Library / Tipiṭaka / તિપિટક • Tipiṭaka / સંયુત્તનિકાય • Saṃyuttanikāya |
૨. દુબ્બણ્ણિયસુત્તં
2. Dubbaṇṇiyasuttaṃ
૨૬૮. સાવત્થિયં જેતવને. તત્ર ખો…પે॰… એતદવોચ – ‘‘ભૂતપુબ્બં, ભિક્ખવે, અઞ્ઞતરો યક્ખો દુબ્બણ્ણો ઓકોટિમકો સક્કસ્સ દેવાનમિન્દસ્સ આસને નિસિન્નો અહોસિ. તત્ર સુદં, ભિક્ખવે, દેવા તાવતિંસા ઉજ્ઝાયન્તિ ખિય્યન્તિ વિપાચેન્તિ – ‘અચ્છરિયં વત ભો, અબ્ભુતં વત, ભો! અયં યક્ખો દુબ્બણ્ણો ઓકોટિમકો સક્કસ્સ દેવાનમિન્દસ્સ આસને નિસિન્નો’’’તિ! યથા યથા ખો, ભિક્ખવે, દેવા તાવતિંસા ઉજ્ઝાયન્તિ ખિય્યન્તિ વિપાચેન્તિ, તથા તથા સો યક્ખો અભિરૂપતરો ચેવ હોતિ દસ્સનીયતરો ચ પાસાદિકતરો ચ.
268. Sāvatthiyaṃ jetavane. Tatra kho…pe… etadavoca – ‘‘bhūtapubbaṃ, bhikkhave, aññataro yakkho dubbaṇṇo okoṭimako sakkassa devānamindassa āsane nisinno ahosi. Tatra sudaṃ, bhikkhave, devā tāvatiṃsā ujjhāyanti khiyyanti vipācenti – ‘acchariyaṃ vata bho, abbhutaṃ vata, bho! Ayaṃ yakkho dubbaṇṇo okoṭimako sakkassa devānamindassa āsane nisinno’’’ti! Yathā yathā kho, bhikkhave, devā tāvatiṃsā ujjhāyanti khiyyanti vipācenti, tathā tathā so yakkho abhirūpataro ceva hoti dassanīyataro ca pāsādikataro ca.
‘‘અથ ખો, ભિક્ખવે, દેવા તાવતિંસા યેન સક્કો દેવાનમિન્દો તેનુપસઙ્કમિંસુ; ઉપસઙ્કમિત્વા સક્કં દેવાનમિન્દં એતદવોચું – ‘ઇધ તે, મારિસ, અઞ્ઞતરો યક્ખો દુબ્બણ્ણો ઓકોટિમકો સક્કસ્સ દેવાનમિન્દસ્સ આસને નિસિન્નો. તત્ર સુદં, મારિસ, દેવા તાવતિંસા ઉજ્ઝાયન્તિ ખિય્યન્તિ વિપાચેન્તિ – અચ્છરિયં વત, ભો, અબ્ભુતં વત, ભો! અયં યક્ખો દુબ્બણ્ણો ઓકોટિમકો સક્કસ્સ દેવાનમિન્દસ્સ આસને નિસિન્નોતિ. યથા યથા ખો, મારિસ, દેવા ઉજ્ઝાયન્તિ ખિય્યન્તિ વિપાચેન્તિ, તથા તથા સો યક્ખો અભિરૂપતરો ચેવ હોતિ દસ્સનીયતરો ચ પાસાદિકતરો ચાતિ. સો હિ નૂન, મારિસ, કોધભક્ખો યક્ખો ભવિસ્સતી’’’તિ.
‘‘Atha kho, bhikkhave, devā tāvatiṃsā yena sakko devānamindo tenupasaṅkamiṃsu; upasaṅkamitvā sakkaṃ devānamindaṃ etadavocuṃ – ‘idha te, mārisa, aññataro yakkho dubbaṇṇo okoṭimako sakkassa devānamindassa āsane nisinno. Tatra sudaṃ, mārisa, devā tāvatiṃsā ujjhāyanti khiyyanti vipācenti – acchariyaṃ vata, bho, abbhutaṃ vata, bho! Ayaṃ yakkho dubbaṇṇo okoṭimako sakkassa devānamindassa āsane nisinnoti. Yathā yathā kho, mārisa, devā ujjhāyanti khiyyanti vipācenti, tathā tathā so yakkho abhirūpataro ceva hoti dassanīyataro ca pāsādikataro cāti. So hi nūna, mārisa, kodhabhakkho yakkho bhavissatī’’’ti.
‘‘અથ ખો, ભિક્ખવે, સક્કો દેવાનમિન્દો યેન સો કોધભક્ખો યક્ખો તેનુપસઙ્કમિ; ઉપસઙ્કમિત્વા એકંસં ઉત્તરાસઙ્ગં કરિત્વા દક્ખિણજાણુમણ્ડલં પથવિયં નિહન્ત્વા યેન સો કોધભક્ખો યક્ખો તેનઞ્જલિં પણામેત્વા તિક્ખત્તું નામં સાવેતિ – ‘સક્કોહં મારિસ, દેવાનમિન્દો, સક્કોહં, મારિસ, દેવાનમિન્દો’તિ. યથા યથા ખો, ભિક્ખવે, સક્કો દેવાનમિન્દો નામં સાવેસિ, તથા તથા સો યક્ખો દુબ્બણ્ણતરો ચેવ અહોસિ ઓકોટિમકતરો ચ. દુબ્બણ્ણતરો ચેવ હુત્વા ઓકોટિમકતરો ચ તત્થેવન્તરધાયી’’તિ. અથ ખો, ભિક્ખવે, સક્કો દેવાનમિન્દો સકે આસને નિસીદિત્વા દેવે તાવતિંસે અનુનયમાનો તાયં વેલાયં ઇમા ગાથાયો અભાસિ –
‘‘Atha kho, bhikkhave, sakko devānamindo yena so kodhabhakkho yakkho tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā ekaṃsaṃ uttarāsaṅgaṃ karitvā dakkhiṇajāṇumaṇḍalaṃ pathaviyaṃ nihantvā yena so kodhabhakkho yakkho tenañjaliṃ paṇāmetvā tikkhattuṃ nāmaṃ sāveti – ‘sakkohaṃ mārisa, devānamindo, sakkohaṃ, mārisa, devānamindo’ti. Yathā yathā kho, bhikkhave, sakko devānamindo nāmaṃ sāvesi, tathā tathā so yakkho dubbaṇṇataro ceva ahosi okoṭimakataro ca. Dubbaṇṇataro ceva hutvā okoṭimakataro ca tatthevantaradhāyī’’ti. Atha kho, bhikkhave, sakko devānamindo sake āsane nisīditvā deve tāvatiṃse anunayamāno tāyaṃ velāyaṃ imā gāthāyo abhāsi –
‘‘ન સૂપહતચિત્તોમ્હિ, નાવત્તેન સુવાનયો;
‘‘Na sūpahatacittomhi, nāvattena suvānayo;
ન વો ચિરાહં કુજ્ઝામિ, કોધો મયિ નાવતિટ્ઠતિ.
Na vo cirāhaṃ kujjhāmi, kodho mayi nāvatiṭṭhati.
‘‘કુદ્ધાહં ન ફરુસં બ્રૂમિ, ન ચ ધમ્માનિ કિત્તયે;
‘‘Kuddhāhaṃ na pharusaṃ brūmi, na ca dhammāni kittaye;
સન્નિગ્ગણ્હામિ અત્તાનં, સમ્પસ્સં અત્થમત્તનો’’તિ.
Sanniggaṇhāmi attānaṃ, sampassaṃ atthamattano’’ti.
Related texts:
અટ્ઠકથા • Aṭṭhakathā / સુત્તપિટક (અટ્ઠકથા) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / સંયુત્તનિકાય (અટ્ઠકથા) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) / ૨. દુબ્બણ્ણિયસુત્તવણ્ણના • 2. Dubbaṇṇiyasuttavaṇṇanā
ટીકા • Tīkā / સુત્તપિટક (ટીકા) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / સંયુત્તનિકાય (ટીકા) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) / ૩. દુબ્બણ્ણિયસુત્તવણ્ણના • 3. Dubbaṇṇiyasuttavaṇṇanā