Library / Tipiṭaka / તિપિટક • Tipiṭaka / સંયુત્તનિકાય • Saṃyuttanikāya |
૧૦. નાનાતિત્થિયસાવકસુત્તં
10. Nānātitthiyasāvakasuttaṃ
૧૧૧. એવં મે સુતં – એકં સમયં ભગવા રાજગહે વિહરતિ વેળુવને કલન્દકનિવાપે. અથ ખો સમ્બહુલા નાનાતિત્થિયસાવકા દેવપુત્તા અસમો ચ સહલિ 1 ચ નીકો 2 ચ આકોટકો ચ વેગબ્ભરિ ચ 3 માણવગામિયો ચ અભિક્કન્તાય રત્તિયા અભિક્કન્તવણ્ણા કેવલકપ્પં વેળુવનં ઓભાસેત્વા યેન ભગવા તેનુપસઙ્કમિંસુ; ઉપસઙ્કમિત્વા ભગવન્તં અભિવાદેત્વા એકમન્તં અટ્ઠંસુ. એકમન્તં ઠિતો ખો અસમો દેવપુત્તો પૂરણં કસ્સપં આરબ્ભ ભગવતો સન્તિકે ઇમં ગાથં અભાસિ –
111. Evaṃ me sutaṃ – ekaṃ samayaṃ bhagavā rājagahe viharati veḷuvane kalandakanivāpe. Atha kho sambahulā nānātitthiyasāvakā devaputtā asamo ca sahali 4 ca nīko 5 ca ākoṭako ca vegabbhari ca 6 māṇavagāmiyo ca abhikkantāya rattiyā abhikkantavaṇṇā kevalakappaṃ veḷuvanaṃ obhāsetvā yena bhagavā tenupasaṅkamiṃsu; upasaṅkamitvā bhagavantaṃ abhivādetvā ekamantaṃ aṭṭhaṃsu. Ekamantaṃ ṭhito kho asamo devaputto pūraṇaṃ kassapaṃ ārabbha bhagavato santike imaṃ gāthaṃ abhāsi –
‘‘ઇધ છિન્દિતમારિતે, હતજાનીસુ કસ્સપો;
‘‘Idha chinditamārite, hatajānīsu kassapo;
ન પાપં સમનુપસ્સતિ, પુઞ્ઞં વા પન અત્તનો;
Na pāpaṃ samanupassati, puññaṃ vā pana attano;
સ વે વિસ્સાસમાચિક્ખિ, સત્થા અરહતિ માનન’’ન્તિ.
Sa ve vissāsamācikkhi, satthā arahati mānana’’nti.
અથ ખો સહલિ દેવપુત્તો મક્ખલિં ગોસાલં આરબ્ભ ભગવતો સન્તિકે ઇમં ગાથં અભાસિ –
Atha kho sahali devaputto makkhaliṃ gosālaṃ ārabbha bhagavato santike imaṃ gāthaṃ abhāsi –
‘‘તપોજિગુચ્છાય સુસંવુતત્તો,
‘‘Tapojigucchāya susaṃvutatto,
વાચં પહાય કલહં જનેન;
Vācaṃ pahāya kalahaṃ janena;
સમોસવજ્જા વિરતો સચ્ચવાદી,
Samosavajjā virato saccavādī,
અથ ખો નીકો દેવપુત્તો નિગણ્ઠં નાટપુત્તં 9 આરબ્ભ ભગવતો સન્તિકે ઇમં ગાથં અભાસિ –
Atha kho nīko devaputto nigaṇṭhaṃ nāṭaputtaṃ 10 ārabbha bhagavato santike imaṃ gāthaṃ abhāsi –
‘‘જેગુચ્છી નિપકો ભિક્ખુ, ચાતુયામસુસંવુતો;
‘‘Jegucchī nipako bhikkhu, cātuyāmasusaṃvuto;
દિટ્ઠં સુતઞ્ચ આચિક્ખં, ન હિ નૂન કિબ્બિસી સિયા’’તિ.
Diṭṭhaṃ sutañca ācikkhaṃ, na hi nūna kibbisī siyā’’ti.
અથ ખો આકોટકો દેવપુત્તો નાનાતિત્થિયે આરબ્ભ ભગવતો સન્તિકે ઇમં ગાથં અભાસિ –
Atha kho ākoṭako devaputto nānātitthiye ārabbha bhagavato santike imaṃ gāthaṃ abhāsi –
‘‘પકુધકો કાતિયાનો નિગણ્ઠો,
‘‘Pakudhako kātiyāno nigaṇṭho,
યે ચાપિમે મક્ખલિપૂરણાસે;
Ye cāpime makkhalipūraṇāse;
ગણસ્સ સત્થારો સામઞ્ઞપ્પત્તા,
Gaṇassa satthāro sāmaññappattā,
ન હિ નૂન તે સપ્પુરિસેહિ દૂરે’’તિ.
Na hi nūna te sappurisehi dūre’’ti.
