Library / Tipiṭaka / તિપિટક • Tipiṭaka / સંયુત્તનિકાય (ટીકા) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā)

    ૪. જમ્બુખાદકસંયુત્તં

    4. Jambukhādakasaṃyuttaṃ

    ૧. નિબ્બાનપઞ્હસુત્તવણ્ણના

    1. Nibbānapañhasuttavaṇṇanā

    ૩૧૪. નિબ્બાનં આગમ્માતિ એત્થ આગમ્માતિ સબ્બસઙ્ખારેહિ નિબ્બિન્નસ્સ વિસઙ્ખારનિન્નસ્સ ગોત્રભુના વિવટ્ટિતમાનસસ્સ મગ્ગેન સચ્છિકરણેનાતિ અત્થો. સચ્છિકિરિયમાનઞ્હિ તં અધિગન્ત્વા આરમ્મણપચ્ચયભૂતઞ્ચ પટિચ્ચ અધિપતિપચ્ચયભૂતે ચ તસ્મિં પરમસ્સાસભાવેન વિમુત્તસઙ્ખારસ્સ પરમગતિભાવેન ચ પતિટ્ઠાનભૂતે પતિટ્ઠાય ખયસઙ્ખાતો મગ્ગો રાગાદિકે ખેપેતીતિ તંસચ્છિકરણાભાવે રાગાદીનં અનુપ્પત્તિનિરોધગમનાભાવતો ‘‘નિબ્બાનં આગમ્મ રાગો ખીયતી’’તિ વુત્તં.

    314.Nibbānaṃāgammāti ettha āgammāti sabbasaṅkhārehi nibbinnassa visaṅkhāraninnassa gotrabhunā vivaṭṭitamānasassa maggena sacchikaraṇenāti attho. Sacchikiriyamānañhi taṃ adhigantvā ārammaṇapaccayabhūtañca paṭicca adhipatipaccayabhūte ca tasmiṃ paramassāsabhāvena vimuttasaṅkhārassa paramagatibhāvena ca patiṭṭhānabhūte patiṭṭhāya khayasaṅkhāto maggo rāgādike khepetīti taṃsacchikaraṇābhāve rāgādīnaṃ anuppattinirodhagamanābhāvato ‘‘nibbānaṃ āgamma rāgo khīyatī’’ti vuttaṃ.

    ઇમિનાવ સુત્તેનાતિ ઇમિનાવ જમ્બુખાદકસુત્તેન. કિલેસક્ખયમત્તં નિબ્બાનન્તિ વદેય્ય ‘‘રાગક્ખયો’’તિઆદિના સુત્તે આગતત્તા. ‘‘કિલેસક્ખયમત્ત’’ન્તિ અવિસેસેન વુત્તત્તા આહ ‘‘કસ્સા’’તિઆદિ. અદ્ધા અત્તનોતિ વક્ખતિ ‘‘પરસ્સ કિલેસક્ખયેન પરસ્સ નિબ્બાનસમ્પત્તિ ન યુત્તા’’તિ. નિબ્બાનારમ્મણકરણેન ગોત્રભુક્ખણે કિલેસક્ખયપ્પત્તિતા ચ આપન્નાતિ આહ – ‘‘કિં પન તેસુ અખીણેસુયેવા’’તિઆદિ. નનુ આરમ્મણકરણમત્તેન કિલેસક્ખયો અનુપ્પત્તોતિ ન સક્કા વત્તું. ચિત્તઞ્હિ અતીતાનાગતાદિસબ્બં આલમ્બનં કરોતિ, ન નિપ્ફન્નમેવાતિ. ગોત્રભૂપિ મગ્ગેન યા કિલેસાનં અનુપ્પત્તિધમ્મતા કાતબ્બા, તં આરબ્ભ પવત્તિસ્સતીતિ? ન, અપ્પત્તનિબ્બાનસ્સ નિબ્બાનારમ્મણઞાણાભાવતો. ન હિ અઞ્ઞે ધમ્મા વિય નિબ્બાનં, તં પન અતિગમ્ભીરત્તા અપ્પત્તેન આલમ્બિતું ન સક્કા, તસ્મા તેન ગોત્રભુના પત્તબ્બેન તિકાલિકસભાવાતિક્કન્તગમ્ભીરભાવેન ભવિતબ્બં, કિલેસક્ખયમત્તતં વા ઇચ્છતો ગોત્રભુતો પુરેતરં નિપ્ફન્નેન કિલેસક્ખયેન ભવિતબ્બં. અપ્પત્તકિલેસક્ખયારમ્મણકરણે હિ સતિ ગોત્રભુતો પુરેતરચિત્તાનિપિ આલમ્બેય્યુન્તિ.

