Library / Tipiṭaka / તિપિટક • Tipiṭaka / સંયુત્તનિકાય • Saṃyuttanikāya

    ૭. ખજ્જનીયસુત્તં

    7. Khajjanīyasuttaṃ

    ૭૯. સાવત્થિનિદાનં. ‘‘યે હિ કેચિ, ભિક્ખવે, સમણા વા બ્રાહ્મણા વા અનેકવિહિતં પુબ્બેનિવાસં અનુસ્સરમાના અનુસ્સરન્તિ સબ્બેતે પઞ્ચુપાદાનક્ખન્ધે અનુસ્સરન્તિ એતેસં વા અઞ્ઞતરં. કતમે પઞ્ચ? ‘એવંરૂપો અહોસિં અતીતમદ્ધાન’ન્તિ – ઇતિ વા હિ, ભિક્ખવે, અનુસ્સરમાનો રૂપંયેવ અનુસ્સરતિ. ‘એવંવેદનો અહોસિં અતીતમદ્ધાન’ન્તિ – ઇતિ વા હિ, ભિક્ખવે, અનુસ્સરમાનો વેદનંયેવ અનુસ્સરતિ. ‘એવંસઞ્ઞો અહોસિં અતીતમદ્ધાન’ન્તિ… ‘એવંસઙ્ખારો અહોસિં અતીતમદ્ધાન’ન્તિ… ‘એવંવિઞ્ઞાણો અહોસિં અતીતમદ્ધાન’ન્તિ – ઇતિ વા હિ, ભિક્ખવે, અનુસ્સરમાનો વિઞ્ઞાણમેવ અનુસ્સરતિ’’.

    79. Sāvatthinidānaṃ. ‘‘Ye hi keci, bhikkhave, samaṇā vā brāhmaṇā vā anekavihitaṃ pubbenivāsaṃ anussaramānā anussaranti sabbete pañcupādānakkhandhe anussaranti etesaṃ vā aññataraṃ. Katame pañca? ‘Evaṃrūpo ahosiṃ atītamaddhāna’nti – iti vā hi, bhikkhave, anussaramāno rūpaṃyeva anussarati. ‘Evaṃvedano ahosiṃ atītamaddhāna’nti – iti vā hi, bhikkhave, anussaramāno vedanaṃyeva anussarati. ‘Evaṃsañño ahosiṃ atītamaddhāna’nti… ‘evaṃsaṅkhāro ahosiṃ atītamaddhāna’nti… ‘evaṃviññāṇo ahosiṃ atītamaddhāna’nti – iti vā hi, bhikkhave, anussaramāno viññāṇameva anussarati’’.

    ‘‘કિઞ્ચ, ભિક્ખવે, રૂપં વદેથ? રુપ્પતીતિ ખો, ભિક્ખવે, તસ્મા ‘રૂપ’ન્તિ વુચ્ચતિ. કેન રુપ્પતિ? સીતેનપિ રુપ્પતિ, ઉણ્હેનપિ રુપ્પતિ, જિઘચ્છાયપિ રુપ્પતિ, પિપાસાયપિ રુપ્પતિ, ડંસમકસવાતાતપસરીસપસમ્ફસ્સેનપિ 1 રુપ્પતિ. રુપ્પતીતિ ખો, ભિક્ખવે, તસ્મા ‘રૂપ’ન્તિ વુચ્ચતિ.

    ‘‘Kiñca, bhikkhave, rūpaṃ vadetha? Ruppatīti kho, bhikkhave, tasmā ‘rūpa’nti vuccati. Kena ruppati? Sītenapi ruppati, uṇhenapi ruppati, jighacchāyapi ruppati, pipāsāyapi ruppati, ḍaṃsamakasavātātapasarīsapasamphassenapi 2 ruppati. Ruppatīti kho, bhikkhave, tasmā ‘rūpa’nti vuccati.

    ‘‘કિઞ્ચ, ભિક્ખવે, વેદનં વદેથ? વેદયતીતિ ખો, ભિક્ખવે, તસ્મા ‘વેદના’તિ વુચ્ચતિ. કિઞ્ચ વેદયતિ? સુખમ્પિ વેદયતિ, દુક્ખમ્પિ વેદયતિ, અદુક્ખમસુખમ્પિ વેદયતિ. વેદયતીતિ ખો, ભિક્ખવે, તસ્મા ‘વેદના’તિ વુચ્ચતિ.

    ‘‘Kiñca, bhikkhave, vedanaṃ vadetha? Vedayatīti kho, bhikkhave, tasmā ‘vedanā’ti vuccati. Kiñca vedayati? Sukhampi vedayati, dukkhampi vedayati, adukkhamasukhampi vedayati. Vedayatīti kho, bhikkhave, tasmā ‘vedanā’ti vuccati.

    ‘‘કિઞ્ચ, ભિક્ખવે, સઞ્ઞં વદેથ? સઞ્જાનાતીતિ ખો, ભિક્ખવે, તસ્મા ‘સઞ્ઞા’તિ વુચ્ચતિ. કિઞ્ચ સઞ્જાનાતિ? નીલમ્પિ સઞ્જાનાતિ, પીતકમ્પિ સઞ્જાનાતિ, લોહિતકમ્પિ સઞ્જાનાતિ, ઓદાતમ્પિ સઞ્જાનાતિ. સઞ્જાનાતીતિ ખો, ભિક્ખવે, તસ્મા ‘સઞ્ઞા’તિ વુચ્ચતિ.

    ‘‘Kiñca, bhikkhave, saññaṃ vadetha? Sañjānātīti kho, bhikkhave, tasmā ‘saññā’ti vuccati. Kiñca sañjānāti? Nīlampi sañjānāti, pītakampi sañjānāti, lohitakampi sañjānāti, odātampi sañjānāti. Sañjānātīti kho, bhikkhave, tasmā ‘saññā’ti vuccati.

    ‘‘કિઞ્ચ , ભિક્ખવે, સઙ્ખારે વદેથ? સઙ્ખતમભિસઙ્ખરોન્તીતિ ખો, ભિક્ખવે, તસ્મા ‘સઙ્ખારા’તિ વુચ્ચતિ. કિઞ્ચ સઙ્ખતમભિસઙ્ખરોન્તિ? રૂપં રૂપત્તાય 3 સઙ્ખતમભિસઙ્ખરોન્તિ, વેદનં વેદનત્તાય સઙ્ખતમભિસઙ્ખરોન્તિ, સઞ્ઞં સઞ્ઞત્તાય સઙ્ખતમભિસઙ્ખરોન્તિ, સઙ્ખારે સઙ્ખારત્તાય સઙ્ખતમભિસઙ્ખરોન્તિ, વિઞ્ઞાણં વિઞ્ઞાણત્તાય સઙ્ખતમભિસઙ્ખરોન્તિ. સઙ્ખતમભિસઙ્ખરોન્તીતિ ખો, ભિક્ખવે, તસ્મા ‘સઙ્ખારા’તિ વુચ્ચતિ.

    ‘‘Kiñca , bhikkhave, saṅkhāre vadetha? Saṅkhatamabhisaṅkharontīti kho, bhikkhave, tasmā ‘saṅkhārā’ti vuccati. Kiñca saṅkhatamabhisaṅkharonti? Rūpaṃ rūpattāya 4 saṅkhatamabhisaṅkharonti, vedanaṃ vedanattāya saṅkhatamabhisaṅkharonti, saññaṃ saññattāya saṅkhatamabhisaṅkharonti, saṅkhāre saṅkhārattāya saṅkhatamabhisaṅkharonti, viññāṇaṃ viññāṇattāya saṅkhatamabhisaṅkharonti. Saṅkhatamabhisaṅkharontīti kho, bhikkhave, tasmā ‘saṅkhārā’ti vuccati.

