Library / Tipiṭaka / તિપિટક • Tipiṭaka / સંયુત્તનિકાય • Saṃyuttanikāya |
૨. મચ્છરિસુત્તં
2. Maccharisuttaṃ
૩૨. એકં સમયં ભગવા સાવત્થિયં વિહરતિ જેતવને અનાથપિણ્ડિકસ્સ આરામે. અથ ખો સમ્બહુલા સતુલ્લપકાયિકા દેવતાયો અભિક્કન્તાય રત્તિયા અભિક્કન્તવણ્ણા કેવલકપ્પં જેતવનં ઓભાસેત્વા યેન ભગવા તેનુપસઙ્કમિંસુ; ઉપસઙ્કમિત્વા ભગવન્તં અભિવાદેત્વા એકમન્તં અટ્ઠંસુ. એકમન્તં ઠિતા ખો એકા દેવતા ભગવતો સન્તિકે ઇમં ગાથં અભાસિ –
32. Ekaṃ samayaṃ bhagavā sāvatthiyaṃ viharati jetavane anāthapiṇḍikassa ārāme. Atha kho sambahulā satullapakāyikā devatāyo abhikkantāya rattiyā abhikkantavaṇṇā kevalakappaṃ jetavanaṃ obhāsetvā yena bhagavā tenupasaṅkamiṃsu; upasaṅkamitvā bhagavantaṃ abhivādetvā ekamantaṃ aṭṭhaṃsu. Ekamantaṃ ṭhitā kho ekā devatā bhagavato santike imaṃ gāthaṃ abhāsi –
પુઞ્ઞં આકઙ્ખમાનેન, દેય્યં હોતિ વિજાનતા’’તિ.
Puññaṃ ākaṅkhamānena, deyyaṃ hoti vijānatā’’ti.
અથ ખો અપરા દેવતા ભગવતો સન્તિકે ઇમા ગાથાયો અભાસિ –
Atha kho aparā devatā bhagavato santike imā gāthāyo abhāsi –
‘‘યસ્સેવ ભીતો ન દદાતિ મચ્છરી, તદેવાદદતો ભયં;
‘‘Yasseva bhīto na dadāti maccharī, tadevādadato bhayaṃ;
જિઘચ્છા ચ પિપાસા ચ, યસ્સ ભાયતિ મચ્છરી;
Jighacchā ca pipāsā ca, yassa bhāyati maccharī;
તમેવ બાલં ફુસતિ, અસ્મિં લોકે પરમ્હિ ચ.
Tameva bālaṃ phusati, asmiṃ loke paramhi ca.
‘‘તસ્મા વિનેય્ય મચ્છેરં, દજ્જા દાનં મલાભિભૂ;
‘‘Tasmā vineyya maccheraṃ, dajjā dānaṃ malābhibhū;
પુઞ્ઞાનિ પરલોકસ્મિં, પતિટ્ઠા હોન્તિ પાણિન’’ન્તિ.
Puññāni paralokasmiṃ, patiṭṭhā honti pāṇina’’nti.
અથ ખો અપરા દેવતા ભગવતો સન્તિકે ઇમા ગાથાયો અભાસિ –
Atha kho aparā devatā bhagavato santike imā gāthāyo abhāsi –
‘‘તે મતેસુ ન મીયન્તિ, પન્થાનંવ સહબ્બજં;
‘‘Te matesu na mīyanti, panthānaṃva sahabbajaṃ;
અપ્પસ્મિં યે પવેચ્છન્તિ, એસ ધમ્મો સનન્તનો.
Appasmiṃ ye pavecchanti, esa dhammo sanantano.
‘‘અપ્પસ્મેકે પવેચ્છન્તિ, બહુનેકે ન દિચ્છરે;
‘‘Appasmeke pavecchanti, bahuneke na dicchare;
અપ્પસ્મા દક્ખિણા દિન્ના, સહસ્સેન સમં મિતા’’તિ.
