| Library / Tipiṭaka / તિપિટક • Tipiṭaka / પઞ્ચપકરણ-અટ્ઠકથા • Pañcapakaraṇa-aṭṭhakathā |
૧૦. દસમવગ્ગો
10. Dasamavaggo
૧. નિરોધકથાવણ્ણના
1. Nirodhakathāvaṇṇanā
૫૭૧-૫૭૨. ઇદાનિ નિરોધકથા નામ હોતિ. તત્થ યેસં ‘‘ઉપપત્તેસિયન્તિ સઙ્ખં ગતસ્સ ભવઙ્ગચિત્તસ્સ ભઙ્ગક્ખણેન સહેવ કિરિયાતિ સઙ્ખં ગતા કુસલા વા અકુસલા વા ચત્તારો ખન્ધા ચિત્તસમુટ્ઠાનરૂપઞ્ચાતિ પઞ્ચક્ખન્ધા ઉપ્પજ્જન્તિ. તેસુ હિ અનુપ્પન્નેસુ ભવઙ્ગે નિરુદ્ધે સન્તતિવિચ્છેદો ભવેય્યા’’તિ લદ્ધિ, સેય્યથાપિ અન્ધકાનં; તે સન્ધાય ઉપપત્તેસિયેતિ પુચ્છા સકવાદિસ્સ, પટિઞ્ઞા ઇતરસ્સ. તત્થ ઉપપત્તેસિયેતિ ચતૂસુપિ પદેસુ બહુવચનભુમ્મત્થે એકવચનભુમ્મં. ઉપપત્તેસિયેસુ પઞ્ચસુ ખન્ધેસુ અનિરુદ્ધેસૂતિ અયઞ્હેત્થ અત્થો. દસન્નન્તિ ઉપપત્તેસિયખન્ધાનઞ્ચ કિરિયખન્ધાનઞ્ચ વસેન વુત્તં. તત્થ પઠમપઞ્હે ખન્ધલક્ખણવસેન કિરિયવસેન ચ પઞ્ચેવ નામ તે ખન્ધાતિ પટિક્ખિપતિ. દુતિયપઞ્હે પુરિમપચ્છિમવસેન ઉપપત્તેસિયકિરિયવસેન ચ નાનત્તં સન્ધાય પટિજાનાતિ. દ્વિન્નં પન ફસ્સાનં ચિત્તાનઞ્ચ સમોધાનં પુટ્ઠો સુત્તલેસાભાવેન પટિક્ખિપતિ.
571-572. Idāni nirodhakathā nāma hoti. Tattha yesaṃ ‘‘upapattesiyanti saṅkhaṃ gatassa bhavaṅgacittassa bhaṅgakkhaṇena saheva kiriyāti saṅkhaṃ gatā kusalā vā akusalā vā cattāro khandhā cittasamuṭṭhānarūpañcāti pañcakkhandhā uppajjanti. Tesu hi anuppannesu bhavaṅge niruddhe santativicchedo bhaveyyā’’ti laddhi, seyyathāpi andhakānaṃ; te sandhāya upapattesiyeti pucchā sakavādissa, paṭiññā itarassa. Tattha upapattesiyeti catūsupi padesu bahuvacanabhummatthe ekavacanabhummaṃ. Upapattesiyesu pañcasu khandhesu aniruddhesūti ayañhettha attho. Dasannanti upapattesiyakhandhānañca kiriyakhandhānañca vasena vuttaṃ. Tattha paṭhamapañhe khandhalakkhaṇavasena kiriyavasena ca pañceva nāma te khandhāti paṭikkhipati. Dutiyapañhe purimapacchimavasena upapattesiyakiriyavasena ca nānattaṃ sandhāya paṭijānāti. Dvinnaṃ pana phassānaṃ cittānañca samodhānaṃ puṭṭho suttalesābhāvena paṭikkhipati.
કિરિયા ચત્તારોતિ રૂપેન વિના કુસલા અકુસલા વા ચત્તારો ગહિતા. કિરિયાઞાણન્તિ પરવાદિના ચક્ખુવિઞ્ઞાણસમઙ્ગિક્ખણે અરહતો અનુઞ્ઞાતં અનારમ્મણઞાણં. નિરુદ્ધે મગ્ગો ઉપ્પજ્જતીતિ પુચ્છા પરવાદિસ્સ, અનિરુદ્ધે અનુપ્પજ્જનતો પટિઞ્ઞા સકવાદિસ્સ. મતો મગ્ગં ભાવેતીતિ છલેન પુચ્છા પરવાદિસ્સ. યસ્મા પન પટિસન્ધિતો યાવ ચુતિચિત્તા સત્તો જીવતિયેવ નામ, તસ્મા સકવાદી ન હેવન્તિ પટિક્ખિપતિ.
Kiriyā cattāroti rūpena vinā kusalā akusalā vā cattāro gahitā. Kiriyāñāṇanti paravādinā cakkhuviññāṇasamaṅgikkhaṇe arahato anuññātaṃ anārammaṇañāṇaṃ. Niruddhe maggo uppajjatīti pucchā paravādissa, aniruddhe anuppajjanato paṭiññā sakavādissa. Mato maggaṃ bhāvetīti chalena pucchā paravādissa. Yasmā pana paṭisandhito yāva cuticittā satto jīvatiyeva nāma, tasmā sakavādī na hevanti paṭikkhipati.
નિરોધકથાવણ્ણના.
Nirodhakathāvaṇṇanā.
Related texts:
તિપિટક (મૂલ) • Tipiṭaka (Mūla) / અભિધમ્મપિટક • Abhidhammapiṭaka / કથાવત્થુપાળિ • Kathāvatthupāḷi / (૯૫) ૧. નિરોધકથા • (95) 1. Nirodhakathā
ટીકા • Tīkā / અભિધમ્મપિટક (ટીકા) • Abhidhammapiṭaka (ṭīkā) / પઞ્ચપકરણ-મૂલટીકા • Pañcapakaraṇa-mūlaṭīkā / ૧. નિરોધકથાવણ્ણના • 1. Nirodhakathāvaṇṇanā
ટીકા • Tīkā / અભિધમ્મપિટક (ટીકા) • Abhidhammapiṭaka (ṭīkā) / પઞ્ચપકરણ-અનુટીકા • Pañcapakaraṇa-anuṭīkā / ૧. નિરોધકથાવણ્ણના • 1. Nirodhakathāvaṇṇanā