અથ ખો વેગબ્ભરિ દેવપુત્તો આકોટકં દેવપુત્તં ગાથાય પચ્ચભાસિ –
Atha kho vegabbhari devaputto ākoṭakaṃ devaputtaṃ gāthāya paccabhāsi –
ન કોત્થુકો સીહસમો કદાચિ;
Na kotthuko sīhasamo kadāci;
નગ્ગો મુસાવાદી ગણસ્સ સત્થા,
Naggo musāvādī gaṇassa satthā,
સઙ્કસ્સરાચારો ન સતં સરિક્ખો’’તિ.
Saṅkassarācāro na sataṃ sarikkho’’ti.
અથ ખો મારો પાપિમા બેગબ્ભરિં દેવપુત્તં અન્વાવિસિત્વા ભગવતો સન્તિકે ઇમં ગાથં અભાસિ –
Atha kho māro pāpimā begabbhariṃ devaputtaṃ anvāvisitvā bhagavato santike imaṃ gāthaṃ abhāsi –
‘‘તપોજિગુચ્છાય આયુત્તા, પાલયં પવિવેકિયં;
‘‘Tapojigucchāya āyuttā, pālayaṃ pavivekiyaṃ;
રૂપે ચ યે નિવિટ્ઠાસે, દેવલોકાભિનન્દિનો;
Rūpe ca ye niviṭṭhāse, devalokābhinandino;
તે વે સમ્માનુસાસન્તિ, પરલોકાય માતિયા’’તિ.
Te ve sammānusāsanti, paralokāya mātiyā’’ti.
અથ ખો ભગવા, ‘મારો અયં પાપિમા’ ઇતિ વિદિત્વા, મારં પાપિમન્તં ગાથાય પચ્ચભાસિ –
Atha kho bhagavā, ‘māro ayaṃ pāpimā’ iti viditvā, māraṃ pāpimantaṃ gāthāya paccabhāsi –
‘‘યે કેચિ રૂપા ઇધ વા હુરં વા,
‘‘Ye keci rūpā idha vā huraṃ vā,
યે ચન્તલિક્ખસ્મિં પભાસવણ્ણા;
Ye cantalikkhasmiṃ pabhāsavaṇṇā;
સબ્બેવ તે તે નમુચિપ્પસત્થા,
Sabbeva te te namucippasatthā,
આમિસંવ મચ્છાનં વધાય ખિત્તા’’તિ.
Āmisaṃva macchānaṃ vadhāya khittā’’ti.
અથ ખો માણવગામિયો દેવપુત્તો ભગવન્તં આરબ્ભ ભગવતો સન્તિકે ઇમા ગાથાયો અભાસિ –
Atha kho māṇavagāmiyo devaputto bhagavantaṃ ārabbha bhagavato santike imā gāthāyo abhāsi –
‘‘વિપુલો રાજગહીયાનં, ગિરિસેટ્ઠો પવુચ્ચતિ;
‘‘Vipulo rājagahīyānaṃ, giriseṭṭho pavuccati;
સેતો હિમવતં સેટ્ઠો, આદિચ્ચો અઘગામિનં.
Seto himavataṃ seṭṭho, ādicco aghagāminaṃ.
‘‘સમુદ્દો ઉદધિનં સેટ્ઠો, નક્ખત્તાનઞ્ચ ચન્દિમા 15;
‘‘Samuddo udadhinaṃ seṭṭho, nakkhattānañca candimā 16;
સદેવકસ્સ લોકસ્સ, બુદ્ધો અગ્ગો પવુચ્ચતી’’તિ.
Sadevakassa lokassa, buddho aggo pavuccatī’’ti.
નાનાતિત્થિયવગ્ગો તતિયો.
Nānātitthiyavaggo tatiyo.
તસ્સુદ્દાનં –
Tassuddānaṃ –
સિવો ખેમો ચ સેરી ચ, ઘટી જન્તુ ચ રોહિતો;
Sivo khemo ca serī ca, ghaṭī jantu ca rohito;
નન્દો નન્દિવિસાલો ચ, સુસિમો નાનાતિત્થિયેન તે દસાતિ.
Nando nandivisālo ca, susimo nānātitthiyena te dasāti.
દેવપુત્તસંયુત્તં સમત્તં.
Devaputtasaṃyuttaṃ samattaṃ.
Footnotes:
Related texts:
અટ્ઠકથા • Aṭṭhakathā / સુત્તપિટક (અટ્ઠકથા) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / સંયુત્તનિકાય (અટ્ઠકથા) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) / ૧૦. નાનાતિત્થિયસાવકસુત્તવણ્ણના • 10. Nānātitthiyasāvakasuttavaṇṇanā
ટીકા • Tīkā / સુત્તપિટક (ટીકા) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / સંયુત્તનિકાય (ટીકા) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) / ૧૦. નાનાતિત્થિયસાવકસુત્તવણ્ણના • 10. Nānātitthiyasāvakasuttavaṇṇanā