Library / Tipiṭaka / તિપિટક • Tipiṭaka / સંયુત્તનિકાય • Saṃyuttanikāya |
૭. સમયસુત્તં
7. Samayasuttaṃ
૩૭. એવં મે સુતં – એકં સમયં ભગવા સક્કેસુ વિહરતિ કપિલવત્થુસ્મિં મહાવને મહતા ભિક્ખુસઙ્ઘેન સદ્ધિં પઞ્ચમત્તેહિ ભિક્ખુસતેહિ સબ્બેહેવ અરહન્તેહિ; દસહિ ચ લોકધાતૂહિ દેવતા યેભુય્યેન સન્નિપતિતા હોન્તિ ભગવન્તં દસ્સનાય ભિક્ખુસઙ્ઘઞ્ચ. અથ ખો ચતુન્નં સુદ્ધાવાસકાયિકાનં દેવતાનં એતદહોસિ – ‘‘અયં ખો ભગવા સક્કેસુ વિહરતિ કપિલવત્થુસ્મિં મહાવને મહતા ભિક્ખુસઙ્ઘેન સદ્ધિં પઞ્ચમત્તેહિ ભિક્ખુસતેહિ સબ્બેહેવ અરહન્તેહિ; દસહિ ચ લોકધાતૂહિ દેવતા યેભુય્યેન સન્નિપતિતા હોન્તિ ભગવન્તં દસ્સનાય ભિક્ખુસઙ્ઘઞ્ચ. યંનૂન મયમ્પિ યેન ભગવા તેનુપસઙ્કમેય્યામ; ઉપસઙ્કમિત્વા ભગવતો સન્તિકે પચ્ચેકં ગાથં 1 ભાસેય્યામા’’તિ.
37. Evaṃ me sutaṃ – ekaṃ samayaṃ bhagavā sakkesu viharati kapilavatthusmiṃ mahāvane mahatā bhikkhusaṅghena saddhiṃ pañcamattehi bhikkhusatehi sabbeheva arahantehi; dasahi ca lokadhātūhi devatā yebhuyyena sannipatitā honti bhagavantaṃ dassanāya bhikkhusaṅghañca. Atha kho catunnaṃ suddhāvāsakāyikānaṃ devatānaṃ etadahosi – ‘‘ayaṃ kho bhagavā sakkesu viharati kapilavatthusmiṃ mahāvane mahatā bhikkhusaṅghena saddhiṃ pañcamattehi bhikkhusatehi sabbeheva arahantehi; dasahi ca lokadhātūhi devatā yebhuyyena sannipatitā honti bhagavantaṃ dassanāya bhikkhusaṅghañca. Yaṃnūna mayampi yena bhagavā tenupasaṅkameyyāma; upasaṅkamitvā bhagavato santike paccekaṃ gāthaṃ 2 bhāseyyāmā’’ti.
અથ ખો તા દેવતા – સેય્યથાપિ નામ બલવા પુરિસો સમિઞ્જિતં વા બાહં પસારેય્ય પસારિતં વા બાહં સમિઞ્જેય્ય. એવમેવ – સુદ્ધાવાસેસુ દેવેસુ અન્તરહિતા ભગવતો પુરતો પાતુરહેસું. અથ ખો તા દેવતા ભગવન્તં અભિવાદેત્વા એકમન્તં અટ્ઠંસુ. એકમન્તં ઠિતા ખો એકા દેવતા ભગવતો સન્તિકે ઇમં ગાથં અભાસિ –
Atha kho tā devatā – seyyathāpi nāma balavā puriso samiñjitaṃ vā bāhaṃ pasāreyya pasāritaṃ vā bāhaṃ samiñjeyya. Evameva – suddhāvāsesu devesu antarahitā bhagavato purato pāturahesuṃ. Atha kho tā devatā bhagavantaṃ abhivādetvā ekamantaṃ aṭṭhaṃsu. Ekamantaṃ ṭhitā kho ekā devatā bhagavato santike imaṃ gāthaṃ abhāsi –
‘‘મહાસમયો પવનસ્મિં, દેવકાયા સમાગતા;
‘‘Mahāsamayo pavanasmiṃ, devakāyā samāgatā;
આગતમ્હ ઇમં ધમ્મસમયં, દક્ખિતાયે અપરાજિતસઙ્ઘ’’ન્તિ.
Āgatamha imaṃ dhammasamayaṃ, dakkhitāye aparājitasaṅgha’’nti.
અથ ખો અપરા દેવતા ભગવતો સન્તિકે ઇમં ગાથં અભાસિ –
Atha kho aparā devatā bhagavato santike imaṃ gāthaṃ abhāsi –
‘‘તત્ર ભિક્ખવો સમાદહંસુ, ચિત્તમત્તનો ઉજુકં અકંસુ 3;
‘‘Tatra bhikkhavo samādahaṃsu, cittamattano ujukaṃ akaṃsu 4;
સારથીવ નેત્તાનિ ગહેત્વા, ઇન્દ્રિયાનિ રક્ખન્તિ પણ્ડિતા’’તિ.
Sārathīva nettāni gahetvā, indriyāni rakkhanti paṇḍitā’’ti.
અથ ખો અપરા દેવતા ભગવતો સન્તિકે ઇમં ગાથં અભાસિ –
Atha kho aparā devatā bhagavato santike imaṃ gāthaṃ abhāsi –
‘‘છેત્વા ખીલં છેત્વા પલિઘં, ઇન્દખીલં ઊહચ્ચ મનેજા;
‘‘Chetvā khīlaṃ chetvā palighaṃ, indakhīlaṃ ūhacca manejā;
તે ચરન્તિ સુદ્ધા વિમલા, ચક્ખુમતા સુદન્તા સુસુનાગા’’તિ.
Te caranti suddhā vimalā, cakkhumatā sudantā susunāgā’’ti.
અથ ખો અપરા દેવતા ભગવતો સન્તિકે ઇમં ગાથં અભાસિ –
Atha kho aparā devatā bhagavato santike imaṃ gāthaṃ abhāsi –
‘‘યે કેચિ બુદ્ધં સરણં ગતાસે, ન તે ગમિસ્સન્તિ અપાયભૂમિં;
‘‘Ye keci buddhaṃ saraṇaṃ gatāse, na te gamissanti apāyabhūmiṃ;
પહાય માનુસં દેહં, દેવકાયં પરિપૂરેસ્સન્તી’’તિ.
Pahāya mānusaṃ dehaṃ, devakāyaṃ paripūressantī’’ti.
Footnotes:
Related texts:
અટ્ઠકથા • Aṭṭhakathā / સુત્તપિટક (અટ્ઠકથા) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / સંયુત્તનિકાય (અટ્ઠકથા) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) / ૭. સમયસુત્તવણ્ણના • 7. Samayasuttavaṇṇanā
ટીકા • Tīkā / સુત્તપિટક (ટીકા) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / સંયુત્તનિકાય (ટીકા) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) / ૭. સમયસુત્તવણ્ણના • 7. Samayasuttavaṇṇanā