Appasmā dakkhiṇā dinnā, sahassena samaṃ mitā’’ti.
અથ ખો અપરા દેવતા ભગવતો સન્તિકે ઇમા ગાથાયો અભાસિ –
Atha kho aparā devatā bhagavato santike imā gāthāyo abhāsi –
‘‘દુદ્દદં દદમાનાનં, દુક્કરં કમ્મ કુબ્બતં;
‘‘Duddadaṃ dadamānānaṃ, dukkaraṃ kamma kubbataṃ;
અસન્તો નિરયં યન્તિ, સન્તો સગ્ગપરાયના’’તિ.
Asanto nirayaṃ yanti, santo saggaparāyanā’’ti.
અથ ખો અપરા દેવતા ભગવતો સન્તિકે એતદવોચ – ‘‘કસ્સ નુ ખો, ભગવા, સુભાસિત’’ન્તિ?
Atha kho aparā devatā bhagavato santike etadavoca – ‘‘kassa nu kho, bhagavā, subhāsita’’nti?
‘‘સબ્બાસં વો સુભાસિતં પરિયાયેન; અપિ ચ મમપિ સુણાથ –
‘‘Sabbāsaṃ vo subhāsitaṃ pariyāyena; api ca mamapi suṇātha –
‘‘ધમ્મં ચરે યોપિ સમુઞ્જકં ચરે,
‘‘Dhammaṃ care yopi samuñjakaṃ care,
દારઞ્ચ પોસં દદમપ્પકસ્મિં;
Dārañca posaṃ dadamappakasmiṃ;
સતં સહસ્સાનં સહસ્સયાગિનં,
Sataṃ sahassānaṃ sahassayāginaṃ,
કલમ્પિ નાગ્ઘન્તિ તથાવિધસ્સ તે’’તિ.
Kalampi nāgghanti tathāvidhassa te’’ti.
અથ ખો અપરા દેવતા ભગવન્તં ગાથાય અજ્ઝભાસિ –
Atha kho aparā devatā bhagavantaṃ gāthāya ajjhabhāsi –
‘‘કેનેસ યઞ્ઞો વિપુલો મહગ્ગતો,
‘‘Kenesa yañño vipulo mahaggato,
સમેન દિન્નસ્સ ન અગ્ઘમેતિ;
Samena dinnassa na agghameti;
કલમ્પિ નાગ્ઘન્તિ તથાવિધસ્સ તે’’તિ.
Kalampi nāgghanti tathāvidhassa te’’ti.
‘‘દદન્તિ હેકે વિસમે નિવિટ્ઠા,
‘‘Dadanti heke visame niviṭṭhā,
છેત્વા વધિત્વા અથ સોચયિત્વા;
Chetvā vadhitvā atha socayitvā;
સા દક્ખિણા અસ્સુમુખા સદણ્ડા,
Sā dakkhiṇā assumukhā sadaṇḍā,
સમેન દિન્નસ્સ ન અગ્ઘમેતિ.
Samena dinnassa na agghameti.
‘‘એવં સતં સહસ્સાનં સહસ્સયાગિનં;
‘‘Evaṃ sataṃ sahassānaṃ sahassayāginaṃ;
કલમ્પિ નાગ્ઘન્તિ તથાવિધસ્સ તે’’તિ.
Kalampi nāgghanti tathāvidhassa te’’ti.
Footnotes:
Related texts:
અટ્ઠકથા • Aṭṭhakathā / સુત્તપિટક (અટ્ઠકથા) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / સંયુત્તનિકાય (અટ્ઠકથા) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) / ૨. મચ્છરિસુત્તવણ્ણના • 2. Maccharisuttavaṇṇanā
ટીકા • Tīkā / સુત્તપિટક (ટીકા) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / સંયુત્તનિકાય (ટીકા) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) / ૨. મચ્છરિસુત્તવણ્ણના • 2. Maccharisuttavaṇṇanā