Library / Tipiṭaka / તિપિટક • Tipiṭaka / સંયુત્તનિકાય • Saṃyuttanikāya |
૭. દુતિયઅનાથપિણ્ડિકસુત્તં
7. Dutiyaanāthapiṇḍikasuttaṃ
૧૦૨૩. સાવત્થિનિદાનં. તેન ખો પન સમયેન અનાથપિણ્ડિકો ગહપતિ આબાધિકો હોતિ દુક્ખિતો બાળ્હગિલાનો. અથ ખો અનાથપિણ્ડિકો ગહપતિ અઞ્ઞતરં પુરિસં આમન્તેસિ – ‘‘એહિ ત્વં, અમ્ભો પુરિસ, યેનાયસ્મા આનન્દો તેનુપસઙ્કમ; ઉપસઙ્કમિત્વા મમ વચનેન આયસ્મતો આનન્દસ્સ પાદે સિરસા વન્દ – ‘અનાથપિણ્ડિકો, ભન્તે, ગહપતિ આબાધિકો દુક્ખિતો બાળ્હગિલાનો. સો આયસ્મતો આનન્દસ્સ પાદે સિરસા વન્દતી’તિ. એવઞ્ચ વદેહિ – ‘સાધુ કિર, ભન્તે, આયસ્મા આનન્દો યેન અનાથપિણ્ડિકસ્સ ગહપતિસ્સ નિવેસનં તેનુપસઙ્કમતુ અનુકમ્પં ઉપાદાયા’’’તિ.
1023. Sāvatthinidānaṃ. Tena kho pana samayena anāthapiṇḍiko gahapati ābādhiko hoti dukkhito bāḷhagilāno. Atha kho anāthapiṇḍiko gahapati aññataraṃ purisaṃ āmantesi – ‘‘ehi tvaṃ, ambho purisa, yenāyasmā ānando tenupasaṅkama; upasaṅkamitvā mama vacanena āyasmato ānandassa pāde sirasā vanda – ‘anāthapiṇḍiko, bhante, gahapati ābādhiko dukkhito bāḷhagilāno. So āyasmato ānandassa pāde sirasā vandatī’ti. Evañca vadehi – ‘sādhu kira, bhante, āyasmā ānando yena anāthapiṇḍikassa gahapatissa nivesanaṃ tenupasaṅkamatu anukampaṃ upādāyā’’’ti.
‘‘એવં, ભન્તે’’તિ ખો સો પુરિસો અનાથપિણ્ડિકસ્સ ગહપતિસ્સ પટિસ્સુત્વા યેનાયસ્મા આનન્દો તેનુપસઙ્કમિ; ઉપસઙ્કમિત્વા આયસ્મન્તં આનન્દં અભિવાદેત્વા એકમન્તં નિસીદિ. એકમન્તં નિસિન્નો ખો સો પુરિસો આયસ્મન્તં આનન્દં એતદવોચ – ‘‘અનાથપિણ્ડિકો, ભન્તે, ગહપતિ આબાધિકો દુક્ખિતો બાળ્હગિલાનો. સો આયસ્મતો આનન્દસ્સ પાદે સિરસા વન્દતિ. એવઞ્ચ વદતિ – ‘સાધુ કિર, ભન્તે, આયસ્મા આનન્દો યેન અનાથપિણ્ડિકસ્સ ગહપતિસ્સ નિવેસનં તેનુપસઙ્કમતુ અનુકમ્પં ઉપાદાયા’’’તિ. અધિવાસેસિ ખો આયસ્મા આનન્દો તુણ્હીભાવેન.
‘‘Evaṃ, bhante’’ti kho so puriso anāthapiṇḍikassa gahapatissa paṭissutvā yenāyasmā ānando tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā āyasmantaṃ ānandaṃ abhivādetvā ekamantaṃ nisīdi. Ekamantaṃ nisinno kho so puriso āyasmantaṃ ānandaṃ etadavoca – ‘‘anāthapiṇḍiko, bhante, gahapati ābādhiko dukkhito bāḷhagilāno. So āyasmato ānandassa pāde sirasā vandati. Evañca vadati – ‘sādhu kira, bhante, āyasmā ānando yena anāthapiṇḍikassa gahapatissa nivesanaṃ tenupasaṅkamatu anukampaṃ upādāyā’’’ti. Adhivāsesi kho āyasmā ānando tuṇhībhāvena.
અથ ખો આયસ્મા આનન્દો પુબ્બણ્હસમયં નિવાસેત્વા પત્તચીવરમાદાય યેન અનાથપિણ્ડિકસ્સ ગહપતિસ્સ નિવેસનં તેનુપસઙ્કમિ; ઉપસઙ્કમિત્વા પઞ્ઞત્તે આસને નિસીદિ. નિસજ્જ ખો આયસ્મા આનન્દો અનાથપિણ્ડિકં ગહપતિં એતદવોચ – ‘‘કચ્ચિ તે, ગહપતિ, ખમનીયં, કચ્ચિ યાપનીયં? કચ્ચિ દુક્ખા વેદના પટિક્કમન્તિ, નો અભિક્કમન્તિ; પટિક્કમોસાનં પઞ્ઞાયતિ, નો અભિક્કમો’’તિ? ‘‘ન મે, ભન્તે, ખમનીયં ન યાપનીયં. બાળ્હા મે દુક્ખા વેદના અભિક્કમન્તિ, નો પટિક્કમન્તિ; અભિક્કમોસાનં પઞ્ઞાયતિ, નો પટિક્કમો’’તિ.
Atha kho āyasmā ānando pubbaṇhasamayaṃ nivāsetvā pattacīvaramādāya yena anāthapiṇḍikassa gahapatissa nivesanaṃ tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā paññatte āsane nisīdi. Nisajja kho āyasmā ānando anāthapiṇḍikaṃ gahapatiṃ etadavoca – ‘‘kacci te, gahapati, khamanīyaṃ, kacci yāpanīyaṃ? Kacci dukkhā vedanā paṭikkamanti, no abhikkamanti; paṭikkamosānaṃ paññāyati, no abhikkamo’’ti? ‘‘Na me, bhante, khamanīyaṃ na yāpanīyaṃ. Bāḷhā me dukkhā vedanā abhikkamanti, no paṭikkamanti; abhikkamosānaṃ paññāyati, no paṭikkamo’’ti.
‘‘ચતૂહિ ખો, ગહપતિ, ધમ્મેહિ સમન્નાગતસ્સ અસ્સુતવતો પુથુજ્જનસ્સ હોતિ ઉત્તાસો, હોતિ છમ્ભિતત્તં, હોતિ સમ્પરાયિકં મરણભયં. કતમેહિ ચતૂહિ? ઇધ, ગહપતિ, અસ્સુતવા પુથુજ્જનો બુદ્ધે અપ્પસાદેન સમન્નાગતો હોતિ. તઞ્ચ પનસ્સ બુદ્ધે અપ્પસાદં અત્તનિ સમનુપસ્સતો હોતિ ઉત્તાસો, હોતિ છમ્ભિતત્તં, હોતિ સમ્પરાયિકં મરણભયં.
‘‘Catūhi kho, gahapati, dhammehi samannāgatassa assutavato puthujjanassa hoti uttāso, hoti chambhitattaṃ, hoti samparāyikaṃ maraṇabhayaṃ. Katamehi catūhi? Idha, gahapati, assutavā puthujjano buddhe appasādena samannāgato hoti. Tañca panassa buddhe appasādaṃ attani samanupassato hoti uttāso, hoti chambhitattaṃ, hoti samparāyikaṃ maraṇabhayaṃ.
‘‘પુન ચપરં, ગહપતિ, અસ્સુતવા પુથુજ્જનો ધમ્મે અપ્પસાદેન સમન્નાગતો હોતિ. તઞ્ચ પનસ્સ ધમ્મે અપ્પસાદં અત્તનિ સમનુપસ્સતો હોતિ ઉત્તાસો, હોતિ છમ્ભિતત્તં, હોતિ સમ્પરાયિકં મરણભયં.
‘‘Puna caparaṃ, gahapati, assutavā puthujjano dhamme appasādena samannāgato hoti. Tañca panassa dhamme appasādaṃ attani samanupassato hoti uttāso, hoti chambhitattaṃ, hoti samparāyikaṃ maraṇabhayaṃ.
‘‘પુન ચપરં, ગહપતિ, અસ્સુતવા પુથુજ્જનો સઙ્ઘે અપ્પસાદેન સમન્નાગતો હોતિ. તઞ્ચ પનસ્સ સઙ્ઘે અપ્પસાદં અત્તનિ સમનુપસ્સતો હોતિ ઉત્તાસો, હોતિ છમ્ભિતત્તં, હોતિ સમ્પરાયિકં મરણભયં.
‘‘Puna caparaṃ, gahapati, assutavā puthujjano saṅghe appasādena samannāgato hoti. Tañca panassa saṅghe appasādaṃ attani samanupassato hoti uttāso, hoti chambhitattaṃ, hoti samparāyikaṃ maraṇabhayaṃ.
‘‘પુન ચપરં, ગહપતિ, અસ્સુતવા પુથુજ્જનો દુસ્સીલ્યેન સમન્નાગતો હોતિ. તઞ્ચ પનસ્સ દુસ્સીલ્યં અત્તનિ સમનુપસ્સતો હોતિ ઉત્તાસો, હોતિ છમ્ભિતત્તં, હોતિ સમ્પરાયિકં મરણભયં. ઇમેહિ ખો, ગહપતિ, ચતૂહિ ધમ્મેહિ સમન્નાગતસ્સ અસ્સુતવતો પુથુજ્જનસ્સ હોતિ ઉત્તાસો, હોતિ છમ્ભિતત્તં, હોતિ સમ્પરાયિકં મરણભયં.
‘‘Puna caparaṃ, gahapati, assutavā puthujjano dussīlyena samannāgato hoti. Tañca panassa dussīlyaṃ attani samanupassato hoti uttāso, hoti chambhitattaṃ, hoti samparāyikaṃ maraṇabhayaṃ. Imehi kho, gahapati, catūhi dhammehi samannāgatassa assutavato puthujjanassa hoti uttāso, hoti chambhitattaṃ, hoti samparāyikaṃ maraṇabhayaṃ.
‘‘ચતૂહિ ખો, ગહપતિ, ધમ્મેહિ સમન્નાગતસ્સ સુતવતો અરિયસાવકસ્સ ન હોતિ ઉત્તાસો, ન હોતિ છમ્ભિતત્તં, ન હોતિ સમ્પરાયિકં મરણભયં. કતમેહિ ચતૂહિ? ઇધ, ગહપતિ, સુતવા અરિયસાવકો બુદ્ધે અવેચ્ચપ્પસાદેન સમન્નાગતો હોતિ – ઇતિપિ સો ભગવા…પે॰… સત્થા દેવમનુસ્સાનં બુદ્ધો ભગવાતિ. તઞ્ચ પનસ્સ બુદ્ધે અવેચ્ચપ્પસાદં અત્તનિ સમનુપસ્સતો ન હોતિ ઉત્તાસો, ન હોતિ છમ્ભિતત્તં, ન હોતિ સમ્પરાયિકં મરણભયં.
‘‘Catūhi kho, gahapati, dhammehi samannāgatassa sutavato ariyasāvakassa na hoti uttāso, na hoti chambhitattaṃ, na hoti samparāyikaṃ maraṇabhayaṃ. Katamehi catūhi? Idha, gahapati, sutavā ariyasāvako buddhe aveccappasādena samannāgato hoti – itipi so bhagavā…pe… satthā devamanussānaṃ buddho bhagavāti. Tañca panassa buddhe aveccappasādaṃ attani samanupassato na hoti uttāso, na hoti chambhitattaṃ, na hoti samparāyikaṃ maraṇabhayaṃ.
‘‘પુન ચપરં, ગહપતિ, સુતવા અરિયસાવકો ધમ્મે અવેચ્ચપ્પસાદેન સમન્નાગતો હોતિ – સ્વાક્ખાતો ભગવતા ધમ્મો…પે॰… પચ્ચત્તં વેદિતબ્બો વિઞ્ઞૂહીતિ. તઞ્ચ પનસ્સ ધમ્મે અવેચ્ચપ્પસાદં અત્તનિ સમનુપસ્સતો ન હોતિ ઉત્તાસો, ન હોતિ છમ્ભિતત્તં, ન હોતિ સમ્પરાયિકં મરણભયં.
‘‘Puna caparaṃ, gahapati, sutavā ariyasāvako dhamme aveccappasādena samannāgato hoti – svākkhāto bhagavatā dhammo…pe… paccattaṃ veditabbo viññūhīti. Tañca panassa dhamme aveccappasādaṃ attani samanupassato na hoti uttāso, na hoti chambhitattaṃ, na hoti samparāyikaṃ maraṇabhayaṃ.
‘‘પુન ચપરં, ગહપતિ, સુતવા અરિયસાવકો સઙ્ઘે અવેચ્ચપ્પસાદેન સમન્નાગતો હોતિ – સુપ્પટિપન્નો ભગવતો સાવકસઙ્ઘો…પે॰… અનુત્તરં પુઞ્ઞક્ખેત્તં લોકસ્સાતિ. તઞ્ચ પનસ્સ સઙ્ઘે અવેચ્ચપ્પસાદં અત્તનિ સમનુપસ્સતો ન હોતિ ઉત્તાસો, ન હોતિ છમ્ભિતત્તં, ન હોતિ સમ્પરાયિકં મરણભયં.
‘‘Puna caparaṃ, gahapati, sutavā ariyasāvako saṅghe aveccappasādena samannāgato hoti – suppaṭipanno bhagavato sāvakasaṅgho…pe… anuttaraṃ puññakkhettaṃ lokassāti. Tañca panassa saṅghe aveccappasādaṃ attani samanupassato na hoti uttāso, na hoti chambhitattaṃ, na hoti samparāyikaṃ maraṇabhayaṃ.
‘‘પુન ચપરં, ગહપતિ, સુતવા અરિયસાવકો અરિયકન્તેહિ સીલેહિ સમન્નાગતો હોતિ અખણ્ડેહિ…પે॰… સમાધિસંવત્તનિકેહિ. તાનિ ચ પનસ્સ અરિયકન્તાનિ સીલાનિ અત્તનિ સમનુપસ્સતો ન હોતિ ઉત્તાસો, ન હોતિ છમ્ભિતત્તં, ન હોતિ સમ્પરાયિકં મરણભયં. ઇમેહિ ખો, ગહપતિ, ચતૂહિ ધમ્મેહિ સમન્નાગતસ્સ સુતવતો અરિયસાવકસ્સ ન હોતિ ઉત્તાસો, ન હોતિ છમ્ભિતત્તં, ન હોતિ સમ્પરાયિકં મરણભય’’ન્તિ.
‘‘Puna caparaṃ, gahapati, sutavā ariyasāvako ariyakantehi sīlehi samannāgato hoti akhaṇḍehi…pe… samādhisaṃvattanikehi. Tāni ca panassa ariyakantāni sīlāni attani samanupassato na hoti uttāso, na hoti chambhitattaṃ, na hoti samparāyikaṃ maraṇabhayaṃ. Imehi kho, gahapati, catūhi dhammehi samannāgatassa sutavato ariyasāvakassa na hoti uttāso, na hoti chambhitattaṃ, na hoti samparāyikaṃ maraṇabhaya’’nti.
‘‘નાહં, ભન્તે આનન્દ, ભાયામિ. ક્યાહં ભાયિસ્સામિ! અહઞ્હિ, ભન્તે, બુદ્ધે અવેચ્ચપ્પસાદેન સમન્નાગતો હોમિ – ઇતિપિ સો ભગવા…પે॰… સત્થા દેવમનુસ્સાનં બુદ્ધો ભગવાતિ. ધમ્મે…પે॰… સઙ્ઘે અવેચ્ચપ્પસાદેન સમન્નાગતો હોમિ – સુપ્પટિપન્નો ભગવતો સાવકસઙ્ઘો…પે॰… અનુત્તરં પુઞ્ઞક્ખેત્તં લોકસ્સાતિ. યાનિ ચિમાનિ, ભન્તે, ભગવતા ગિહિસામીચિકાનિ સિક્ખાપદાનિ દેસિતાનિ, નાહં તેસં કિઞ્ચિ અત્તનિ ખણ્ડં સમનુપસ્સામી’’તિ . ‘‘લાભા તે, ગહપતિ, સુલદ્ધં તે, ગહપતિ! સોતાપત્તિફલં તયા, ગહપતિ, બ્યાકત’’ન્તિ. સત્તમં.
‘‘Nāhaṃ, bhante ānanda, bhāyāmi. Kyāhaṃ bhāyissāmi! Ahañhi, bhante, buddhe aveccappasādena samannāgato homi – itipi so bhagavā…pe… satthā devamanussānaṃ buddho bhagavāti. Dhamme…pe… saṅghe aveccappasādena samannāgato homi – suppaṭipanno bhagavato sāvakasaṅgho…pe… anuttaraṃ puññakkhettaṃ lokassāti. Yāni cimāni, bhante, bhagavatā gihisāmīcikāni sikkhāpadāni desitāni, nāhaṃ tesaṃ kiñci attani khaṇḍaṃ samanupassāmī’’ti . ‘‘Lābhā te, gahapati, suladdhaṃ te, gahapati! Sotāpattiphalaṃ tayā, gahapati, byākata’’nti. Sattamaṃ.
Related texts:
અટ્ઠકથા • Aṭṭhakathā / સુત્તપિટક (અટ્ઠકથા) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / સંયુત્તનિકાય (અટ્ઠકથા) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) / ૭. દુતિયઅનાથપિણ્ડિકસુત્તવણ્ણના • 7. Dutiyaanāthapiṇḍikasuttavaṇṇanā
ટીકા • Tīkā / સુત્તપિટક (ટીકા) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / સંયુત્તનિકાય (ટીકા) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) / ૭. દુતિયઅનાથપિણ્ડિકસુત્તવણ્ણના • 7. Dutiyaanāthapiṇḍikasuttavaṇṇanā