    ‘‘કિઞ્ચ, ભિક્ખવે, વિઞ્ઞાણં વદેથ? વિજાનાતીતિ ખો, ભિક્ખવે, તસ્મા ‘વિઞ્ઞાણ’ન્તિ વુચ્ચતિ. કિઞ્ચ વિજાનાતિ? અમ્બિલમ્પિ વિજાનાતિ, તિત્તકમ્પિ વિજાનાતિ, કટુકમ્પિ વિજાનાતિ, મધુરમ્પિ વિજાનાતિ, ખારિકમ્પિ વિજાનાતિ, અખારિકમ્પિ વિજાનાતિ, લોણિકમ્પિ વિજાનાતિ, અલોણિકમ્પિ વિજાનાતિ. વિજાનાતીતિ ખો, ભિક્ખવે, તસ્મા ‘વિઞ્ઞાણ’ન્તિ વુચ્ચતિ.

    ‘‘Kiñca, bhikkhave, viññāṇaṃ vadetha? Vijānātīti kho, bhikkhave, tasmā ‘viññāṇa’nti vuccati. Kiñca vijānāti? Ambilampi vijānāti, tittakampi vijānāti, kaṭukampi vijānāti, madhurampi vijānāti, khārikampi vijānāti, akhārikampi vijānāti, loṇikampi vijānāti, aloṇikampi vijānāti. Vijānātīti kho, bhikkhave, tasmā ‘viññāṇa’nti vuccati.

    ‘‘તત્ર, ભિક્ખવે, સુતવા અરિયસાવકો ઇતિ પટિસઞ્ચિક્ખતિ – ‘અહં ખો એતરહિ રૂપેન ખજ્જામિ. અતીતમ્પાહં અદ્ધાનં એવમેવ રૂપેન ખજ્જિં, સેય્યથાપિ એતરહિ પચ્ચુપ્પન્નેન રૂપેન ખજ્જામિ. અહઞ્ચેવ ખો પન અનાગતં રૂપં અભિનન્દેય્યં, અનાગતમ્પાહં અદ્ધાનં એવમેવ રૂપેન ખજ્જેય્યં, સેય્યથાપિ એતરહિ પચ્ચુપ્પન્નેન રૂપેન ખજ્જામી’તિ. સો ઇતિ પટિસઙ્ખાય અતીતસ્મિં રૂપસ્મિં અનપેક્ખો હોતિ ; અનાગતં રૂપં નાભિનન્દતિ; પચ્ચુપ્પન્નસ્સ રૂપસ્સ નિબ્બિદાય વિરાગાય નિરોધાય પટિપન્નો હોતિ.

    ‘‘Tatra, bhikkhave, sutavā ariyasāvako iti paṭisañcikkhati – ‘ahaṃ kho etarahi rūpena khajjāmi. Atītampāhaṃ addhānaṃ evameva rūpena khajjiṃ, seyyathāpi etarahi paccuppannena rūpena khajjāmi. Ahañceva kho pana anāgataṃ rūpaṃ abhinandeyyaṃ, anāgatampāhaṃ addhānaṃ evameva rūpena khajjeyyaṃ, seyyathāpi etarahi paccuppannena rūpena khajjāmī’ti. So iti paṭisaṅkhāya atītasmiṃ rūpasmiṃ anapekkho hoti ; anāgataṃ rūpaṃ nābhinandati; paccuppannassa rūpassa nibbidāya virāgāya nirodhāya paṭipanno hoti.

    ‘‘‘અહં ખો એતરહિ વેદનાય ખજ્જામિ. અતીતમ્પાહં અદ્ધાનં એવમેવ વેદનાય ખજ્જિં, સેય્યથાપિ એતરહિ પચ્ચુપ્પન્નાય વેદનાય ખજ્જામિ. અહઞ્ચેવ ખો પન અનાગતં વેદનં અભિનન્દેય્યં; અનાગતમ્પાહં અદ્ધાનં એવમેવ વેદનાય ખજ્જેય્યં, સેય્યથાપિ એતરહિ પચ્ચુપ્પન્નાય વેદનાય ખજ્જામી’તિ. સો ઇતિ પટિસઙ્ખાય અતીતાય વેદનાય અનપેક્ખો હોતિ; અનાગતં વેદનં નાભિનન્દતિ; પચ્ચુપ્પન્નાય વેદનાય નિબ્બિદાય વિરાગાય નિરોધાય પટિપન્નો હોતિ.

    ‘‘‘Ahaṃ kho etarahi vedanāya khajjāmi. Atītampāhaṃ addhānaṃ evameva vedanāya khajjiṃ, seyyathāpi etarahi paccuppannāya vedanāya khajjāmi. Ahañceva kho pana anāgataṃ vedanaṃ abhinandeyyaṃ; anāgatampāhaṃ addhānaṃ evameva vedanāya khajjeyyaṃ, seyyathāpi etarahi paccuppannāya vedanāya khajjāmī’ti. So iti paṭisaṅkhāya atītāya vedanāya anapekkho hoti; anāgataṃ vedanaṃ nābhinandati; paccuppannāya vedanāya nibbidāya virāgāya nirodhāya paṭipanno hoti.

    ‘‘‘અહં ખો એતરહિ સઞ્ઞાય ખજ્જામિ…પે॰… અહં ખો એતરહિ સઙ્ખારેહિ ખજ્જામિ. અતીતમ્પાહં અદ્ધાનં એવમેવ સઙ્ખારેહિ ખજ્જિં, સેય્યથાપિ એતરહિ પચ્ચુપ્પન્નેહિ સઙ્ખારેહિ ખજ્જામીતિ. અહઞ્ચેવ ખો પન અનાગતે સઙ્ખારે અભિનન્દેય્યં ; અનાગતમ્પાહં અદ્ધાનં એવમેવ સઙ્ખારેહિ ખજ્જેય્યં, સેય્યથાપિ એતરહિ પચ્ચુપ્પન્નેહિ સઙ્ખારેહિ ખજ્જામી’તિ. સો ઇતિ પટિસઙ્ખાય અતીતેસુ સઙ્ખારેસુ અનપેક્ખો હોતિ; અનાગતે સઙ્ખારે નાભિનન્દતિ; પચ્ચુપ્પન્નાનં સઙ્ખારાનં નિબ્બિદાય વિરાગાય નિરોધાય પટિપન્નો હોતિ.

    ‘‘‘Ahaṃ kho etarahi saññāya khajjāmi…pe… ahaṃ kho etarahi saṅkhārehi khajjāmi. Atītampāhaṃ addhānaṃ evameva saṅkhārehi khajjiṃ, seyyathāpi etarahi paccuppannehi saṅkhārehi khajjāmīti. Ahañceva kho pana anāgate saṅkhāre abhinandeyyaṃ ; anāgatampāhaṃ addhānaṃ evameva saṅkhārehi khajjeyyaṃ, seyyathāpi etarahi paccuppannehi saṅkhārehi khajjāmī’ti. So iti paṭisaṅkhāya atītesu saṅkhāresu anapekkho hoti; anāgate saṅkhāre nābhinandati; paccuppannānaṃ saṅkhārānaṃ nibbidāya virāgāya nirodhāya paṭipanno hoti.

    ‘‘‘અહં ખો એતરહિ વિઞ્ઞાણેન ખજ્જામિ. અતીતમ્પિ અદ્ધાનં એવમેવ વિઞ્ઞાણેન ખજ્જિં, સેય્યથાપિ એતરહિ પચ્ચુપ્પન્નેન વિઞ્ઞાણેન ખજ્જામિ. અહઞ્ચેવ ખો પન અનાગતં વિઞ્ઞાણં અભિનન્દેય્યં; અનાગતમ્પાહં અદ્ધાનં એવમેવ વિઞ્ઞાણેન ખજ્જેય્યં, સેય્યથાપિ એતરહિ પચ્ચુપ્પન્નેન વિઞ્ઞાણેન ખજ્જામી’તિ. સો ઇતિ પટિસઙ્ખાય અતીતસ્મિં વિઞ્ઞાણસ્મિં અનપેક્ખો હોતિ; અનાગતં વિઞ્ઞાણં નાભિનન્દતિ; પચ્ચુપ્પન્નસ્સ વિઞ્ઞાણસ્સ નિબ્બિદાય વિરાગાય નિરોધાય પટિપન્નો હોતિ.

    ‘‘‘Ahaṃ kho etarahi viññāṇena khajjāmi. Atītampi addhānaṃ evameva viññāṇena khajjiṃ, seyyathāpi etarahi paccuppannena viññāṇena khajjāmi. Ahañceva kho pana anāgataṃ viññāṇaṃ abhinandeyyaṃ; anāgatampāhaṃ addhānaṃ evameva viññāṇena khajjeyyaṃ, seyyathāpi etarahi paccuppannena viññāṇena khajjāmī’ti. So iti paṭisaṅkhāya atītasmiṃ viññāṇasmiṃ anapekkho hoti; anāgataṃ viññāṇaṃ nābhinandati; paccuppannassa viññāṇassa nibbidāya virāgāya nirodhāya paṭipanno hoti.

    ‘‘તં કિં મઞ્ઞથ, ભિક્ખવે, રૂપં નિચ્ચં વા અનિચ્ચં વા’’તિ? ‘‘અનિચ્ચં, ભન્તે’’. ‘‘યં પનાનિચ્ચં દુક્ખં વા તં સુખં વા’’તિ? ‘‘દુક્ખં, ભન્તે’’. ‘‘યં પનાનિચ્ચં દુક્ખં વિપરિણામધમ્મં, કલ્લં નુ તં સમનુપસ્સિતું – ‘એતં મમ, એસોહમસ્મિ, એસો મે અત્તા’’’તિ? ‘‘નો હેતં, ભન્તે’’. ‘‘વેદના … સઞ્ઞા… સઙ્ખારા… વિઞ્ઞાણં નિચ્ચં વા અનિચ્ચં વા’’તિ? ‘‘અનિચ્ચં, ભન્તે’’. ‘‘યં પનાનિચ્ચં, દુક્ખં વા તં સુખં વા’’તિ? ‘‘દુક્ખં, ભન્તે’’. ‘‘યં પનાનિચ્ચં દુક્ખં વિપરિણામધમ્મં, કલ્લં નુ તં સમનુપસ્સિતું – ‘એતં મમ, એસોહમસ્મિ, એસો મે અત્તા’’’તિ? ‘‘નો હેતં, ભન્તે’’. ‘‘તસ્માતિહ, ભિક્ખવે, યં કિઞ્ચિ રૂપં અતીતાનાગતપચ્ચુપ્પન્નં અજ્ઝત્તં વા બહિદ્ધા વા ઓળારિકં વા સુખુમં વા હીનં વા પણીતં વા યં દૂરે સન્તિકે વા, સબ્બં રૂપં – ‘નેતં મમ, નેસોહમસ્મિ, ન મેસો અત્તા’તિ એવમેતં યથાભૂતં સમ્મપ્પઞ્ઞાય દટ્ઠબ્બં. યા કાચિ વેદના… યા કાચિ સઞ્ઞા… યે કેચિ સઙ્ખારા… યં કિઞ્ચિ વિઞ્ઞાણં અતીતાનાગતપચ્ચુપ્પન્નં…પે॰… યં દૂરે સન્તિકે વા, સબ્બં વિઞ્ઞાણં – ‘નેતં મમ, નેસોહમસ્મિ, ન મેસો અત્તા’તિ એવમેતં યથાભૂતં સમ્મપ્પઞ્ઞાય દટ્ઠબ્બં’’.