    Imināva suttenāti imināva jambukhādakasuttena. Kilesakkhayamattaṃ nibbānanti vadeyya ‘‘rāgakkhayo’’tiādinā sutte āgatattā. ‘‘Kilesakkhayamatta’’nti avisesena vuttattā āha ‘‘kassā’’tiādi. Addhā attanoti vakkhati ‘‘parassa kilesakkhayena parassa nibbānasampatti na yuttā’’ti. Nibbānārammaṇakaraṇena gotrabhukkhaṇe kilesakkhayappattitā ca āpannāti āha – ‘‘kiṃ pana tesu akhīṇesuyevā’’tiādi. Nanu ārammaṇakaraṇamattena kilesakkhayo anuppattoti na sakkā vattuṃ. Cittañhi atītānāgatādisabbaṃ ālambanaṃ karoti, na nipphannamevāti. Gotrabhūpi maggena yā kilesānaṃ anuppattidhammatā kātabbā, taṃ ārabbha pavattissatīti? Na, appattanibbānassa nibbānārammaṇañāṇābhāvato. Na hi aññe dhammā viya nibbānaṃ, taṃ pana atigambhīrattā appattena ālambituṃ na sakkā, tasmā tena gotrabhunā pattabbena tikālikasabhāvātikkantagambhīrabhāvena bhavitabbaṃ, kilesakkhayamattataṃ vā icchato gotrabhuto puretaraṃ nipphannena kilesakkhayena bhavitabbaṃ. Appattakilesakkhayārammaṇakaraṇe hi sati gotrabhuto puretaracittānipi ālambeyyunti.

    તસ્માતિઆદિ વુત્તસ્સેવ અત્થસ્સ નિગમનં. તં પનેતં નિબ્બાનં. રૂપિનો ધમ્મા અરૂપિનો ધમ્માતિઆદીસૂતિ આદિસદ્દેન લોકુત્તરઅનાસવાદીનં સઙ્ગહો દટ્ઠબ્બો. અરૂપધમ્માદિભાવગ્ગહણેન ચસ્સ પરિનિપ્ફન્નતા દીપિતા. તેનાહ ‘‘ન કિલેસક્ખયમત્તમેવા’’તિ. કિલેસક્ખયમત્તતાય હિ સતિ નિબ્બાનસ્સ બહુતા આપજ્જતિ ‘‘યત્તકા કિલેસા ખીયન્તિ, તત્તકાનિ નિબ્બાનાની’’તિ. અભાવસ્સભાવતો ગમ્ભીરાદિભાવો અસઙ્ખતાદિભાવો ચ ન સિયા, વુત્તો ચ સો નિબ્બાનસ્સ, તસ્માસ્સ પચ્ચેતબ્બો પરિનિપ્ફન્નભાવો. યસ્મા ચ સમ્મુતિસચ્ચારમ્મણં સઙ્ખતધમ્મારમ્મણં વા સમુચ્છેદવસેન કિલેસે પજહિતું ન સક્કોતિ, યતો મહગ્ગતઞાણં વિપસ્સનાઞાણં વા કિલેસવિક્ખમ્ભનવસેન તદઙ્ગવસેન વા પજહતિ, તસ્મા અરિયમગ્ગઞાણસ્સ સમ્મુતિસચ્ચસઙ્ખતધમ્મારમ્મણેહિ વિપરીતસભાવેન આરમ્મણેન ભવિતબ્બં. તથા હિ તં સમુચ્છેદવસેન કિલેસે પજહીતિ એવં પરિનિપ્ફન્નાસઙ્ખતસભાવં નિબ્બાનન્તિ નિટ્ઠમેત્થ ગન્તબ્બન્તિ.

    Tasmātiādi vuttasseva atthassa nigamanaṃ. Taṃ panetaṃ nibbānaṃ. Rūpino dhammā arūpino dhammātiādīsūti ādisaddena lokuttaraanāsavādīnaṃ saṅgaho daṭṭhabbo. Arūpadhammādibhāvaggahaṇena cassa parinipphannatā dīpitā. Tenāha ‘‘na kilesakkhayamattamevā’’ti. Kilesakkhayamattatāya hi sati nibbānassa bahutā āpajjati ‘‘yattakā kilesā khīyanti, tattakāni nibbānānī’’ti. Abhāvassabhāvato gambhīrādibhāvo asaṅkhatādibhāvo ca na siyā, vutto ca so nibbānassa, tasmāssa paccetabbo parinipphannabhāvo. Yasmā ca sammutisaccārammaṇaṃ saṅkhatadhammārammaṇaṃ vā samucchedavasena kilese pajahituṃ na sakkoti, yato mahaggatañāṇaṃ vipassanāñāṇaṃ vā kilesavikkhambhanavasena tadaṅgavasena vā pajahati, tasmā ariyamaggañāṇassa sammutisaccasaṅkhatadhammārammaṇehi viparītasabhāvena ārammaṇena bhavitabbaṃ. Tathā hi taṃ samucchedavasena kilese pajahīti evaṃ parinipphannāsaṅkhatasabhāvaṃ nibbānanti niṭṭhamettha gantabbanti.

    નિબ્બાનપઞ્હસુત્તવણ્ણના નિટ્ઠિતા.

    Nibbānapañhasuttavaṇṇanā niṭṭhitā.







    Related texts:



    તિપિટક (મૂલ) • Tipiṭaka (Mūla) / સુત્તપિટક • Suttapiṭaka / સંયુત્તનિકાય • Saṃyuttanikāya / ૧. નિબ્બાનપઞ્હાસુત્તં • 1. Nibbānapañhāsuttaṃ

    અટ્ઠકથા • Aṭṭhakathā / સુત્તપિટક (અટ્ઠકથા) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / સંયુત્તનિકાય (અટ્ઠકથા) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) / ૧. નિબ્બાનપઞ્હાસુત્તવણ્ણના • 1. Nibbānapañhāsuttavaṇṇanā


    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact