| Library / Tipiṭaka / તિપિટક • Tipiṭaka / કથાવત્થુપાળિ • Kathāvatthupāḷi |
૮. અટ્ઠમવગ્ગો
8. Aṭṭhamavaggo
(૭૫) ૩. કામગુણકથા
(75) 3. Kāmaguṇakathā
૫૧૦. પઞ્ચેવ કામગુણા કામધાતૂતિ? આમન્તા. નનુ અત્થિ તપ્પટિસઞ્ઞુત્તો છન્દોતિ? આમન્તા. હઞ્ચિ અત્થિ તપ્પટિસઞ્ઞુત્તો છન્દો, નો ચ વત રે વત્તબ્બે – ‘‘પઞ્ચેવ કામગુણા કામધાતૂ’’તિ. નનુ અત્થિ તપ્પટિસઞ્ઞુત્તો રાગો તપ્પટિસઞ્ઞુત્તો છન્દો તપ્પટિસઞ્ઞુત્તો છન્દરાગો તપ્પટિસઞ્ઞુત્તો સઙ્કપ્પો તપ્પટિસઞ્ઞુત્તો રાગો તપ્પટિસઞ્ઞુત્તો સઙ્કપ્પરાગો તપ્પટિસઞ્ઞુત્તા પીતિ તપ્પટિસઞ્ઞુત્તં સોમનસ્સં તપ્પટિસઞ્ઞુત્તં પીતિસોમનસ્સન્તિ? આમન્તા. હઞ્ચિ અત્થિ તપ્પટિસઞ્ઞુત્તં પીતિસોમનસ્સં, નો ચ વત રે વત્તબ્બે – ‘‘પઞ્ચેવ કામગુણા કામધાતૂ’’તિ.
510. Pañceva kāmaguṇā kāmadhātūti? Āmantā. Nanu atthi tappaṭisaññutto chandoti? Āmantā. Hañci atthi tappaṭisaññutto chando, no ca vata re vattabbe – ‘‘pañceva kāmaguṇā kāmadhātū’’ti. Nanu atthi tappaṭisaññutto rāgo tappaṭisaññutto chando tappaṭisaññutto chandarāgo tappaṭisaññutto saṅkappo tappaṭisaññutto rāgo tappaṭisaññutto saṅkapparāgo tappaṭisaññuttā pīti tappaṭisaññuttaṃ somanassaṃ tappaṭisaññuttaṃ pītisomanassanti? Āmantā. Hañci atthi tappaṭisaññuttaṃ pītisomanassaṃ, no ca vata re vattabbe – ‘‘pañceva kāmaguṇā kāmadhātū’’ti.
પઞ્ચેવ કામગુણા કામધાતૂતિ? આમન્તા. મનુસ્સાનં ચક્ખુ ન કામધાતૂતિ? ન હેવં વત્તબ્બે…પે॰… મનુસ્સાનં સોતં…પે॰… મનુસ્સાનં ઘાનં…પે॰… મનુસ્સાનં જિવ્હા…પે॰… મનુસ્સાનં કાયો…પે॰… મનુસ્સાનં મનો ન કામધાતૂતિ? ન હેવં વત્તબ્બે…પે॰….
Pañceva kāmaguṇā kāmadhātūti? Āmantā. Manussānaṃ cakkhu na kāmadhātūti? Na hevaṃ vattabbe…pe… manussānaṃ sotaṃ…pe… manussānaṃ ghānaṃ…pe… manussānaṃ jivhā…pe… manussānaṃ kāyo…pe… manussānaṃ mano na kāmadhātūti? Na hevaṃ vattabbe…pe….
મનુસ્સાનં મનો ન કામધાતૂતિ? આમન્તા. નનુ વુત્તં ભગવતા –
Manussānaṃ mano na kāmadhātūti? Āmantā. Nanu vuttaṃ bhagavatā –
‘‘પઞ્ચ કામગુણા લોકે, મનોચ્છટ્ઠા પવેદિતા;
‘‘Pañca kāmaguṇā loke, manocchaṭṭhā paveditā;
એત્થ છન્દં વિરાજેત્વા, એવં દુક્ખા પમુચ્ચતી’’તિ 1.
Ettha chandaṃ virājetvā, evaṃ dukkhā pamuccatī’’ti 2.
અત્થેવ સુત્તન્તોતિ? આમન્તા. તેન હિ ન વત્તબ્બં – ‘‘મનુસ્સાનં મનો ન કામધાતૂ’’તિ.
Attheva suttantoti? Āmantā. Tena hi na vattabbaṃ – ‘‘manussānaṃ mano na kāmadhātū’’ti.
૫૧૧. પઞ્ચેવ કામગુણા કામધાતૂતિ? આમન્તા. કામગુણા ભવો ગતિ સત્તાવાસો સંસારો યોનિ વિઞ્ઞાણટ્ઠિતિ અત્તભાવપટિલાભોતિ? ન હેવં વત્તબ્બે…પે॰… અત્થિ કામગુણૂપગં કમ્મન્તિ? ન હેવં વત્તબ્બે…પે॰… અત્થિ કામગુણૂપગા સત્તાતિ? ન હેવં વત્તબ્બે…પે॰… કામગુણે સત્તા જાયન્તિ જીયન્તિ મીયન્તિ ચવન્તિ ઉપપજ્જન્તીતિ? ન હેવં વત્તબ્બે…પે॰… કામગુણે અત્થિ રૂપં વેદના સઞ્ઞા સઙ્ખારા વિઞ્ઞાણન્તિ? ન હેવં વત્તબ્બે…પે॰… કામગુણા પઞ્ચવોકારભવોતિ? ન હેવં વત્તબ્બે…પે॰… કામગુણે સમ્માસમ્બુદ્ધા ઉપ્પજ્જન્તિ, પચ્ચેકસમ્બુદ્ધા ઉપ્પજ્જન્તિ, સાવકયુગં ઉપ્પજ્જતીતિ? ન હેવં વત્તબ્બે…પે॰….
511. Pañceva kāmaguṇā kāmadhātūti? Āmantā. Kāmaguṇā bhavo gati sattāvāso saṃsāro yoni viññāṇaṭṭhiti attabhāvapaṭilābhoti? Na hevaṃ vattabbe…pe… atthi kāmaguṇūpagaṃ kammanti? Na hevaṃ vattabbe…pe… atthi kāmaguṇūpagā sattāti? Na hevaṃ vattabbe…pe… kāmaguṇe sattā jāyanti jīyanti mīyanti cavanti upapajjantīti? Na hevaṃ vattabbe…pe… kāmaguṇe atthi rūpaṃ vedanā saññā saṅkhārā viññāṇanti? Na hevaṃ vattabbe…pe… kāmaguṇā pañcavokārabhavoti? Na hevaṃ vattabbe…pe… kāmaguṇe sammāsambuddhā uppajjanti, paccekasambuddhā uppajjanti, sāvakayugaṃ uppajjatīti? Na hevaṃ vattabbe…pe….
કામધાતુ ભવો ગતિ સત્તાવાસો સંસારો યોનિ વિઞ્ઞાણટ્ઠિતિ અત્તભાવપટિલાભોતિ? આમન્તા. કામગુણા ભવો ગતિ સત્તાવાસો સંસારો યોનિ વિઞ્ઞાણટ્ઠિતિ અત્તભાવપટિલાભોતિ? ન હેવં વત્તબ્બે…પે॰… અત્થિ કામધાતૂપગં કમ્મન્તિ? આમન્તા. અત્થિ કામગુણૂપગં કમ્મન્તિ ? ન હેવં વત્તબ્બે…પે॰… અત્થિ કામધાતૂપગા સત્તાતિ? આમન્તા. અત્થિ કામગુણૂપગા સત્તાતિ? ન હેવં વત્તબ્બે…પે॰….
Kāmadhātu bhavo gati sattāvāso saṃsāro yoni viññāṇaṭṭhiti attabhāvapaṭilābhoti? Āmantā. Kāmaguṇā bhavo gati sattāvāso saṃsāro yoni viññāṇaṭṭhiti attabhāvapaṭilābhoti? Na hevaṃ vattabbe…pe… atthi kāmadhātūpagaṃ kammanti? Āmantā. Atthi kāmaguṇūpagaṃ kammanti ? Na hevaṃ vattabbe…pe… atthi kāmadhātūpagā sattāti? Āmantā. Atthi kāmaguṇūpagā sattāti? Na hevaṃ vattabbe…pe….
કામધાતુયા સત્તા જાયન્તિ જીયન્તિ મીયન્તિ ચવન્તિ ઉપપજ્જન્તીતિ? આમન્તા. કામગુણે સત્તા જાયન્તિ જીયન્તિ મીયન્તિ ચવન્તિ ઉપપજ્જન્તીતિ? ન હેવં વત્તબ્બે …પે॰… કામધાતુયા અત્થિ રૂપં વેદના સઞ્ઞા સઙ્ખારા વિઞ્ઞાણન્તિ? આમન્તા. કામગુણે અત્થિ રૂપં વેદના સઞ્ઞા સઙ્ખારા વિઞ્ઞાણન્તિ? ન હેવં વત્તબ્બે…પે॰… કામધાતુ પઞ્ચવોકારભવોતિ? આમન્તા. કામગુણા પઞ્ચવોકારભવોતિ? ન હેવં વત્તબ્બે…પે॰… કામધાતુયા સમ્માસમ્બુદ્ધા ઉપ્પજ્જન્તિ, પચ્ચેકસબુદ્ધા ઉપ્પજ્જન્તિ, સાવકયુગં ઉપ્પજ્જતીતિ? આમન્તા. કામગુણે સમ્માસમ્બુદ્ધા ઉપ્પજ્જન્તિ, પચ્ચેકસમ્બુદ્ધા ઉપ્પજ્જન્તિ, સાવકયુગં ઉપ્પજ્જતીતિ? ન હેવં વત્તબ્બે…પે॰….
Kāmadhātuyā sattā jāyanti jīyanti mīyanti cavanti upapajjantīti? Āmantā. Kāmaguṇe sattā jāyanti jīyanti mīyanti cavanti upapajjantīti? Na hevaṃ vattabbe …pe… kāmadhātuyā atthi rūpaṃ vedanā saññā saṅkhārā viññāṇanti? Āmantā. Kāmaguṇe atthi rūpaṃ vedanā saññā saṅkhārā viññāṇanti? Na hevaṃ vattabbe…pe… kāmadhātu pañcavokārabhavoti? Āmantā. Kāmaguṇā pañcavokārabhavoti? Na hevaṃ vattabbe…pe… kāmadhātuyā sammāsambuddhā uppajjanti, paccekasabuddhā uppajjanti, sāvakayugaṃ uppajjatīti? Āmantā. Kāmaguṇe sammāsambuddhā uppajjanti, paccekasambuddhā uppajjanti, sāvakayugaṃ uppajjatīti? Na hevaṃ vattabbe…pe….
૫૧૨. ન વત્તબ્બં – ‘‘પઞ્ચેવ કામગુણા કામધાતૂ’’તિ? આમન્તા. નનુ વુત્તં ભગવતા – ‘‘પઞ્ચિમે, ભિક્ખવે, કામગુણા! કતમે પઞ્ચ? ચક્ખુવિઞ્ઞેય્યા રૂપા ઇટ્ઠા કન્તા મનાપા પિયરૂપા કામૂપસંહિતા રજનીયા, સોતવિઞ્ઞેય્યા સદ્દા…પે॰… ઘાનવિઞ્ઞેય્યા ગન્ધા…પે॰… જિવ્હાવિઞ્ઞેય્યા રસા…પે॰… કાયવિઞ્ઞેય્યા ફોટ્ઠબ્બા ઇટ્ઠા કન્તા મનાપા પિયરૂપા કામૂપસંહિતા રજનીયા – ઇમે ખો, ભિક્ખવે, પઞ્ચ કામગુણા’’તિ. અત્થેવ સુત્તન્તોતિ? આમન્તા. તેન હિ પઞ્ચેવ કામગુણા કામધાતૂતિ.
512. Na vattabbaṃ – ‘‘pañceva kāmaguṇā kāmadhātū’’ti? Āmantā. Nanu vuttaṃ bhagavatā – ‘‘pañcime, bhikkhave, kāmaguṇā! Katame pañca? Cakkhuviññeyyā rūpā iṭṭhā kantā manāpā piyarūpā kāmūpasaṃhitā rajanīyā, sotaviññeyyā saddā…pe… ghānaviññeyyā gandhā…pe… jivhāviññeyyā rasā…pe… kāyaviññeyyā phoṭṭhabbā iṭṭhā kantā manāpā piyarūpā kāmūpasaṃhitā rajanīyā – ime kho, bhikkhave, pañca kāmaguṇā’’ti. Attheva suttantoti? Āmantā. Tena hi pañceva kāmaguṇā kāmadhātūti.
કામગુણકથા નિટ્ઠિતા.
Kāmaguṇakathā niṭṭhitā.
Footnotes:
Related texts:
અટ્ઠકથા • Aṭṭhakathā / અભિધમ્મપિટક (અટ્ઠકથા) • Abhidhammapiṭaka (aṭṭhakathā) / પઞ્ચપકરણ-અટ્ઠકથા • Pañcapakaraṇa-aṭṭhakathā / ૩. કામગુણકથાવણ્ણના • 3. Kāmaguṇakathāvaṇṇanā
ટીકા • Tīkā / અભિધમ્મપિટક (ટીકા) • Abhidhammapiṭaka (ṭīkā) / પઞ્ચપકરણ-મૂલટીકા • Pañcapakaraṇa-mūlaṭīkā / ૩. કામગુણકથાવણ્ણના • 3. Kāmaguṇakathāvaṇṇanā
ટીકા • Tīkā / અભિધમ્મપિટક (ટીકા) • Abhidhammapiṭaka (ṭīkā) / પઞ્ચપકરણ-અનુટીકા • Pañcapakaraṇa-anuṭīkā / ૩. કામગુણકથાવણ્ણના • 3. Kāmaguṇakathāvaṇṇanā