    ‘‘Taṃ kiṃ maññatha, bhikkhave, rūpaṃ niccaṃ vā aniccaṃ vā’’ti? ‘‘Aniccaṃ, bhante’’. ‘‘Yaṃ panāniccaṃ dukkhaṃ vā taṃ sukhaṃ vā’’ti? ‘‘Dukkhaṃ, bhante’’. ‘‘Yaṃ panāniccaṃ dukkhaṃ vipariṇāmadhammaṃ, kallaṃ nu taṃ samanupassituṃ – ‘etaṃ mama, esohamasmi, eso me attā’’’ti? ‘‘No hetaṃ, bhante’’. ‘‘Vedanā … saññā… saṅkhārā… viññāṇaṃ niccaṃ vā aniccaṃ vā’’ti? ‘‘Aniccaṃ, bhante’’. ‘‘Yaṃ panāniccaṃ, dukkhaṃ vā taṃ sukhaṃ vā’’ti? ‘‘Dukkhaṃ, bhante’’. ‘‘Yaṃ panāniccaṃ dukkhaṃ vipariṇāmadhammaṃ, kallaṃ nu taṃ samanupassituṃ – ‘etaṃ mama, esohamasmi, eso me attā’’’ti? ‘‘No hetaṃ, bhante’’. ‘‘Tasmātiha, bhikkhave, yaṃ kiñci rūpaṃ atītānāgatapaccuppannaṃ ajjhattaṃ vā bahiddhā vā oḷārikaṃ vā sukhumaṃ vā hīnaṃ vā paṇītaṃ vā yaṃ dūre santike vā, sabbaṃ rūpaṃ – ‘netaṃ mama, nesohamasmi, na meso attā’ti evametaṃ yathābhūtaṃ sammappaññāya daṭṭhabbaṃ. Yā kāci vedanā… yā kāci saññā… ye keci saṅkhārā… yaṃ kiñci viññāṇaṃ atītānāgatapaccuppannaṃ…pe… yaṃ dūre santike vā, sabbaṃ viññāṇaṃ – ‘netaṃ mama, nesohamasmi, na meso attā’ti evametaṃ yathābhūtaṃ sammappaññāya daṭṭhabbaṃ’’.

    ‘‘અયં વુચ્ચતિ, ભિક્ખવે, અરિયસાવકો અપચિનાતિ, નો આચિનાતિ; પજહતિ 5, ન ઉપાદિયતિ; વિસિનેતિ 6, ન ઉસ્સિનેતિ; વિધૂપેતિ 7, ન સન્ધૂપેતિ. કિઞ્ચ અપચિનાતિ, નો આચિનાતિ? રૂપં અપચિનાતિ, નો આચિનાતિ; વેદનં … સઞ્ઞં… સઙ્ખારે… વિઞ્ઞાણં અપચિનાતિ, નો આચિનાતિ. કિઞ્ચ પજહતિ, ન ઉપાદિયતિ? રૂપં પજહતિ, ન ઉપાદિયતિ; વેદનં… સઞ્ઞં… સઙ્ખારે… વિઞ્ઞાણં પજહતિ, ન ઉપાદિયતિ. કિઞ્ચ વિસિનેતિ, ન ઉસ્સિનેતિ? રૂપં વિસિનેતિ, ન ઉસ્સિનેતિ; વેદનં… સઞ્ઞં… સઙ્ખારે… વિઞ્ઞાણં વિસિનેતિ, ન ઉસ્સિનેતિ. કિઞ્ચ વિધૂપેતિ, ન સન્ધૂપેતિ? રૂપં વિધૂપેતિ, ન સન્ધૂપેતિ; વેદનં… સઞ્ઞં… સઙ્ખારે… વિઞ્ઞાણં વિધૂપેતિ, ન સન્ધૂપેતિ.

    ‘‘Ayaṃ vuccati, bhikkhave, ariyasāvako apacināti, no ācināti; pajahati 8, na upādiyati; visineti 9, na ussineti; vidhūpeti 10, na sandhūpeti. Kiñca apacināti, no ācināti? Rūpaṃ apacināti, no ācināti; vedanaṃ … saññaṃ… saṅkhāre… viññāṇaṃ apacināti, no ācināti. Kiñca pajahati, na upādiyati? Rūpaṃ pajahati, na upādiyati; vedanaṃ… saññaṃ… saṅkhāre… viññāṇaṃ pajahati, na upādiyati. Kiñca visineti, na ussineti? Rūpaṃ visineti, na ussineti; vedanaṃ… saññaṃ… saṅkhāre… viññāṇaṃ visineti, na ussineti. Kiñca vidhūpeti, na sandhūpeti? Rūpaṃ vidhūpeti, na sandhūpeti; vedanaṃ… saññaṃ… saṅkhāre… viññāṇaṃ vidhūpeti, na sandhūpeti.

    ‘‘એવં પસ્સં, ભિક્ખવે, સુતવા અરિયસાવકો રૂપસ્મિમ્પિ નિબ્બિન્દતિ, વેદનાયપિ… સઞ્ઞાયપિ… સઙ્ખારેસુપિ… વિઞ્ઞાણસ્મિમ્પિ નિબ્બિન્દતિ. નિબ્બિન્દં વિરજ્જતિ; વિરાગા વિમુચ્ચતિ. વિમુત્તસ્મિં વિમુત્તમિતિ ઞાણં હોતિ. ‘ખીણા જાતિ, વુસિતં બ્રહ્મચરિયં, કતં કરણીયં, નાપરં ઇત્થત્તાયા’તિ પજાનાતિ.

    ‘‘Evaṃ passaṃ, bhikkhave, sutavā ariyasāvako rūpasmimpi nibbindati, vedanāyapi… saññāyapi… saṅkhāresupi… viññāṇasmimpi nibbindati. Nibbindaṃ virajjati; virāgā vimuccati. Vimuttasmiṃ vimuttamiti ñāṇaṃ hoti. ‘Khīṇā jāti, vusitaṃ brahmacariyaṃ, kataṃ karaṇīyaṃ, nāparaṃ itthattāyā’ti pajānāti.

    ‘‘અયં વુચ્ચતિ, ભિક્ખવે, ભિક્ખુ નેવાચિનાતિ ન અપચિનાતિ, અપચિનિત્વા ઠિતો નેવ પજહતિ ન ઉપાદિયતિ, પજહિત્વા ઠિતો નેવ વિસિનેતિ ન ઉસ્સિનેતિ, વિસિનેત્વા ઠિતો નેવ વિધૂપેતિ ન સન્ધૂપેતિ. વિધૂપેત્વા ઠિતો કિઞ્ચ નેવાચિનાતિ ન અપચિનાતિ? અપચિનિત્વા ઠિતો રૂપં નેવાચિનાતિ ન અપચિનાતિ; અપચિનિત્વા ઠિતો વેદનં… સઞ્ઞં… સઙ્ખારે… વિઞ્ઞાણં નેવાચિનાતિ ન અપચિનાતિ. અપચિનિત્વા ઠિતો કિઞ્ચ નેવ પજહતિ ન ઉપાદિયતિ? પજહિત્વા ઠિતો રૂપં નેવ પજહતિ ન ઉપાદિયતિ; પજહિત્વા ઠિતો વેદનં… સઞ્ઞં… સઙ્ખારે… વિઞ્ઞાણં નેવ પજહતિ ન ઉપાદિયતિ. પજહિત્વા ઠિતો કિઞ્ચ નેવ વિસિનેતિ ન ઉસ્સિનેતિ? વિસિનેત્વા ઠિતો રૂપં નેવ વિસિનેતિ ન ઉસ્સિનેતિ; વિસિનેત્વા ઠિતો વેદનં… સઞ્ઞં… સઙ્ખારે… વિઞ્ઞાણં નેવ વિસિનેતિ ન ઉસ્સિનેતિ. વિસિનેત્વા ઠિતો કિઞ્ચ નેવ વિધૂપેતિ ન સન્ધૂપેતિ? વિધૂપેત્વા ઠિતો રૂપં નેવ વિધૂપેતિ ન સન્ધૂપેતિ; વિધૂપેત્વા ઠિતો વેદનં… સઞ્ઞં… સઙ્ખારે… વિઞ્ઞાણં નેવ વિધૂપેતિ ન સન્ધૂપેતિ. વિધૂપેત્વા ઠિતો એવંવિમુત્તચિત્તં ખો, ભિક્ખવે, ભિક્ખું સઇન્દા દેવા સબ્રહ્મકા સપજાપતિકા આરકાવ નમસ્સન્તિ –

