Library / Tipiṭaka / તિપિટક • Tipiṭaka / સંયુત્તનિકાય (ટીકા) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) |
૩. દોણપાકસુત્તવણ્ણના
3. Doṇapākasuttavaṇṇanā
૧૨૪. ‘‘દોણપાકકુર’’ન્તિ એત્થ વિભત્તિલોપં કત્વા નિદ્દેસોતિ આહ ‘‘દોણપાકં કુર’’ન્તિ. દોણસ્સાતિ ચતુન્નં આળ્હકાનં, સોળસનાળીનન્તિ અત્થો. તદુપિયન્તિ તદનુરૂપં, તસ્સ વુત્તપરિમાણસ્સ અનુચ્છવિકન્તિ અત્થો. પુબ્બેતિ તંદિવસતો પુરિમતરદિવસેસુ. બલવાતિ મહા. ભત્તપરિળાહોતિ ભત્તસમ્મદહેતુકો. અસ્સ રઞ્ઞો ઉભોસુ પસ્સેસુ ગહિતતાલવણ્ટા બીજન્તિ યમકતાલવણ્ટેહિ. ફાસુવિહારન્તિ ભોજને મત્તઞ્ઞુતાય લદ્ધબ્બસુખવિહારં. ભોજનમત્તઞ્ઞૂ હિ સુખવિહારો હોતિ. તેનાહ ‘‘તનુકસ્સ ભવન્તિ વેદના, સણિકં જીરતિ આયુ પાલય’’ન્તિ.
124. ‘‘Doṇapākakura’’nti ettha vibhattilopaṃ katvā niddesoti āha ‘‘doṇapākaṃ kura’’nti. Doṇassāti catunnaṃ āḷhakānaṃ, soḷasanāḷīnanti attho. Tadupiyanti tadanurūpaṃ, tassa vuttaparimāṇassa anucchavikanti attho. Pubbeti taṃdivasato purimataradivasesu. Balavāti mahā. Bhattapariḷāhoti bhattasammadahetuko. Assa rañño ubhosu passesu gahitatālavaṇṭā bījanti yamakatālavaṇṭehi. Phāsuvihāranti bhojane mattaññutāya laddhabbasukhavihāraṃ. Bhojanamattaññū hi sukhavihāro hoti. Tenāha ‘‘tanukassa bhavanti vedanā, saṇikaṃ jīrati āyu pālaya’’nti.
તનુકસ્સાતિ તનુકા અસ્સ પુગ્ગલસ્સ, ભુત્તપચ્ચયા વિસભાગવેદના ન હોન્તીતિ અત્થો. સણિકન્તિ મન્દં મુદુકં, અપરિસ્સયમેવાતિ અત્થો. જીરતીતિ પરિભુત્તાહારો પચ્ચતિ. આયુપાલયન્તિ નિરોધો અવેદનો જીવિતં રક્ખન્તો. અથ વા સણિકં જીરતીતિ સો ભોજને મત્તઞ્ઞૂ પુગ્ગલો પરિમિતાહારતાય સણિકં ચિરેન જીરતિ જરં પાપુણાતિ જીવિતં પાલેન્તો.
Tanukassāti tanukā assa puggalassa, bhuttapaccayā visabhāgavedanā na hontīti attho. Saṇikanti mandaṃ mudukaṃ, aparissayamevāti attho. Jīratīti paribhuttāhāro paccati. Āyupālayanti nirodho avedano jīvitaṃ rakkhanto. Atha vā saṇikaṃ jīratīti so bhojane mattaññū puggalo parimitāhāratāya saṇikaṃ cirena jīrati jaraṃ pāpuṇāti jīvitaṃ pālento.
પરિયાપુણિત્વાતિ એત્થ યથા સબ્બં સો પરિયાપુણિ, તતો પરઞ્ચ યથા પટિપજ્જિ, તં દસ્સેતું ‘‘રઞ્ઞા સદ્ધિ’’ન્તિઆદિ વુત્તં. તાવતકે તણ્ડુલે હારેય્યાસિ તદુપિયઞ્ચ બ્યઞ્જનન્તિ આનેત્વા સમ્બન્ધો.
Pariyāpuṇitvāti ettha yathā sabbaṃ so pariyāpuṇi, tato parañca yathā paṭipajji, taṃ dassetuṃ ‘‘raññā saddhi’’ntiādi vuttaṃ. Tāvatake taṇḍule hāreyyāsi tadupiyañca byañjananti ānetvā sambandho.
પુરિસભાગો એસાતિ મજ્ઝિમેન પુરિસેન ભુઞ્જિતબ્બભાગો એસો, યદિદં નાળિકોદનમત્તં. સલ્લિખિતસરીરતાતિ ભમં આરોપેત્વા ઉલ્લિખિતસ્સ વિય સબ્બપરિળાહવૂપસમસ્સ પુથુલતાપગતસરીરસ્સ. સીલં સમ્પરાયિકત્થોતિ વુત્તં, કુતો પનેત્થ સીલન્તિ આહ ‘‘ભોજને’’તિઆદિ. સીલઙ્ગં નામ હોતીતિ ચતુપારિસુદ્ધિસીલસ્સ અવયવો એકો ભાગો હોતિ.
Purisabhāgo esāti majjhimena purisena bhuñjitabbabhāgo eso, yadidaṃ nāḷikodanamattaṃ. Sallikhitasarīratāti bhamaṃ āropetvā ullikhitassa viya sabbapariḷāhavūpasamassa puthulatāpagatasarīrassa. Sīlaṃ samparāyikatthoti vuttaṃ, kuto panettha sīlanti āha ‘‘bhojane’’tiādi. Sīlaṅgaṃ nāma hotīti catupārisuddhisīlassa avayavo eko bhāgo hoti.
દોણપાકસુત્તવણ્ણના નિટ્ઠિતા.
Doṇapākasuttavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
તિપિટક (મૂલ) • Tipiṭaka (Mūla) / સુત્તપિટક • Suttapiṭaka / સંયુત્તનિકાય • Saṃyuttanikāya / ૩. દોણપાકસુત્તં • 3. Doṇapākasuttaṃ
અટ્ઠકથા • Aṭṭhakathā / સુત્તપિટક (અટ્ઠકથા) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / સંયુત્તનિકાય (અટ્ઠકથા) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) / ૩. દોણપાકસુત્તવણ્ણના • 3. Doṇapākasuttavaṇṇanā