Library / Tipiṭaka / તિપિટક • Tipiṭaka / વિમતિવિનોદની-ટીકા • Vimativinodanī-ṭīkā |
૯. સાસઙ્કસિક્ખાપદવણ્ણના
9. Sāsaṅkasikkhāpadavaṇṇanā
૬૫૨-૩. નવમે અન્તરન્તરા ઘરમેત્થાતિ અન્તરઘરન્તિ ગામો વુત્તોતિ આહ ‘‘અન્તોગામે’’તિ. ‘‘પઠમં ઝાનં ઉપસમ્પજ્જ વિહરતી’’તિ (વિભ॰ ૬૨૪) ઇમસ્સ વિભઙ્ગે ‘‘ઉપસમ્પજ્જ’’ન્તિ સાનુસારં ઉદ્ધટં. તં સન્ધાયાહ ‘‘ઉપસમ્પજ્જન્તિઆદીસુ વિયા’’તિ. તસ્સાપીતિ ‘‘વુત્થવસ્સાન’’ન્તિ વિભઙ્ગપદસ્સપિ. વુત્થવસ્સાનન્તિ ચ નિદ્ધારણે સામિવચનં, એતેન ચ પુરિમસિક્ખાપદે અનત્થતકથિનાનં કથિનમાસેપિ અસમાદાનચારો ન લબ્ભતીતિ સિદ્ધં હોતિ, ઇતરથા સિક્ખાપદસ્સેવ નિરત્થકત્તાતિ દટ્ઠબ્બં.
652-3. Navame antarantarā gharametthāti antaragharanti gāmo vuttoti āha ‘‘antogāme’’ti. ‘‘Paṭhamaṃ jhānaṃ upasampajja viharatī’’ti (vibha. 624) imassa vibhaṅge ‘‘upasampajja’’nti sānusāraṃ uddhaṭaṃ. Taṃ sandhāyāha ‘‘upasampajjantiādīsu viyā’’ti. Tassāpīti ‘‘vutthavassāna’’nti vibhaṅgapadassapi. Vutthavassānanti ca niddhāraṇe sāmivacanaṃ, etena ca purimasikkhāpade anatthatakathinānaṃ kathinamāsepi asamādānacāro na labbhatīti siddhaṃ hoti, itarathā sikkhāpadasseva niratthakattāti daṭṭhabbaṃ.
પરિક્ખેપારહટ્ઠાનતોતિ એત્થ ગામપરિયન્તે ઠિતઘરૂપચારતો પટ્ઠાય એકો લેડ્ડુપાતો પરિક્ખેપારહટ્ઠાનં નામ. વિસુદ્ધિમગ્ગેપિ ‘‘અપરિક્ખિત્તસ્સ પઠમલેડ્ડુપાતતો પટ્ઠાયા’’તિ (વિસુદ્ધિ॰ ૧.૩૧) વુત્તં. તન્તિ તં પઠમસેનાસનાદિં. મજ્ઝિમનિકાયટ્ઠકથાયં પન વિહારસ્સપિ ગામસ્સેવ ઉપચારં નીહરિત્વા ઉભિન્નં લેડ્ડુપાતાનં અન્તરા મિનિતબ્બન્તિ વુત્તં.
Parikkhepārahaṭṭhānatoti ettha gāmapariyante ṭhitagharūpacārato paṭṭhāya eko leḍḍupāto parikkhepārahaṭṭhānaṃ nāma. Visuddhimaggepi ‘‘aparikkhittassa paṭhamaleḍḍupātato paṭṭhāyā’’ti (visuddhi. 1.31) vuttaṃ. Tanti taṃ paṭhamasenāsanādiṃ. Majjhimanikāyaṭṭhakathāyaṃ pana vihārassapi gāmasseva upacāraṃ nīharitvā ubhinnaṃ leḍḍupātānaṃ antarā minitabbanti vuttaṃ.
‘‘કોસમ્બિયં અઞ્ઞતરો ભિક્ખુ ગિલાનો હોતી’’તિ આગતત્તા ‘‘કોસમ્બકસમ્મુતિ અનુઞ્ઞાતા’’તિ વુત્તં. ‘‘અયઞ્ચ પચ્છિમદિસં ગતો હોતી’’તિ ઇમિના અન્તરઘરે ચીવરં નિક્ખિપિત્વા તસ્મિં વિહારે વસન્તસ્સ સકલમ્પિ ચીવરમાસં વિપ્પવસિતું વટ્ટતિ, તતો અઞ્ઞત્થ ગમનકિચ્ચે સતિ વિહારતો બહિ છારત્તં વિપ્પવાસો અનુઞ્ઞાતોતિ દીપેતિ. તેનાહ ‘‘સેનાસનં આગન્ત્વા સત્તમં અરુણં ઉટ્ઠાપેતુ’’ન્તિઆદિ. વસિત્વાતિ અરુણં ઉટ્ઠાપેત્વા. તત્થેવાતિ તસ્મિઞ્ઞેવ ગતટ્ઠાને. અઙ્ગાનિ પનેત્થ અટ્ઠકથાયમેવ વુત્તાનિ.
‘‘Kosambiyaṃ aññataro bhikkhu gilāno hotī’’ti āgatattā ‘‘kosambakasammuti anuññātā’’ti vuttaṃ. ‘‘Ayañca pacchimadisaṃ gato hotī’’ti iminā antaraghare cīvaraṃ nikkhipitvā tasmiṃ vihāre vasantassa sakalampi cīvaramāsaṃ vippavasituṃ vaṭṭati, tato aññattha gamanakicce sati vihārato bahi chārattaṃ vippavāso anuññātoti dīpeti. Tenāha ‘‘senāsanaṃ āgantvā sattamaṃ aruṇaṃ uṭṭhāpetu’’ntiādi. Vasitvāti aruṇaṃ uṭṭhāpetvā. Tatthevāti tasmiññeva gataṭṭhāne. Aṅgāni panettha aṭṭhakathāyameva vuttāni.
સાસઙ્કસિક્ખાપદવણ્ણના નિટ્ઠિતા.
Sāsaṅkasikkhāpadavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
તિપિટક (મૂલ) • Tipiṭaka (Mūla) / વિનયપિટક • Vinayapiṭaka / મહાવિભઙ્ગ • Mahāvibhaṅga / ૯. સાસઙ્કસિક્ખાપદં • 9. Sāsaṅkasikkhāpadaṃ
અટ્ઠકથા • Aṭṭhakathā / વિનયપિટક (અટ્ઠકથા) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / મહાવિભઙ્ગ-અટ્ઠકથા • Mahāvibhaṅga-aṭṭhakathā / ૯. સાસઙ્કસિક્ખાપદવણ્ણના • 9. Sāsaṅkasikkhāpadavaṇṇanā
ટીકા • Tīkā / વિનયપિટક (ટીકા) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / સારત્થદીપની-ટીકા • Sāratthadīpanī-ṭīkā / ૯. સાસઙ્કસિક્ખાપદવણ્ણના • 9. Sāsaṅkasikkhāpadavaṇṇanā
ટીકા • Tīkā / વિનયપિટક (ટીકા) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / વજિરબુદ્ધિ-ટીકા • Vajirabuddhi-ṭīkā / ૯. સાસઙ્કસિક્ખાપદવણ્ણના • 9. Sāsaṅkasikkhāpadavaṇṇanā