    ‘‘Ayaṃ vuccati, bhikkhave, bhikkhu nevācināti na apacināti, apacinitvā ṭhito neva pajahati na upādiyati, pajahitvā ṭhito neva visineti na ussineti, visinetvā ṭhito neva vidhūpeti na sandhūpeti. Vidhūpetvā ṭhito kiñca nevācināti na apacināti? Apacinitvā ṭhito rūpaṃ nevācināti na apacināti; apacinitvā ṭhito vedanaṃ… saññaṃ… saṅkhāre… viññāṇaṃ nevācināti na apacināti. Apacinitvā ṭhito kiñca neva pajahati na upādiyati? Pajahitvā ṭhito rūpaṃ neva pajahati na upādiyati; pajahitvā ṭhito vedanaṃ… saññaṃ… saṅkhāre… viññāṇaṃ neva pajahati na upādiyati. Pajahitvā ṭhito kiñca neva visineti na ussineti? Visinetvā ṭhito rūpaṃ neva visineti na ussineti; visinetvā ṭhito vedanaṃ… saññaṃ… saṅkhāre… viññāṇaṃ neva visineti na ussineti. Visinetvā ṭhito kiñca neva vidhūpeti na sandhūpeti? Vidhūpetvā ṭhito rūpaṃ neva vidhūpeti na sandhūpeti; vidhūpetvā ṭhito vedanaṃ… saññaṃ… saṅkhāre… viññāṇaṃ neva vidhūpeti na sandhūpeti. Vidhūpetvā ṭhito evaṃvimuttacittaṃ kho, bhikkhave, bhikkhuṃ saindā devā sabrahmakā sapajāpatikā ārakāva namassanti –

    ‘‘નમો તે પુરિસાજઞ્ઞ, નમો તે પુરિસુત્તમ;

    ‘‘Namo te purisājañña, namo te purisuttama;

    યસ્સ તે નાભિજાનામ, યમ્પિ નિસ્સાય ઝાયસી’’તિ. સત્તમં;

    Yassa te nābhijānāma, yampi nissāya jhāyasī’’ti. sattamaṃ;







    Footnotes:
    1. … સિરિંસપસમ્ફસ્સેનપિ (સી॰ પી॰)
    2. … siriṃsapasamphassenapi (sī. pī.)
    3. રૂપત્થાય (ક॰)
    4. rūpatthāya (ka.)
    5. નો (સી॰)
    6. નો (સી॰)
    7. નો (સી॰)
    8. no (sī.)
    9. no (sī.)
    10. no (sī.)



    Related texts:



    અટ્ઠકથા • Aṭṭhakathā / સુત્તપિટક (અટ્ઠકથા) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / સંયુત્તનિકાય (અટ્ઠકથા) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) / ૭. ખજ્જનીયસુત્તવણ્ણના • 7. Khajjanīyasuttavaṇṇanā

    ટીકા • Tīkā / સુત્તપિટક (ટીકા) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / સંયુત્તનિકાય (ટીકા) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) / ૭. ખજ્જનીયસુત્તવણ્ણના • 7. Khajjanīyasuttavaṇṇanā


    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact