipiṭaka / તિપિટક • Tipiṭaka / થેરીગાથા-અટ્ઠકથા • Therīgāthā-aṭṭhakathā |
૧૭. ધમ્માથેરીગાથાવણ્ણના
17. Dhammātherīgāthāvaṇṇanā
પિણ્ડપાતં ચરિત્વાનાતિ ધમ્માય થેરિયા ગાથા. અયમ્પિ પુરિમબુદ્ધેસુ કતાધિકારા તત્થ તત્થ ભવે વિવટ્ટૂપનિસ્સયં કુસલં ઉપચિનિત્વા સમ્ભતપુઞ્ઞસમ્ભારા ઇમસ્મિં બુદ્ધુપ્પાદે સાવત્થિયં કુલઘરે નિબ્બત્તિત્વા વયપ્પત્તા પતિરૂપસ્સ સામિકસ્સ ગેહં ગન્ત્વા સાસને પટિલદ્ધસદ્ધા પબ્બજિતુકામા હુત્વા સામિકેન અનનુઞ્ઞાતા પચ્છા સામિકે કાલઙ્કતે પબ્બજિત્વા વિપસ્સનાય કમ્મં કરોન્તી એકદિવસં ભિક્ખાય ચરિત્વા વિહારં આગચ્છન્તી પરિપતિત્વા તમેવ આરમ્મણં કત્વા વિપસ્સનં વડ્ઢેત્વા સહ પટિસમ્ભિદાહિ અરહત્તં પત્વા –
Piṇḍapātaṃcaritvānāti dhammāya theriyā gāthā. Ayampi purimabuddhesu katādhikārā tattha tattha bhave vivaṭṭūpanissayaṃ kusalaṃ upacinitvā sambhatapuññasambhārā imasmiṃ buddhuppāde sāvatthiyaṃ kulaghare nibbattitvā vayappattā patirūpassa sāmikassa gehaṃ gantvā sāsane paṭiladdhasaddhā pabbajitukāmā hutvā sāmikena ananuññātā pacchā sāmike kālaṅkate pabbajitvā vipassanāya kammaṃ karontī ekadivasaṃ bhikkhāya caritvā vihāraṃ āgacchantī paripatitvā tameva ārammaṇaṃ katvā vipassanaṃ vaḍḍhetvā saha paṭisambhidāhi arahattaṃ patvā –
૧૭.
17.
‘‘પિણ્ડપાતં ચરિત્વાન, દણ્ડમોલુબ્ભ દુબ્બલા;
‘‘Piṇḍapātaṃ caritvāna, daṇḍamolubbha dubbalā;
વેધમાનેહિ ગત્તેહિ, તત્થેવ નિપતિં છમા;
Vedhamānehi gattehi, tattheva nipatiṃ chamā;
દિસ્વા આદીનવં કાયે, અથ ચિત્તં વિમુચ્ચિ મે’’તિ. –
Disvā ādīnavaṃ kāye, atha cittaṃ vimucci me’’ti. –
ઉદાનવસેન ઇમં ગાથં અભાસિ.
Udānavasena imaṃ gāthaṃ abhāsi.
તત્થ પિણ્ડપાતં ચરિત્વાન, દણ્ડમોલુબ્ભાતિ પિણ્ડપાતત્થાય યટ્ઠિં ઉપત્થમ્ભેન નગરે વિચરિત્વા ભિક્ખાય આહિણ્ડિત્વા. છમાતિ છમાયં ભૂમિયં, પાદાનં અવસેન ભૂમિયં નિપતિન્તિ અત્થો. દિસ્વા આદીનવં કાયેતિ અસુભાનિચ્ચદુક્ખાનત્તતાદીહિ નાનપ્પકારેહિ સરીરે દોસં પઞ્ઞાચક્ખુના દિસ્વા. અથ ચિત્તં વિમુચ્ચિ મેતિ આદીનવાનુપસ્સનાય પરતો પવત્તેહિ નિબ્બિદાનુપસ્સનાદીહિ વિક્ખમ્ભનવસેન મમ ચિત્તં કિલેસેહિ વિમુચ્ચિત્વા પુન મગ્ગફલેહિ યથાક્કમં સમુચ્છેદવસેન ચેવ પટિપ્પસ્સદ્ધિવસેન ચ સબ્બસો વિમુચ્ચિ વિમુત્તં, ન દાનિસ્સા વિમોચેતબ્બં અત્થીતિ. ઇદમેવ ચસ્સા અઞ્ઞાબ્યાકરણં અહોસીતિ.
Tattha piṇḍapātaṃ caritvāna, daṇḍamolubbhāti piṇḍapātatthāya yaṭṭhiṃ upatthambhena nagare vicaritvā bhikkhāya āhiṇḍitvā. Chamāti chamāyaṃ bhūmiyaṃ, pādānaṃ avasena bhūmiyaṃ nipatinti attho. Disvā ādīnavaṃ kāyeti asubhāniccadukkhānattatādīhi nānappakārehi sarīre dosaṃ paññācakkhunā disvā. Atha cittaṃ vimucci meti ādīnavānupassanāya parato pavattehi nibbidānupassanādīhi vikkhambhanavasena mama cittaṃ kilesehi vimuccitvā puna maggaphalehi yathākkamaṃ samucchedavasena ceva paṭippassaddhivasena ca sabbaso vimucci vimuttaṃ, na dānissā vimocetabbaṃ atthīti. Idameva cassā aññābyākaraṇaṃ ahosīti.
ધમ્માથેરીગાથાવણ્ણના નિટ્ઠિતા.
Dhammātherīgāthāvaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
તિપિટક (મૂલ) • Tipiṭaka (Mūla) / સુત્તપિટક • Suttapiṭaka / ખુદ્દકનિકાય • Khuddakanikāya / થેરીગાથાપાળિ • Therīgāthāpāḷi / ૧૭. ધમ્માથેરીગાથા • 17. Dhammātherīgāthā