Library / Tipiṭaka / திபிடக • Tipiṭaka / உதா³ன-அட்ட²கதா² • Udāna-aṭṭhakathā |
8. ஸுப்பவாஸாஸுத்தவண்ணனா
8. Suppavāsāsuttavaṇṇanā
18. அட்ட²மே குண்டி³காயந்தி ஏவங்னாமகே கோலியானங் நக³ரே. குண்ட³தா⁴னவனேதி தஸ்ஸ நக³ரஸ்ஸ அவிதூ³ரே குண்ட³தா⁴னஸங்கா²தே வனே.
18. Aṭṭhame kuṇḍikāyanti evaṃnāmake koliyānaṃ nagare. Kuṇḍadhānavaneti tassa nagarassa avidūre kuṇḍadhānasaṅkhāte vane.
புப்³பே³ கிர குண்டோ³ நாம ஏகோ யக்கோ² தஸ்மிங் வனஸண்டே³ வாஸங் கப்பேஸி, குண்ட³தா⁴னமிஸ்ஸகேன ச ப³லிகம்மேன துஸ்ஸதீதி தஸ்ஸ ததா² தத்த² ப³லிங் உபஹரந்தி, தேனேதங் வனஸண்ட³ங் குண்ட³தா⁴னவனந்த்வேவ பஞ்ஞாயித்த². தஸ்ஸ அவிதூ³ரே ஏகா கா³மபதிகா அஹோஸி, ஸாபி தஸ்ஸ யக்க²ஸ்ஸ ஆணாபவத்திட்டா²னே நிவிட்ட²த்தா தேனேவ பரிபாலிதத்தா குண்டி³காதி வோஹரீயித்த² . அபரபா⁴கே³ தத்த² கோலியராஜானோ நக³ரங் காரேஸுங், தம்பி புரிமவோஹாரேன குண்டி³காத்வேவ வுச்சதி. தஸ்மிஞ்ச வனஸண்டே³ கோலியராஜானோ ப⁴க³வதோ பி⁴க்கு²ஸங்க⁴ஸ்ஸ ச வஸனத்தா²ய விஹாரங் பதிட்டா²பேஸுங், தம்பி குண்ட³தா⁴னவனந்த்வேவ பஞ்ஞாயித்த². அத² ப⁴க³வா ஜனபத³சாரிகங் சரந்தோ அனுக்கமேன தங் விஹாரங் பத்வா தத்த² விஹாஸி. தேன வுத்தங் – ‘‘ஏகங் ஸமயங் ப⁴க³வா குண்டி³காயங் விஹரதி குண்ட³தா⁴னவனே’’தி.
Pubbe kira kuṇḍo nāma eko yakkho tasmiṃ vanasaṇḍe vāsaṃ kappesi, kuṇḍadhānamissakena ca balikammena tussatīti tassa tathā tattha baliṃ upaharanti, tenetaṃ vanasaṇḍaṃ kuṇḍadhānavanantveva paññāyittha. Tassa avidūre ekā gāmapatikā ahosi, sāpi tassa yakkhassa āṇāpavattiṭṭhāne niviṭṭhattā teneva paripālitattā kuṇḍikāti voharīyittha . Aparabhāge tattha koliyarājāno nagaraṃ kāresuṃ, tampi purimavohārena kuṇḍikātveva vuccati. Tasmiñca vanasaṇḍe koliyarājāno bhagavato bhikkhusaṅghassa ca vasanatthāya vihāraṃ patiṭṭhāpesuṃ, tampi kuṇḍadhānavanantveva paññāyittha. Atha bhagavā janapadacārikaṃ caranto anukkamena taṃ vihāraṃ patvā tattha vihāsi. Tena vuttaṃ – ‘‘ekaṃ samayaṃ bhagavā kuṇḍikāyaṃ viharati kuṇḍadhānavane’’ti.
ஸுப்பவாஸாதி தஸ்ஸா உபாஸிகாய நாமங். கோலியதீ⁴தாதி கோலியராஜபுத்தீ. ஸா ஹி ப⁴க³வதோ அக்³கு³பட்டா²யிகா பணீததா³யிகானங் ஸாவிகானங் ஏதத³க்³கே³ ட²பிதா ஸோதாபன்னா அரியஸாவிகா. யஞ்ஹி கிஞ்சி ப⁴க³வதோ யுத்தரூபங் கா²த³னீயங் போ⁴ஜனீயங் பே⁴ஸஜ்ஜங் வா ந தத்த² அஞ்ஞாஹி ஸங்விதா⁴தப்³ப³ங் அத்தி², ஸப்³ப³ங் தங் ஸயமேவ அத்தனோ பஞ்ஞாய விசாரெத்வா ஸக்கச்சங் ஸம்பாதெ³த்வா உபனேதி. தே³வஸிகஞ்ச அட்ட²ஸதங் ஸங்க⁴ப⁴த்தபாடிபுக்³க³லிகப⁴த்தானி தே³தி. யோ கோசி பி⁴க்கு² வா பி⁴க்கு²னீ வா தங் குலங் பிண்டா³ய பவிட்டோ² ரித்தஹத்தோ² ந க³ச்ச²தி. ஏவங் முத்தசாகா³ பயதபாணீ வொஸ்ஸக்³க³ரதா யாசயோகா³ தா³னஸங்விபா⁴க³ரதா. அஸ்ஸா குச்சி²யங் புரிமபு³த்³தே⁴ஸு கதாதி⁴காரோ பச்சி²மப⁴விகோ ஸாவகபோ³தி⁴ஸத்தோ படிஸந்தி⁴ங் க³ண்ஹி. ஸா தங் க³ப்³ப⁴ங் கேனசிதே³வ பாபகம்மேன ஸத்த வஸ்ஸானி குச்சி²னா பரிஹரி, ஸத்தாஹஞ்ச மூள்ஹக³ப்³பா⁴ அஹோஸி. தேன வுத்தங் – ‘‘ஸத்த வஸ்ஸானி க³ப்³ப⁴ங் தா⁴ரேதி ஸத்தாஹங் மூள்ஹக³ப்³பா⁴’’தி.
Suppavāsāti tassā upāsikāya nāmaṃ. Koliyadhītāti koliyarājaputtī. Sā hi bhagavato aggupaṭṭhāyikā paṇītadāyikānaṃ sāvikānaṃ etadagge ṭhapitā sotāpannā ariyasāvikā. Yañhi kiñci bhagavato yuttarūpaṃ khādanīyaṃ bhojanīyaṃ bhesajjaṃ vā na tattha aññāhi saṃvidhātabbaṃ atthi, sabbaṃ taṃ sayameva attano paññāya vicāretvā sakkaccaṃ sampādetvā upaneti. Devasikañca aṭṭhasataṃ saṅghabhattapāṭipuggalikabhattāni deti. Yo koci bhikkhu vā bhikkhunī vā taṃ kulaṃ piṇḍāya paviṭṭho rittahattho na gacchati. Evaṃ muttacāgā payatapāṇī vossaggaratā yācayogā dānasaṃvibhāgaratā. Assā kucchiyaṃ purimabuddhesu katādhikāro pacchimabhaviko sāvakabodhisatto paṭisandhiṃ gaṇhi. Sā taṃ gabbhaṃ kenacideva pāpakammena satta vassāni kucchinā parihari, sattāhañca mūḷhagabbhā ahosi. Tena vuttaṃ – ‘‘satta vassāni gabbhaṃ dhāreti sattāhaṃ mūḷhagabbhā’’ti.
தத்த² ஸத்த வஸ்ஸானீதி ஸத்த ஸங்வச்ச²ரானி, அச்சந்தஸங்யோகே³ ச இத³ங் உபயோக³வசனங். க³ப்³ப⁴ங் தா⁴ரேதீதி க³ப்³ப⁴ங் வஹதி, க³ப்³பி⁴னீ ஹோதீதி அத்தோ². ஸத்தாஹங் மூள்ஹக³ப்³பா⁴தி ஸத்த அஹானி ப்³யாகுலக³ப்³பா⁴. க³ப்³போ⁴ ஹி பரிபக்கோ ஸம்பஜ்ஜமானோ விஜாயனகாலே கம்மஜவாதேஹி ஸஞ்சாலெத்வா பரிவத்திதோ உத்³த⁴ங்பாதோ³ அதோ⁴ஸிரோ ஹுத்வா யோனிமுகா²பி⁴முகோ² ஹோதி, ஏவங் ஸோ கத்த²சி அலக்³கோ³ ப³ஹி நிக்க²மதி. விபஜ்ஜமானோ பன விபரிவத்தனவஸேன யோனிமக்³க³ங் பித³ஹித்வா திரியங் நிபஜ்ஜதி, ஸயமேவ வா யோனிமக்³கோ³ பித³ஹதி, ஸோ தத்த² கம்மஜவாதேஹி அபராபரங் பரிவத்தமானோ ப்³யாகுலோ மூள்ஹக³ப்³போ⁴தி வுச்சதி. தஸ்ஸாபி ஸத்த தி³வஸே ஏவங் அஹோஸி, தேன வுத்தங் ‘‘ஸத்தாஹங் மூள்ஹக³ப்³பா⁴’’தி.
Tattha satta vassānīti satta saṃvaccharāni, accantasaṃyoge ca idaṃ upayogavacanaṃ. Gabbhaṃ dhāretīti gabbhaṃ vahati, gabbhinī hotīti attho. Sattāhaṃ mūḷhagabbhāti satta ahāni byākulagabbhā. Gabbho hi paripakko sampajjamāno vijāyanakāle kammajavātehi sañcāletvā parivattito uddhaṃpādo adhosiro hutvā yonimukhābhimukho hoti, evaṃ so katthaci alaggo bahi nikkhamati. Vipajjamāno pana viparivattanavasena yonimaggaṃ pidahitvā tiriyaṃ nipajjati, sayameva vā yonimaggo pidahati, so tattha kammajavātehi aparāparaṃ parivattamāno byākulo mūḷhagabbhoti vuccati. Tassāpi satta divase evaṃ ahosi, tena vuttaṃ ‘‘sattāhaṃ mūḷhagabbhā’’ti.
அயஞ்ச க³ப்³போ⁴ ஸீவலித்தே²ரோ. தஸ்ஸ கத²ங் ஸத்த வஸ்ஸானி க³ப்³ப⁴வாஸது³க்க²ங், ஸத்தாஹங் மூள்ஹக³ப்³ப⁴பா⁴வப்பத்தி, மாது சஸ்ஸாபி ஸோதாபன்னாய அரியஸாவிகாய ததா² து³க்கா²னுப⁴வனங் ஜாதந்தி? வுச்சதே – அதீதே காஸிகராஜே பா³ராணஸியங் ரஜ்ஜங் காரெந்தே ஏகோ கோஸலராஜா மஹந்தேன ப³லேனாக³ந்த்வா பா³ராணஸிங் க³ஹெத்வா தங் ராஜானங் மாரெத்வா தஸ்ஸ அக்³க³மஹேஸிங் அத்தனோ அக்³க³மஹேஸிங் அகாஸி. பா³ராணஸிரஞ்ஞோ பன புத்தோ பிது மரணகாலே நித்³த⁴மனத்³வாரேன பலாயித்வா அத்தனோ ஞாதிமித்தப³ந்த⁴வே ஏகஜ்ஜ²ங் கத்வா அனுக்கமேன ப³லங் ஸங்ஹரித்வா பா³ராணஸிங் ஆக³ந்த்வா அவிதூ³ரே மஹந்தங் க²ந்தா⁴வாரங் ப³ந்தி⁴த்வா தஸ்ஸ ரஞ்ஞோ பண்ணங் பேஸேஸி ‘‘ரஜ்ஜங் வா தே³து, யுத்³த⁴ங் வா’’தி . ராஜகுமாரஸ்ஸ மாதா ஸாஸனங் ஸுத்வா ‘‘யுத்³தே⁴ன கம்மங் நத்தி², ஸப்³ப³தி³ஸாஸு ஸஞ்சாரங் பச்சி²ந்தி³த்வா பா³ராணஸினக³ரங் பரிவாரேது, ததோ தா³ரூத³கப⁴த்தபரிக்க²யேன கிலந்தா நக³ரே மனுஸ்ஸா வினாவ யுத்³தே⁴ன ராஜானங் க³ஹெத்வா த³ஸ்ஸந்தீ’’தி பண்ணங் பேஸேஸி. ஸோ மாது ஸாஸனங் ஸுத்வா சத்தாரி மஹாத்³வாரானி ரக்க²ந்தோ ஸத்த வஸ்ஸானி நக³ரங் உபருந்தி⁴, நக³ரே மனுஸ்ஸா சூளத்³வாரேன நிக்க²மித்வா தா³ரூத³கானி ஆஹரந்தி, ஸப்³ப³கிச்சானி கரொந்தி.
Ayañca gabbho sīvalitthero. Tassa kathaṃ satta vassāni gabbhavāsadukkhaṃ, sattāhaṃ mūḷhagabbhabhāvappatti, mātu cassāpi sotāpannāya ariyasāvikāya tathā dukkhānubhavanaṃ jātanti? Vuccate – atīte kāsikarāje bārāṇasiyaṃ rajjaṃ kārente eko kosalarājā mahantena balenāgantvā bārāṇasiṃ gahetvā taṃ rājānaṃ māretvā tassa aggamahesiṃ attano aggamahesiṃ akāsi. Bārāṇasirañño pana putto pitu maraṇakāle niddhamanadvārena palāyitvā attano ñātimittabandhave ekajjhaṃ katvā anukkamena balaṃ saṃharitvā bārāṇasiṃ āgantvā avidūre mahantaṃ khandhāvāraṃ bandhitvā tassa rañño paṇṇaṃ pesesi ‘‘rajjaṃ vā detu, yuddhaṃ vā’’ti . Rājakumārassa mātā sāsanaṃ sutvā ‘‘yuddhena kammaṃ natthi, sabbadisāsu sañcāraṃ pacchinditvā bārāṇasinagaraṃ parivāretu, tato dārūdakabhattaparikkhayena kilantā nagare manussā vināva yuddhena rājānaṃ gahetvā dassantī’’ti paṇṇaṃ pesesi. So mātu sāsanaṃ sutvā cattāri mahādvārāni rakkhanto satta vassāni nagaraṃ uparundhi, nagare manussā cūḷadvārena nikkhamitvā dārūdakāni āharanti, sabbakiccāni karonti.
அத² ராஜகுமாரஸ்ஸ மாதா தங் பவத்திங் ஸுத்வா ‘‘பா³லோ மம புத்தோ உபாயங் ந ஜானாதி, க³ச்ச²த², அஸ்ஸ சூளத்³வாரானி பிதா⁴ய நக³ரங் உபருந்த⁴தூதி வதே³தா²’’தி புத்தஸ்ஸ கூ³ள்ஹஸாஸனங் பஹிணி. ஸோ மாது ஸாஸனங் ஸுத்வா ஸத்த தி³வஸே ததா² அகாஸி. நாக³ரா ப³ஹி நிக்க²மிதுங் அலப⁴ந்தா ஸத்தமே தி³வஸே தஸ்ஸ ரஞ்ஞோ ஸீஸங் க³ஹெத்வா குமாரஸ்ஸ அத³ங்ஸு. குமாரோ நக³ரங் பவிஸித்வா ரஜ்ஜங் அக்³க³ஹேஸி. ஸோ ததா³ ஸத்த வஸ்ஸானி நக³ரருந்த⁴னகம்மனிஸ்ஸந்தே³ன ஏதரஹி ஸத்த வஸ்ஸானி மாதுகுச்சி²ஸங்கா²தாய லோஹிதகும்பி⁴யா வஸி, அவஸேஸதோ பன ஸத்தாஹங் நக³ரூபருந்த⁴னேன ஸத்தாஹங் மூள்ஹக³ப்³ப⁴பா⁴வங் ஆபஜ்ஜி. ஜாதகட்ட²கதா²யங் பன ‘‘ஸத்த தி³வஸானி நக³ரங் ருந்தி⁴த்வா க³ஹிதகம்மனிஸ்ஸந்தே³ன ஸத்தவஸ்ஸானி லோஹிதகும்பி⁴யங் வஸித்வா ஸத்தாஹங் மூள்ஹக³ப்³ப⁴பா⁴வங் ஆபஜ்ஜீ’’தி வுத்தங். யங் பன ஸோ பது³முத்தரஸம்மாஸம்பு³த்³த⁴பாத³மூலே ‘‘லாபீ⁴னங் அக்³கோ³ ப⁴வெய்ய’’ந்தி மஹாதா³னங் த³த்வா பத்த²னங் அகாஸி, யஞ்ச விபஸ்ஸிஸ்ஸ ப⁴க³வதோ காலே நாக³ரேஹி ஸத்³தி⁴ங் ஸஹஸ்ஸக்³க⁴னிகங் கு³ளத³தி⁴ங் த³த்வா பத்த²னங் அகாஸி, தஸ்ஸானுபா⁴வேன லாபீ⁴னங் அக்³கோ³ ஜாதோ. ஸுப்பவாஸாபி ‘‘நக³ரங் ருந்தி⁴த்வா க³ண்ஹ, தாதா’’தி பேஸிதபா⁴வேன ஸத்த வஸ்ஸானி குச்சி²னா க³ப்³ப⁴ங் பரிஹரித்வா ஸத்தாஹங் மூள்ஹக³ப்³பா⁴ஜாதா . ஏவங் தே மாதாபுத்தா அத்தனோ கம்மஸ்ஸ அனுரூபங் ஈதி³ஸங் து³க்க²ங் படிஸங்வேதி³ங்ஸு.
Atha rājakumārassa mātā taṃ pavattiṃ sutvā ‘‘bālo mama putto upāyaṃ na jānāti, gacchatha, assa cūḷadvārāni pidhāya nagaraṃ uparundhatūti vadethā’’ti puttassa gūḷhasāsanaṃ pahiṇi. So mātu sāsanaṃ sutvā satta divase tathā akāsi. Nāgarā bahi nikkhamituṃ alabhantā sattame divase tassa rañño sīsaṃ gahetvā kumārassa adaṃsu. Kumāro nagaraṃ pavisitvā rajjaṃ aggahesi. So tadā satta vassāni nagararundhanakammanissandena etarahi satta vassāni mātukucchisaṅkhātāya lohitakumbhiyā vasi, avasesato pana sattāhaṃ nagarūparundhanena sattāhaṃ mūḷhagabbhabhāvaṃ āpajji. Jātakaṭṭhakathāyaṃ pana ‘‘satta divasāni nagaraṃ rundhitvā gahitakammanissandena sattavassāni lohitakumbhiyaṃ vasitvā sattāhaṃ mūḷhagabbhabhāvaṃ āpajjī’’ti vuttaṃ. Yaṃ pana so padumuttarasammāsambuddhapādamūle ‘‘lābhīnaṃ aggo bhaveyya’’nti mahādānaṃ datvā patthanaṃ akāsi, yañca vipassissa bhagavato kāle nāgarehi saddhiṃ sahassagghanikaṃ guḷadadhiṃ datvā patthanaṃ akāsi, tassānubhāvena lābhīnaṃ aggo jāto. Suppavāsāpi ‘‘nagaraṃ rundhitvā gaṇha, tātā’’ti pesitabhāvena satta vassāni kucchinā gabbhaṃ pariharitvā sattāhaṃ mūḷhagabbhājātā . Evaṃ te mātāputtā attano kammassa anurūpaṃ īdisaṃ dukkhaṃ paṭisaṃvediṃsu.
தீஹி விதக்கேஹீதி ரதனத்தயகு³ணானுஸ்ஸதிபடிஸங்யுத்தேஹி தீஹி ஸம்மாவிதக்கேஹி. அதி⁴வாஸேதீதி மூள்ஹக³ப்³ப⁴தாய உப்பன்னது³க்க²ங் ஸஹதி. ஸா ஹி ப⁴க³வதோ ஸம்பு³த்³த⁴பா⁴வங், அரியஸங்க⁴ஸ்ஸ ஸுப்படிபத்திங், நிப்³பா³னஸ்ஸ ச து³க்க²னிஸ்ஸரணபா⁴வங் அனுஸ்ஸரந்தீ அத்தனோ உப்பஜ்ஜமானது³க்க²ங் அமனஸிகரணேனேவ அபி⁴ப⁴வித்வா க²மதி. தேன வுத்தங் ‘‘தீஹி விதக்கேஹி அதி⁴வாஸேதீ’’தி.
Tīhivitakkehīti ratanattayaguṇānussatipaṭisaṃyuttehi tīhi sammāvitakkehi. Adhivāsetīti mūḷhagabbhatāya uppannadukkhaṃ sahati. Sā hi bhagavato sambuddhabhāvaṃ, ariyasaṅghassa suppaṭipattiṃ, nibbānassa ca dukkhanissaraṇabhāvaṃ anussarantī attano uppajjamānadukkhaṃ amanasikaraṇeneva abhibhavitvā khamati. Tena vuttaṃ ‘‘tīhi vitakkehi adhivāsetī’’ti.
ஸம்மாஸம்பு³த்³தோ⁴ வதாதிஆதி³ தேஸங் விதக்கானங் பவத்திஆகாரத³ஸ்ஸனங். தஸ்ஸத்தோ² – யோ ப⁴க்³யவந்ததாதீ³ஹி காரணேஹி ப⁴க³வா லோகனாதோ² ஸம்மா அவிபரீதங் ஸாமங் ஸயமேவ ஸப்³ப³த⁴ம்மே அஹோ வத பு³த்³தோ⁴, ஸோ ப⁴க³வா ஏவரூபஸ்ஸ ஏதரஹி மயா அனுப⁴வியமானஸ்ஸ அஞ்ஞஸ்ஸ ச ஏவங்ஜாதிகஸ்ஸ ஸகலஸ்ஸ வட்டது³க்க²ஸ்ஸ பஹானாய அச்சந்தங் அனுப்பாத³னிரோதா⁴ய த⁴ம்மங் கதே²தி, அவிபரீதத⁴ம்மங் கதே²தி. அவிபரீதத⁴ம்மதே³ஸனதாய ஹி ஸத்து² ஸம்மாஸம்போ³தி⁴ஸித்³தி⁴. தஸ்ஸ யதா²வுத்தகு³ணஸ்ஸ ப⁴க³வதோ த⁴ம்மஸ்ஸவனந்தே ஜாதத்தா ஸீலதி³ட்டி²ஸாமஞ்ஞேன ஸங்ஹதத்தா ச ஸாவகஸங்கோ⁴தி லத்³த⁴னாமோ அட்ட²அரியபுக்³க³லஸமூஹோ ஸுப்படிபன்னோ வத அஹோ வத ஸம்மா படிபன்னோ, யோ அரியஸங்கோ⁴ ஏவரூபஸ்ஸ ஈதி³ஸஸ்ஸ வட்டது³க்க²ஸ்ஸ பஹானாய அனுப்பாத³னிரோதா⁴ய அனிவத்திபடிபத³ங் படிபன்னோ. ஸுஸுக²ங் வத அஹோ வத ஸுட்டு² ஸுக²ங் ஸப்³ப³ஸங்க²தனிஸ்ஸடங் நிப்³பா³னங், யஸ்மிங் நிப்³பா³னே ஈதி³ஸங் வட்டது³க்க²ங் ந உபலப்³ப⁴தீதி. எத்த² ச படிபஜ்ஜமானாபி படிபன்னா இச்சேவ வுத்தா படிபத்தியா அனிவத்திபா⁴வதோ. அத² வா உப்பன்னஸத்³தோ³ விய படிபன்னஸத்³தோ³ வத்தமானத்தோ²பி வேதி³தப்³போ³. தேனேவாஹ ‘‘ஸோதாபத்திப²லஸச்சி²கிரியாய படிபன்னோ’’தி.
Sammāsambuddho vatātiādi tesaṃ vitakkānaṃ pavattiākāradassanaṃ. Tassattho – yo bhagyavantatādīhi kāraṇehi bhagavā lokanātho sammā aviparītaṃ sāmaṃ sayameva sabbadhamme aho vata buddho, so bhagavā evarūpassa etarahi mayā anubhaviyamānassa aññassa ca evaṃjātikassa sakalassa vaṭṭadukkhassa pahānāya accantaṃ anuppādanirodhāya dhammaṃ katheti, aviparītadhammaṃ katheti. Aviparītadhammadesanatāya hi satthu sammāsambodhisiddhi. Tassa yathāvuttaguṇassa bhagavato dhammassavanante jātattā sīladiṭṭhisāmaññena saṃhatattā ca sāvakasaṅghoti laddhanāmo aṭṭhaariyapuggalasamūho suppaṭipanno vata aho vata sammā paṭipanno, yo ariyasaṅgho evarūpassa īdisassa vaṭṭadukkhassa pahānāya anuppādanirodhāya anivattipaṭipadaṃ paṭipanno. Susukhaṃ vata aho vata suṭṭhu sukhaṃ sabbasaṅkhatanissaṭaṃ nibbānaṃ, yasmiṃ nibbāne īdisaṃ vaṭṭadukkhaṃ na upalabbhatīti. Ettha ca paṭipajjamānāpi paṭipannā icceva vuttā paṭipattiyā anivattibhāvato. Atha vā uppannasaddo viya paṭipannasaddo vattamānatthopi veditabbo. Tenevāha ‘‘sotāpattiphalasacchikiriyāya paṭipanno’’ti.
ஸாமிகந்தி அத்தனோ பதிங் கோலியராஜபுத்தங். ஆமந்தேஸீதி அபா⁴ஸி. மம வசனேன ப⁴க³வதோ பாதே³ ஸிரஸா வந்தா³ஹீதி மய்ஹங் வசனேன சக்கலக்க²ணப்படிமண்டி³தானி விகஸிதபது³மஸஸ்ஸிரீகானி ப⁴க³வதோ சரணானி தவ ஸிரஸா வந்தா³ஹி, உத்தமங்கே³ன அபி⁴வாத³னங் கரோஹீதி அத்தோ². அப்பாபா³த⁴ந்திஆதீ³ஸு ஆபா³தோ⁴தி விஸபா⁴க³வேத³னா வுச்சதி, யா ஏகதே³ஸே உப்பஜ்ஜித்வாபி ஸகலஸரீரங் அயபட்டேன ஆப³ந்தி⁴த்வா விய க³ண்ஹதி. ஆதங்கோதி கிச்ச²ஜீவிதகரோ ரோகோ³. அத² வா யாபேதப்³ப³ரோகோ³ ஆதங்கோ, இதரோ ஆபா³தோ⁴. கு²த்³த³கோ வா ரோகோ³ ஆதங்கோ, ப³லவா ஆபா³தோ⁴. கேசி பன ‘‘அஜ்ஜ²த்தஸமுட்டா²னோ ஆபா³தோ⁴, ப³ஹித்³தா⁴ஸமுட்டா²னோ ஆதங்கோ’’தி வத³ந்தி. தது³ப⁴யஸ்ஸாபி அபா⁴வங் புச்சா²தி வத³தி. கி³லானஸ்ஸேவ ச உட்டா²னங் நாம க³ருகங் ஹோதி, காயே ப³லங் ந ஹோதி, தஸ்மா நிக்³கே³லஞ்ஞதாய லஹுபரிவத்திஸங்கா²தங் காயஸ்ஸ லஹுட்டா²னங் ஸரீரப³லஞ்ச புச்சா²தி வத³தி. பா²ஸுவிஹாரந்தி டா²னநிஸின்னக³மனஸயனஸங்கா²தேஸு சதூஸு இரியாபதே²ஸு ஸுக²விஹாரஞ்ச புச்சா²தி வத³தி. அத²ஸ்ஸ புச்சி²தப்³பா³காரங் த³ஸ்ஸெந்தீ ‘‘ஸுப்பவாஸா, ப⁴ந்தே’’திஆதி³மாஹ. ஏவஞ்ச வதே³ஹீதி இதா³னி வத்தப்³பா³காரங் நித³ஸ்ஸேதி.
Sāmikanti attano patiṃ koliyarājaputtaṃ. Āmantesīti abhāsi. Mama vacanena bhagavato pāde sirasā vandāhīti mayhaṃ vacanena cakkalakkhaṇappaṭimaṇḍitāni vikasitapadumasassirīkāni bhagavato caraṇāni tava sirasā vandāhi, uttamaṅgena abhivādanaṃ karohīti attho. Appābādhantiādīsu ābādhoti visabhāgavedanā vuccati, yā ekadese uppajjitvāpi sakalasarīraṃ ayapaṭṭena ābandhitvā viya gaṇhati. Ātaṅkoti kicchajīvitakaro rogo. Atha vā yāpetabbarogo ātaṅko, itaro ābādho. Khuddako vā rogo ātaṅko, balavā ābādho. Keci pana ‘‘ajjhattasamuṭṭhāno ābādho, bahiddhāsamuṭṭhāno ātaṅko’’ti vadanti. Tadubhayassāpi abhāvaṃ pucchāti vadati. Gilānasseva ca uṭṭhānaṃ nāma garukaṃ hoti, kāye balaṃ na hoti, tasmā niggelaññatāya lahuparivattisaṅkhātaṃ kāyassa lahuṭṭhānaṃ sarīrabalañca pucchāti vadati. Phāsuvihāranti ṭhānanisinnagamanasayanasaṅkhātesu catūsu iriyāpathesu sukhavihārañca pucchāti vadati. Athassa pucchitabbākāraṃ dassentī ‘‘suppavāsā, bhante’’tiādimāha. Evañca vadehīti idāni vattabbākāraṃ nidasseti.
பரமந்தி வசனஸம்படிச்ச²னங். தேன ஸாது⁴, ப⁴த்³தே³, யதா² வுத்தங், ததா² படிபஜ்ஜாமீதி த³ஸ்ஸேதி. கோலியபுத்தோதி ஸுப்பவாஸாய ஸாமிகோ கோலியராஜபுத்தோ. ஸுகி²னீ ஹோதூதி ஸதே³வகே லோகே அக்³க³த³க்கி²ணெய்யோ ஸத்தா² ஸுப்பவாஸாய பேஸிதவந்த³னங் ஸம்படிச்சி²த்வா தத³னந்தரங் அத்தனோ மெத்தாவிஹாரஸங்ஸூசகங் பு³த்³தா⁴சிண்ணங் ஸுகூ²பஸங்ஹாரங் தஸ்ஸா ஸாமஞ்ஞதோ பகாஸெத்வா புன தஸ்ஸா புத்தஸ்ஸ ச க³ப்³ப⁴விபத்திமூலகது³க்கு²ப்பத்திபடிக்கே²பமுகே²ன ஸுகூ²பஸங்ஹாரங் நித³ஸ்ஸெந்தோ ‘‘ஸுகி²னீ…பே॰… அரோகா³, அரோக³ங் புத்தங் விஜாயதூ’’தி ஆஹ.
Paramanti vacanasampaṭicchanaṃ. Tena sādhu, bhadde, yathā vuttaṃ, tathā paṭipajjāmīti dasseti. Koliyaputtoti suppavāsāya sāmiko koliyarājaputto. Sukhinī hotūti sadevake loke aggadakkhiṇeyyo satthā suppavāsāya pesitavandanaṃ sampaṭicchitvā tadanantaraṃ attano mettāvihārasaṃsūcakaṃ buddhāciṇṇaṃ sukhūpasaṃhāraṃ tassā sāmaññato pakāsetvā puna tassā puttassa ca gabbhavipattimūlakadukkhuppattipaṭikkhepamukhena sukhūpasaṃhāraṃ nidassento ‘‘sukhinī…pe… arogā, arogaṃ puttaṃ vijāyatū’’ti āha.
ஸஹ வசனாதி ப⁴க³வதோ வசனேன ஸஹேவ. யஸ்மிங் காலே ப⁴க³வா ததா² அவோச, தஸ்மிங்யேவ காலே தம்பி கம்மங் பரிக்க²யங் அக³மாஸி. தஸ்ஸ பரிக்கீ²ணபா⁴வங் ஓலோகெத்வா ஸத்தா² ததா² அபா⁴ஸி. அபரே பன வத³ந்தி – ஸசே ததா² ஸத்தா² நாசிக்கி²ஸ்ஸா, ததோ பரம்பி கிஞ்சி காலங் தஸ்ஸா தங் து³க்க²ங் அனுப³ந்தி⁴ஸ்ஸா. யஸ்மா பன ப⁴க³வதா ‘‘ஸுகி²னீ அரோகா³ அரோக³ஞ்ச புத்தங் விஜாயதூ’’தி வுத்தங், தஸ்மா தஸ்ஸ வசனஸமகாலமேவ ஸோ க³ப்³போ⁴ ப்³யாகுலபா⁴வங் விஜஹித்வா ஸுகே²னேவ ப³ஹி நிக்க²மி, ஏவங் தேஸங் மாதாபுத்தானங் ஸொத்தி² அஹோஸி. அசிந்தெய்யோ ஹி பு³த்³தா⁴னங் பு³த்³தா⁴னுபா⁴வோ. யதா² ஹி படாசாராய பியவிப்பயோக³ஸம்பூ⁴தேன ஸோகேன உம்மாத³ங் பத்வா –
Sahavacanāti bhagavato vacanena saheva. Yasmiṃ kāle bhagavā tathā avoca, tasmiṃyeva kāle tampi kammaṃ parikkhayaṃ agamāsi. Tassa parikkhīṇabhāvaṃ oloketvā satthā tathā abhāsi. Apare pana vadanti – sace tathā satthā nācikkhissā, tato parampi kiñci kālaṃ tassā taṃ dukkhaṃ anubandhissā. Yasmā pana bhagavatā ‘‘sukhinī arogā arogañca puttaṃ vijāyatū’’ti vuttaṃ, tasmā tassa vacanasamakālameva so gabbho byākulabhāvaṃ vijahitvā sukheneva bahi nikkhami, evaṃ tesaṃ mātāputtānaṃ sotthi ahosi. Acinteyyo hi buddhānaṃ buddhānubhāvo. Yathā hi paṭācārāya piyavippayogasambhūtena sokena ummādaṃ patvā –
‘‘உபோ⁴ புத்தா காலகதா, பந்தே² மய்ஹங் பதீ மதோ;
‘‘Ubho puttā kālakatā, panthe mayhaṃ patī mato;
மாதா பிதா ச பா⁴தா ச, ஏகசிதகம்ஹி ஜா²யரே’’தி. (அப॰ தே²ரீ 2.2.498) –
Mātā pitā ca bhātā ca, ekacitakamhi jhāyare’’ti. (apa. therī 2.2.498) –
வத்வா ஜாதரூபேனேவ சரந்தியா ‘‘ஸதிங் படிலபா⁴ஹி ப⁴கி³னீ’’தி ப⁴க³வதோ வசனஸமனந்தரமேவ உம்மாதோ³ வூபஸமி, ததா² ஸுப்பியாபி உபாஸிகா அத்தனாவ அத்தனோ ஊருயங் கதேன மஹாவணேன வுட்டா²துங் அஸக்கொந்தீ ஸயனபிட்டே² நிபன்னா ‘‘ஆக³ந்த்வா மங் வந்த³தூ’’தி வசனஸமனந்தரமேவ வணே பாகதிகே ஜாதே ஸயமேவ க³ந்த்வா ப⁴க³வந்தங் வந்தீ³தி ஏவமாதீ³னி வத்தூ²னி இத⁴ உதா³ஹரிதப்³பா³னீதி.
Vatvā jātarūpeneva carantiyā ‘‘satiṃ paṭilabhāhi bhaginī’’ti bhagavato vacanasamanantarameva ummādo vūpasami, tathā suppiyāpi upāsikā attanāva attano ūruyaṃ katena mahāvaṇena vuṭṭhātuṃ asakkontī sayanapiṭṭhe nipannā ‘‘āgantvā maṃ vandatū’’ti vacanasamanantarameva vaṇe pākatike jāte sayameva gantvā bhagavantaṃ vandīti evamādīni vatthūni idha udāharitabbānīti.
ஏவங், ப⁴ந்தேதி, ப⁴ந்தே, யதா² ப⁴க³வா ஸபுத்தாய மாதுயா அரோக³பா⁴வங் ஆஸீஸந்தோ ஆஹ – ‘‘ஸுகி²னீ அரோகா³ அரோக³ங் புத்தங் விஜாயதூ’’தி, தங் ஏவமேவ. ந ஹி கதா³சி பு³த்³தா⁴னங் ப⁴க³வந்தானங் வசனஸ்ஸ அஞ்ஞதா²பா⁴வோதி அதி⁴ப்பாயோ. கேசி பன ‘‘ஏவமத்தூ²’’தி வத³ந்தி, அபரே ‘‘ஹோதூ’’தி பத³ஸ்ஸ அத்த²ங் ஆனெத்வா வண்ணயந்தி. அபி⁴னந்தி³த்வாதி கரவீகருதமஞ்ஜுனா ப்³ரஹ்மஸ்ஸரேன ப⁴க³வதா வுச்சமானே தஸ்மிங் வசனே பீதிஸோமனஸ்ஸபடிலாப⁴தோ அபி⁴முக²பா⁴வேன நந்தி³த்வா. அனுமோதி³த்வாதி ததோ பச்சா²பி ஸம்மோத³னங் உப்பாதெ³த்வா, சித்தேன வா அபி⁴னந்தி³த்வா வாசாய அனுமோதி³த்வா, வசனஸம்பத்தியா வா அபி⁴னந்தி³த்வா அத்த²ஸம்பத்தியா அனுமோதி³த்வா. ஸகங் க⁴ரங் பச்சாயாஸீதி அத்தனோ க⁴ரங் படிக³ச்சி². யே பன ‘‘யேன ஸகங் க⁴ர’’ந்தி பட²ந்தி, தேஸங் யதி³பி ய-த-ஸத்³தா³னங் ஸம்ப³ந்த⁴பா⁴வதோ ‘‘தேனா’’தி பத³ங் வுத்தமேவ ஹோதி, ததா²பி ‘‘படியாயித்வா’’தி பாட²ஸேஸோ யோஜேதப்³போ³ ஹோதி.
Evaṃ, bhanteti, bhante, yathā bhagavā saputtāya mātuyā arogabhāvaṃ āsīsanto āha – ‘‘sukhinī arogā arogaṃ puttaṃ vijāyatū’’ti, taṃ evameva. Na hi kadāci buddhānaṃ bhagavantānaṃ vacanassa aññathābhāvoti adhippāyo. Keci pana ‘‘evamatthū’’ti vadanti, apare ‘‘hotū’’ti padassa atthaṃ ānetvā vaṇṇayanti. Abhinanditvāti karavīkarutamañjunā brahmassarena bhagavatā vuccamāne tasmiṃ vacane pītisomanassapaṭilābhato abhimukhabhāvena nanditvā. Anumoditvāti tato pacchāpi sammodanaṃ uppādetvā, cittena vā abhinanditvā vācāya anumoditvā, vacanasampattiyā vā abhinanditvā atthasampattiyā anumoditvā. Sakaṃ gharaṃ paccāyāsīti attano gharaṃ paṭigacchi. Ye pana ‘‘yena sakaṃ ghara’’nti paṭhanti, tesaṃ yadipi ya-ta-saddānaṃ sambandhabhāvato ‘‘tenā’’ti padaṃ vuttameva hoti, tathāpi ‘‘paṭiyāyitvā’’ti pāṭhaseso yojetabbo hoti.
விஜாதந்தி பஜாதங், பஸுதந்தி அத்தோ². அச்ச²ரியந்தி அந்த⁴ஸ்ஸ பப்³ப³தாரோஹனங் விய நிச்சங் ந ஹோதீதி அச்ச²ரியங், அயங் தாவ ஸத்³த³னயோ. அட்ட²கதா²ஸு பன ‘‘அச்ச²ராயொக்³க³ங் அச்ச²ரிய’’ந்தி வுத்தங் , அச்ச²ரங் பஹரிதுங் யுத்தந்தி அத்தோ². வதாதி ஸம்பா⁴வனே, அஹோ அச்ச²ரியந்தி அத்தோ². போ⁴தி த⁴ம்மாலபனங். அபூ⁴தபுப்³ப³ங் பூ⁴தந்தி அப்³பு⁴தங்.
Vijātanti pajātaṃ, pasutanti attho. Acchariyanti andhassa pabbatārohanaṃ viya niccaṃ na hotīti acchariyaṃ, ayaṃ tāva saddanayo. Aṭṭhakathāsu pana ‘‘accharāyoggaṃ acchariya’’nti vuttaṃ , accharaṃ paharituṃ yuttanti attho. Vatāti sambhāvane, aho acchariyanti attho. Bhoti dhammālapanaṃ. Abhūtapubbaṃ bhūtanti abbhutaṃ.
ததா²க³தஸ்ஸாதி அட்ட²ஹி காரணேஹி ப⁴க³வா ததா²க³தோ – ததா² ஆக³தோதி ததா²க³தோ, ததா² க³தோதி ததா²க³தோ, தத²லக்க²ணங் ஆக³தோதி ததா²க³தோ, தத²த⁴ம்மே யாதா²வதோ அபி⁴ஸம்பு³த்³தோ⁴தி ததா²க³தோ, தத²த³ஸ்ஸிதாய ததா²க³தோ, தத²வாதி³தாய ததா²க³தோ, ததா²காரிதாய ததா²க³தோ, அபி⁴ப⁴வனட்டே²ன ததா²க³தோ.
Tathāgatassāti aṭṭhahi kāraṇehi bhagavā tathāgato – tathā āgatoti tathāgato, tathā gatoti tathāgato, tathalakkhaṇaṃ āgatoti tathāgato, tathadhamme yāthāvato abhisambuddhoti tathāgato, tathadassitāya tathāgato, tathavāditāya tathāgato, tathākāritāya tathāgato, abhibhavanaṭṭhena tathāgato.
கத²ங் ப⁴க³வா ததா² ஆக³தோதி ததா²க³தோ? யதா² ஸப்³ப³லோகஹிதாய உஸ்ஸுக்கமாபன்னா புரிமகா ஸம்மாஸம்பு³த்³தா⁴ ஆக³தாதி. கிங் வுத்தங் ஹோதி? யேன அபி⁴னீஹாரேன தே ப⁴க³வந்தோ ஆக³தா, தேன அட்ட²கு³ணஸமன்னாக³தேன அயம்பி ப⁴க³வா ஆக³தோ. யதா² ச தே ப⁴க³வந்தோ தா³னபாரமிங் பூரெத்வா ஸீலனெக்க²ம்மபஞ்ஞாவீரியக²ந்திஸச்சஅதி⁴ட்டா²னமெத்தாஉபெக்கா²பாரமீதி இமா த³ஸ பாரமியோ, த³ஸ உபபாரமியோ, த³ஸ பரமத்த²பாரமியோதி ஸமதிங்ஸ பாரமியோ பூரெத்வா பஞ்ச மஹாபரிச்சாகே³ பரிச்சஜித்வா புப்³ப³யோக³புப்³ப³சரியத⁴ம்மக்கா²னஞாதத்த²சரியாத³யோ பூரெத்வா பு³த்³தி⁴சரியாய கோடிங் பத்வா ஆக³தா, ததா² அயம்பி ப⁴க³வா ஆக³தோ. யதா² ச தே ப⁴க³வந்தோ சத்தாரோ ஸதிபட்டா²னே…பே॰… அரியங் அட்ட²ங்கி³கங் மக்³க³ங் பா⁴வெத்வா ப்³ரூஹெத்வா ஆக³தா, ததா² அயம்பி ப⁴க³வா ஆக³தோ. ஏவங் ததா² ஆக³தோதி ததா²க³தோ.
Kathaṃ bhagavā tathā āgatoti tathāgato? Yathā sabbalokahitāya ussukkamāpannā purimakā sammāsambuddhā āgatāti. Kiṃ vuttaṃ hoti? Yena abhinīhārena te bhagavanto āgatā, tena aṭṭhaguṇasamannāgatena ayampi bhagavā āgato. Yathā ca te bhagavanto dānapāramiṃ pūretvā sīlanekkhammapaññāvīriyakhantisaccaadhiṭṭhānamettāupekkhāpāramīti imā dasa pāramiyo, dasa upapāramiyo, dasa paramatthapāramiyoti samatiṃsa pāramiyo pūretvā pañca mahāpariccāge pariccajitvā pubbayogapubbacariyadhammakkhānañātatthacariyādayo pūretvā buddhicariyāya koṭiṃ patvā āgatā, tathā ayampi bhagavā āgato. Yathā ca te bhagavanto cattāro satipaṭṭhāne…pe… ariyaṃ aṭṭhaṅgikaṃ maggaṃ bhāvetvā brūhetvā āgatā, tathā ayampi bhagavā āgato. Evaṃ tathā āgatoti tathāgato.
கத²ங் ததா² க³தோதி ததா²க³தோ? யதா² ஸம்பதிஜாதா தே ப⁴க³வந்தோ ஸமேஹி பாதே³ஹி பத²வியங் பதிட்டா²ய உத்தராபி⁴முகா² ஸத்தபத³வீதிஹாரேன க³தா, ஸேதச்ச²த்தே தா⁴ரியமானே ஸப்³பா³வ தி³ஸா அனுவிலோகேஸுங், ஆஸபி⁴ஞ்ச வாசங் பா⁴ஸிங்ஸு லோகே அத்தனோ ஜெட்ட²ஸெட்ட²பா⁴வங் பகாஸெந்தா, தஞ்ச நேஸங் க³மனங் தத²ங் அஹோஸி அவிதத²ங் அனேகேஸங் விஸேஸாதி⁴க³மானங் புப்³ப³னிமித்தபா⁴வேன, ததா² அயம்பி ப⁴க³வா க³தோ, தஞ்சஸ்ஸ க³மனங் கத²ங் அஹோஸி அவிதத²ங் தேஸஞ்ஞேவ விஸேஸாதி⁴க³மானங் புப்³ப³னிமித்தபா⁴வேன. ஏவங் ததா² க³தோதி ததா²க³தோ.
Kathaṃ tathā gatoti tathāgato? Yathā sampatijātā te bhagavanto samehi pādehi pathaviyaṃ patiṭṭhāya uttarābhimukhā sattapadavītihārena gatā, setacchatte dhāriyamāne sabbāva disā anuvilokesuṃ, āsabhiñca vācaṃ bhāsiṃsu loke attano jeṭṭhaseṭṭhabhāvaṃ pakāsentā, tañca nesaṃ gamanaṃ tathaṃ ahosi avitathaṃ anekesaṃ visesādhigamānaṃ pubbanimittabhāvena, tathā ayampi bhagavā gato, tañcassa gamanaṃ kathaṃ ahosi avitathaṃ tesaññeva visesādhigamānaṃ pubbanimittabhāvena. Evaṃ tathā gatoti tathāgato.
யதா² வா தே ப⁴க³வந்தோ நெக்க²ம்மேன காமச்ச²ந்த³ங் பஹாய க³தா, அப்³யாபாதே³ன ப்³யாபாத³ங், ஆலோகஸஞ்ஞாய தி²னமித்³த⁴ங், அவிக்கே²பேன உத்³த⁴ச்சகுக்குச்சங், த⁴ம்மவவத்தா²னேன விசிகிச்ச²ங் பஹாய க³தா, ஞாணேன அவிஜ்ஜங் பதா³லெத்வா, பாமோஜ்ஜேன அரதிங் வினோதெ³த்வா, அட்ட²ஸமாபத்தீஹி அட்டா²ரஸஹி மஹாவிபஸ்ஸனாஹி சதூஹி ச அரியமக்³கே³ஹி தங் தங் படிபக்க²ங் பஹாய க³தா, ஏவங் அயம்பி ப⁴க³வா க³தோ. ஏவம்பி ததா² க³தோதி ததா²க³தோ.
Yathā vā te bhagavanto nekkhammena kāmacchandaṃ pahāya gatā, abyāpādena byāpādaṃ, ālokasaññāya thinamiddhaṃ, avikkhepena uddhaccakukkuccaṃ, dhammavavatthānena vicikicchaṃ pahāya gatā, ñāṇena avijjaṃ padāletvā, pāmojjena aratiṃ vinodetvā, aṭṭhasamāpattīhi aṭṭhārasahi mahāvipassanāhi catūhi ca ariyamaggehi taṃ taṃ paṭipakkhaṃ pahāya gatā, evaṃ ayampi bhagavā gato. Evampi tathā gatoti tathāgato.
கத²ங் தத²லக்க²ணங் ஆக³தோதி ததா²க³தோ? பத²வீதா⁴துயா கக்க²ளலக்க²ணங், ஆபோதா⁴துயா பக்³க⁴ரணலக்க²ணங், தேஜோதா⁴துயா உண்ஹத்தலக்க²ணங், வாயோதா⁴துயா வித்த²ம்ப⁴னலக்க²ணங், ஆகாஸதா⁴துயா அஸம்பு²ட்ட²லக்க²ணங், ரூபஸ்ஸ ருப்பனலக்க²ணங், வேத³னாய வேத³யிதலக்க²ணங், ஸஞ்ஞாய ஸஞ்ஜானநலக்க²ணங், ஸங்கா²ரானங் அபி⁴ஸங்க²ரணலக்க²ணங், விஞ்ஞாணஸ்ஸ விஜானநலக்க²ணந்தி ஏவங் பஞ்சன்னங் க²ந்தா⁴னங், த்³வாத³ஸன்னங் ஆயதனானங், அட்டா²ரஸன்னங் தா⁴தூனங், பா³வீஸதியா இந்த்³ரியானங், சதுன்னங் ஸச்சானங், த்³வாத³ஸபதி³கஸ்ஸ பச்சயாகாரஸ்ஸ, சதுன்னங் ஸதிபட்டா²னானங், சதுன்னங் ஸம்மப்பதா⁴னானங், சதுன்னங் இத்³தி⁴பாதா³னங், பஞ்சன்னங் இந்த்³ரியானங், பஞ்சன்னங் ப³லானங், ஸத்தன்னங் பொ³ஜ்ஜ²ங்கா³னங், அரியஸ்ஸ அட்ட²ங்கி³கஸ்ஸ மக்³க³ஸ்ஸ, ஸத்தன்னங் விஸுத்³தீ⁴னங், அமதோக³த⁴ஸ்ஸ நிப்³பா³னஸ்ஸாதி ஏவங் தஸ்ஸ தஸ்ஸ த⁴ம்மஸ்ஸ யங் ஸபா⁴வஸரஸலக்க²ணங், தங் தத²ங் அவிதத²ங் அனஞ்ஞத²ங் லக்க²ணங் ஞாணக³தியா ஆக³தோ அவிரஜ்ஜி²த்வா பத்தோ அதி⁴க³தோதி ததா²க³தோ. ஏவங் தத²லக்க²ணங் ஆக³தோதி ததா²க³தோ.
Kathaṃ tathalakkhaṇaṃ āgatoti tathāgato? Pathavīdhātuyā kakkhaḷalakkhaṇaṃ, āpodhātuyā paggharaṇalakkhaṇaṃ, tejodhātuyā uṇhattalakkhaṇaṃ, vāyodhātuyā vitthambhanalakkhaṇaṃ, ākāsadhātuyā asamphuṭṭhalakkhaṇaṃ, rūpassa ruppanalakkhaṇaṃ, vedanāya vedayitalakkhaṇaṃ, saññāya sañjānanalakkhaṇaṃ, saṅkhārānaṃ abhisaṅkharaṇalakkhaṇaṃ, viññāṇassa vijānanalakkhaṇanti evaṃ pañcannaṃ khandhānaṃ, dvādasannaṃ āyatanānaṃ, aṭṭhārasannaṃ dhātūnaṃ, bāvīsatiyā indriyānaṃ, catunnaṃ saccānaṃ, dvādasapadikassa paccayākārassa, catunnaṃ satipaṭṭhānānaṃ, catunnaṃ sammappadhānānaṃ, catunnaṃ iddhipādānaṃ, pañcannaṃ indriyānaṃ, pañcannaṃ balānaṃ, sattannaṃ bojjhaṅgānaṃ, ariyassa aṭṭhaṅgikassa maggassa, sattannaṃ visuddhīnaṃ, amatogadhassa nibbānassāti evaṃ tassa tassa dhammassa yaṃ sabhāvasarasalakkhaṇaṃ, taṃ tathaṃ avitathaṃ anaññathaṃ lakkhaṇaṃ ñāṇagatiyā āgato avirajjhitvā patto adhigatoti tathāgato. Evaṃ tathalakkhaṇaṃ āgatoti tathāgato.
கத²ங் தத²த⁴ம்மே யாதா²வதோ அபி⁴ஸம்பு³த்³தோ⁴தி ததா²க³தோ? தத²த⁴ம்மா நாம சத்தாரி அரியஸச்சானி. யதா²ஹ – ‘‘சத்தாரிமானி, பி⁴க்க²வே, ததா²னி அவிததா²னி அனஞ்ஞதா²னி. கதமானி சத்தாரி? இத³ங் து³க்க²ந்தி, பி⁴க்க²வே, தத²மேதங் அவிதத²மேதங் அனஞ்ஞத²மேத’’ந்தி (ஸங்॰ நி॰ 5.1090) வித்தா²ரோ. தானி ச ப⁴க³வா அபி⁴ஸம்பு³த்³தோ⁴, தஸ்மா ததா²னங் அபி⁴ஸம்பு³த்³த⁴த்தா ததா²க³தோ.
Kathaṃ tathadhamme yāthāvato abhisambuddhoti tathāgato? Tathadhammā nāma cattāri ariyasaccāni. Yathāha – ‘‘cattārimāni, bhikkhave, tathāni avitathāni anaññathāni. Katamāni cattāri? Idaṃ dukkhanti, bhikkhave, tathametaṃ avitathametaṃ anaññathameta’’nti (saṃ. ni. 5.1090) vitthāro. Tāni ca bhagavā abhisambuddho, tasmā tathānaṃ abhisambuddhattā tathāgato.
அபிச ஜராமரணஸ்ஸ ஜாதிபச்சயஸம்பூ⁴தஸமுதா³க³தட்டோ² ததோ² அவிததோ² அனஞ்ஞதோ²…பே॰… ஸங்கா²ரானங் அவிஜ்ஜாபச்சயஸம்பூ⁴தஸமுதா³க³தட்டோ² ததோ² அவிததோ² அனஞ்ஞதோ², ததா² அவிஜ்ஜாய ஸங்கா²ரானங் பச்சயட்டோ²…பே॰.. ஜாதியா ஜராமரணஸ்ஸ பச்சயட்டோ² ததோ² அவிததோ² அனஞ்ஞதோ², தங் ஸப்³ப³ங் ப⁴க³வா அபி⁴ஸம்பு³த்³தோ⁴, தஸ்மாபி ததா²னங் அபி⁴ஸம்பு³த்³த⁴த்தா ததா²க³தோ. அபி⁴ஸம்பு³த்³த⁴த்தோ² ஹி எத்த² க³தஸத்³தோ³தி. ஏவங் தத²த⁴ம்மே யாதா²வதோ அபி⁴ஸம்பு³த்³தோ⁴தி ததா²க³தோ.
Apica jarāmaraṇassa jātipaccayasambhūtasamudāgataṭṭho tatho avitatho anaññatho…pe… saṅkhārānaṃ avijjāpaccayasambhūtasamudāgataṭṭho tatho avitatho anaññatho, tathā avijjāya saṅkhārānaṃ paccayaṭṭho…pe... jātiyā jarāmaraṇassa paccayaṭṭho tatho avitatho anaññatho, taṃ sabbaṃ bhagavā abhisambuddho, tasmāpi tathānaṃ abhisambuddhattā tathāgato. Abhisambuddhattho hi ettha gatasaddoti. Evaṃ tathadhamme yāthāvato abhisambuddhoti tathāgato.
கத²ங் தத²த³ஸ்ஸிதாய ததா²க³தோ? யங் ஸதே³வகே…பே॰… ஸதே³வமனுஸ்ஸாய பஜாய அபரிமாணாஸு லோகதா⁴தூஸு அபரிமாணானங் ஸத்தானங் சக்கு²த்³வாரே ஆபாத²மாக³ச்ச²ந்தங் ரூபாரம்மணங் நாம அத்தி², தங் ப⁴க³வா ஸப்³பா³காரதோ ஜானாதி பஸ்ஸதி. ஏவங் ஜானதா பஸ்ஸதா ச தேன தங் இட்டா²னிட்டா²தி³வஸேன வா தி³ட்ட²ஸுதமுதவிஞ்ஞாதேஸு லப்³ப⁴மானகபத³வஸேன வா ‘‘கதமங் தங் ரூபங் ரூபாயதனங் , யங் ரூபங் சதுன்னங் மஹாபூ⁴தானங் உபாதா³ய வண்ணனிபா⁴ ஸனித³ஸ்ஸனங் ஸப்படிக⁴ங் நீலங் பீதக’’ந்திஆதி³னா (த⁴॰ ஸ॰ 616) நயேன அனேகேஹி நாமேஹி தேரஸஹி வாரேஹி த்³விபஞ்ஞாஸாய நயேஹி விப⁴ஜ்ஜமானங் தத²மேவ ஹோதி, விதத²ங் நத்தி². ஏஸ நயோ ஸோதத்³வாராதீ³ஸு ஆபாத²மாக³ச்ச²ந்தேஸு ஸத்³தா³தீ³ஸு. வுத்தஞ்ஹேதங் ப⁴க³வதா –
Kathaṃ tathadassitāya tathāgato? Yaṃ sadevake…pe… sadevamanussāya pajāya aparimāṇāsu lokadhātūsu aparimāṇānaṃ sattānaṃ cakkhudvāre āpāthamāgacchantaṃ rūpārammaṇaṃ nāma atthi, taṃ bhagavā sabbākārato jānāti passati. Evaṃ jānatā passatā ca tena taṃ iṭṭhāniṭṭhādivasena vā diṭṭhasutamutaviññātesu labbhamānakapadavasena vā ‘‘katamaṃ taṃ rūpaṃ rūpāyatanaṃ , yaṃ rūpaṃ catunnaṃ mahābhūtānaṃ upādāya vaṇṇanibhā sanidassanaṃ sappaṭighaṃ nīlaṃ pītaka’’ntiādinā (dha. sa. 616) nayena anekehi nāmehi terasahi vārehi dvipaññāsāya nayehi vibhajjamānaṃ tathameva hoti, vitathaṃ natthi. Esa nayo sotadvārādīsu āpāthamāgacchantesu saddādīsu. Vuttañhetaṃ bhagavatā –
‘‘யங் , பி⁴க்க²வே, ஸதே³வகஸ்ஸ லோகஸ்ஸ…பே॰… ஸதே³வமனுஸ்ஸாய தி³ட்ட²ங் ஸுதங் முதங் விஞ்ஞாதங் பத்தங் பரியேஸிதங் அனுவிசரிதங் மனஸா, தமஹங் ஜானாமி, தமஹங் அப்³ப⁴ஞ்ஞாஸிங், தங் ததா²க³தஸ்ஸ விதி³தங், தங் ததா²க³தோ ந உபட்டா²ஸீ’’தி (அ॰ நி॰ 4.24).
‘‘Yaṃ , bhikkhave, sadevakassa lokassa…pe… sadevamanussāya diṭṭhaṃ sutaṃ mutaṃ viññātaṃ pattaṃ pariyesitaṃ anuvicaritaṃ manasā, tamahaṃ jānāmi, tamahaṃ abbhaññāsiṃ, taṃ tathāgatassa viditaṃ, taṃ tathāgato na upaṭṭhāsī’’ti (a. ni. 4.24).
ஏவங் தத²த³ஸ்ஸிதாய ததா²க³தோ . தத்த² தத²த³ஸ்ஸீஅத்தே² ததா²க³தோதி பத³ஸம்ப⁴வோ வேதி³தப்³போ³.
Evaṃ tathadassitāya tathāgato . Tattha tathadassīatthe tathāgatoti padasambhavo veditabbo.
கத²ங் தத²வாதி³தாய ததா²க³தோ? யங் ரத்திங் ப⁴க³வா அனுத்தரங் ஸம்மாஸம்போ³தி⁴ங் அபி⁴ஸம்பு³த்³தோ⁴, யஞ்ச ரத்திங் அனுபாதி³ஸேஸாய நிப்³பா³னதா⁴துயா பரினிப்³பா³யி, எத்த²ந்தரே பஞ்சசத்தாலீஸவஸ்ஸபரிமாணகாலங் யங் ப⁴க³வதா பா⁴ஸிதங் லபிதங் ஸுத்தகெ³ய்யாதி³, ஸப்³ப³ங் தங் பரிஸுத்³த⁴ங் பரிபுண்ணங் ராக³மதா³தி³னிம்மத²னங் ஏகஸதி³ஸங் தத²ங் அவிதத²ங். தேனாஹ –
Kathaṃ tathavāditāya tathāgato? Yaṃ rattiṃ bhagavā anuttaraṃ sammāsambodhiṃ abhisambuddho, yañca rattiṃ anupādisesāya nibbānadhātuyā parinibbāyi, etthantare pañcacattālīsavassaparimāṇakālaṃ yaṃ bhagavatā bhāsitaṃ lapitaṃ suttageyyādi, sabbaṃ taṃ parisuddhaṃ paripuṇṇaṃ rāgamadādinimmathanaṃ ekasadisaṃ tathaṃ avitathaṃ. Tenāha –
‘‘யஞ்ச, சுந்த³, ரத்திங் ததா²க³தோ அனுத்தரங் ஸம்மாஸம்போ³தி⁴ங் அபி⁴ஸம்பு³ஜ்ஜ²தி, யஞ்ச ரத்திங் அனுபாதி³ஸேஸாய நிப்³பா³னதா⁴துயா பரினிப்³பா³யதி, யங் ஏதஸ்மிங் அந்தரே பா⁴ஸதி லபதி நித்³தி³ஸதி, ஸப்³ப³ங் தங் ததே²வ ஹோதி, நோ அஞ்ஞதா², தஸ்மா ‘ததா²க³தோ’தி வுச்சதீ’’தி (தீ³॰ நி॰ 3.188).
‘‘Yañca, cunda, rattiṃ tathāgato anuttaraṃ sammāsambodhiṃ abhisambujjhati, yañca rattiṃ anupādisesāya nibbānadhātuyā parinibbāyati, yaṃ etasmiṃ antare bhāsati lapati niddisati, sabbaṃ taṃ tatheva hoti, no aññathā, tasmā ‘tathāgato’ti vuccatī’’ti (dī. ni. 3.188).
க³த³அத்தோ² எத்த² க³தஸத்³தோ³. ஏவங் தத²வாதி³தாய ததா²க³தோ.
Gadaattho ettha gatasaddo. Evaṃ tathavāditāya tathāgato.
அபிச ஆக³த³னங் ஆக³தோ³, வசனந்தி அத்தோ². ததோ² அவிததோ² அவிபரீதோ ஆக³தோ³ அஸ்ஸாதி த³காரஸ்ஸ தகாரங் கத்வா ததா²க³தோதி ஏவமெத்த² பத³ஸித்³தி⁴ வேதி³தப்³பா³.
Apica āgadanaṃ āgado, vacananti attho. Tatho avitatho aviparīto āgado assāti dakārassa takāraṃ katvā tathāgatoti evamettha padasiddhi veditabbā.
கத²ங் ததா²காரிதாய ததா²க³தோ? ப⁴க³வதோ ஹி வாசாய காயோ அனுலோமேதி, காயஸ்ஸபி வாசா, தஸ்மா யதா²வாதீ³ ததா²காரீ, யதா²காரீ ததா²வாதீ³ ச ஹோதி. ஏவங்பூ⁴தஸ்ஸ சஸ்ஸ யதா²வாசா, காயோபி ததா² க³தோ பவத்தோதி அத்தோ². யதா² ச காயோ, வாசாபி ததா² க³தா பவத்தாதி ததா²க³தோ. தேனாஹ –
Kathaṃ tathākāritāya tathāgato? Bhagavato hi vācāya kāyo anulometi, kāyassapi vācā, tasmā yathāvādī tathākārī, yathākārī tathāvādī ca hoti. Evaṃbhūtassa cassa yathāvācā, kāyopi tathā gato pavattoti attho. Yathā ca kāyo, vācāpi tathā gatā pavattāti tathāgato. Tenāha –
‘‘யதா²வாதீ³ , பி⁴க்க²வே, ததா²க³தோ ததா²காரீ, யதா²காரீ ததா²வாதீ³. இதி யதா²வாதீ³ ததா²காரீ, யதா²காரீ ததா²வாதீ³. தஸ்மா ‘ததா²க³தோ’தி வுச்சதீ’’தி (அ॰ நி॰ 4.23).
‘‘Yathāvādī , bhikkhave, tathāgato tathākārī, yathākārī tathāvādī. Iti yathāvādī tathākārī, yathākārī tathāvādī. Tasmā ‘tathāgato’ti vuccatī’’ti (a. ni. 4.23).
ஏவங் ததா²காரிதாய ததா²க³தோ.
Evaṃ tathākāritāya tathāgato.
கத²ங் அபி⁴ப⁴வனட்டே²ன ததா²க³தோ? யஸ்மா உபரி ப⁴வக்³க³ங் ஹெட்டா² அவீசிங் பரியந்தங் கரித்வா திரியங் அபரிமாணாஸு லோகதா⁴தூஸு ஸப்³ப³ஸத்தே அபி⁴ப⁴வதி ஸீலேனபி ஸமாதி⁴னாபி பஞ்ஞாயபி விமுத்தியாபி விமுத்திஞாணத³ஸ்ஸனேனபி , ந தஸ்ஸ துலா வா பமாணங் வா அத்தி², அத² கோ² அதுலோ அப்பமெய்யோ அனுத்தரோ தே³வதே³வோ ஸக்கானங் அதிஸக்கோ, ப்³ரஹ்மானங் அதிப்³ரஹ்மா ஸப்³ப³ஸத்துத்தமோ, தஸ்மா ததா²க³தோ. தேனாஹ –
Kathaṃ abhibhavanaṭṭhena tathāgato? Yasmā upari bhavaggaṃ heṭṭhā avīciṃ pariyantaṃ karitvā tiriyaṃ aparimāṇāsu lokadhātūsu sabbasatte abhibhavati sīlenapi samādhināpi paññāyapi vimuttiyāpi vimuttiñāṇadassanenapi , na tassa tulā vā pamāṇaṃ vā atthi, atha kho atulo appameyyo anuttaro devadevo sakkānaṃ atisakko, brahmānaṃ atibrahmā sabbasattuttamo, tasmā tathāgato. Tenāha –
‘‘ஸதே³வகே, பி⁴க்க²வே, லோகே…பே॰… ஸதே³வமனுஸ்ஸாய ததா²க³தோ அபி⁴பூ⁴ அனபி⁴பூ⁴தோ அஞ்ஞத³த்து²த³ஸோ வஸவத்தி, தஸ்மா ‘ததா²க³தோ’தி வுச்சதீ’’தி (அ॰ நி॰ 4.23).
‘‘Sadevake, bhikkhave, loke…pe… sadevamanussāya tathāgato abhibhū anabhibhūto aññadatthudaso vasavatti, tasmā ‘tathāgato’ti vuccatī’’ti (a. ni. 4.23).
தத்ராயங் பத³ஸித்³தி⁴ – அக³தோ³ விய அக³தோ³, தே³ஸனாவிலாஸோ சேவ புஞ்ஞுஸ்ஸயோ ச. தேன ஸோ மஹானுபா⁴வோ பி⁴ஸக்கோ விய தி³ப்³பா³க³தே³ன ஸப்பே ஸப்³ப³பரப்பவாதி³னோ ஸதே³வகஞ்ச லோகங் அபி⁴ப⁴வதி. இதி ஸப்³ப³லோகாபி⁴ப⁴வனே ததோ² அவிததோ² அவிபரீதோ யதா²வுத்தோவ அக³தோ³ ஏதஸ்ஸாதி த³காரஸ்ஸ தகாரங் கத்வா ததா²க³தோதி வேதி³தப்³போ³. ஏவங் அபி⁴ப⁴வனட்டே²ன ததா²க³தோ.
Tatrāyaṃ padasiddhi – agado viya agado, desanāvilāso ceva puññussayo ca. Tena so mahānubhāvo bhisakko viya dibbāgadena sappe sabbaparappavādino sadevakañca lokaṃ abhibhavati. Iti sabbalokābhibhavane tatho avitatho aviparīto yathāvuttova agado etassāti dakārassa takāraṃ katvā tathāgatoti veditabbo. Evaṃ abhibhavanaṭṭhena tathāgato.
அபிச ததா²ய க³தோதி ததா²க³தோ, தத²ங் க³தோதி ததா²க³தோ. தத்த² ஸகலலோகங் தீரணபரிஞ்ஞாய ததா²ய க³தோ அவக³தோதி ததா²க³தோ. லோகஸமுத³யங் பஹானபரிஞ்ஞாய ததா²ய க³தோ அதீதோதி ததா²க³தோ. லோகனிரோத⁴ங் ஸச்சி²கிரியாய ததா²ய க³தோ அதி⁴க³தோதி ததா²க³தோ. லோகனிரோத⁴கா³மினிங் படிபத³ங் தத²ங் க³தோ படிபன்னோதி ததா²க³தோ. வுத்தஞ்ஹேதங் ப⁴க³வதா –
Apica tathāya gatoti tathāgato, tathaṃ gatoti tathāgato. Tattha sakalalokaṃ tīraṇapariññāya tathāya gato avagatoti tathāgato. Lokasamudayaṃ pahānapariññāya tathāya gato atītoti tathāgato. Lokanirodhaṃ sacchikiriyāya tathāya gato adhigatoti tathāgato. Lokanirodhagāminiṃ paṭipadaṃ tathaṃ gato paṭipannoti tathāgato. Vuttañhetaṃ bhagavatā –
‘‘லோகோ, பி⁴க்க²வே, ததா²க³தேன அபி⁴ஸம்பு³த்³தோ⁴, லோகஸ்மா ததா²க³தோ விஸங்யுத்தோ. லோகஸமுத³யோ, பி⁴க்க²வே, ததா²க³தேன அபி⁴ஸம்பு³த்³தோ⁴, லோகஸமுத³யோ ததா²க³தஸ்ஸ பஹீனோ, லோகனிரோதோ⁴, பி⁴க்க²வே, ததா²க³தேன அபி⁴ஸம்பு³த்³தோ⁴, லோகனிரோதோ⁴ ததா²க³தஸ்ஸ ஸச்சி²கதோ. லோகனிரோத⁴கா³மினீ படிபதா³ , பி⁴க்க²வே, ததா²க³தேன அபி⁴ஸம்பு³த்³தா⁴ , லோகனிரோத⁴கா³மினீ படிபதா³ ததா²க³தஸ்ஸ பா⁴விதா. யங், பி⁴க்க²வே , ஸதே³வகஸ்ஸ லோகஸ்ஸ…பே॰… ஸப்³ப³ங் தங் ததா²க³தேன அபி⁴ஸம்பு³த்³த⁴ங். தஸ்மா ‘ததா²க³தோ’தி வுச்சதீ’’தி (அ॰ நி॰ 4.23).
‘‘Loko, bhikkhave, tathāgatena abhisambuddho, lokasmā tathāgato visaṃyutto. Lokasamudayo, bhikkhave, tathāgatena abhisambuddho, lokasamudayo tathāgatassa pahīno, lokanirodho, bhikkhave, tathāgatena abhisambuddho, lokanirodho tathāgatassa sacchikato. Lokanirodhagāminī paṭipadā , bhikkhave, tathāgatena abhisambuddhā , lokanirodhagāminī paṭipadā tathāgatassa bhāvitā. Yaṃ, bhikkhave , sadevakassa lokassa…pe… sabbaṃ taṃ tathāgatena abhisambuddhaṃ. Tasmā ‘tathāgato’ti vuccatī’’ti (a. ni. 4.23).
அபரேஹிபி அட்ட²ஹி காரணேஹி ப⁴க³வா ததா²க³தோ – ததா²ய ஆக³தோதி ததா²க³தோ, ததா²ய க³தோதி ததா²க³தோ, ததா²னி ஆக³தோதி ததா²க³தோ, ததா² க³தோதி ததா²க³தோ, ததா²விதோ⁴தி ததா²க³தோ, ததா² பவத்திதோதி ததா²க³தோ, ததே²ஹி அக³தோதி ததா²க³தோ, ததா² க³தபா⁴வேன ததா²க³தோ.
Aparehipi aṭṭhahi kāraṇehi bhagavā tathāgato – tathāya āgatoti tathāgato, tathāya gatoti tathāgato, tathāni āgatoti tathāgato, tathā gatoti tathāgato, tathāvidhoti tathāgato, tathā pavattitoti tathāgato, tathehi agatoti tathāgato, tathā gatabhāvena tathāgato.
கத²ங் ததா²ய ஆக³தோதி ததா²க³தோ? யா ஸா ப⁴க³வதா ஸுமேத⁴பூ⁴தேன தீ³பங்கரத³ஸப³லஸ்ஸ பாத³மூலே –
Kathaṃ tathāya āgatoti tathāgato? Yā sā bhagavatā sumedhabhūtena dīpaṅkaradasabalassa pādamūle –
‘‘மனுஸ்ஸத்தங் லிங்க³ஸம்பத்தி, ஹேது ஸத்தா²ரத³ஸ்ஸனங்,
‘‘Manussattaṃ liṅgasampatti, hetu satthāradassanaṃ,
பப்³ப³ஜ்ஜா கு³ணஸம்பத்தி, அதி⁴காரோ ச ச²ந்த³தா;
Pabbajjā guṇasampatti, adhikāro ca chandatā;
அட்ட²த⁴ம்மஸமோதா⁴னா, அபி⁴னீஹாரோ ஸமிஜ்ஜ²தீ’’தி. (பு³॰ வங்॰ 2.59) –
Aṭṭhadhammasamodhānā, abhinīhāro samijjhatī’’ti. (bu. vaṃ. 2.59) –
ஏவங் வுத்தங் அட்ட²ங்க³ஸமன்னாக³தங் அபி⁴னீஹாரங் ஸம்பாதெ³ந்தேன ‘‘அஹங் ஸதே³வகங் லோகங் திண்ணோ தாரெஸ்ஸாமி, முத்தோ மோசெஸ்ஸாமி, த³ந்தோ த³மெஸ்ஸாமி, ஸந்தோ ஸமெஸ்ஸாமி, அஸ்ஸத்தோ² அஸ்ஸாஸெஸ்ஸாமி, பரினிப்³பு³தோ பரினிப்³பா³பெஸ்ஸாமி, பு³த்³தோ⁴ போ³தெ⁴ஸ்ஸாமீ’’தி மஹாபடிஞ்ஞா பவத்திதா. வுத்தஞ்ஹேதங் –
Evaṃ vuttaṃ aṭṭhaṅgasamannāgataṃ abhinīhāraṃ sampādentena ‘‘ahaṃ sadevakaṃ lokaṃ tiṇṇo tāressāmi, mutto mocessāmi, danto damessāmi, santo samessāmi, assattho assāsessāmi, parinibbuto parinibbāpessāmi, buddho bodhessāmī’’ti mahāpaṭiññā pavattitā. Vuttañhetaṃ –
‘‘கிங் மே ஏகேன திண்ணேன, புரிஸேன தா²மத³ஸ்ஸினா;
‘‘Kiṃ me ekena tiṇṇena, purisena thāmadassinā;
ஸப்³ப³ஞ்ஞுதங் பாபுணித்வா, ஸந்தாரெஸ்ஸங் ஸதே³வகங்.
Sabbaññutaṃ pāpuṇitvā, santāressaṃ sadevakaṃ.
‘‘இமினா மே அதி⁴காரேன, கதேன புரிஸுத்தமே;
‘‘Iminā me adhikārena, katena purisuttame;
ஸப்³ப³ஞ்ஞுதங் பாபுணித்வா, தாரேமி ஜனதங் ப³ஹுங்.
Sabbaññutaṃ pāpuṇitvā, tāremi janataṃ bahuṃ.
‘‘ஸங்ஸாரஸோதங் சி²ந்தி³த்வா, வித்³த⁴ங்ஸெத்வா தயோ ப⁴வே;
‘‘Saṃsārasotaṃ chinditvā, viddhaṃsetvā tayo bhave;
த⁴ம்மனாவங் ஸமாருய்ஹ, ஸந்தாரெஸ்ஸங் ஸதே³வகங்.
Dhammanāvaṃ samāruyha, santāressaṃ sadevakaṃ.
‘‘கிங் மே அஞ்ஞாதவேஸேன, த⁴ம்மங் ஸச்சி²கதேனித⁴;
‘‘Kiṃ me aññātavesena, dhammaṃ sacchikatenidha;
ஸப்³ப³ஞ்ஞுதங் பாபுணித்வா, பு³த்³தோ⁴ ஹெஸ்ஸங் ஸதே³வகே’’தி. (பு³॰ வங்॰ 2.55-58);
Sabbaññutaṃ pāpuṇitvā, buddho hessaṃ sadevake’’ti. (bu. vaṃ. 2.55-58);
தங் பனேதங் மஹாபடிஞ்ஞங் ஸகலஸ்ஸாபி பு³த்³த⁴கரத⁴ம்மஸமுதா³யஸ்ஸ பவிசய பச்சவெக்க²ணஸமாதா³னானங் காரணபூ⁴தங் அவிஸங்வாதெ³த்வா லோகனாயகோ யஸ்மா மஹாகப்பானங் ஸதஸஹஸ்ஸாதி⁴கானி சத்தாரி அஸங்க்²யெய்யானி ஸக்கச்சங் நிரந்தரங் நிரவஸேஸதோ தா³னபாரமிஆத³யோ ஸமதிங்ஸபாரமியோ பூரெத்வா, அங்க³பரிச்சாகா³த³யோ பஞ்ச மஹாபரிச்சாகே³ பரிச்சஜித்வா, ஸச்சாதி⁴ட்டா²னாதீ³னி சத்தாரி அதி⁴ட்டா²னானி பரிப்³ரூஹெத்வா, புஞ்ஞஞாணஸம்பா⁴ரே ஸம்ப⁴ரித்வா, புப்³ப³யோக³புப்³ப³சரியத⁴ம்மக்கா²னஞாதத்த²சரியாத³யோ உக்கங்ஸாபெத்வா, பு³த்³தி⁴சரியங் பரமகோடிங் பாபெத்வா, அனுத்தரங் ஸம்மாஸம்போ³தி⁴ங் அபி⁴ஸம்பு³ஜ்ஜி², தஸ்மா தஸ்ஸேவ ஸா மஹாபடிஞ்ஞா ததா² அவிததா² அனஞ்ஞதா², ந தஸ்ஸ வாலக்³க³மத்தம்பி விதத²ங் அத்தி². ததா² ஹி தீ³பங்கரத³ஸப³லோ கொண்ட³ஞ்ஞோ மங்க³லோ…பே॰… கஸ்ஸபோ ப⁴க³வாதி இமே சதுவீஸதி ஸம்மாஸம்பு³த்³தா⁴ படிபாடியா உப்பன்னா ‘‘பு³த்³தோ⁴ ப⁴விஸ்ஸதீ’’தி ப்³யாகரிங்ஸு. ஏவங் சதுவீஸதியா பு³த்³தா⁴னங் ஸந்திகே லத்³த⁴ப்³யாகரணோ யே தே கதாபி⁴னீஹாரேஹி போ³தி⁴ஸத்தேஹி லத்³த⁴ப்³பா³ ஆனிஸங்ஸா, தே லபி⁴த்வாவ ஆக³தோதி தாய யதா²வுத்தாய மஹாபடிஞ்ஞாய ததா²ய அபி⁴ஸம்பு³த்³த⁴பா⁴வங் ஆக³தோ அதி⁴க³தோதி ததா²க³தோ. ஏவங் ததா²ய ஆக³தோதி ததா²க³தோ.
Taṃ panetaṃ mahāpaṭiññaṃ sakalassāpi buddhakaradhammasamudāyassa pavicaya paccavekkhaṇasamādānānaṃ kāraṇabhūtaṃ avisaṃvādetvā lokanāyako yasmā mahākappānaṃ satasahassādhikāni cattāri asaṅkhyeyyāni sakkaccaṃ nirantaraṃ niravasesato dānapāramiādayo samatiṃsapāramiyo pūretvā, aṅgapariccāgādayo pañca mahāpariccāge pariccajitvā, saccādhiṭṭhānādīni cattāri adhiṭṭhānāni paribrūhetvā, puññañāṇasambhāre sambharitvā, pubbayogapubbacariyadhammakkhānañātatthacariyādayo ukkaṃsāpetvā, buddhicariyaṃ paramakoṭiṃ pāpetvā, anuttaraṃ sammāsambodhiṃ abhisambujjhi, tasmā tasseva sā mahāpaṭiññā tathā avitathā anaññathā, na tassa vālaggamattampi vitathaṃ atthi. Tathā hi dīpaṅkaradasabalo koṇḍañño maṅgalo…pe… kassapo bhagavāti ime catuvīsati sammāsambuddhā paṭipāṭiyā uppannā ‘‘buddho bhavissatī’’ti byākariṃsu. Evaṃ catuvīsatiyā buddhānaṃ santike laddhabyākaraṇo ye te katābhinīhārehi bodhisattehi laddhabbā ānisaṃsā, te labhitvāva āgatoti tāya yathāvuttāya mahāpaṭiññāya tathāya abhisambuddhabhāvaṃ āgato adhigatoti tathāgato. Evaṃ tathāya āgatoti tathāgato.
கத²ங் ததா²ய க³தோதி ததா²க³தோ? யாய மஹாகருணாய லோகனாதோ² மஹாது³க்க²ஸம்பா³த⁴ப்படிபன்னங் ஸத்தனிகாயங் தி³ஸ்வா ‘‘தஸ்ஸ நத்த²ஞ்ஞோ கோசி படிஸ்ஸரணங், அஹமேவ நமிதோ ஸங்ஸாரது³க்க²தோ முத்தோ மோசெஸ்ஸாமீ’’தி ஸமுஸ்ஸாஹிதமானஸோ மஹாபி⁴னீஹாரமகாஸி. கத்வா ச யதா²பணிதா⁴னங் ஸகலலோகஹிதஸம்பாத³னாய உஸ்ஸுக்கமாபன்னோ அத்தனோ காயஜீவிதனிரபெக்கோ² பரேஸங் ஸோதபதா²க³மனமத்தேனபி சித்துத்ராஸஸமுப்பாதி³கா அதிது³க்கரா து³க்கரசரியா ஸமாசரந்தோ யதா² மஹாபோ³தி⁴யா படிபத்தி ஹானபா⁴கி³யா ஸங்கிலேஸபா⁴கி³யா டி²திபா⁴கி³யா வா ந ஹோதி, அத² கோ² உத்தருத்தரி விஸேஸபா⁴கி³யாவ ஹோதி, ததா² படிபஜ்ஜமானோ அனுபுப்³பே³ன நிரவஸேஸே போ³தி⁴ஸம்பா⁴ரே ஸம்பாதெ³த்வா அபி⁴ஸம்போ³தி⁴ங் பாபுணி. ததோ பரஞ்ச தாயேவ மஹாகருணாய ஸஞ்சோதி³தமானஸோ பவிவேகரதிங் பரமஞ்ச ஸந்தங் விமொக்க²ஸுக²ங் பஹாய பா³லஜனப³ஹுலே லோகே தேஹி ஸமுப்பாதி³தங் ஸம்மானாவமானவிப்பகாரங் அக³ணெத்வா வினெய்யஜனஸ்ஸ வினயனேன நிரவஸேஸங் பு³த்³த⁴கிச்சங் நிட்ட²பேஸி. தத்த² யோ ப⁴க³வதோ ஸத்தேஸு மஹாகருணாய ஸமோக்கமனாகாரோ, ஸோ பரதோ ஆவிப⁴விஸ்ஸதி. யதா² ச பு³த்³த⁴பூ⁴தஸ்ஸ லோகனாத²ஸ்ஸ ஸத்தேஸு மஹாகருணா, ஏவங் போ³தி⁴ஸத்தபூ⁴தஸ்ஸபி மஹாபி⁴னீஹாரகாலாதீ³ஸூதி ஸப்³ப³த்த² ஸப்³ப³தா³ ச ஏகஸதி³ஸதாய ததா² அவிததா² அனஞ்ஞதா², தஸ்மா தீஸுபி அவத்தா²ஸு ஸப்³ப³ஸத்தேஸு ஸமானரஸாய ததா²ய மஹாகருணாய ஸகலலோகஹிதாய க³தோ படிபன்னோதி ததா²க³தோ. ஏவங் ததா²ய க³தோதி ததா²க³தோ.
Kathaṃ tathāya gatoti tathāgato? Yāya mahākaruṇāya lokanātho mahādukkhasambādhappaṭipannaṃ sattanikāyaṃ disvā ‘‘tassa natthañño koci paṭissaraṇaṃ, ahameva namito saṃsāradukkhato mutto mocessāmī’’ti samussāhitamānaso mahābhinīhāramakāsi. Katvā ca yathāpaṇidhānaṃ sakalalokahitasampādanāya ussukkamāpanno attano kāyajīvitanirapekkho paresaṃ sotapathāgamanamattenapi cittutrāsasamuppādikā atidukkarā dukkaracariyā samācaranto yathā mahābodhiyā paṭipatti hānabhāgiyā saṃkilesabhāgiyā ṭhitibhāgiyā vā na hoti, atha kho uttaruttari visesabhāgiyāva hoti, tathā paṭipajjamāno anupubbena niravasese bodhisambhāre sampādetvā abhisambodhiṃ pāpuṇi. Tato parañca tāyeva mahākaruṇāya sañcoditamānaso pavivekaratiṃ paramañca santaṃ vimokkhasukhaṃ pahāya bālajanabahule loke tehi samuppāditaṃ sammānāvamānavippakāraṃ agaṇetvā vineyyajanassa vinayanena niravasesaṃ buddhakiccaṃ niṭṭhapesi. Tattha yo bhagavato sattesu mahākaruṇāya samokkamanākāro, so parato āvibhavissati. Yathā ca buddhabhūtassa lokanāthassa sattesu mahākaruṇā, evaṃ bodhisattabhūtassapi mahābhinīhārakālādīsūti sabbattha sabbadā ca ekasadisatāya tathā avitathā anaññathā, tasmā tīsupi avatthāsu sabbasattesu samānarasāya tathāya mahākaruṇāya sakalalokahitāya gato paṭipannoti tathāgato. Evaṃ tathāya gatoti tathāgato.
கத²ங் ததா²னி ஆக³தோதி ததா²க³தோ? ததா²னி நாம சத்தாரி அரியமக்³க³ஞாணானி. தானி ஹி இத³ங் து³க்க²ங், அயங் து³க்க²ஸமுத³யோ, அயங் து³க்க²னிரோதோ⁴, அயங் து³க்க²னிரோத⁴கா³மினீ படிபதா³தி ஏவங் ஸப்³ப³ஞெய்யத⁴ம்மஸங்கா³ஹகானங் பவத்தினிவத்திதது³ப⁴யஹேதுபூ⁴தானங் சதுன்னங் அரியஸச்சானங் து³க்க²ஸ்ஸ பீளனட்டோ² ஸங்க²தட்டோ² ஸந்தாபட்டோ² விபரிணாமட்டோ², ஸமுத³யஸ்ஸ ஆயூஹனட்டோ² நிதா³னட்டோ² ஸங்யோக³ட்டோ² பலிபோ³த⁴ட்டோ², நிரோத⁴ஸ்ஸ நிஸ்ஸரணட்டோ² விவேகட்டோ² அஸங்க²தட்டோ² அமதட்டோ², மக்³க³ஸ்ஸ நிய்யானட்டோ² ஹெத்வட்டோ² த³ஸ்ஸனட்டோ² ஆதி⁴பதெய்யட்டோ²திஆதீ³னங் தப்³பி³பா⁴கா³னஞ்ச யதா²பூ⁴தஸபா⁴வாவபோ³த⁴விப³ந்த⁴கஸ்ஸ ஸங்கிலேஸபக்க²ஸ்ஸ ஸமுச்சி²ந்த³னேன படிலத்³தா⁴ய தத்த² அஸம்மோஹாபி⁴ஸமயஸங்கா²தாய அவிபரீதாகாரப்பவத்தியா த⁴ம்மானங் ஸபா⁴வஸரஸலக்க²ணஸ்ஸ அவிஸங்வாத³னதோ ததா²னி அவிததா²னி அனஞ்ஞதா²னி, தானி ப⁴க³வா அனஞ்ஞனெய்யோ ஸயமேவ ஆக³தோ அதி⁴க³தோ, தஸ்மா ததா²னி ஆக³தோதி ததா²க³தோ.
Kathaṃ tathāni āgatoti tathāgato? Tathāni nāma cattāri ariyamaggañāṇāni. Tāni hi idaṃ dukkhaṃ, ayaṃ dukkhasamudayo, ayaṃ dukkhanirodho, ayaṃ dukkhanirodhagāminī paṭipadāti evaṃ sabbañeyyadhammasaṅgāhakānaṃ pavattinivattitadubhayahetubhūtānaṃ catunnaṃ ariyasaccānaṃ dukkhassa pīḷanaṭṭho saṅkhataṭṭho santāpaṭṭho vipariṇāmaṭṭho, samudayassa āyūhanaṭṭho nidānaṭṭho saṃyogaṭṭho palibodhaṭṭho, nirodhassa nissaraṇaṭṭho vivekaṭṭho asaṅkhataṭṭho amataṭṭho, maggassa niyyānaṭṭho hetvaṭṭho dassanaṭṭho ādhipateyyaṭṭhotiādīnaṃ tabbibhāgānañca yathābhūtasabhāvāvabodhavibandhakassa saṃkilesapakkhassa samucchindanena paṭiladdhāya tattha asammohābhisamayasaṅkhātāya aviparītākārappavattiyā dhammānaṃ sabhāvasarasalakkhaṇassa avisaṃvādanato tathāni avitathāni anaññathāni, tāni bhagavā anaññaneyyo sayameva āgato adhigato, tasmā tathāni āgatoti tathāgato.
யதா² ச மக்³க³ஞாணானி, ஏவங் ப⁴க³வதோ தீஸு காலேஸு அப்படிஹதஞாணானி சதுபடிஸம்பி⁴தா³ஞாணானி சதுவேஸாரஜ்ஜஞாணானி பஞ்சக³திபரிச்சே²த³ஞாணானி ச²அஸாதா⁴ரணஞாணானி ஸத்தபொ³ஜ்ஜ²ங்க³விபா⁴வனஞாணானி அட்ட²மக்³க³ங்க³விபா⁴வனஞாணானி நவானுபுப்³ப³விஹாரஸமாபத்திஞாணானி த³ஸப³லஞாணானி ச தத²பா⁴வே வேதி³தப்³பா³னி.
Yathā ca maggañāṇāni, evaṃ bhagavato tīsu kālesu appaṭihatañāṇāni catupaṭisambhidāñāṇāni catuvesārajjañāṇāni pañcagatiparicchedañāṇāni chaasādhāraṇañāṇāni sattabojjhaṅgavibhāvanañāṇāni aṭṭhamaggaṅgavibhāvanañāṇāni navānupubbavihārasamāpattiñāṇāni dasabalañāṇāni ca tathabhāve veditabbāni.
தத்ராயங் விபா⁴வனா – யஞ்ஹி கிஞ்சி அபரிமாணாஸு லோகதா⁴தூஸு அபரிமாணானங் ஸத்தானங் ஹீனாதி³பே⁴த³பி⁴ன்னாஸு அதீதாஸு க²ந்தா⁴யதனதா⁴தூஸு ஸபா⁴வகிச்சாதி³ அவத்தா²விஸேஸாதி³ க²ந்த⁴ப்படிப³த்³த⁴னாமகொ³த்தாதி³ ச ஜானிதப்³ப³ங். அனிந்த்³ரியப³த்³தே⁴ஸு ச அதிஸுகு²மதிரோஹிதவிதூ³ரதே³ஸேஸுபி ரூபத⁴ம்மேஸு யோ தங்தங்பச்சயவிஸேஸேஹி ஸத்³தி⁴ங் பச்சயுப்பன்னானங் வண்ணஸண்டா²னக³ந்த⁴ரஸப²ஸ்ஸாதி³விஸேஸோ, தத்த² ஸப்³ப³த்தே²வ ஹத்த²தலே ட²பிதஆமலகே விய பச்சக்க²தோ அப்படிஹதங் ப⁴க³வதோ ஞாணங் பவத்ததி, ததா² அனாக³தாஸு பச்சுப்பன்னாஸு சாதி இமானி தீஸு காலேஸு அப்படிஹதஞாணானி நாம. யதா²ஹ –
Tatrāyaṃ vibhāvanā – yañhi kiñci aparimāṇāsu lokadhātūsu aparimāṇānaṃ sattānaṃ hīnādibhedabhinnāsu atītāsu khandhāyatanadhātūsu sabhāvakiccādi avatthāvisesādi khandhappaṭibaddhanāmagottādi ca jānitabbaṃ. Anindriyabaddhesu ca atisukhumatirohitavidūradesesupi rūpadhammesu yo taṃtaṃpaccayavisesehi saddhiṃ paccayuppannānaṃ vaṇṇasaṇṭhānagandharasaphassādiviseso, tattha sabbattheva hatthatale ṭhapitaāmalake viya paccakkhato appaṭihataṃ bhagavato ñāṇaṃ pavattati, tathā anāgatāsu paccuppannāsu cāti imāni tīsu kālesu appaṭihatañāṇāni nāma. Yathāha –
‘‘அதீதங்ஸே பு³த்³த⁴ஸ்ஸ ப⁴க³வதோ அப்படிஹதங் ஞாணங், அனாக³தங்ஸே பு³த்³த⁴ஸ்ஸ ப⁴க³வதோ அப்படிஹதங் ஞாணங், பச்சுப்பன்னங்ஸே பு³த்³த⁴ஸ்ஸ ப⁴க³வதோ அப்படிஹதங் ஞாண’’ந்தி (படி॰ ம॰ 3.5).
‘‘Atītaṃse buddhassa bhagavato appaṭihataṃ ñāṇaṃ, anāgataṃse buddhassa bhagavato appaṭihataṃ ñāṇaṃ, paccuppannaṃse buddhassa bhagavato appaṭihataṃ ñāṇa’’nti (paṭi. ma. 3.5).
தானி பனேதானி தத்த² தத்த² த⁴ம்மானங் ஸபா⁴வஸரஸலக்க²ணஸ்ஸ அவிஸங்வாத³னதோ ததா²னி அவிததா²னி அனஞ்ஞதா²னி, தானி ப⁴க³வா ஸயம்பூ⁴ஞாணேன அதி⁴க³ஞ்சீ²தி. ஏவம்பி ததா²னி ஆக³தோதி ததா²க³தோ.
Tāni panetāni tattha tattha dhammānaṃ sabhāvasarasalakkhaṇassa avisaṃvādanato tathāni avitathāni anaññathāni, tāni bhagavā sayambhūñāṇena adhigañchīti. Evampi tathāni āgatoti tathāgato.
ததா² அத்த²ப்படிஸம்பி⁴தா³ த⁴ம்மப்படிஸம்பி⁴தா³ நிருத்திப்படிஸம்பி⁴தா³ படிபா⁴னப்படிஸம்பி⁴தா³தி சதஸ்ஸோ படிஸம்பி⁴தா³. தத்த² அத்த²ப்பபே⁴த³ஸ்ஸ ஸல்லக்க²ணவிபா⁴வனவவத்தா²னகரணஸமத்த²ங் அத்த²ப்பபே⁴த³க³தங் ஞாணங் அத்த²ப்படிஸம்பி⁴தா³. த⁴ம்மப்பபே⁴த³ஸ்ஸ ஸல்லக்க²ணவிபா⁴வனவவத்தா²னகரணஸமத்த²ங் த⁴ம்மப்பபே⁴த³க³தங் ஞாணங் த⁴ம்மப்படிஸம்பி⁴தா³. நிருத்திப்பபே⁴த³ஸ்ஸ ஸல்லக்க²ணவிபா⁴வனவவத்தா²னகரணஸமத்த²ங் நிருத்தாபி⁴லாபே பபே⁴த³க³தங் ஞாணங் நிருத்திப்படிஸம்பி⁴தா³. படிபா⁴னப்பபே⁴த³ஸ்ஸ ஸல்லக்க²ணவிபா⁴வனவவத்தா²னகரணஸமத்த²ங் படிபா⁴னப்பபே⁴த³க³தங் ஞாணங் படிபா⁴னப்படிஸம்பி⁴தா³. வுத்தஞ்ஹேதங் –
Tathā atthappaṭisambhidā dhammappaṭisambhidā niruttippaṭisambhidā paṭibhānappaṭisambhidāti catasso paṭisambhidā. Tattha atthappabhedassa sallakkhaṇavibhāvanavavatthānakaraṇasamatthaṃ atthappabhedagataṃ ñāṇaṃ atthappaṭisambhidā. Dhammappabhedassa sallakkhaṇavibhāvanavavatthānakaraṇasamatthaṃ dhammappabhedagataṃ ñāṇaṃ dhammappaṭisambhidā. Niruttippabhedassa sallakkhaṇavibhāvanavavatthānakaraṇasamatthaṃ niruttābhilāpe pabhedagataṃ ñāṇaṃ niruttippaṭisambhidā. Paṭibhānappabhedassa sallakkhaṇavibhāvanavavatthānakaraṇasamatthaṃ paṭibhānappabhedagataṃ ñāṇaṃ paṭibhānappaṭisambhidā. Vuttañhetaṃ –
‘‘அத்தே² ஞாணங் அத்த²ப்படிஸம்பி⁴தா³, த⁴ம்மே ஞாணங் த⁴ம்மப்படிஸம்பி⁴தா³, தத்ர த⁴ம்மனிருத்தாபி⁴லாபே ஞாணங் நிருத்திப்படிஸம்பி⁴தா³, ஞாணேஸு ஞாணங் படிபா⁴னப்படிஸம்பி⁴தா³’’தி (விப⁴॰ 718-721).
‘‘Atthe ñāṇaṃ atthappaṭisambhidā, dhamme ñāṇaṃ dhammappaṭisambhidā, tatra dhammaniruttābhilāpe ñāṇaṃ niruttippaṭisambhidā, ñāṇesu ñāṇaṃ paṭibhānappaṭisambhidā’’ti (vibha. 718-721).
எத்த² ச ஹேதுஅனுஸாரேன அரணீயதோ அதி⁴க³ந்தப்³ப³தோ ச ஸங்கே²பதோ ஹேதுப²லங் அத்தோ² நாம. பபே⁴த³தோ பன யங் கிஞ்சி பச்சயுப்பன்னங், நிப்³பா³னங் , பா⁴ஸிதத்தோ², விபாகோ, கிரியாதி இமே பஞ்ச த⁴ம்மா அத்தோ². தங் அத்த²ங் பச்சவெக்க²ந்தஸ்ஸ தஸ்மிங் அத்தே² பபே⁴த³க³தங் ஞாணங் அத்த²ப்படிஸம்பி⁴தா³. த⁴ம்மோதி ஸங்கே²பதோ பச்சயோ. ஸோ ஹி யஸ்மா தங் தங் அத்த²ங் வித³ஹதி பவத்தேதி சேவ பாபேதி ச, தஸ்மா த⁴ம்மோதி வுச்சதி, பபே⁴த³தோ பன யோ கோசி ப²லனிப்³ப³த்தனகோ ஹேது அரியமக்³கோ³ பா⁴ஸிதங் குஸலங் அகுஸலந்தி இமே பஞ்ச த⁴ம்மா த⁴ம்மோ, தங் த⁴ம்மங் பச்சவெக்க²ந்தஸ்ஸ தஸ்மிங் த⁴ம்மே பபே⁴த³க³தங் ஞாணங் த⁴ம்மப்படிஸம்பி⁴தா³. வுத்தம்பி சேதங் –
Ettha ca hetuanusārena araṇīyato adhigantabbato ca saṅkhepato hetuphalaṃ attho nāma. Pabhedato pana yaṃ kiñci paccayuppannaṃ, nibbānaṃ , bhāsitattho, vipāko, kiriyāti ime pañca dhammā attho. Taṃ atthaṃ paccavekkhantassa tasmiṃ atthe pabhedagataṃ ñāṇaṃ atthappaṭisambhidā. Dhammoti saṅkhepato paccayo. So hi yasmā taṃ taṃ atthaṃ vidahati pavatteti ceva pāpeti ca, tasmā dhammoti vuccati, pabhedato pana yo koci phalanibbattanako hetu ariyamaggo bhāsitaṃ kusalaṃ akusalanti ime pañca dhammā dhammo, taṃ dhammaṃ paccavekkhantassa tasmiṃ dhamme pabhedagataṃ ñāṇaṃ dhammappaṭisambhidā. Vuttampi cetaṃ –
‘‘து³க்கே² ஞாணங் அத்த²ப்படிஸம்பி⁴தா³, து³க்க²ஸமுத³யே ஞாணங் த⁴ம்மப்படிஸம்பி⁴தா³, து³க்க²னிரோதே⁴ ஞாணங் அத்த²ப்படிஸம்பி⁴தா³, து³க்க²னிரோத⁴கா³மினியா படிபதா³ய ஞாணங் த⁴ம்மப்படிஸம்பி⁴தா³’’தி (விப⁴॰ 719).
‘‘Dukkhe ñāṇaṃ atthappaṭisambhidā, dukkhasamudaye ñāṇaṃ dhammappaṭisambhidā, dukkhanirodhe ñāṇaṃ atthappaṭisambhidā, dukkhanirodhagāminiyā paṭipadāya ñāṇaṃ dhammappaṭisambhidā’’ti (vibha. 719).
அத² வா ஹேதும்ஹி ஞாணங் த⁴ம்மப்படிஸம்பி⁴தா³, ஹேதுப²லே ஞாணங் அத்த²ப்படிஸம்பி⁴தா³. யே த⁴ம்மா ஜாதா பூ⁴தா ஸஞ்ஜாதா நிப்³ப³த்தா அபி⁴னிப்³ப³த்தா பாதுபூ⁴தா, இமேஸு த⁴ம்மேஸு ஞாணங் அத்த²ப்படிஸம்பி⁴தா³. யம்ஹா த⁴ம்மா தே த⁴ம்மா ஜாதா பூ⁴தா ஸஞ்ஜாதா நிப்³ப³த்தா அபி⁴னிப்³ப³த்தா பாதுபூ⁴தா, தேஸு த⁴ம்மேஸு ஞாணங் த⁴ம்மப்படிஸம்பி⁴தா³. ஜராமரணே ஞாணங் அத்த²ப்படிஸம்பி⁴தா³, ஜராமரணஸமுத³யே ஞாணங் த⁴ம்மப்படிஸம்பி⁴தா³. ஜராமரணனிரோதே⁴ ஞாணங் அத்த²ப்படிஸம்பி⁴தா³, ஜராமரணனிரோத⁴கா³மினியா படிபதா³ய ஞாணங் த⁴ம்மப்படிஸம்பி⁴தா³. ஜாதியா, ப⁴வே, உபாதா³னே, தண்ஹாய, வேத³னாய, ப²ஸ்ஸே, ஸளாயதனே, நாமரூபே, விஞ்ஞாணே, ஸங்கா²ரேஸு ஞாணங் அத்த²ப்படிஸம்பி⁴தா³, ஸங்கா²ரஸமுத³யே ஞாணங் த⁴ம்மப்படிஸம்பி⁴தா³. ஸங்கா²ரனிரோதே⁴ ஞாணங் அத்த²ப்படிஸம்பி⁴தா³, ஸங்கா²ரனிரோத⁴கா³மினியா படிபதா³ய ஞாணங் த⁴ம்மப்படிஸம்பி⁴தா³.
Atha vā hetumhi ñāṇaṃ dhammappaṭisambhidā, hetuphale ñāṇaṃ atthappaṭisambhidā. Ye dhammā jātā bhūtā sañjātā nibbattā abhinibbattā pātubhūtā, imesu dhammesu ñāṇaṃ atthappaṭisambhidā. Yamhā dhammā te dhammā jātā bhūtā sañjātā nibbattā abhinibbattā pātubhūtā, tesu dhammesu ñāṇaṃ dhammappaṭisambhidā. Jarāmaraṇe ñāṇaṃ atthappaṭisambhidā, jarāmaraṇasamudaye ñāṇaṃ dhammappaṭisambhidā. Jarāmaraṇanirodhe ñāṇaṃ atthappaṭisambhidā, jarāmaraṇanirodhagāminiyā paṭipadāya ñāṇaṃ dhammappaṭisambhidā. Jātiyā, bhave, upādāne, taṇhāya, vedanāya, phasse, saḷāyatane, nāmarūpe, viññāṇe, saṅkhāresu ñāṇaṃ atthappaṭisambhidā, saṅkhārasamudaye ñāṇaṃ dhammappaṭisambhidā. Saṅkhāranirodhe ñāṇaṃ atthappaṭisambhidā, saṅkhāranirodhagāminiyā paṭipadāya ñāṇaṃ dhammappaṭisambhidā.
‘‘இத⁴ பி⁴க்கு² த⁴ம்மங் ஜானாதி ஸுத்தங் கெ³ய்யங்…பே॰… வேத³ல்லங், அயங் வுச்சதி த⁴ம்மப்படிஸம்பி⁴தா³. ஸோ தஸ்ஸ தஸ்ஸேவ பா⁴ஸிதஸ்ஸ அத்த²ங் ஜானாதி ‘அயங் இமஸ்ஸ பா⁴ஸிதஸ்ஸ அத்தோ², அயங் இமஸ்ஸ பா⁴ஸிதஸ்ஸ அத்தோ²’தி, அயங் வுச்சதி அத்த²ப்படிஸம்பி⁴தா³.
‘‘Idha bhikkhu dhammaṃ jānāti suttaṃ geyyaṃ…pe… vedallaṃ, ayaṃ vuccati dhammappaṭisambhidā. So tassa tasseva bhāsitassa atthaṃ jānāti ‘ayaṃ imassa bhāsitassa attho, ayaṃ imassa bhāsitassa attho’ti, ayaṃ vuccati atthappaṭisambhidā.
‘‘கதமே த⁴ம்மா குஸலா? யஸ்மிங் ஸமயே காமாவசரங் குஸலங் சித்தங் உப்பன்னங் ஹோதி ஸோமனஸ்ஸஸஹக³தங் ஞாணஸம்பயுத்தங் ரூபாரம்மணங் வா…பே॰… த⁴ம்மாரம்மணங் வா யங் யங் வா பனாரப்³ப⁴, தஸ்மிங் ஸமயே ப²ஸ்ஸோ ஹோதி…பே॰… அவிக்கே²போ ஹோதி…பே॰… இமே த⁴ம்மா குஸலா. இமேஸு த⁴ம்மேஸு ஞாணங் த⁴ம்மப்படிஸம்பி⁴தா³, தேஸங் விபாகே ஞாணங் அத்த²ப்படிஸம்பி⁴தா³’’திஆதி³ (விப⁴॰ 724-725) வித்தா²ரோ.
‘‘Katame dhammā kusalā? Yasmiṃ samaye kāmāvacaraṃ kusalaṃ cittaṃ uppannaṃ hoti somanassasahagataṃ ñāṇasampayuttaṃ rūpārammaṇaṃ vā…pe… dhammārammaṇaṃ vā yaṃ yaṃ vā panārabbha, tasmiṃ samaye phasso hoti…pe… avikkhepo hoti…pe… ime dhammā kusalā. Imesu dhammesu ñāṇaṃ dhammappaṭisambhidā, tesaṃ vipāke ñāṇaṃ atthappaṭisambhidā’’tiādi (vibha. 724-725) vitthāro.
யா பனேதஸ்மிங் அத்தே² ச த⁴ம்மே ச ஸபா⁴வனிருத்தி அப்³யபி⁴சாரவோஹாரோ அபி⁴லாபோ, தஸ்மிங் ஸபா⁴வனிருத்தாபி⁴லாபே மாக³தி⁴காய ஸப்³ப³ஸத்தானங் மூலபா⁴ஸாய ‘‘அயங் ஸபா⁴வனிருத்தி, அயங் அஸபா⁴வனிருத்தீ’’தி பபே⁴த³க³தங் ஞாணங் நிருத்திப்படிஸம்பி⁴தா³. யதா²வுத்தேஸு தேஸு ஞாணேஸு கோ³சரகிச்சதோ வித்தா²ரதோ பவத்தங் ஸப்³ப³ம்பி தங் ஞாணங் ஆரம்மணங் கத்வா பச்சவெக்க²ந்தஸ்ஸ தஸ்மிங் ஞாணே பபே⁴த³க³தங் ஞாணங் படிபா⁴னப்படிஸம்பி⁴தா³. இதி இமானி சத்தாரி படிஸம்பி⁴தா³ஞாணானி ஸயமேவ ப⁴க³வதா அதி⁴க³தானி அத்த²த⁴ம்மாதி³கே தஸ்மிங் தஸ்மிங் அத்தனோ விஸயே அவிஸங்வாத³னவஸேன அவிபரீதாகாரப்பவத்தியா ததா²னி அவிததா²னி அனஞ்ஞதா²னி. ஏவம்பி ப⁴க³வா ததா²னி ஆக³தோதி ததா²க³தோ.
Yā panetasmiṃ atthe ca dhamme ca sabhāvanirutti abyabhicāravohāro abhilāpo, tasmiṃ sabhāvaniruttābhilāpe māgadhikāya sabbasattānaṃ mūlabhāsāya ‘‘ayaṃ sabhāvanirutti, ayaṃ asabhāvaniruttī’’ti pabhedagataṃ ñāṇaṃ niruttippaṭisambhidā. Yathāvuttesu tesu ñāṇesu gocarakiccato vitthārato pavattaṃ sabbampi taṃ ñāṇaṃ ārammaṇaṃ katvā paccavekkhantassa tasmiṃ ñāṇe pabhedagataṃ ñāṇaṃ paṭibhānappaṭisambhidā. Iti imāni cattāri paṭisambhidāñāṇāni sayameva bhagavatā adhigatāni atthadhammādike tasmiṃ tasmiṃ attano visaye avisaṃvādanavasena aviparītākārappavattiyā tathāni avitathāni anaññathāni. Evampi bhagavā tathāni āgatoti tathāgato.
ததா² யங்கிஞ்சி ஞெய்யங் நாம, ஸப்³ப³ங் தங் ப⁴க³வதா ஸப்³பா³காரேன ஞாதங் தி³ட்ட²ங் அதி⁴க³தங் அபி⁴ஸம்பு³த்³த⁴ங். ததா² ஹிஸ்ஸ அபி⁴ஞ்ஞெய்யா த⁴ம்மா அபி⁴ஞ்ஞெய்யதோ பு³த்³தா⁴, பரிஞ்ஞெய்யா த⁴ம்மா பரிஞ்ஞெய்யதோ, பஹாதப்³பா³ த⁴ம்மா பஹாதப்³ப³தோ, ஸச்சி²காதப்³பா³ த⁴ம்மா ஸச்சி²காதப்³ப³தோ, பா⁴வேதப்³பா³ த⁴ம்மா பா⁴வேதப்³ப³தோ, யதோ நங் கோசி ஸமணோ வா ப்³ராஹ்மணோ வா தே³வோ வா மாரோ வா ப்³ரஹ்மா வா ‘‘இமே நாம தே த⁴ம்மா அனபி⁴ஸம்பு³த்³தா⁴’’தி ஸஹ த⁴ம்மேன அனுயுஞ்ஜிதுங் ஸமத்தோ² நத்தி².
Tathā yaṃkiñci ñeyyaṃ nāma, sabbaṃ taṃ bhagavatā sabbākārena ñātaṃ diṭṭhaṃ adhigataṃ abhisambuddhaṃ. Tathā hissa abhiññeyyā dhammā abhiññeyyato buddhā, pariññeyyā dhammā pariññeyyato, pahātabbā dhammā pahātabbato, sacchikātabbā dhammā sacchikātabbato, bhāvetabbā dhammā bhāvetabbato, yato naṃ koci samaṇo vā brāhmaṇo vā devo vā māro vā brahmā vā ‘‘ime nāma te dhammā anabhisambuddhā’’ti saha dhammena anuyuñjituṃ samattho natthi.
யங்கிஞ்சி பஹாதப்³ப³ங் நாம, ஸப்³ப³ங் தங் ப⁴க³வதோ அனவஸேஸதோ போ³தி⁴மூலேயேவ பஹீனங் அனுப்பத்தித⁴ம்மங் , ந தஸ்ஸ பஹானாய உத்தரி கரணீயங் அத்தி². ததா² ஹிஸ்ஸ லோப⁴தோ³ஸமோஹவிபரீதமனஸிகாரஅஹிரிகானொத்தப்பதி²னமித்³த⁴கோதூ⁴பனாஹ- மக்க²பலாஸஇஸ்ஸாமச்ச²ரியமாயாஸாடெ²ய்யத²ம்ப⁴ஸாரம்ப⁴மானாதிமானமத³ப்பமாத³திவிதா⁴- குஸலமூலது³ச்சரிதவிஸமவிபரீதஸஞ்ஞா- மலவிதக்கபபஞ்சஏஸனாதண்ஹாசதுப்³பி³த⁴விபரியேஸஆஸவக³ந்த²- ஓக⁴யோகா³க³திதண்ஹுபாதா³னபஞ்சாபி⁴னந்த³னநீவரணசேதோகி²லசேதஸோவினிப³ந்த⁴- ச²விவாத³மூலஸத்தானுஸயஅட்ட²மிச்ச²த்தனவஆகா⁴தவத்து²தண்ஹா- மூலகத³ஸஅகுஸலகம்மபத²ஏகவீஸதி அனேஸனத்³வாஸட்டி²தி³ட்டி²க³தஅட்ட²ஸததண்ஹாவிசரிதாதி³ப்பபே⁴த³ங் தி³யட்³ட⁴கிலேஸஸஹஸ்ஸங் ஸஹ வாஸனாய பஹீனங் ஸமுச்சி²ன்னங் ஸமூஹதங், யதோ நங் கோசி ஸமணோ வா…பே॰… ப்³ரஹ்மா வா ‘‘இமே நாம தே கிலேஸா அப்பஹீனா’’தி ஸஹ த⁴ம்மேன அனுயுஞ்ஜிதுங் ஸமத்தோ² நத்தி².
Yaṃkiñci pahātabbaṃ nāma, sabbaṃ taṃ bhagavato anavasesato bodhimūleyeva pahīnaṃ anuppattidhammaṃ , na tassa pahānāya uttari karaṇīyaṃ atthi. Tathā hissa lobhadosamohaviparītamanasikāraahirikānottappathinamiddhakodhūpanāha- makkhapalāsaissāmacchariyamāyāsāṭheyyathambhasārambhamānātimānamadappamādatividhā- kusalamūladuccaritavisamaviparītasaññā- malavitakkapapañcaesanātaṇhācatubbidhavipariyesaāsavagantha- oghayogāgatitaṇhupādānapañcābhinandananīvaraṇacetokhilacetasovinibandha- chavivādamūlasattānusayaaṭṭhamicchattanavaāghātavatthutaṇhā- mūlakadasaakusalakammapathaekavīsati anesanadvāsaṭṭhidiṭṭhigataaṭṭhasatataṇhāvicaritādippabhedaṃ diyaḍḍhakilesasahassaṃ saha vāsanāya pahīnaṃ samucchinnaṃ samūhataṃ, yato naṃ koci samaṇo vā…pe… brahmā vā ‘‘ime nāma te kilesā appahīnā’’ti saha dhammena anuyuñjituṃ samattho natthi.
யே சிமே ப⁴க³வதா கம்மவிபாககிலேஸூபவாத³ஆணாவீதிக்கமப்பபே⁴தா³ அந்தராயிகா வுத்தா, அலமேவ தே படிஸேவதோ ஏகந்தேன அந்தராயாய. யதோ நங் கோசி ஸமணோ வா…பே॰… ப்³ரஹ்மா வா ‘‘நாலங் தே படிஸேவதோ அந்தராயாயா’’தி ஸஹ த⁴ம்மேன அனுயுஞ்ஜிதுங் ஸமத்தோ² நத்தி².
Ye cime bhagavatā kammavipākakilesūpavādaāṇāvītikkamappabhedā antarāyikā vuttā, alameva te paṭisevato ekantena antarāyāya. Yato naṃ koci samaṇo vā…pe… brahmā vā ‘‘nālaṃ te paṭisevato antarāyāyā’’ti saha dhammena anuyuñjituṃ samattho natthi.
யோ ச ப⁴க³வதா நிரவஸேஸவட்டது³க்க²னிஸ்ஸரணாய ஸீலஸமாதி⁴பஞ்ஞாய ஸங்க³ஹோ ஸத்தகொட்டா²ஸிகோ ஸத்ததிங்ஸப்பபே⁴தோ³ அரியமக்³க³புப்³ப³ங்க³மோ அனுத்தரோ நிய்யானிகோ த⁴ம்மோ தே³ஸிதோ, ஸோ ஏகந்தேனேவ நிய்யாதி, படிபன்னஸ்ஸ வட்டது³க்க²தோ மொக்கா²ய ஹோதி, யதோ நங் கோசி ஸமணோ வா…பே॰… ப்³ரஹ்மா வா ‘‘நிய்யானிகோ த⁴ம்மோதி தயா தே³ஸிதோ ந நிய்யாதீ’’தி ஸஹ த⁴ம்மேன அனுயுஞ்ஜிதுங் ஸமத்தோ² நத்தீ²தி. வுத்தஞ்ஹேதங் – ‘‘ஸம்மாஸம்பு³த்³த⁴ஸ்ஸ தே படிஜானதோ இமே த⁴ம்மா அனபி⁴ஸம்பு³த்³தா⁴’’தி (ம॰ நி॰ 1.150) வித்தா²ரோ. ஏவமேதானி அத்தனோ ஞாணப்பஹானதே³ஸனாவிஸேஸானங் அவிதத²பா⁴வாவபோ³த⁴னதோ அவிபரீதாகாரப்பவத்திதானி ப⁴க³வதோ சதுவேஸாரஜ்ஜஞாணானி ததா²னி அவிததா²னி அனஞ்ஞதா²னி. ஏவம்பி ப⁴க³வா ததா²னி ஆக³தோதி ததா²க³தோ.
Yo ca bhagavatā niravasesavaṭṭadukkhanissaraṇāya sīlasamādhipaññāya saṅgaho sattakoṭṭhāsiko sattatiṃsappabhedo ariyamaggapubbaṅgamo anuttaro niyyāniko dhammo desito, so ekanteneva niyyāti, paṭipannassa vaṭṭadukkhato mokkhāya hoti, yato naṃ koci samaṇo vā…pe… brahmā vā ‘‘niyyāniko dhammoti tayā desito na niyyātī’’ti saha dhammena anuyuñjituṃ samattho natthīti. Vuttañhetaṃ – ‘‘sammāsambuddhassa te paṭijānato ime dhammā anabhisambuddhā’’ti (ma. ni. 1.150) vitthāro. Evametāni attano ñāṇappahānadesanāvisesānaṃ avitathabhāvāvabodhanato aviparītākārappavattitāni bhagavato catuvesārajjañāṇāni tathāni avitathāni anaññathāni. Evampi bhagavā tathāni āgatoti tathāgato.
ததா² நிரயக³தி, திரச்சா²னக³தி, பேதக³தி, மனுஸ்ஸக³தி, தே³வக³தீதி பஞ்ச க³தியோ, தாஸு ஸஞ்ஜீவாத³யோ அட்ட² மஹானிரயா, குக்குளாத³யோ ஸோளஸ உஸ்ஸத³னிரயா, லோகந்தரிகனிரயோதி ஸப்³பே³பிமே ஏகந்தது³க்க²தாய நிரஸ்ஸாத³ட்டே²ன நிரயா, யதா²கம்முனா க³ந்தப்³ப³தோ க³தி சாதி நிரயக³தி, திப்³ப³ந்த⁴காரஸீதனரகாபி ஏதெஸ்வேவ அந்தோக³தா⁴. கிமிகீடஸரீஸபபக்கி²ஸோணஸிங்கா³லாத³யோ திரியங் அஞ்சி²தபா⁴வேன திரச்சா²னா, தே ஏவ க³தீதி திரச்சா²னக³தி. கு²ப்பிபாஸிதத்தா பரத³த்தூபஜீவினிஜ்ஜா²மதண்ஹிகாத³யோ து³க்க²ப³ஹுலதாய பாகடஸுக²தோ இதா விக³தாதி பேதா, தே ஏவ க³தீதி பேதக³தி, காலகஞ்சிகாதி³அஸுராபி ஏதெஸ்வேவந்தோக³தா⁴. பரித்ததீ³பவாஸீஹி ஸத்³தி⁴ங் ஜம்பு³தீ³பாதி³சதுமஹாதீ³பவாஸினோ மனஸோ உஸ்ஸன்னதாய மனுஸ்ஸா, தே ஏவ க³தீதி மனுஸ்ஸக³தி. சாதுமஹாராஜிகதோ பட்டா²ய யாவ நேவஸஞ்ஞானாஸஞ்ஞாயதனூபகா³தி இமே ச²ப்³பீ³ஸதி தே³வனிகாயா தி³ப்³ப³ந்தி அத்தனோ இத்³தா⁴னுபா⁴வேன கீளந்தி ஜோதந்தி சாதி தே³வா, தே ஏவ க³தீதி தே³வக³தி.
Tathā nirayagati, tiracchānagati, petagati, manussagati, devagatīti pañca gatiyo, tāsu sañjīvādayo aṭṭha mahānirayā, kukkuḷādayo soḷasa ussadanirayā, lokantarikanirayoti sabbepime ekantadukkhatāya nirassādaṭṭhena nirayā, yathākammunā gantabbato gati cāti nirayagati, tibbandhakārasītanarakāpi etesveva antogadhā. Kimikīṭasarīsapapakkhisoṇasiṅgālādayo tiriyaṃ añchitabhāvena tiracchānā, te eva gatīti tiracchānagati. Khuppipāsitattā paradattūpajīvinijjhāmataṇhikādayo dukkhabahulatāya pākaṭasukhato itā vigatāti petā, te eva gatīti petagati, kālakañcikādiasurāpi etesvevantogadhā. Parittadīpavāsīhi saddhiṃ jambudīpādicatumahādīpavāsino manaso ussannatāya manussā, te eva gatīti manussagati. Cātumahārājikato paṭṭhāya yāva nevasaññānāsaññāyatanūpagāti ime chabbīsati devanikāyā dibbanti attano iddhānubhāvena kīḷanti jotanti cāti devā, te eva gatīti devagati.
தா பனேதா க³தியோ யஸ்மா தங்தங்கம்மனிப்³ப³த்தோ உபபத்திப⁴வவிஸேஸோ, தஸ்மா அத்த²தோ விபாகக்க²ந்தா⁴ கடத்தா ச ரூபங். தத்த² ‘‘அயங் நாம க³தி இமினா நாம கம்முனா ஜாயதி, தஸ்ஸ ச கம்மஸ்ஸ பச்சயவிஸேஸேஹி ஏவங் விபா⁴க³பி⁴ன்னத்தா விஸுங் ஏதே ஸத்தனிகாயா ஏவங் விபா⁴க³பி⁴ன்னா’’தி யதா²ஸகங் ஹேதுப²லவிபா⁴க³பரிச்சி²ந்த³னவஸேன டா²னஸோ ஹேதுஸோ ப⁴க³வதோ ஞாணங் பவத்ததி. தேனாஹ ப⁴க³வா –
Tā panetā gatiyo yasmā taṃtaṃkammanibbatto upapattibhavaviseso, tasmā atthato vipākakkhandhā kaṭattā ca rūpaṃ. Tattha ‘‘ayaṃ nāma gati iminā nāma kammunā jāyati, tassa ca kammassa paccayavisesehi evaṃ vibhāgabhinnattā visuṃ ete sattanikāyā evaṃ vibhāgabhinnā’’ti yathāsakaṃ hetuphalavibhāgaparicchindanavasena ṭhānaso hetuso bhagavato ñāṇaṃ pavattati. Tenāha bhagavā –
‘‘பஞ்ச கோ² இமா, ஸாரிபுத்த, க³தியோ. கதமா பஞ்ச? நிரயோ, திரச்சா²னயோனி, பெத்திவிஸயோ, மனுஸ்ஸா, தே³வா. நிரயஞ்சாஹங், ஸாரிபுத்த, பஜானாமி நிரயகா³மிஞ்ச மக்³க³ங் நிரயகா³மினிஞ்ச படிபத³ங், யதா² படிபன்னோ ச காயஸ்ஸ பே⁴தா³ பரம்மரணா அபாயங் து³க்³க³திங் வினிபாதங் நிரயங் உபபஜ்ஜதி, தஞ்ச பஜானாமீ’’திஆதி³ (ம॰ நி॰ 1.153).
‘‘Pañca kho imā, sāriputta, gatiyo. Katamā pañca? Nirayo, tiracchānayoni, pettivisayo, manussā, devā. Nirayañcāhaṃ, sāriputta, pajānāmi nirayagāmiñca maggaṃ nirayagāminiñca paṭipadaṃ, yathā paṭipanno ca kāyassa bhedā parammaraṇā apāyaṃ duggatiṃ vinipātaṃ nirayaṃ upapajjati, tañca pajānāmī’’tiādi (ma. ni. 1.153).
தானி பனேதானி ப⁴க³வதோ ஞாணானி தஸ்மிங் தஸ்மிங் விஸயே அவிபரீதாகாரப்பவத்தியா அவிஸங்வாத³னதோ ததா²னி அவிததா²னி அனஞ்ஞதா²னி. ஏவம்பி ப⁴க³வா ததா²னி ஆக³தோதி ததா²க³தோ.
Tāni panetāni bhagavato ñāṇāni tasmiṃ tasmiṃ visaye aviparītākārappavattiyā avisaṃvādanato tathāni avitathāni anaññathāni. Evampi bhagavā tathāni āgatoti tathāgato.
ததா² யங் ஸத்தானங் ஸத்³தா⁴தி³யோக³விகலாவிகலபா⁴வாவபோ³த⁴னேன அப்பரஜக்க²மஹாரஜக்க²தாதி³விஸேஸவிபா⁴வனங் பஞ்ஞாஸாய ஆகாரேஹி பவத்தங் ப⁴க³வதோ இந்த்³ரியபரோபரியத்தஞாணங். வுத்தஞ்ஹேதங் – ‘‘ஸத்³தோ⁴ புக்³க³லோ அப்பரஜக்கோ², அஸ்ஸத்³தோ⁴ புக்³க³லோ மஹாரஜக்கோ²’’தி (படி॰ ம॰ 1.111) வித்தா²ரோ.
Tathā yaṃ sattānaṃ saddhādiyogavikalāvikalabhāvāvabodhanena apparajakkhamahārajakkhatādivisesavibhāvanaṃ paññāsāya ākārehi pavattaṃ bhagavato indriyaparopariyattañāṇaṃ. Vuttañhetaṃ – ‘‘saddho puggalo apparajakkho, assaddho puggalo mahārajakkho’’ti (paṭi. ma. 1.111) vitthāro.
யஞ்ச ‘‘அயங் புக்³க³லோ அப்பரஜக்கோ², அயங் ஸஸ்ஸததி³ட்டி²கோ, அயங் உச்சே²த³தி³ட்டி²கோ, அயங் அனுலோமிகாயங் க²ந்தியங் டி²தோ, அயங் யதா²பூ⁴தஞாணே டி²தோ, அயங் காமாஸயோ, ந நெக்க²ம்மாதி³ஆஸயோ, அயங் நெக்க²ம்மாஸயோ, ந காமாதி³ஆஸயோ’’திஆதி³னா ‘‘இமஸ்ஸ காமராகோ³ அதிவிய தா²மக³தோ, ந படிகா⁴தி³கோ, இமஸ்ஸ படிகோ⁴ அதிவிய தா²மக³தோ, ந காமராகா³தி³கோ’’திஆதி³னா ‘‘இமஸ்ஸ புஞ்ஞாபி⁴ஸங்கா²ரோ அதி⁴கோ, ந அபுஞ்ஞாபி⁴ஸங்கா²ரோ ந ஆனேஞ்ஜாபி⁴ஸங்கா²ரோ, இமஸ்ஸ அபுஞ்ஞாபி⁴ஸங்கா²ரோ அதி⁴கோ, ந புஞ்ஞாபி⁴ஸங்கா²ரோ ந ஆனேஞ்ஜாபி⁴ஸங்கா²ரோ, இமஸ்ஸ ஆனேஞ்ஜாபி⁴ஸங்கா²ரோ அதி⁴கோ, ந புஞ்ஞாபி⁴ஸங்கா²ரோ ந அபுஞ்ஞாபி⁴ஸங்கா²ரோ. இமஸ்ஸ காயஸுசரிதங் அதி⁴கங், இமஸ்ஸ வசீஸுசரிதங், இமஸ்ஸ மனோஸுசரிதங், அயங் ஹீனாதி⁴முத்திகோ, அயங் பணீதாதி⁴முத்திகோ, அயங் கம்மாவரணேன ஸமன்னாக³தோ, அயங் கிலேஸாவரணேன ஸமன்னாக³தோ, அயங் விபாகாவரணேன ஸமன்னாக³தோ, அயங் ந கம்மாவரணேன ஸமன்னாக³தோ, ந கிலேஸாவரணேன ஸமன்னாக³தோ, ந விபாகாவரணேன ஸமன்னாக³தோ’’திஆதி³னா ச ஸத்தானங் ஆஸயாதீ³னங் யதா²பூ⁴தங் விபா⁴வனாகாரப்பவத்தங் ப⁴க³வதோ ஆஸயானுஸயஞாணங். யங் ஸந்தா⁴ய வுத்தங் –
Yañca ‘‘ayaṃ puggalo apparajakkho, ayaṃ sassatadiṭṭhiko, ayaṃ ucchedadiṭṭhiko, ayaṃ anulomikāyaṃ khantiyaṃ ṭhito, ayaṃ yathābhūtañāṇe ṭhito, ayaṃ kāmāsayo, na nekkhammādiāsayo, ayaṃ nekkhammāsayo, na kāmādiāsayo’’tiādinā ‘‘imassa kāmarāgo ativiya thāmagato, na paṭighādiko, imassa paṭigho ativiya thāmagato, na kāmarāgādiko’’tiādinā ‘‘imassa puññābhisaṅkhāro adhiko, na apuññābhisaṅkhāro na āneñjābhisaṅkhāro, imassa apuññābhisaṅkhāro adhiko, na puññābhisaṅkhāro na āneñjābhisaṅkhāro, imassa āneñjābhisaṅkhāro adhiko, na puññābhisaṅkhāro na apuññābhisaṅkhāro. Imassa kāyasucaritaṃ adhikaṃ, imassa vacīsucaritaṃ, imassa manosucaritaṃ, ayaṃ hīnādhimuttiko, ayaṃ paṇītādhimuttiko, ayaṃ kammāvaraṇena samannāgato, ayaṃ kilesāvaraṇena samannāgato, ayaṃ vipākāvaraṇena samannāgato, ayaṃ na kammāvaraṇena samannāgato, na kilesāvaraṇena samannāgato, na vipākāvaraṇena samannāgato’’tiādinā ca sattānaṃ āsayādīnaṃ yathābhūtaṃ vibhāvanākārappavattaṃ bhagavato āsayānusayañāṇaṃ. Yaṃ sandhāya vuttaṃ –
‘‘இத⁴ ததா²க³தோ ஸத்தானங் ஆஸயங் ஜானாதி, அனுஸயங் ஜானாதி, சரிதங் ஜானாதி, அதி⁴முத்திங் ஜானாதி, ப⁴ப்³பா³ப⁴ப்³பே³ ஸத்தே ஜானாதீ’’திஆதி³ (படி॰ ம॰ 1.113).
‘‘Idha tathāgato sattānaṃ āsayaṃ jānāti, anusayaṃ jānāti, caritaṃ jānāti, adhimuttiṃ jānāti, bhabbābhabbe satte jānātī’’tiādi (paṭi. ma. 1.113).
யஞ்ச உபரிமஹெட்டி²மபுரிமபச்சி²மகாயேஹி த³க்கி²ணவாமஅக்கி²கண்ணஸோதனாஸிகஸோதஅங்ஸகூடஹத்த²பாதே³ஹி அங்கு³லிஅங்கு³லந்தரேஹி லோமகூபேஹி ச அக்³கி³க்க²ந்தூ⁴த³கதா⁴ராபவத்தனங் அனஞ்ஞஸாதா⁴ரணங் விவித⁴விகுப்³ப³னித்³தி⁴னிம்மாபனகங் ப⁴க³வதோ யமகபாடிஹாரியஞாணங். யங் ஸந்தா⁴ய வுத்தங் –
Yañca uparimaheṭṭhimapurimapacchimakāyehi dakkhiṇavāmaakkhikaṇṇasotanāsikasotaaṃsakūṭahatthapādehi aṅguliaṅgulantarehi lomakūpehi ca aggikkhandhūdakadhārāpavattanaṃ anaññasādhāraṇaṃ vividhavikubbaniddhinimmāpanakaṃ bhagavato yamakapāṭihāriyañāṇaṃ. Yaṃ sandhāya vuttaṃ –
‘‘இத⁴ ததா²க³தோ யமகபாடிஹாரியங் கரோதி அஸாதா⁴ரணங் ஸாவகேஹி, உபரிமகாயதோ அக்³கி³க்க²ந்தோ⁴ பவத்ததி, ஹெட்டி²மகாயதோ உத³கதா⁴ரா பவத்ததி. ஹெட்டி²மகாயதோ அக்³கி³க்க²ந்தோ⁴ பவத்ததி, உபரிமகாயதோ உத³கதா⁴ரா பவத்ததீ’’திஆதி³ (படி॰ ம॰ 1.116).
‘‘Idha tathāgato yamakapāṭihāriyaṃ karoti asādhāraṇaṃ sāvakehi, uparimakāyato aggikkhandho pavattati, heṭṭhimakāyato udakadhārā pavattati. Heṭṭhimakāyato aggikkhandho pavattati, uparimakāyato udakadhārā pavattatī’’tiādi (paṭi. ma. 1.116).
யஞ்ச ராகா³தீ³ஹி ஜாதிஆதீ³ஹி ச அனேகேஹி து³க்க²த⁴ம்மேஹி உபத்³து³தங் ஸத்தனிகாயங் ததோ நீஹரிதுகாமதாவஸேன நானானயேஹி பவத்தஸ்ஸ ப⁴க³வதோ மஹாகருணோக்கமனஸ்ஸ பச்சயபூ⁴தங் மஹாகருணாஸமாபத்திஞாணங். யதா²ஹ (படி॰ ம॰ 1.117-118) –
Yañca rāgādīhi jātiādīhi ca anekehi dukkhadhammehi upaddutaṃ sattanikāyaṃ tato nīharitukāmatāvasena nānānayehi pavattassa bhagavato mahākaruṇokkamanassa paccayabhūtaṃ mahākaruṇāsamāpattiñāṇaṃ. Yathāha (paṭi. ma. 1.117-118) –
‘‘கதமங் ததா²க³தஸ்ஸ மஹாகருணாஸமாபத்தியா ஞாணங்? ப³ஹுகேஹி ஆகாரேஹி பஸ்ஸந்தானங் பு³த்³தா⁴னங் ப⁴க³வந்தானங் ஸத்தேஸு மஹாகருணா ஓக்கமதி, ஆதி³த்தோ லோகஸன்னிவாஸோதி பஸ்ஸந்தானங் பு³த்³தா⁴னங் ப⁴க³வந்தானங் ஸத்தேஸு மஹாகருணா ஓக்கமதி. உய்யுத்தோ, பயாதோ, கும்மக்³க³ப்படிபன்னோ, உபனீயதி லோகோ அத்³து⁴வோ, அதாணோ லோகோ அனபி⁴ஸ்ஸரோ , அஸ்ஸகோ லோகோ, ஸப்³ப³ங் பஹாய க³மனீயங், ஊனோ லோகோ அதித்தோ தண்ஹாதா³ஸோதி பஸ்ஸந்தானங் பு³த்³தா⁴னங் ப⁴க³வந்தானங் ஸத்தேஸு மஹாகருணா ஓக்கமதி.
‘‘Katamaṃ tathāgatassa mahākaruṇāsamāpattiyā ñāṇaṃ? Bahukehi ākārehi passantānaṃ buddhānaṃ bhagavantānaṃ sattesu mahākaruṇā okkamati, āditto lokasannivāsoti passantānaṃ buddhānaṃ bhagavantānaṃ sattesu mahākaruṇā okkamati. Uyyutto, payāto, kummaggappaṭipanno, upanīyati loko addhuvo, atāṇo loko anabhissaro , assako loko, sabbaṃ pahāya gamanīyaṃ, ūno loko atitto taṇhādāsoti passantānaṃ buddhānaṃ bhagavantānaṃ sattesu mahākaruṇā okkamati.
‘‘அதாயனோ லோகஸன்னிவாஸோ, அலேணோ, அஸரணோ, அஸரணீபூ⁴தோ. உத்³த⁴தோ லோகோ அவூபஸந்தோ, ஸஸல்லோ லோகஸன்னிவாஸோ வித்³தோ⁴ புது²ஸல்லேஹி, அவிஜ்ஜந்த⁴காராவரணோ கிலேஸபஞ்ஜரபக்கி²த்தோ, அவிஜ்ஜாக³தோ லோகஸன்னிவாஸோ அண்ட³பூ⁴தோ பரியோனத்³தோ⁴ தந்தாகுலகஜாதோ குலகு³ண்டி³கஜாதோ முஞ்ஜபப்³ப³ஜபூ⁴தோ அபாயங் து³க்³க³திங் வினிபாதங் ஸங்ஸாரங் நாதிவத்ததி, அவிஜ்ஜாவிஸதோ³ஸஸங்லித்தோ, கிலேஸகலலீபூ⁴தோ, ராக³தோ³ஸமோஹஜடாஜடிதோ.
‘‘Atāyano lokasannivāso, aleṇo, asaraṇo, asaraṇībhūto. Uddhato loko avūpasanto, sasallo lokasannivāso viddho puthusallehi, avijjandhakārāvaraṇo kilesapañjarapakkhitto, avijjāgato lokasannivāso aṇḍabhūto pariyonaddho tantākulakajāto kulaguṇḍikajāto muñjapabbajabhūto apāyaṃ duggatiṃ vinipātaṃ saṃsāraṃ nātivattati, avijjāvisadosasaṃlitto, kilesakalalībhūto, rāgadosamohajaṭājaṭito.
‘‘தண்ஹாஸங்கா⁴டபடிமுக்கோ, தண்ஹாஜாலேன ஒத்த²டோ, தண்ஹாஸோதேன வுய்ஹதி, தண்ஹாஸஞ்ஞோஜனேன ஸங்யுத்தோ, தண்ஹானுஸயேன அனுஸடோ, தண்ஹாஸந்தாபேன ஸந்தப்பதி, தண்ஹாபரிளாஹேன பரிட³ய்ஹதி.
‘‘Taṇhāsaṅghāṭapaṭimukko, taṇhājālena otthaṭo, taṇhāsotena vuyhati, taṇhāsaññojanena saṃyutto, taṇhānusayena anusaṭo, taṇhāsantāpena santappati, taṇhāpariḷāhena pariḍayhati.
‘‘தி³ட்டி²ஸங்கா⁴டபடிமுக்கோ, தி³ட்டி²ஜாலேன ஒத்த²டோ, தி³ட்டி²ஸோதேன வுய்ஹதி, தி³ட்டி²ஸஞ்ஞோஜனேன ஸங்யுத்தோ, தி³ட்டா²னுஸயேன அனுஸடோ, தி³ட்டி²ஸந்தாபேன ஸந்தப்பதி, தி³ட்டி²பரிளாஹேன பரிட³ய்ஹதி.
‘‘Diṭṭhisaṅghāṭapaṭimukko, diṭṭhijālena otthaṭo, diṭṭhisotena vuyhati, diṭṭhisaññojanena saṃyutto, diṭṭhānusayena anusaṭo, diṭṭhisantāpena santappati, diṭṭhipariḷāhena pariḍayhati.
‘‘ஜாதியா அனுக³தோ, ஜராய அனுஸடோ, ப்³யாதி⁴னா அபி⁴பூ⁴தோ, மரணேன அப்³பா⁴ஹதோ, து³க்கே² பதிட்டி²தோ.
‘‘Jātiyā anugato, jarāya anusaṭo, byādhinā abhibhūto, maraṇena abbhāhato, dukkhe patiṭṭhito.
‘‘தண்ஹாய உட்³டி³தோ, ஜராபாகாரபரிக்கி²த்தோ, மச்சுபாஸேன பரிக்கி²த்தோ, மஹாப³ந்த⁴னப³த்³தோ⁴, ராக³ப³ந்த⁴னேன தோ³ஸமோஹமானதி³ட்டி²கிலேஸது³ச்சரிதப³ந்த⁴னேன ப³த்³தோ⁴, மஹாஸம்பா³த⁴ப்படிபன்னோ, மஹாபலிபோ³தே⁴ன பலிபு³த்³தோ⁴, மஹாபபாதே பதிதோ, மஹாகந்தாரப்படிபன்னோ, மஹாஸங்ஸாரப்படிபன்னோ, மஹாவிது³க்³கே³ ஸம்பரிவத்ததி, மஹாபலிபே பலிபன்னோ.
‘‘Taṇhāya uḍḍito, jarāpākāraparikkhitto, maccupāsena parikkhitto, mahābandhanabaddho, rāgabandhanena dosamohamānadiṭṭhikilesaduccaritabandhanena baddho, mahāsambādhappaṭipanno, mahāpalibodhena palibuddho, mahāpapāte patito, mahākantārappaṭipanno, mahāsaṃsārappaṭipanno, mahāvidugge samparivattati, mahāpalipe palipanno.
‘‘அப்³பா⁴ஹதோ லோகஸன்னிவாஸோ, ஆதி³த்தோ லோகஸன்னிவாஸோ ராக³க்³கி³னா தோ³ஸக்³கி³னா மோஹக்³கி³னா ஜாதியா ஜராய மரணேன ஸோகேஹி பரிதே³வேஹி து³க்கே²ஹி தோ³மனஸ்ஸேஹி உபாயாஸேஹி, உன்னீதகோ லோகஸன்னிவாஸோ ஹஞ்ஞதி நிச்சமதாணோ பத்தத³ண்டோ³ தக்கரோ, வஜ்ஜப³ந்த⁴னப³த்³தோ⁴ ஆகா⁴தனபச்சுபட்டி²தோ, அனாதோ² லோகஸன்னிவாஸோ பரமகாருஞ்ஞப்பத்தோ, து³க்கா²பி⁴துன்னோ சிரரத்தங் பீளிதோ, க³தி⁴தோ நிச்சங் பிபாஸிதோ.
‘‘Abbhāhato lokasannivāso, āditto lokasannivāso rāgagginā dosagginā mohagginā jātiyā jarāya maraṇena sokehi paridevehi dukkhehi domanassehi upāyāsehi, unnītako lokasannivāso haññati niccamatāṇo pattadaṇḍo takkaro, vajjabandhanabaddho āghātanapaccupaṭṭhito, anātho lokasannivāso paramakāruññappatto, dukkhābhitunno cirarattaṃ pīḷito, gadhito niccaṃ pipāsito.
‘‘அந்தோ⁴ அசக்கு²கோ, ஹதனெத்தோ அபரிணாயகோ, விபத²பக்க²ந்தோ³ அஞ்ஜஸாபரத்³தோ⁴, மஹோக⁴பக்க²ந்தோ³.
‘‘Andho acakkhuko, hatanetto apariṇāyako, vipathapakkhando añjasāparaddho, mahoghapakkhando.
‘‘த்³வீஹி தி³ட்டி²க³தேஹி பரியுட்டி²தோ, தீஹி து³ச்சரிதேஹி விப்படிபன்னோ, சதூஹி யோகே³ஹி யோஜிதோ, சதூஹி க³ந்தே²ஹி க³ந்தி²தோ, சதூஹி உபாதா³னேஹி உபாதி³யதி, பஞ்சக³திஸமாருள்ஹோ, பஞ்சஹி காமகு³ணேஹி ரஜ்ஜதி, பஞ்சஹி நீவரணேஹி ஒத்த²டோ, ச²ஹி விவாத³மூலேஹி விவத³தி, ச²ஹி தண்ஹாகாயேஹி ரஜ்ஜதி, ச²ஹி தி³ட்டி²க³தேஹி பரியுட்டி²தோ, ஸத்தஹி அனுஸயேஹி அனுஸடோ, ஸத்தஹி ஸஞ்ஞோஜனேஹி ஸங்யுத்தோ, ஸத்தஹி மானேஹி உன்னதோ, அட்ட²ஹி லோகத⁴ம்மேஹி ஸம்பரிவத்ததி, அட்ட²ஹி மிச்ச²த்தேஹி நிய்யாதோ, அட்ட²ஹி புரிஸதோ³ஸேஹி து³ஸ்ஸதி, நவஹி ஆகா⁴தவத்தூ²ஹி ஆகா⁴திதோ, நவவித⁴மானேஹி உன்னதோ, நவஹி தண்ஹாமூலகேஹி த⁴ம்மேஹி ரஜ்ஜதி, த³ஸஹி கிலேஸவத்தூ²ஹி கிலிஸ்ஸதி, த³ஸஹி ஆகா⁴தவத்தூ²ஹி ஆகா⁴திதோ, த³ஸஹி அகுஸலகம்மபதே²ஹி ஸமன்னாக³தோ, த³ஸஹி ஸங்யோஜனேஹி ஸங்யுத்தோ, த³ஸஹி மிச்ச²த்தேஹி நிய்யாதோ, த³ஸவத்து²காய மிச்சா²தி³ட்டி²யா ஸமன்னாக³தோ, த³ஸவத்து²காய அந்தக்³கா³ஹிகாய தி³ட்டி²யா ஸமன்னாக³தோ, அட்ட²ஸததண்ஹாபபஞ்சேஹி பபஞ்சிதோ, த்³வாஸட்டி²யா தி³ட்டி²க³தேஹி பரியுட்டி²தோ, லோகஸன்னிவாஸோதி பஸ்ஸந்தானங் பு³த்³தா⁴னங் ப⁴க³வந்தானங் ஸத்தேஸு மஹாகருணா ஓக்கமதி.
‘‘Dvīhi diṭṭhigatehi pariyuṭṭhito, tīhi duccaritehi vippaṭipanno, catūhi yogehi yojito, catūhi ganthehi ganthito, catūhi upādānehi upādiyati, pañcagatisamāruḷho, pañcahi kāmaguṇehi rajjati, pañcahi nīvaraṇehi otthaṭo, chahi vivādamūlehi vivadati, chahi taṇhākāyehi rajjati, chahi diṭṭhigatehi pariyuṭṭhito, sattahi anusayehi anusaṭo, sattahi saññojanehi saṃyutto, sattahi mānehi unnato, aṭṭhahi lokadhammehi samparivattati, aṭṭhahi micchattehi niyyāto, aṭṭhahi purisadosehi dussati, navahi āghātavatthūhi āghātito, navavidhamānehi unnato, navahi taṇhāmūlakehi dhammehi rajjati, dasahi kilesavatthūhi kilissati, dasahi āghātavatthūhi āghātito, dasahi akusalakammapathehi samannāgato, dasahi saṃyojanehi saṃyutto, dasahi micchattehi niyyāto, dasavatthukāya micchādiṭṭhiyā samannāgato, dasavatthukāya antaggāhikāya diṭṭhiyā samannāgato, aṭṭhasatataṇhāpapañcehi papañcito, dvāsaṭṭhiyā diṭṭhigatehi pariyuṭṭhito, lokasannivāsoti passantānaṃ buddhānaṃ bhagavantānaṃ sattesu mahākaruṇā okkamati.
‘‘அஹஞ்சம்ஹி திண்ணோ, லோகோ ச அதிண்ணோ. அஹஞ்சம்ஹி முத்தோ, லோகோ ச அமுத்தோ. அஹஞ்சம்ஹி த³ந்தோ, லோகோ ச அத³ந்தோ. அஹஞ்சம்ஹி ஸந்தோ, லோகோ ச அஸந்தோ. அஹஞ்சம்ஹி அஸ்ஸத்தோ², லோகோ ச அனஸ்ஸத்தோ². அஹஞ்சம்ஹி பரினிப்³பு³தோ, லோகோ ச அபரினிப்³பு³தோ. பஹோமி க்²வாஹங் திண்ணோ தாரேதுங், முத்தோ மோசேதுங், த³ந்தோ த³மேதுங், ஸந்தோ ஸமேதுங், அஸ்ஸத்தோ² அஸ்ஸாஸேதுங், பரினிப்³பு³தோ பரினிப்³பா³பேதுந்தி பஸ்ஸந்தானங் பு³த்³தா⁴னங் ப⁴க³வந்தானங் ஸத்தேஸு மஹாகருணா ஓக்கமதீ’’தி (படி॰ ம॰ 1.117-118).
‘‘Ahañcamhi tiṇṇo, loko ca atiṇṇo. Ahañcamhi mutto, loko ca amutto. Ahañcamhi danto, loko ca adanto. Ahañcamhi santo, loko ca asanto. Ahañcamhi assattho, loko ca anassattho. Ahañcamhi parinibbuto, loko ca aparinibbuto. Pahomi khvāhaṃ tiṇṇo tāretuṃ, mutto mocetuṃ, danto dametuṃ, santo sametuṃ, assattho assāsetuṃ, parinibbuto parinibbāpetunti passantānaṃ buddhānaṃ bhagavantānaṃ sattesu mahākaruṇā okkamatī’’ti (paṭi. ma. 1.117-118).
ஏவங் ஏகூனநவுதியா ஆகாரேஹி விப⁴ஜனங் கதங்.
Evaṃ ekūnanavutiyā ākārehi vibhajanaṃ kataṃ.
யங் பன யாவதா த⁴ம்மதா⁴துயா யத்தகங் ஞாதப்³ப³ங் ஸங்க²தாஸங்க²தாதி³கஸ்ஸ ஸப்³ப³ஸ்ஸ பரோபதே³ஸனிரபெக்க²ங் ஸப்³பா³காரேன படிவிஜ்ஜ²னஸமத்த²ங் ஆகங்க²மத்தப்படிப³த்³த⁴வுத்திஅனஞ்ஞஸாதா⁴ரணங் ப⁴க³வதோ ஞாணங் ஸப்³ப³தா² அனவஸேஸஸங்க²தாஸங்க²தஸம்முதிஸச்சாவபோ³த⁴தோ ஸப்³ப³ஞ்ஞுதஞ்ஞாணங் தத்தா²வரணாபா⁴வதோ நிஸ்ஸங்க³ப்பவத்திமுபாதா³ய அனாவரணஞாணந்தி வுச்சதி. ஏகமேவ ஹி தங் ஞாணங் விஸயப்பவத்திமுகே²ன அஞ்ஞேஹி அஸாதா⁴ரணபா⁴வத³ஸ்ஸனத்த²ங் து³விதே⁴ன உத்³தி³ட்ட²ங். அஞ்ஞதா² ஸப்³ப³ஞ்ஞுதானாவரணஞாணானங் ஸாதா⁴ரணதா ஸப்³ப³விஸயதா ஆபஜ்ஜெய்யுங், ந ச தங் யுத்தங் கிஞ்சாபி இமாய யுத்தியா. அயஞ்ஹெத்த² பாளி –
Yaṃ pana yāvatā dhammadhātuyā yattakaṃ ñātabbaṃ saṅkhatāsaṅkhatādikassa sabbassa paropadesanirapekkhaṃ sabbākārena paṭivijjhanasamatthaṃ ākaṅkhamattappaṭibaddhavuttianaññasādhāraṇaṃ bhagavato ñāṇaṃ sabbathā anavasesasaṅkhatāsaṅkhatasammutisaccāvabodhato sabbaññutaññāṇaṃ tatthāvaraṇābhāvato nissaṅgappavattimupādāya anāvaraṇañāṇanti vuccati. Ekameva hi taṃ ñāṇaṃ visayappavattimukhena aññehi asādhāraṇabhāvadassanatthaṃ duvidhena uddiṭṭhaṃ. Aññathā sabbaññutānāvaraṇañāṇānaṃ sādhāraṇatā sabbavisayatā āpajjeyyuṃ, na ca taṃ yuttaṃ kiñcāpi imāya yuttiyā. Ayañhettha pāḷi –
‘‘ஸப்³ப³ங் ஸங்க²தமஸங்க²தங் அனவஸேஸங் ஜானாதீதி ஸப்³ப³ஞ்ஞுதஞ்ஞாணங், தத்த² ஆவரணங் நத்தீ²தி அனாவரணஞாணங். அதீதங் ஸப்³ப³ங் ஜானாதீதி ஸப்³ப³ஞ்ஞுதஞ்ஞாணங், தத்த² ஆவரணங் நத்தீ²தி அனாவரணஞாணங். அனாக³தங் ஸப்³ப³ங் ஜானாதீதி ஸப்³ப³ஞ்ஞுதஞ்ஞாணங், தத்த² ஆவரணங் நத்தீ²தி அனாவரணஞாணங். பச்சுப்பன்னங் ஸப்³ப³ங் ஜானாதீதி ஸப்³ப³ஞ்ஞுதஞ்ஞாணங், தத்த² ஆவரணங் நத்தீ²தி அனாவரணஞாண’’ந்தி (படி॰ ம॰ 1.119-120) வித்தா²ரோ.
‘‘Sabbaṃ saṅkhatamasaṅkhataṃ anavasesaṃ jānātīti sabbaññutaññāṇaṃ, tattha āvaraṇaṃ natthīti anāvaraṇañāṇaṃ. Atītaṃ sabbaṃ jānātīti sabbaññutaññāṇaṃ, tattha āvaraṇaṃ natthīti anāvaraṇañāṇaṃ. Anāgataṃ sabbaṃ jānātīti sabbaññutaññāṇaṃ, tattha āvaraṇaṃ natthīti anāvaraṇañāṇaṃ. Paccuppannaṃ sabbaṃ jānātīti sabbaññutaññāṇaṃ, tattha āvaraṇaṃ natthīti anāvaraṇañāṇa’’nti (paṭi. ma. 1.119-120) vitthāro.
ஏவமேதானி ப⁴க³வதோ ச²அஸாதா⁴ரணஞாணானி அவிபரீதாகாரப்பவத்தியா யதா²ஸகவிஸயஸ்ஸ அவிஸங்வாத³னதோ ததா²னி அவிததா²னி அனஞ்ஞதா²னி. ஏவம்பி ப⁴க³வா ததா²னி ஆக³தோதி ததா²க³தோ.
Evametāni bhagavato chaasādhāraṇañāṇāni aviparītākārappavattiyā yathāsakavisayassa avisaṃvādanato tathāni avitathāni anaññathāni. Evampi bhagavā tathāni āgatoti tathāgato.
ததா² –
Tathā –
‘‘ஸத்திமே, பி⁴க்க²வே, பொ³ஜ்ஜ²ங்கா³ – ஸதிஸம்பொ³ஜ்ஜ²ங்கோ³, த⁴ம்மவிசயஸம்பொ³ஜ்ஜ²ங்கோ³, வீரியஸம்பொ³ஜ்ஜ²ங்கோ³, பீதிஸம்பொ³ஜ்ஜ²ங்கோ³, பஸ்ஸத்³தி⁴ஸம்பொ³ஜ்ஜ²ங்கோ³, ஸமாதி⁴ஸம்பொ³ஜ்ஜ²ங்கோ³, உபெக்கா²ஸம்பொ³ஜ்ஜ²ங்கோ³’’தி (படி॰ ம॰ 2.17; ஸங்॰ நி॰ 5.185) ஏவங் ஸரூபதோ, ‘‘யாயங் லோகுத்தரமக்³க³க்க²ணே உப்பஜ்ஜமானா லீனுத்³த⁴ச்சபதிட்டா²னாயூஹனகாமஸுக²ல்லிகத்தகிலமதா²னுயோக³உச்சே²த³ஸஸ்ஸதாபி⁴னிவேஸாதீ³னங் அனேகேஸங் உபத்³த³வானங் படிபக்க²பூ⁴தா ஸதிஆதி³பே⁴தா³ த⁴ம்மஸாமக்³கீ³, யாய அரியஸாவகோ பு³ஜ்ஜ²தி கிலேஸனித்³தா³ய உட்ட²ஹதி, சத்தாரி வா அரியஸச்சானி படிவிஜ்ஜ²தி, நிப்³பா³னமேவ வா ஸச்சி²கரோதீதி, ஸா த⁴ம்மஸாமக்³கீ³ போ³தீ⁴தி வுச்சதி. தஸ்ஸா ‘போ³தி⁴யா அங்கா³தி பொ³ஜ்ஜ²ங்கா³, அரியஸாவகோ வா யதா²வுத்தாய த⁴ம்மஸாமக்³கி³யா பு³ஜ்ஜ²தீதி கத்வா போ³தீ⁴தி வுச்சதி, தஸ்ஸ போ³தி⁴ஸ்ஸ அங்கா³திபி பொ³ஜ்ஜ²ங்கா³’’தி ஏவங் ஸாமஞ்ஞலக்க²ணதோ. ‘‘உபட்டா²னலக்க²ணோ ஸதிஸம்பொ³ஜ்ஜ²ங்கோ³, பவிசயலக்க²ணோ த⁴ம்மவிசயஸம்பொ³ஜ்ஜ²ங்கோ³, பக்³க³ஹலக்க²ணோ வீரியஸம்பொ³ஜ்ஜ²ங்கோ³, ப²ரணலக்க²ணோ பீதிஸம்பொ³ஜ்ஜ²ங்கோ³, உபஸமலக்க²ணோ பஸ்ஸத்³தி⁴ஸம்பொ³ஜ்ஜ²ங்கோ³, அவிக்கே²பலக்க²ணோ ஸமாதி⁴ஸம்பொ³ஜ்ஜ²ங்கோ³, படிஸங்கா²னலக்க²ணோ உபெக்கா²ஸம்பொ³ஜ்ஜ²ங்கோ³’’தி ஏவங் விஸேஸலக்க²ணதோ.
‘‘Sattime, bhikkhave, bojjhaṅgā – satisambojjhaṅgo, dhammavicayasambojjhaṅgo, vīriyasambojjhaṅgo, pītisambojjhaṅgo, passaddhisambojjhaṅgo, samādhisambojjhaṅgo, upekkhāsambojjhaṅgo’’ti (paṭi. ma. 2.17; saṃ. ni. 5.185) evaṃ sarūpato, ‘‘yāyaṃ lokuttaramaggakkhaṇe uppajjamānā līnuddhaccapatiṭṭhānāyūhanakāmasukhallikattakilamathānuyogaucchedasassatābhinivesādīnaṃ anekesaṃ upaddavānaṃ paṭipakkhabhūtā satiādibhedā dhammasāmaggī, yāya ariyasāvako bujjhati kilesaniddāya uṭṭhahati, cattāri vā ariyasaccāni paṭivijjhati, nibbānameva vā sacchikarotīti, sā dhammasāmaggī bodhīti vuccati. Tassā ‘bodhiyā aṅgāti bojjhaṅgā, ariyasāvako vā yathāvuttāya dhammasāmaggiyā bujjhatīti katvā bodhīti vuccati, tassa bodhissa aṅgātipi bojjhaṅgā’’ti evaṃ sāmaññalakkhaṇato. ‘‘Upaṭṭhānalakkhaṇo satisambojjhaṅgo, pavicayalakkhaṇo dhammavicayasambojjhaṅgo, paggahalakkhaṇo vīriyasambojjhaṅgo, pharaṇalakkhaṇo pītisambojjhaṅgo, upasamalakkhaṇo passaddhisambojjhaṅgo, avikkhepalakkhaṇo samādhisambojjhaṅgo, paṭisaṅkhānalakkhaṇo upekkhāsambojjhaṅgo’’ti evaṃ visesalakkhaṇato.
‘‘தத்த² கதமோ ஸதிஸம்பொ³ஜ்ஜ²ங்கோ³? இத⁴, பி⁴க்கு² , ஸதிமா ஹோதி பரமேன ஸதினேபக்கேன ஸமன்னாக³தோ, சிரகதம்பி சிரபா⁴ஸிதம்பி ஸரிதா ஹோதி அனுஸ்ஸரிதா’’திஆதி³னா (விப⁴॰ 467) ஸத்தன்னங் பொ³ஜ்ஜ²ங்கா³னங் அஞ்ஞமஞ்ஞோபகாரவஸேன ஏகக்க²ணே பவத்தித³ஸ்ஸனதோ, ‘‘தத்த² கதமோ ஸதிஸம்பொ³ஜ்ஜ²ங்கோ³? அத்தி² அஜ்ஜ²த்தங், பி⁴க்க²வே, த⁴ம்மேஸு ஸதி, அத்தி² ப³ஹித்³தா⁴ த⁴ம்மேஸு ஸதீ’’திஆதி³னா தேஸங் விஸயவிபா⁴கே³ன பவத்தித³ஸ்ஸனதோ. ‘‘தத்த² கதமோ ஸதிஸம்பொ³ஜ்ஜ²ங்கோ³? இத⁴, பி⁴க்க²வே, பி⁴க்கு² ஸதிஸம்பொ³ஜ்ஜ²ங்க³ங் பா⁴வேதி விவேகனிஸ்ஸிதங் விராக³னிஸ்ஸிதங் நிரோத⁴னிஸ்ஸிதங் வொஸ்ஸக்³க³பரிணாமி’’ந்திஆதி³னா (விப⁴॰ 471) பா⁴வனாவிதி⁴த³ஸ்ஸனதோ. ‘‘தத்த² கதமே ஸத்த பொ³ஜ்ஜ²ங்கா³? இத⁴ பி⁴க்கு² யஸ்மிங் ஸமயே லோகுத்தரங் ஜா²னங் பா⁴வேதி…பே॰… தஸ்மிங் ஸமயே ஸத்த பொ³ஜ்ஜ²ங்கா³ ஹொந்தி ஸதிஸம்பொ³ஜ்ஜ²ங்கோ³…பே॰… உபெக்கா²ஸம்பொ³ஜ்ஜ²ங்கோ³. தத்த² கதமோ ஸதிஸம்பொ³ஜ்ஜ²ங்கோ³? யா ஸதி…பே॰… அனுஸ்ஸதீ’’திஆதி³னா (விப⁴॰ 478-479) ச²ன்னவுதியா நயஸஹஸ்ஸவிபா⁴கே³ஹீதி ஏவங் நானாகாரதோ பவத்தானி ப⁴க³வதோ ஸம்பொ³ஜ்ஜ²ங்க³விபா⁴வனஞாணானி தஸ்ஸ தஸ்ஸ அத்த²ஸ்ஸ அவிஸங்வாத³னதோ ததா²னி அவிததா²னி அனஞ்ஞதா²னி. ஏவம்பி ப⁴க³வா ததா²னி ஆக³தோதி ததா²க³தோ.
‘‘Tattha katamo satisambojjhaṅgo? Idha, bhikkhu , satimā hoti paramena satinepakkena samannāgato, cirakatampi cirabhāsitampi saritā hoti anussaritā’’tiādinā (vibha. 467) sattannaṃ bojjhaṅgānaṃ aññamaññopakāravasena ekakkhaṇe pavattidassanato, ‘‘tattha katamo satisambojjhaṅgo? Atthi ajjhattaṃ, bhikkhave, dhammesu sati, atthi bahiddhā dhammesu satī’’tiādinā tesaṃ visayavibhāgena pavattidassanato. ‘‘Tattha katamo satisambojjhaṅgo? Idha, bhikkhave, bhikkhu satisambojjhaṅgaṃ bhāveti vivekanissitaṃ virāganissitaṃ nirodhanissitaṃ vossaggapariṇāmi’’ntiādinā (vibha. 471) bhāvanāvidhidassanato. ‘‘Tattha katame satta bojjhaṅgā? Idha bhikkhu yasmiṃ samaye lokuttaraṃ jhānaṃ bhāveti…pe… tasmiṃ samaye satta bojjhaṅgā honti satisambojjhaṅgo…pe… upekkhāsambojjhaṅgo. Tattha katamo satisambojjhaṅgo? Yā sati…pe… anussatī’’tiādinā (vibha. 478-479) channavutiyā nayasahassavibhāgehīti evaṃ nānākārato pavattāni bhagavato sambojjhaṅgavibhāvanañāṇāni tassa tassa atthassa avisaṃvādanato tathāni avitathāni anaññathāni. Evampi bhagavā tathāni āgatoti tathāgato.
ததா² –
Tathā –
‘‘தத்த² கதமங் து³க்க²னிரோத⁴கா³மினீ படிபதா³ அரியஸச்சங்? அயமேவ அரியோ அட்ட²ங்கி³கோ மக்³கோ³. ஸெய்யதி²த³ங், ஸம்மாதி³ட்டி²…பே॰… ஸம்மாஸமாதீ⁴’’தி (விப⁴॰ 205) ஏவங் ஸரூபதோ. ஸப்³ப³கிலேஸேஹி ஆரகத்தா அரியபா⁴வகரத்தா அரியப²லப்படிலாப⁴கரத்தா ச அரியோ, அட்ட²வித⁴த்தா நிப்³பா³னாதி⁴க³மாய ஏகந்தகாரணத்தா ச அட்ட²ங்கி³கோ. கிலேஸே மாரெந்தோ க³ச்ச²தி, நிப்³பா³னத்தி²கேஹி மக்³கீ³யதி, ஸயங் வா நிப்³பா³னங் மக்³க³தீதி மக்³கோ³தி ஏவங் ஸாமஞ்ஞலக்க²ணதோ. ‘‘ஸம்மா த³ஸ்ஸனலக்க²ணா ஸம்மாதி³ட்டி², ஸம்மா அபி⁴னிரோபனலக்க²ணோ ஸம்மாஸங்கப்போ, ஸம்மா பரிக்³க³ஹணலக்க²ணா ஸம்மாவாசா, ஸம்மா ஸமுட்டா²னலக்க²ணோ ஸம்மாகம்மந்தோ, ஸம்மா வோதா³னலக்க²ணோ ஸம்மாஆஜீவோ, ஸம்மா பக்³க³ஹலக்க²ணோ ஸம்மாவாயாமோ, ஸம்மா உபட்டா²னலக்க²ணா ஸம்மாஸதி, ஸம்மா அவிக்கே²பலக்க²ணோ ஸம்மாஸமாதீ⁴’’தி ஏவங் விஸேஸலக்க²ணதோ . ஸம்மாதி³ட்டி² அஞ்ஞேஹிபி அத்தனோ பச்சனீககிலேஸேஹி ஸத்³தி⁴ங் மிச்சா²தி³ட்டி²ங் பஜஹதி, நிப்³பா³னங் ஆரம்மணங் கரோதி, தப்படிச்சா²த³கமோஹவித⁴மனேன அஸம்மோஹதோ ஸம்பயுத்தத⁴ம்மே ச பஸ்ஸதி. ததா² ஸம்மாஸங்கப்பாத³யோபி மிச்சா²ஸங்கப்பாதீ³னி பஜஹந்தி, நிப்³பா³னஞ்ச ஆரம்மணங் கரொந்தி, ஸஹஜாதத⁴ம்மானங் ஸம்மாஅபி⁴னிரோபனபரிக்³க³ஹணஸமுட்டா²னவோதா³னபக்³க³ஹஉபட்டா²னஸமாத³ஹனானி ச கரொந்தீதி ஏவங் கிச்சவிபா⁴க³தோ. ஸம்மாதி³ட்டி² புப்³ப³பா⁴கே³ நானக்க²ணா விஸுங் விஸுங் து³க்கா²தி³ஆரம்மணா ஹுத்வா மக்³க³காலே ஏகக்க²ணா நிப்³பா³னமேவ ஆரம்மணங் கத்வா கிச்சதோ ‘‘து³க்கே² ஞாண’’ந்திஆதீ³னி சத்தாரி நாமானி லப⁴தி, ஸம்மாஸங்கப்பாத³யோபி புப்³ப³பா⁴கே³ நானக்க²ணா நானாரம்மணா மக்³க³காலே ஏகக்க²ணா ஏகாரம்மணா.
‘‘Tattha katamaṃ dukkhanirodhagāminī paṭipadā ariyasaccaṃ? Ayameva ariyo aṭṭhaṅgiko maggo. Seyyathidaṃ, sammādiṭṭhi…pe… sammāsamādhī’’ti (vibha. 205) evaṃ sarūpato. Sabbakilesehi ārakattā ariyabhāvakarattā ariyaphalappaṭilābhakarattā ca ariyo, aṭṭhavidhattā nibbānādhigamāya ekantakāraṇattā ca aṭṭhaṅgiko. Kilese mārento gacchati, nibbānatthikehi maggīyati, sayaṃ vā nibbānaṃ maggatīti maggoti evaṃ sāmaññalakkhaṇato. ‘‘Sammā dassanalakkhaṇā sammādiṭṭhi, sammā abhiniropanalakkhaṇo sammāsaṅkappo, sammā pariggahaṇalakkhaṇā sammāvācā, sammā samuṭṭhānalakkhaṇo sammākammanto, sammā vodānalakkhaṇo sammāājīvo, sammā paggahalakkhaṇo sammāvāyāmo, sammā upaṭṭhānalakkhaṇā sammāsati, sammā avikkhepalakkhaṇo sammāsamādhī’’ti evaṃ visesalakkhaṇato. Sammādiṭṭhi aññehipi attano paccanīkakilesehi saddhiṃ micchādiṭṭhiṃ pajahati, nibbānaṃ ārammaṇaṃ karoti, tappaṭicchādakamohavidhamanena asammohato sampayuttadhamme ca passati. Tathā sammāsaṅkappādayopi micchāsaṅkappādīni pajahanti, nibbānañca ārammaṇaṃ karonti, sahajātadhammānaṃ sammāabhiniropanapariggahaṇasamuṭṭhānavodānapaggahaupaṭṭhānasamādahanāni ca karontīti evaṃ kiccavibhāgato. Sammādiṭṭhi pubbabhāge nānakkhaṇā visuṃ visuṃ dukkhādiārammaṇā hutvā maggakāle ekakkhaṇā nibbānameva ārammaṇaṃ katvā kiccato ‘‘dukkhe ñāṇa’’ntiādīni cattāri nāmāni labhati, sammāsaṅkappādayopi pubbabhāge nānakkhaṇā nānārammaṇā maggakāle ekakkhaṇā ekārammaṇā.
தேஸு ஸம்மாஸங்கப்போ கிச்சதோ நெக்க²ம்மஸங்கப்போதிஆதீ³னி தீணி நாமானி லப⁴தி, ஸம்மாவாசாத³யோ தயோ புப்³ப³பா⁴கே³ முஸாவாதா³வேரமணீதிஆதி³விபா⁴கா³ விரதியோபி சேதனாயோபி ஹுத்வா மக்³க³க்க²ணே விரதியோவ, ஸம்மாவாயாமஸதியோ கிச்சதோ ஸம்மப்பதா⁴னஸதிபட்டா²னவஸேன சத்தாரி நாமானி லப⁴ந்தி. ஸம்மாஸமாதி⁴ பன மக்³க³க்க²ணேபி பட²மஜ்ஜா²னாதி³வஸேன நானா ஏவாதி ஏவங் புப்³ப³பா⁴க³பரபா⁴கே³ஸு பவத்திவிபா⁴க³தோ, ‘‘இத⁴, பி⁴க்க²வே, பி⁴க்கு² ஸம்மாதி³ட்டி²ங் பா⁴வேதி விவேகனிஸ்ஸித’’ந்திஆதி³னா (விப⁴॰ 489) பா⁴வனாவிதி⁴தோ, ‘‘தத்த² கதமோ அட்ட²ங்கி³கோ மக்³கோ³? இத⁴, பி⁴க்கு², யஸ்மிங் ஸமயே லோகுத்தரங் ஜா²னங் பா⁴வேதி…பே॰… து³க்கா²படிபத³ங் த³ந்தா⁴பி⁴ஞ்ஞங், தஸ்மிங் ஸமயே அட்ட²ங்கி³கோ மக்³கோ³ ஹோதி ஸம்மாதி³ட்டி² ஸம்மாஸங்கப்போ’’திஆதி³னா (விப⁴॰ 499) சதுராஸீதியா நயஸஹஸ்ஸவிபா⁴கே³ஹீதி ஏவங் அனேகாகாரதோ பவத்தானி ப⁴க³வதோ அரியமக்³க³விபா⁴வனஞாணானி அத்த²ஸ்ஸ அவிஸங்வாத³னதோ ஸப்³பா³னிபி ததா²னி அவிததா²னி அனஞ்ஞதா²னி. ஏவம்பி ப⁴க³வா ததா²னி ஆக³தோதி ததா²க³தோ.
Tesu sammāsaṅkappo kiccato nekkhammasaṅkappotiādīni tīṇi nāmāni labhati, sammāvācādayo tayo pubbabhāge musāvādāveramaṇītiādivibhāgā viratiyopi cetanāyopi hutvā maggakkhaṇe viratiyova, sammāvāyāmasatiyo kiccato sammappadhānasatipaṭṭhānavasena cattāri nāmāni labhanti. Sammāsamādhi pana maggakkhaṇepi paṭhamajjhānādivasena nānā evāti evaṃ pubbabhāgaparabhāgesu pavattivibhāgato, ‘‘idha, bhikkhave, bhikkhu sammādiṭṭhiṃ bhāveti vivekanissita’’ntiādinā (vibha. 489) bhāvanāvidhito, ‘‘tattha katamo aṭṭhaṅgiko maggo? Idha, bhikkhu, yasmiṃ samaye lokuttaraṃ jhānaṃ bhāveti…pe… dukkhāpaṭipadaṃ dandhābhiññaṃ, tasmiṃ samaye aṭṭhaṅgiko maggo hoti sammādiṭṭhi sammāsaṅkappo’’tiādinā (vibha. 499) caturāsītiyā nayasahassavibhāgehīti evaṃ anekākārato pavattāni bhagavato ariyamaggavibhāvanañāṇāni atthassa avisaṃvādanato sabbānipi tathāni avitathāni anaññathāni. Evampi bhagavā tathāni āgatoti tathāgato.
ததா² பட²மஜ்ஜா²னஸமாபத்தி யா ச நிரோத⁴ஸமாபத்தீதி ஏதாஸு அனுபடிபாடியா விஹரிதப்³ப³ட்டே²ன ஸமாபஜ்ஜிதப்³ப³ட்டே²ன ச அனுபுப்³ப³விஹாரஸமாபத்தீஸு ஸம்பாத³னபச்சவெக்க²ணாதி³வஸேன யதா²ரஹங் ஸம்பயோக³வஸேன ச பவத்தானி ப⁴க³வதோ ஞாணானி தத³த்த²ஸித்³தி⁴யா ததா²னி அவிததா²னி அனஞ்ஞதா²னி . ததா² ‘‘இத³ங் இமஸ்ஸ டா²னங், இத³ங் அட்டா²ன’’ந்தி அவிபரீதங் தஸ்ஸ தஸ்ஸ ப²லஸ்ஸ காரணாகாரணஜானநங், தேஸங் தேஸங் ஸத்தானங் அதீதாதி³பே⁴த³பி⁴ன்னஸ்ஸ கம்மஸமாதா³னஸ்ஸ அனவஸேஸதோ யதா²பூ⁴தங் விபாகந்தரஜானநங், ஆயூஹனக்க²ணேயேவ தஸ்ஸ தஸ்ஸ ஸத்தஸ்ஸ ‘‘அயங் நிரயகா³மினீ படிபதா³…பே॰… அயங் நிப்³பா³னகா³மினீ படிபதா³’’தி யாதா²வதோ ஸாஸவானாஸவகம்மவிபா⁴க³ஜானநங், 0.க²ந்தா⁴யதனாதீ³னங் உபாதி³ன்னானுபாதி³ன்னாதி³அனேகஸபா⁴வங் நானாஸபா⁴வஞ்ச தஸ்ஸ லோகஸ்ஸ ‘‘இமாய நாம தா⁴துயா உஸ்ஸன்னத்தா இமஸ்மிங் த⁴ம்மப்பப³ந்தே⁴ அயங் விஸேஸோ ஜாயதீ’’திஆதி³னா நயேன யதா²பூ⁴தங் தா⁴துனானத்தஜானநங், அனவஸேஸதோ ஸத்தானங் ஹீனாதி³அஜ்ஜா²ஸயாதி⁴முத்திஜானநங், ஸத்³தா⁴தி³இந்த்³ரியானங் திக்க²முது³தாஜானநங், ஸங்கிலேஸாதீ³ஹி ஸத்³தி⁴ங் ஜா²னவிமொக்கா²தி³விஸேஸஜானநங் , ஸத்தானங் அபரிமாணாஸு ஜாதீஸு தப்படிப³ந்தே⁴ன ஸத்³தி⁴ங் அனவஸேஸதோ புப்³பே³னிவுத்த²க்க²ந்த⁴ஸந்ததிஜானநங், ஹீனாதி³விபா⁴கே³ஹி ஸத்³தி⁴ங் சுதிபடிஸந்தி⁴ஜானநங், ‘‘இத³ங் து³க்க²’’ந்திஆதி³னா ஹெட்டா² வுத்தனயேனேவ சதுஸச்சஜானநந்தி இமானி ப⁴க³வதோ த³ஸப³லஞாணானி அவிரஜ்ஜி²த்வா யதா²ஸகங் விஸயாவகா³ஹனதோ யதா²தி⁴ப்பேதத்த²ஸாத⁴னதோ ச யதா²பூ⁴தவுத்தியா ததா²னி அவிததா²னி அனஞ்ஞதா²னி. வுத்தஞ்ஹேதங் –
Tathā paṭhamajjhānasamāpatti yā ca nirodhasamāpattīti etāsu anupaṭipāṭiyā viharitabbaṭṭhena samāpajjitabbaṭṭhena ca anupubbavihārasamāpattīsu sampādanapaccavekkhaṇādivasena yathārahaṃ sampayogavasena ca pavattāni bhagavato ñāṇāni tadatthasiddhiyā tathāni avitathāni anaññathāni . Tathā ‘‘idaṃ imassa ṭhānaṃ, idaṃ aṭṭhāna’’nti aviparītaṃ tassa tassa phalassa kāraṇākāraṇajānanaṃ, tesaṃ tesaṃ sattānaṃ atītādibhedabhinnassa kammasamādānassa anavasesato yathābhūtaṃ vipākantarajānanaṃ, āyūhanakkhaṇeyeva tassa tassa sattassa ‘‘ayaṃ nirayagāminī paṭipadā…pe… ayaṃ nibbānagāminī paṭipadā’’ti yāthāvato sāsavānāsavakammavibhāgajānanaṃ, 0.khandhāyatanādīnaṃ upādinnānupādinnādianekasabhāvaṃ nānāsabhāvañca tassa lokassa ‘‘imāya nāma dhātuyā ussannattā imasmiṃ dhammappabandhe ayaṃ viseso jāyatī’’tiādinā nayena yathābhūtaṃ dhātunānattajānanaṃ, anavasesato sattānaṃ hīnādiajjhāsayādhimuttijānanaṃ, saddhādiindriyānaṃ tikkhamudutājānanaṃ, saṃkilesādīhi saddhiṃ jhānavimokkhādivisesajānanaṃ , sattānaṃ aparimāṇāsu jātīsu tappaṭibandhena saddhiṃ anavasesato pubbenivutthakkhandhasantatijānanaṃ, hīnādivibhāgehi saddhiṃ cutipaṭisandhijānanaṃ, ‘‘idaṃ dukkha’’ntiādinā heṭṭhā vuttanayeneva catusaccajānananti imāni bhagavato dasabalañāṇāni avirajjhitvā yathāsakaṃ visayāvagāhanato yathādhippetatthasādhanato ca yathābhūtavuttiyā tathāni avitathāni anaññathāni. Vuttañhetaṃ –
‘‘இத⁴ ததா²க³தோ டா²னஞ்ச டா²னதோ அட்டா²னஞ்ச அட்டா²னதோ யதா²பூ⁴தங் பஜானாதீ’’திஆதி³ (விப⁴॰ 809; அ॰ நி॰ 10.21).
‘‘Idha tathāgato ṭhānañca ṭhānato aṭṭhānañca aṭṭhānato yathābhūtaṃ pajānātī’’tiādi (vibha. 809; a. ni. 10.21).
ஏவம்பி ப⁴க³வா ததா²னி ஆக³தோதி ததா²க³தோ.
Evampi bhagavā tathāni āgatoti tathāgato.
யதா² சேதேஸங் ஞாணானங் வஸேன, ஏவங் யதா²வுத்தானங் ஸதிபட்டா²னஸம்மப்பதா⁴னவிபா⁴வனஞாணாதீ³னங் அனந்தாபரிமெய்யபே⁴தா³னங் அனஞ்ஞஸாதா⁴ரணானங் பஞ்ஞாவிஸேஸானங் வஸேன ப⁴க³வா ததா²னி ஞாணானி ஆக³தோ அதி⁴க³தோதி ததா²க³தோ. ஏவம்பி ததா²னி ஆக³தோதி ததா²க³தோ.
Yathā cetesaṃ ñāṇānaṃ vasena, evaṃ yathāvuttānaṃ satipaṭṭhānasammappadhānavibhāvanañāṇādīnaṃ anantāparimeyyabhedānaṃ anaññasādhāraṇānaṃ paññāvisesānaṃ vasena bhagavā tathāni ñāṇāni āgato adhigatoti tathāgato. Evampi tathāni āgatoti tathāgato.
கத²ங் ததா² க³தோதி ததா²க³தோ? யா ஸா ப⁴க³வதோ அபி⁴ஜாதி அபி⁴ஸம்போ³தி⁴ த⁴ம்மவினயபஞ்ஞாபனா அனுபாதி³ஸேஸனிப்³பா³னதா⁴து, ஸா ததா². கிங் வுத்தங் ஹோதி? யத³த்த²ங் லோகனாதே²ன அபி⁴ஸம்போ³தி⁴ பத்தி²தா பவத்திதா ச, தத³த்த²ஸ்ஸ ஏகந்தஸித்³தி⁴யா அவிஸங்வாத³னதோ அவிபரீதத்த²வுத்தியா ததா² அவிததா² அனஞ்ஞதா². ததா² ஹி அயங் ப⁴க³வா போ³தி⁴ஸத்தபூ⁴தோ ஸமதிங்ஸபாரமிபரிபூரணாதி³கங் வுத்தப்பபே⁴த³ங் ஸப்³ப³ங் பு³த்³த⁴த்தஹேதுங் ஸம்பாதெ³த்வா துஸிதபுரே டி²தோவ பு³த்³த⁴கோலாஹலங் ஸுத்வா த³ஸஸஹஸ்ஸசக்கவாளதே³வதாஹி ஏகதோ ஸன்னிபதிதாஹி உபஸங்கமித்வா –
Kathaṃ tathā gatoti tathāgato? Yā sā bhagavato abhijāti abhisambodhi dhammavinayapaññāpanā anupādisesanibbānadhātu, sā tathā. Kiṃ vuttaṃ hoti? Yadatthaṃ lokanāthena abhisambodhi patthitā pavattitā ca, tadatthassa ekantasiddhiyā avisaṃvādanato aviparītatthavuttiyā tathā avitathā anaññathā. Tathā hi ayaṃ bhagavā bodhisattabhūto samatiṃsapāramiparipūraṇādikaṃ vuttappabhedaṃ sabbaṃ buddhattahetuṃ sampādetvā tusitapure ṭhitova buddhakolāhalaṃ sutvā dasasahassacakkavāḷadevatāhi ekato sannipatitāhi upasaṅkamitvā –
‘‘காலோ தே³வ மஹாவீர, உப்பஜ்ஜ மாதுகுச்சி²யங்;
‘‘Kālo deva mahāvīra, uppajja mātukucchiyaṃ;
ஸதே³வகங் தாரயந்தோ, பு³ஜ்ஜ²ஸ்ஸு அமதங் பத³’’ந்தி. (பு³॰ வங்॰ 1.67) –
Sadevakaṃ tārayanto, bujjhassu amataṃ pada’’nti. (bu. vaṃ. 1.67) –
ஆயாசிதோ உப்பன்னபுப்³ப³னிமித்தோ பஞ்ச மஹாவிலோகனானி விலோகெத்வா ‘‘இதா³னாஹங் மனுஸ்ஸயோனியங் உப்பஜ்ஜித்வா அபி⁴ஸம்பு³ஜ்ஜி²ஸ்ஸாமீ’’தி ஆஸாள்ஹிபுண்ணமாய ஸக்யராஜகுலே மஹாமாயாய தே³வியா குச்சி²ம்ஹி படிஸந்தி⁴ங் க³ஹெத்வா த³ஸ மாஸே தே³வமனுஸ்ஸேஹி மஹதா பரிஹாரேன பரிஹரியமானோ விஸாக²புண்ணமாய பச்சூஸஸமயே அபி⁴ஜாதிங் பாபுணி.
Āyācito uppannapubbanimitto pañca mahāvilokanāni viloketvā ‘‘idānāhaṃ manussayoniyaṃ uppajjitvā abhisambujjhissāmī’’ti āsāḷhipuṇṇamāya sakyarājakule mahāmāyāya deviyā kucchimhi paṭisandhiṃ gahetvā dasa māse devamanussehi mahatā parihārena parihariyamāno visākhapuṇṇamāya paccūsasamaye abhijātiṃ pāpuṇi.
அபி⁴ஜாதிக்க²ணே பனஸ்ஸ படிஸந்தி⁴க்³க³ஹணக்க²ணே விய த்³வத்திங்ஸபுப்³ப³னிமித்தானி பாதுரஹேஸுங். அயஞ்ஹி த³ஸஸஹஸ்ஸீ லோகதா⁴து கம்பி ஸங்கம்பி ஸம்பகம்பி ஸம்பவேதி⁴, த³ஸஸு சக்கவாளஸஹஸ்ஸேஸு அப்பமாணோ ஓபா⁴ஸோ ப²ரி, தஸ்ஸ தங் ஸிரிங் த³ட்டு²காமா விய ஜச்சந்தா⁴ சக்கூ²னி படிலபி⁴ங்ஸு, ப³தி⁴ரா ஸத்³த³ங் ஸுணிங்ஸு. மூகா³ ஸமாலபிங்ஸு, கு²ஜ்ஜா உஜுக³த்தா அஹேஸுங், பங்கு³லா பத³ஸா க³மனங் படிலபி⁴ங்ஸு, ப³ந்த⁴னக³தா ஸப்³ப³ஸத்தா அந்து³ப³ந்த⁴னாதீ³ஹி முச்சிங்ஸு, ஸப்³ப³னிரயேஸு அக்³கி³ நிப்³பா³யி, பெத்திவிஸயே கு²ப்பிபாஸா வூபஸமி, திரச்சா²னானங் ப⁴யங் நாஹோஸி, ஸப்³ப³ஸத்தானங் ரோகோ³ வூபஸமி, ஸப்³ப³ஸத்தா பியங்வதா³ அஹேஸுங், மது⁴ரேனாகாரேன அஸ்ஸா ஹஸிங்ஸு, வாரணா க³ஜ்ஜிங்ஸு, ஸப்³ப³தூரியானி ஸகங் ஸகங் நின்னாத³ங் முஞ்சிங்ஸு, அக⁴ட்டிதானி ஏவ மனுஸ்ஸானங் ஹத்தூ²பகா³தீ³னி ஆப⁴ரணானி மது⁴ரேனாகாரேன ரவிங்ஸு, ஸப்³ப³தி³ஸா விப்பஸன்னா அஹேஸுங், ஸத்தானங் ஸுக²ங் உப்பாத³யமானோ முது³ஸீதலவாதோ வாயி, அகாலமேகோ⁴ வஸ்ஸி, பத²விதோபி உத³கங் உப்³பி⁴ஜ்ஜித்வா விஸ்ஸந்தி³, பக்கி²னோ ஆகாஸக³மனங் விஜஹிங்ஸு, நதி³யோ அஸந்த³மானா அட்ட²ங்ஸு, மஹாஸமுத்³தே³ மது⁴ரங் உத³கங் அஹோஸி, உபக்கிலேஸவிமுத்தே ஸூரியே தி³ஸ்ஸமானே ஏவ ஆகாஸக³தா ஸப்³பா³ ஜோதியோ ஜலிங்ஸு , ட²பெத்வா அரூபாவசரே தே³வே அவஸேஸா ஸப்³பே³ தே³வா ஸப்³பே³பி நேரயிகா தி³ஸ்ஸமானரூபா அஹேஸுங், தருகுட்டகவாடஸேலாத³யோ அனாவரணபூ⁴தா அஹேஸுங், ஸத்தானங் சுதூபபாதா நாஹேஸுங், ஸப்³ப³ங் அனிட்ட²க³ந்த⁴ங் அபி⁴ப⁴வித்வா தி³ப்³ப³க³ந்தோ⁴ வாயி, ஸப்³பே³ ப²லூபகா³ ருக்கா² ப²லத⁴ரா ஸம்பஜ்ஜிங்ஸு, மஹாஸமுத்³தோ³ ஸப்³ப³த்த²கமேவ பஞ்சவண்ணேஹி பது³மேஹி ஸஞ்ச²ன்னதலோ அஹோஸி, த²லஜஜலஜாதீ³னி ஸப்³ப³புப்பா²னி புப்பி²ங்ஸு, ருக்கா²னங் க²ந்தே⁴ஸு க²ந்த⁴பது³மானி, ஸாகா²ஸு ஸாக²பது³மானி, லதாஸு லதாபது³மானி புப்பி²ங்ஸு, மஹீதலே ஸிலாதலானி பி⁴ந்தி³த்வா உபரூபரி ஸத்த ஸத்த ஹுத்வா த³ண்ட³பது³மானி நாம நிக்க²மிங்ஸு, ஆகாஸே ஓலம்ப³கபது³மானி நிப்³ப³த்திங்ஸு, ஸமந்ததோ புப்ப²வஸ்ஸங் வஸ்ஸி, ஆகாஸே தி³ப்³ப³தூரியானி வஜ்ஜிங்ஸு, ஸகலத³ஸஸஹஸ்ஸீ லோகதா⁴து வட்டெத்வா விஸ்ஸட்ட²மாலாகு³ளங் விய உப்பீளெத்வா ப³த்³த⁴மாலாகலாபோ விய அலங்கதப்படியத்தங் மாலாஸனங் விய ச ஏகமாலாமாலினீ விப்பு²ரந்தவாளபீ³ஜனீ புப்ப²தூ⁴பக³ந்த⁴பரிவாஸிதா பரமஸோப⁴க்³க³ப்பத்தா அஹோஸி, தானி ச புப்³ப³னிமித்தானி உபரி அதி⁴க³தானங் அனேகேஸங் விஸேஸாதி⁴க³மானங் நிமித்தபூ⁴தானி ஏவ அஹேஸுங். ஏவங் அனேகச்ச²ரியபாதுபா⁴வப்படிமண்டி³தா சாயங் அபி⁴ஜாதி யத³த்த²ங் அனேன அபி⁴ஸம்போ³தி⁴ பத்தி²தா, தஸ்ஸா அபி⁴ஸம்போ³தி⁴யா ஏகந்தஸித்³தி⁴யா ததா²வ அஹோஸி அவிததா² அனஞ்ஞதா².
Abhijātikkhaṇe panassa paṭisandhiggahaṇakkhaṇe viya dvattiṃsapubbanimittāni pāturahesuṃ. Ayañhi dasasahassī lokadhātu kampi saṅkampi sampakampi sampavedhi, dasasu cakkavāḷasahassesu appamāṇo obhāso phari, tassa taṃ siriṃ daṭṭhukāmā viya jaccandhā cakkhūni paṭilabhiṃsu, badhirā saddaṃ suṇiṃsu. Mūgā samālapiṃsu, khujjā ujugattā ahesuṃ, paṅgulā padasā gamanaṃ paṭilabhiṃsu, bandhanagatā sabbasattā andubandhanādīhi mucciṃsu, sabbanirayesu aggi nibbāyi, pettivisaye khuppipāsā vūpasami, tiracchānānaṃ bhayaṃ nāhosi, sabbasattānaṃ rogo vūpasami, sabbasattā piyaṃvadā ahesuṃ, madhurenākārena assā hasiṃsu, vāraṇā gajjiṃsu, sabbatūriyāni sakaṃ sakaṃ ninnādaṃ muñciṃsu, aghaṭṭitāni eva manussānaṃ hatthūpagādīni ābharaṇāni madhurenākārena raviṃsu, sabbadisā vippasannā ahesuṃ, sattānaṃ sukhaṃ uppādayamāno mudusītalavāto vāyi, akālamegho vassi, pathavitopi udakaṃ ubbhijjitvā vissandi, pakkhino ākāsagamanaṃ vijahiṃsu, nadiyo asandamānā aṭṭhaṃsu, mahāsamudde madhuraṃ udakaṃ ahosi, upakkilesavimutte sūriye dissamāne eva ākāsagatā sabbā jotiyo jaliṃsu , ṭhapetvā arūpāvacare deve avasesā sabbe devā sabbepi nerayikā dissamānarūpā ahesuṃ, tarukuṭṭakavāṭaselādayo anāvaraṇabhūtā ahesuṃ, sattānaṃ cutūpapātā nāhesuṃ, sabbaṃ aniṭṭhagandhaṃ abhibhavitvā dibbagandho vāyi, sabbe phalūpagā rukkhā phaladharā sampajjiṃsu, mahāsamuddo sabbatthakameva pañcavaṇṇehi padumehi sañchannatalo ahosi, thalajajalajādīni sabbapupphāni pupphiṃsu, rukkhānaṃ khandhesu khandhapadumāni, sākhāsu sākhapadumāni, latāsu latāpadumāni pupphiṃsu, mahītale silātalāni bhinditvā uparūpari satta satta hutvā daṇḍapadumāni nāma nikkhamiṃsu, ākāse olambakapadumāni nibbattiṃsu, samantato pupphavassaṃ vassi, ākāse dibbatūriyāni vajjiṃsu, sakaladasasahassī lokadhātu vaṭṭetvā vissaṭṭhamālāguḷaṃ viya uppīḷetvā baddhamālākalāpo viya alaṅkatappaṭiyattaṃ mālāsanaṃ viya ca ekamālāmālinī vipphurantavāḷabījanī pupphadhūpagandhaparivāsitā paramasobhaggappattā ahosi, tāni ca pubbanimittāni upari adhigatānaṃ anekesaṃ visesādhigamānaṃ nimittabhūtāni eva ahesuṃ. Evaṃ anekacchariyapātubhāvappaṭimaṇḍitā cāyaṃ abhijāti yadatthaṃ anena abhisambodhi patthitā, tassā abhisambodhiyā ekantasiddhiyā tathāva ahosi avitathā anaññathā.
ததா² யே பு³த்³த⁴வேனெய்யா போ³த⁴னெய்யப³ந்த⁴வா, தே ஸப்³பே³பி அனவஸேஸதோ ஸயமேவ ப⁴க³வதா வினீதா. யே ச ஸாவகவேனெய்யா த⁴ம்மவேனெய்யா ச, தேபி ஸாவகாதீ³ஹி வினீதா வினயங் க³ச்ச²ந்தி க³மிஸ்ஸந்தி சாதி யத³த்த²ங் ப⁴க³வதா அபி⁴ஸம்போ³தி⁴ அபி⁴பத்தி²தா, தத³த்த²ஸ்ஸ ஏகந்தஸித்³தி⁴யா அபி⁴ஸம்போ³தி⁴ ததா² அவிததா² அனஞ்ஞதா².
Tathā ye buddhaveneyyā bodhaneyyabandhavā, te sabbepi anavasesato sayameva bhagavatā vinītā. Ye ca sāvakaveneyyā dhammaveneyyā ca, tepi sāvakādīhi vinītā vinayaṃ gacchanti gamissanti cāti yadatthaṃ bhagavatā abhisambodhi abhipatthitā, tadatthassa ekantasiddhiyā abhisambodhi tathā avitathā anaññathā.
அபிச யஸ்ஸ யஸ்ஸ ஞெய்யத⁴ம்மஸ்ஸ யோ யோ ஸபா⁴வோ பு³ஜ்ஜி²தப்³போ³, ஸோ ஸோ ஹத்த²தலே ட²பிதஆமலகங் விய ஆவஜ்ஜனமத்தப்படிப³த்³தே⁴ன அத்தனோ ஞாணேன அவிபரீதங் அனவஸேஸதோ ப⁴க³வதா அபி⁴ஸம்பு³த்³தோ⁴தி ஏவம்பி அபி⁴ஸம்போ³தி⁴ ததா² அவிததா² அனஞ்ஞதா².
Apica yassa yassa ñeyyadhammassa yo yo sabhāvo bujjhitabbo, so so hatthatale ṭhapitaāmalakaṃ viya āvajjanamattappaṭibaddhena attano ñāṇena aviparītaṃ anavasesato bhagavatā abhisambuddhoti evampi abhisambodhi tathā avitathā anaññathā.
ததா² தேஸங் தேஸங் த⁴ம்மானங் ததா² ததா² தே³ஸேதப்³ப³ப்பகாரங் தேஸங் தேஸஞ்ச ஸத்தானங் ஆஸயானுஸயசரிதாதி⁴முத்திங் ஸம்மதே³வ ஓலோகெத்வா த⁴ம்மதங் அவிஜஹந்தேனேவ பஞ்ஞத்தினயவோஹாரமக்³க³ங் அனதிதா⁴வந்தேனேவ ச த⁴ம்மதங் விபா⁴வந்தேன யதா²பராத⁴ங் யதா²ஜ்ஜா²ஸயங் யதா²த⁴ம்மஞ்ச அனுஸாஸந்தேன ப⁴க³வதா வேனெய்யா வினீதா அரியபூ⁴மிங் ஸம்பாபிதாதி த⁴ம்மவினயபஞ்ஞாபனாபிஸ்ஸ தத³த்த²ஸித்³தி⁴யா யதா²பூ⁴தவுத்தியா ச ததா² அவிததா² அனஞ்ஞதா².
Tathā tesaṃ tesaṃ dhammānaṃ tathā tathā desetabbappakāraṃ tesaṃ tesañca sattānaṃ āsayānusayacaritādhimuttiṃ sammadeva oloketvā dhammataṃ avijahanteneva paññattinayavohāramaggaṃ anatidhāvanteneva ca dhammataṃ vibhāvantena yathāparādhaṃ yathājjhāsayaṃ yathādhammañca anusāsantena bhagavatā veneyyā vinītā ariyabhūmiṃ sampāpitāti dhammavinayapaññāpanāpissa tadatthasiddhiyā yathābhūtavuttiyā ca tathā avitathā anaññathā.
ததா² யா ஸா ப⁴க³வதா அனுப்பத்தா பத²வியாதி³ப²ஸ்ஸவேத³னாதி³ரூபாரூபஸபா⁴வவினிமுத்தா லுஜ்ஜனபா⁴வாபா⁴வதோ லோகஸபா⁴வாதீதா தமஸா விஸங்ஸட்ட²த்தா கேனசி அனோபா⁴ஸனீயா லோகஸபா⁴வாபா⁴வதோ ஏவ க³திஆதி³பா⁴வரஹிதா அப்பதிட்டா² அனாரம்மணா அமதமஹானிப்³பா³னதா⁴து க²ந்த⁴ஸங்கா²தானங் உபாதீ³னங் லேஸமத்தஸ்ஸபி அபா⁴வதோ அனுபாதி³ஸேஸாதி வுச்சதி, யங் ஸந்தா⁴ய வுத்தங் –
Tathā yā sā bhagavatā anuppattā pathaviyādiphassavedanādirūpārūpasabhāvavinimuttā lujjanabhāvābhāvato lokasabhāvātītā tamasā visaṃsaṭṭhattā kenaci anobhāsanīyā lokasabhāvābhāvato eva gatiādibhāvarahitā appatiṭṭhā anārammaṇā amatamahānibbānadhātu khandhasaṅkhātānaṃ upādīnaṃ lesamattassapi abhāvato anupādisesāti vuccati, yaṃ sandhāya vuttaṃ –
‘‘அத்தி², பி⁴க்க²வே, ததா³யதனங், யத்த² நேவ பத²வீ ந ஆபோ ந தேஜோ ந வாயோ ந ஆகாஸானஞ்சாயதனங் ந விஞ்ஞாணஞ்சாயதனங் ந ஆகிஞ்சஞ்ஞாயதனங் ந நேவஸஞ்ஞானாஸஞ்ஞாயதனங் நாயங் லோகோ ந பரோ லோகோ ந ச உபோ⁴ சந்தி³மஸூரியா, தத்ராபாஹங், பி⁴க்க²வே, நேவ ஆக³திங் வதா³மி ந க³திங் ந டி²திங் ந சுதிங் ந உபபத்திங், அப்பதிட்ட²ங் அப்பவத்தங் அனாரம்மணமேவேதங், ஏஸேவந்தோ து³க்க²ஸ்ஸா’’தி (உதா³॰ 71).
‘‘Atthi, bhikkhave, tadāyatanaṃ, yattha neva pathavī na āpo na tejo na vāyo na ākāsānañcāyatanaṃ na viññāṇañcāyatanaṃ na ākiñcaññāyatanaṃ na nevasaññānāsaññāyatanaṃ nāyaṃ loko na paro loko na ca ubho candimasūriyā, tatrāpāhaṃ, bhikkhave, neva āgatiṃ vadāmi na gatiṃ na ṭhitiṃ na cutiṃ na upapattiṃ, appatiṭṭhaṃ appavattaṃ anārammaṇamevetaṃ, esevanto dukkhassā’’ti (udā. 71).
ஸா ஸப்³பே³ஸம்பி உபாதா³னக்க²ந்தா⁴னங் அத்த²ங்க³மோ, ஸப்³ப³ஸங்கா²ரானங் ஸமதோ², ஸப்³பூ³பதீ⁴னங் படினிஸ்ஸக்³கோ³, ஸப்³ப³து³க்கா²னங் வூபஸமோ, ஸப்³பா³லயானங் ஸமுக்³கா⁴தோ, ஸப்³ப³வட்டானங் உபச்சே²தோ³, அச்சந்தஸந்திலக்க²ணோதி யதா²வுத்தஸபா⁴வஸ்ஸ கதா³சிபி அவிஸங்வாத³னதோ ததா² அவிததா² அனஞ்ஞதா². ஏவமேதா அபி⁴ஜாதிஆதி³கா ததா² க³தோ உபக³தோ அதி⁴க³தோ படிபன்னோ பத்தோதி ததா²க³தோ. ஏவங் ப⁴க³வா ததா² க³தோதி ததா²க³தோ.
Sā sabbesampi upādānakkhandhānaṃ atthaṅgamo, sabbasaṅkhārānaṃ samatho, sabbūpadhīnaṃ paṭinissaggo, sabbadukkhānaṃ vūpasamo, sabbālayānaṃ samugghāto, sabbavaṭṭānaṃ upacchedo, accantasantilakkhaṇoti yathāvuttasabhāvassa kadācipi avisaṃvādanato tathā avitathā anaññathā. Evametā abhijātiādikā tathā gato upagato adhigato paṭipanno pattoti tathāgato. Evaṃ bhagavā tathā gatoti tathāgato.
கத²ங் ததா²விதோ⁴தி ததா²க³தோ? யதா²விதா⁴ புரிமகா ஸம்மாஸம்பு³த்³தா⁴, அயம்பி ப⁴க³வா ததா²விதோ⁴. கிங் வுத்தங் ஹோதி? யதா²விதா⁴ தே ப⁴க³வந்தோ மக்³க³ஸீலேன ப²லஸீலேன ஸப்³பே³னபி லோகியலோகுத்தரஸீலேன, மக்³க³ஸமாதி⁴னா ப²லஸமாதி⁴னா ஸப்³பே³னபி லோகியலோகுத்தரஸமாதி⁴னா, மக்³க³பஞ்ஞாய ப²லபஞ்ஞாய ஸப்³பா³யபி லோகியலோகுத்தரபஞ்ஞாய, தே³வஸிகங் வலஞ்ஜிதப்³பே³ஹி சதுவீஸதிகோடிஸதஸஹஸ்ஸஸமாபத்திவிஹாரேஹி, தத³ங்க³விமுத்தியா, விக்க²ம்ப⁴னவிமுத்தியா, ஸமுச்சே²த³விமுத்தியா, படிப்பஸ்ஸத்³தி⁴விமுத்தியா, நிஸ்ஸரணவிமுத்தியாதி ஸங்கே²பதோ. வித்தா²ரதோ பன அனந்தாபரிமாணபே⁴தே³ஹி அசிந்தெய்யானுபா⁴வேஹி ஸகலஸப்³ப³ஞ்ஞுகு³ணேஹி, அயம்பி அம்ஹாகங் ப⁴க³வா ததா²விதோ⁴. ஸப்³பே³ஸஞ்ஹி ஸம்மாஸம்பு³த்³தா⁴னங் ஆயுவேமத்தங், ஸரீரப்பமாணவேமத்தங், குலவேமத்தங், து³க்கரசரியாவேமத்தங், ரஸ்மிவேமத்தந்தி, இமேஹி பஞ்சஹி வேமத்தேஹி ஸியா வேமத்தங், ந பன ஸீலவிஸுத்³தி⁴யாதீ³ஸு விஸுத்³தீ⁴ஸு ஸமத²விபஸ்ஸனாபடிபத்தியங் அத்தனா படிலத்³த⁴கு³ணேஸு ச கிஞ்சி நானாகரணங் அத்தி². அத² கோ² மஜ்ஜே² பி⁴ன்னஸுவண்ணங் விய அஞ்ஞமஞ்ஞங் நிப்³பி³ஸேஸா தே பு³த்³தா⁴ ப⁴க³வந்தோ. தஸ்மா யதா²விதா⁴ புரிமகா ஸம்மாஸம்பு³த்³தா⁴, அயம்பி ப⁴க³வா ததா²விதோ⁴. ஏவங் ததா²விதோ⁴தி ததா²க³தோ. வித⁴த்தோ² செத்த² க³தஸத்³தோ³, ததா² ஹி லோகியா வித⁴யுத்தக³தஸத்³தே³ பகாரத்தே² வத³ந்தி.
Kathaṃ tathāvidhoti tathāgato? Yathāvidhā purimakā sammāsambuddhā, ayampi bhagavā tathāvidho. Kiṃ vuttaṃ hoti? Yathāvidhā te bhagavanto maggasīlena phalasīlena sabbenapi lokiyalokuttarasīlena, maggasamādhinā phalasamādhinā sabbenapi lokiyalokuttarasamādhinā, maggapaññāya phalapaññāya sabbāyapi lokiyalokuttarapaññāya, devasikaṃ valañjitabbehi catuvīsatikoṭisatasahassasamāpattivihārehi, tadaṅgavimuttiyā, vikkhambhanavimuttiyā, samucchedavimuttiyā, paṭippassaddhivimuttiyā, nissaraṇavimuttiyāti saṅkhepato. Vitthārato pana anantāparimāṇabhedehi acinteyyānubhāvehi sakalasabbaññuguṇehi, ayampi amhākaṃ bhagavā tathāvidho. Sabbesañhi sammāsambuddhānaṃ āyuvemattaṃ, sarīrappamāṇavemattaṃ, kulavemattaṃ, dukkaracariyāvemattaṃ, rasmivemattanti, imehi pañcahi vemattehi siyā vemattaṃ, na pana sīlavisuddhiyādīsu visuddhīsu samathavipassanāpaṭipattiyaṃ attanā paṭiladdhaguṇesu ca kiñci nānākaraṇaṃ atthi. Atha kho majjhe bhinnasuvaṇṇaṃ viya aññamaññaṃ nibbisesā te buddhā bhagavanto. Tasmā yathāvidhā purimakā sammāsambuddhā, ayampi bhagavā tathāvidho. Evaṃ tathāvidhoti tathāgato. Vidhattho cettha gatasaddo, tathā hi lokiyā vidhayuttagatasadde pakāratthe vadanti.
கத²ங் ததா² பவத்திதோதி ததா²க³தோ? அனஞ்ஞஸாதா⁴ரணேன இத்³தா⁴னுபா⁴வேன ஸமன்னாக³தத்தா அத்த²ப்படிஸம்பி⁴தா³தீ³னங் உக்கங்ஸபாரமிப்பத்தியா அனாவரணஞாணப்படிலாபே⁴ன ச ப⁴க³வதோ காயப்பவத்தியாதீ³னங் கத்த²சி படிகா⁴தாபா⁴வதோ யதா² ருசி ததா² க³தங் க³தி க³மனங் காயவசீசித்தப்பவத்தி ஏதஸ்ஸாதி ததா²க³தோ. ஏவங் ததா² பவத்திதோதி ததா²க³தோ.
Kathaṃ tathā pavattitoti tathāgato? Anaññasādhāraṇena iddhānubhāvena samannāgatattā atthappaṭisambhidādīnaṃ ukkaṃsapāramippattiyā anāvaraṇañāṇappaṭilābhena ca bhagavato kāyappavattiyādīnaṃ katthaci paṭighātābhāvato yathā ruci tathā gataṃ gati gamanaṃ kāyavacīcittappavatti etassāti tathāgato. Evaṃ tathā pavattitoti tathāgato.
கத²ங் ததே²ஹி அக³தோதி ததா²க³தோ? போ³தி⁴ஸம்பா⁴ரஸம்ப⁴ரணே தப்படிபக்க²ப்பவத்திஸங்கா²தங் நத்தி² ஏதஸ்ஸ க³தந்தி அக³தோ. ஸோ பனஸ்ஸ அக³தபா⁴வோ மச்சே²ரதா³னபாரமிஆதீ³ஸு அவிபரீதங் ஆதீ³னவானிஸங்ஸபச்சவெக்க²ணாதி³னயப்பவத்தேஹி ஞாணேஹீதி ததே²ஹி ஞாணேஹி அக³தோதி ததா²க³தோ.
Kathaṃ tathehi agatoti tathāgato? Bodhisambhārasambharaṇe tappaṭipakkhappavattisaṅkhātaṃ natthi etassa gatanti agato. So panassa agatabhāvo maccheradānapāramiādīsu aviparītaṃ ādīnavānisaṃsapaccavekkhaṇādinayappavattehi ñāṇehīti tathehi ñāṇehi agatoti tathāgato.
அத² வா கிலேஸாபி⁴ஸங்கா²ரப்பவத்திஸங்கா²தங் க²ந்த⁴ப்பவத்திஸங்கா²தமேவ வா பஞ்சஸுபி க³தீஸு க³தங் க³மனங் ஏதஸ்ஸ நத்தீ²தி அக³தோ. ஸஉபாதி³ஸேஸஅனுபாதி³ஸேஸனிப்³பா³னப்பத்தியா ஸ்வாயமஸ்ஸ அக³தபா⁴வோ ததே²ஹி அரியமக்³க³ஞாணேஹீதி ஏவம்பி ப⁴க³வா ததே²ஹி அக³தோதி ததா²க³தோ.
Atha vā kilesābhisaṅkhārappavattisaṅkhātaṃ khandhappavattisaṅkhātameva vā pañcasupi gatīsu gataṃ gamanaṃ etassa natthīti agato. Saupādisesaanupādisesanibbānappattiyā svāyamassa agatabhāvo tathehi ariyamaggañāṇehīti evampi bhagavā tathehi agatoti tathāgato.
கத²ங் ததா² க³தபா⁴வேன ததா²க³தோ? ததா² க³தபா⁴வேனாதி ச ததா²க³தஸ்ஸ ஸப்³பா⁴வேன அத்தி²தாயாதி அத்தோ². கோ பனேஸ ததா²க³தோ, யஸ்ஸ அத்தி²தாய ப⁴க³வா ததா²க³தோதி வுச்சதீதி? ஸத்³த⁴ம்மோ. ஸத்³த⁴ம்மோ ஹி அரியமக்³கோ³ தாவ யதா² யுக³னத்³த⁴ஸமத²விபஸ்ஸனாப³லேன அனவஸேஸதோ கிலேஸபக்க²ங் ஸமூஹனந்தேன ஸமுச்சே²த³ப்பஹானவஸேன க³ந்தப்³ப³ங் , ததா² க³தோ. ப²லத⁴ம்மோ யதா² அத்தனோ மக்³கா³னுரூபங் படிப்பஸ்ஸத்³தி⁴பஹானவஸேன க³ந்தப்³ப³ங், ததா² க³தோ பவத்தோ. நிப்³பா³னத⁴ம்மோ பன யதா² க³தோ பஞ்ஞாய படிவித்³தோ⁴ ஸகலவட்டது³க்க²வூபஸமாய ஸம்பஜ்ஜதி, பு³த்³தா⁴தீ³ஹி ததா² க³தோ ஸச்சி²கதோதி ததா²க³தோ. பரியத்தித⁴ம்மோபி யதா² புரிமபு³த்³தே⁴ஹி ஸுத்தகெ³ய்யாதி³வஸேன பவத்திஆதி³ப்பகாஸனவஸேன ச வேனெய்யானங் ஆஸயாதி³அனுரூபங் பவத்திதோ, அம்ஹாகம்பி ப⁴க³வதா ததா² க³தோ க³தி³தோ பவத்திதோதி வா ததா²க³தோ. யதா² ப⁴க³வதா தே³ஸிதோ, ததா² ப⁴க³வதோ ஸாவகேஹி க³தோ அவக³தோதி ததா²க³தோ. ஏவங் ஸப்³போ³பி ஸத்³த⁴ம்மோ ததா²க³தோ. தேனாஹ ஸக்கோ தே³வானமிந்தோ³ – ‘‘ததா²க³தங் தே³வமனுஸ்ஸபூஜிதங், த⁴ம்மங் நமஸ்ஸாம ஸுவத்தி² ஹோதூ’’தி (கு²॰ பா॰ 6.17; ஸு॰ நி॰ 240). ஸ்வாஸ்ஸ அத்தீ²தி ப⁴க³வா ததா²க³தோ.
Kathaṃ tathā gatabhāvena tathāgato? Tathā gatabhāvenāti ca tathāgatassa sabbhāvena atthitāyāti attho. Ko panesa tathāgato, yassa atthitāya bhagavā tathāgatoti vuccatīti? Saddhammo. Saddhammo hi ariyamaggo tāva yathā yuganaddhasamathavipassanābalena anavasesato kilesapakkhaṃ samūhanantena samucchedappahānavasena gantabbaṃ , tathā gato. Phaladhammo yathā attano maggānurūpaṃ paṭippassaddhipahānavasena gantabbaṃ, tathā gato pavatto. Nibbānadhammo pana yathā gato paññāya paṭividdho sakalavaṭṭadukkhavūpasamāya sampajjati, buddhādīhi tathā gato sacchikatoti tathāgato. Pariyattidhammopi yathā purimabuddhehi suttageyyādivasena pavattiādippakāsanavasena ca veneyyānaṃ āsayādianurūpaṃ pavattito, amhākampi bhagavatā tathā gato gadito pavattitoti vā tathāgato. Yathā bhagavatā desito, tathā bhagavato sāvakehi gato avagatoti tathāgato. Evaṃ sabbopi saddhammo tathāgato. Tenāha sakko devānamindo – ‘‘tathāgataṃ devamanussapūjitaṃ, dhammaṃ namassāma suvatthi hotū’’ti (khu. pā. 6.17; su. ni. 240). Svāssa atthīti bhagavā tathāgato.
யதா² ச த⁴ம்மோ, ஏவங் அரியஸங்கோ⁴பி யதா² அத்தஹிதாய பரஹிதாய ச படிபன்னேஹி ஸுவிஸுத்³த⁴ங் புப்³ப³பா⁴க³ஸமத²விபஸ்ஸனாபடிபத³ங் புரக்க²த்வா தேன தேன மக்³கே³ன க³ந்தப்³ப³ங், தங் தங் ததா² க³தோதி ததா²க³தோ. யதா² வா ப⁴க³வதா ஸச்சபடிச்சஸமுப்பாதா³த³யோ தே³ஸிதா, ததா²வ பு³த்³த⁴த்தா ததா² க³த³னதோ ச ததா²க³தோ. தேனாஹ ஸக்கோ தே³வராஜா – ‘‘ததா²க³தங் தே³வமனுஸ்ஸபூஜிதங், ஸங்க⁴ங் நமஸ்ஸாம ஸுவத்தி² ஹோதூ’’தி. ஸ்வாஸ்ஸ ஸாவகபூ⁴தோ அத்தீ²தி ப⁴க³வா ததா²க³தோ. ஏவங் ததா²க³தபா⁴வேன ததா²க³தோதி.
Yathā ca dhammo, evaṃ ariyasaṅghopi yathā attahitāya parahitāya ca paṭipannehi suvisuddhaṃ pubbabhāgasamathavipassanāpaṭipadaṃ purakkhatvā tena tena maggena gantabbaṃ, taṃ taṃ tathā gatoti tathāgato. Yathā vā bhagavatā saccapaṭiccasamuppādādayo desitā, tathāva buddhattā tathā gadanato ca tathāgato. Tenāha sakko devarājā – ‘‘tathāgataṃ devamanussapūjitaṃ, saṅghaṃ namassāma suvatthi hotū’’ti. Svāssa sāvakabhūto atthīti bhagavā tathāgato. Evaṃ tathāgatabhāvena tathāgatoti.
இத³ம்பி ச ததா²க³தஸ்ஸ ததா²க³தபா⁴வதீ³பனே முக²மத்தகமேவ, ஸப்³பா³காரேன பன ததா²க³தோவ ததா²க³தஸ்ஸ ததா²க³தபா⁴வங் வண்ணெய்ய. இத³ஞ்ஹி ததா²க³தபத³ங் மஹத்த²ங் மஹாக³திகங் மஹாவிஸயங், தஸ்ஸ அப்பமாத³பத³ஸ்ஸ விய தேபிடகம்பி பு³த்³த⁴வசனங் யுத்திதோ அத்த²பா⁴வேன ஆஹரந்தோ ‘‘அதித்தே²ன த⁴ம்மகதி²கோ பக்க²ந்தோ³’’தி ந வத்தப்³போ³தி.
Idampi ca tathāgatassa tathāgatabhāvadīpane mukhamattakameva, sabbākārena pana tathāgatova tathāgatassa tathāgatabhāvaṃ vaṇṇeyya. Idañhi tathāgatapadaṃ mahatthaṃ mahāgatikaṃ mahāvisayaṃ, tassa appamādapadassa viya tepiṭakampi buddhavacanaṃ yuttito atthabhāvena āharanto ‘‘atitthena dhammakathiko pakkhando’’ti na vattabboti.
தத்தே²தங் வுச்சதி –
Tatthetaṃ vuccati –
‘‘யதே²வ லோகே புரிமா மஹேஸினோ,
‘‘Yatheva loke purimā mahesino,
ஸப்³ப³ஞ்ஞுபா⁴வங் முனயோ இதா⁴க³தா;
Sabbaññubhāvaṃ munayo idhāgatā;
ததா² அயங் ஸக்யமுனீபி ஆக³தோ,
Tathā ayaṃ sakyamunīpi āgato,
ததா²க³தோ வுச்சதி தேன சக்கு²மா.
Tathāgato vuccati tena cakkhumā.
‘‘பஹாய காமாதி³மலே அஸேஸதோ,
‘‘Pahāya kāmādimale asesato,
ஸமாதி⁴ஞாணேஹி யதா² க³தா ஜினா;
Samādhiñāṇehi yathā gatā jinā;
புராதனா ஸக்யமுனீ ஜுதிந்த⁴ரோ,
Purātanā sakyamunī jutindharo,
ததா² க³தோ தேன ததா²க³தோ மதோ.
Tathā gato tena tathāgato mato.
‘‘தத²ஞ்ச தா⁴தாயதனாதி³லக்க²ணங்,
‘‘Tathañca dhātāyatanādilakkhaṇaṃ,
ஸபா⁴வஸாமஞ்ஞவிபா⁴க³பே⁴த³தோ;
Sabhāvasāmaññavibhāgabhedato;
ஸயம்பு⁴ஞாணேன ஜினோயமாக³தோ,
Sayambhuñāṇena jinoyamāgato,
ததா²க³தோ வுச்சதி ஸக்யபுங்க³வோ.
Tathāgato vuccati sakyapuṅgavo.
‘‘ததா²னி ஸச்சானி ஸமந்தசக்கு²னா,
‘‘Tathāni saccāni samantacakkhunā,
ததா² இத³ப்பச்சயதா ச ஸப்³ப³ஸோ;
Tathā idappaccayatā ca sabbaso;
அனஞ்ஞனெய்யா நயதோ விபா⁴விதா,
Anaññaneyyā nayato vibhāvitā,
ததா² க³தோ தேன ஜினோ ததா²க³தோ.
Tathā gato tena jino tathāgato.
‘‘அனேகபே⁴தா³ஸுபி லோகதா⁴துஸு,
‘‘Anekabhedāsupi lokadhātusu,
ஜினஸ்ஸ ரூபாயதனாதி³கோ³சரே;
Jinassa rūpāyatanādigocare;
விசித்தபே⁴தே³ தத²மேவ த³ஸ்ஸனங்,
Vicittabhede tathameva dassanaṃ,
ததா²க³தோ தேன ஸமந்தலோசனோ.
Tathāgato tena samantalocano.
‘‘யதோ ச த⁴ம்மங் தத²மேவ பா⁴ஸதி,
‘‘Yato ca dhammaṃ tathameva bhāsati,
கரோதி வாசாய நுரூபமத்தனோ;
Karoti vācāya nurūpamattano;
கு³ணேஹி லோகங் அபி⁴பு⁴ய்யிரீயதி,
Guṇehi lokaṃ abhibhuyyirīyati,
ததா²க³தோ தேனபி லோகனாயகோ.
Tathāgato tenapi lokanāyako.
‘‘ததா² பரிஞ்ஞாய ததா²ய ஸப்³ப³ஸோ,
‘‘Tathā pariññāya tathāya sabbaso,
அவேதி³ லோகங் பப⁴வங் அதிக்கமி;
Avedi lokaṃ pabhavaṃ atikkami;
க³தோ ச பச்சக்க²கிரியாய நிப்³பு³திங்,
Gato ca paccakkhakiriyāya nibbutiṃ,
அரீயமக்³க³ஞ்ச க³தோ ததா²க³தோ.
Arīyamaggañca gato tathāgato.
‘‘ததா² படிஞ்ஞாய ததா²ய ஸப்³ப³ஸோ,
‘‘Tathā paṭiññāya tathāya sabbaso,
ஹிதாய லோகஸ்ஸ யதோயமாக³தோ;
Hitāya lokassa yatoyamāgato;
ததா²ய நாதோ² கருணாய ஸப்³ப³தா³,
Tathāya nātho karuṇāya sabbadā,
க³தோ ச தேனாபி ஜினோ ததா²க³தோ.
Gato ca tenāpi jino tathāgato.
‘‘ததா²னி ஞாணானி யதோயமாக³தோ,
‘‘Tathāni ñāṇāni yatoyamāgato,
யதா²ஸபா⁴வங் விஸயாவபோ³த⁴தோ;
Yathāsabhāvaṃ visayāvabodhato;
ததா²பி⁴ஜாதிப்பபு⁴தீ ததா²க³தோ,
Tathābhijātippabhutī tathāgato,
தத³த்த²ஸம்பாத³னதோ ததா²க³தோ.
Tadatthasampādanato tathāgato.
‘‘யதா²விதா⁴ தே புரிமா மஹேஸினோ,
‘‘Yathāvidhā te purimā mahesino,
ததா²விதோ⁴யம்பி ததா² யதா²ருசி;
Tathāvidhoyampi tathā yathāruci;
பவத்தவாசா தனுசித்தபா⁴வதோ,
Pavattavācā tanucittabhāvato,
ததா²க³தோ வுச்சதி அக்³க³புக்³க³லோ.
Tathāgato vuccati aggapuggalo.
‘‘ஸம்போ³தி⁴ஸம்பா⁴ரவிபக்க²தோ புரே,
‘‘Sambodhisambhāravipakkhato pure,
க³தங் ந ஸங்ஸாரக³தம்பி தஸ்ஸ வா;
Gataṃ na saṃsāragatampi tassa vā;
ந சத்தி² நாத²ஸ்ஸ ப⁴வந்தத³ஸ்ஸினோ,
Na catthi nāthassa bhavantadassino,
ததே²ஹி தஸ்மா அக³தோ ததா²க³தோ.
Tathehi tasmā agato tathāgato.
‘‘ததா²க³தோ த⁴ம்மவரோ மஹேஸினா,
‘‘Tathāgato dhammavaro mahesinā,
யதா² பஹாதப்³ப³மலங் பஹீயதி;
Yathā pahātabbamalaṃ pahīyati;
ததா²க³தோ அரியக³ணோபி ஸத்து²னோ,
Tathāgato ariyagaṇopi satthuno,
ததா²க³தோ தேன ஸமங்கி³பா⁴வதோ’’தி.
Tathāgato tena samaṅgibhāvato’’ti.
மஹித்³தி⁴கதாதி பரமேன சித்தவஸீபா⁴வேன ச இத்³தி⁴வித⁴யோகே³ன த⁴ம்மானுபா⁴வஞ்ஞத²த்தனிப்பா²த³னஸமத்த²தாஸங்கா²தாய மஹதியா இத்³தி⁴யா ஸமன்னாக³மோ மஹித்³தி⁴கதா. சிரகாலஸம்பூ⁴தேன ஸுவிதூ³ரப்படிபக்கே²ன இச்சி²தத்த²னிப்ப²த்திஹேதுபூ⁴தேன மஹாஜுதிகேன புஞ்ஞதேஜேன ஸமன்னாக³மோ மஹானுபா⁴வதா. யத்ராதி அச்ச²ரியபஸங்ஸாகோதுஹலஹாஸபஸாதி³கோ பச்சத்தத்தே² நிபாதோ. தேன யுத்தத்தா விஜாயிஸ்ஸதீதி அனாக³தகாலவசனங், அத்தோ² பன அதீதகாலோயேவ. அயஞ்ஹெத்த² அத்தோ² – யா ஹி நாம அயங் ஸுப்பவாஸா ததா² து³க்க²னிமுக்³கா³ கிச்சா²பன்னா ப⁴க³வதோ வசனஸமகாலமேவ ஸுகி²னீ அரோகா³ அரோக³ங் புத்தங் விஜாயீதி. அத்தமனோதி ஸகமனோ, ப⁴க³வதி பஸாதே³ன கிலேஸரஹிதசித்தோதி அத்தோ². கிலேஸபரியுட்டி²தஞ்ஹி சித்தங் வஸே அவத்தனதோ அத்தமனோதி ந ஸக்கா வத்துந்தி. அத்தமனோதி வா பீதிஸோமனஸ்ஸேஹி க³ஹிதமனோ. பமுதி³தோதி பாமோஜ்ஜேன யுத்தோ. பீதிஸோமனஸ்ஸஜாதோதி ஜாதப³லவபீதிஸோமனஸ்ஸோ. அதா²தி பச்சா², ததோ கதிபாஹஸ்ஸ அச்சயேன. ஸத்தப⁴த்தானீதி ஸத்தஸு தி³வஸேஸு தா³தப்³ப³ப⁴த்தானி. ஸ்வாதனாயாதி ஸ்வாதனபுஞ்ஞத்த²ங், யங் ஸ்வே பு³த்³த⁴ப்பமுக²ஸ்ஸ ஸங்க⁴ஸ்ஸ தா³னவஸேன பயிருபாஸனவஸேன ச ப⁴விஸ்ஸதி புஞ்ஞங் தத³த்த²ங்.
Mahiddhikatāti paramena cittavasībhāvena ca iddhividhayogena dhammānubhāvaññathattanipphādanasamatthatāsaṅkhātāya mahatiyā iddhiyā samannāgamo mahiddhikatā. Cirakālasambhūtena suvidūrappaṭipakkhena icchitatthanipphattihetubhūtena mahājutikena puññatejena samannāgamo mahānubhāvatā. Yatrāti acchariyapasaṃsākotuhalahāsapasādiko paccattatthe nipāto. Tena yuttattā vijāyissatīti anāgatakālavacanaṃ, attho pana atītakāloyeva. Ayañhettha attho – yā hi nāma ayaṃ suppavāsā tathā dukkhanimuggā kicchāpannā bhagavato vacanasamakālameva sukhinī arogā arogaṃ puttaṃ vijāyīti. Attamanoti sakamano, bhagavati pasādena kilesarahitacittoti attho. Kilesapariyuṭṭhitañhi cittaṃ vase avattanato attamanoti na sakkā vattunti. Attamanoti vā pītisomanassehi gahitamano. Pamuditoti pāmojjena yutto. Pītisomanassajātoti jātabalavapītisomanasso. Athāti pacchā, tato katipāhassa accayena. Sattabhattānīti sattasu divasesu dātabbabhattāni. Svātanāyāti svātanapuññatthaṃ, yaṃ sve buddhappamukhassa saṅghassa dānavasena payirupāsanavasena ca bhavissati puññaṃ tadatthaṃ.
அத² கோ² ப⁴க³வா ஆயஸ்மந்தங் மஹாமொக்³க³ல்லானங் ஆமந்தேஸீதி கஸ்மா ஆமந்தேஸி? ஸுப்பவாஸாய ஸாமிகஸ்ஸ பஸாத³ரக்க²ணத்த²ங். ஸுப்பவாஸா பன அசலப்பஸாதா³வ, உபாஸகஸ்ஸ பன பஸாத³ரக்க²ணங் மஹாமொக்³க³ல்லானத்தே²ரஸ்ஸ பா⁴ரோ. தேனாஹ ‘‘துய்ஹேஸோ உபட்டா²கோ’’தி. தத்த² துய்ஹேஸோதி துய்ஹங் ஏஸோ. திண்ணங் த⁴ம்மானங் பாடிபோ⁴கோ³தி மம போ⁴கா³தீ³னங் திண்ணங் த⁴ம்மானங் அஹானியா அவினாஸாய அய்யோ மஹாமொக்³க³ல்லானோ யதி³ பாடிபோ⁴கோ³ யதி³ பதிபூ⁴, இதோ ஸத்த தி³வஸே அதிக்கமித்வா மம ஸக்கா தா³னங் தா³துந்தி யதி³ அய்யேன ஞாதந்தி தீ³பேதி. தே²ரோபி தஸ்ஸ தேஸு தி³வஸேஸு போ⁴கா³னங் ஜீவிதஸ்ஸ ச அனுபத்³த³வங் பஸ்ஸித்வா ஆஹ – ‘‘த்³வின்னங் கோ² நேஸங், ஆவுஸோ, த⁴ம்மானங் பாடிபோ⁴கோ³ போ⁴கா³னஞ்ச ஜீவிதஸ்ஸ சா’’தி. ஸத்³தா⁴ பனஸ்ஸ சித்தப்படிப³த்³தா⁴தி தஸ்ஸேவ பா⁴ரங் கரொந்தோ ‘‘ஸத்³தா⁴ய பன த்வஞ்ஞேவ பாடிபோ⁴கோ³’’தி ஆஹ. அபி ச ஸோ உபாஸகோ தி³ட்ட²ஸச்சோ, தஸ்ஸ ஸத்³தா⁴ய அஞ்ஞதா²பா⁴வோ நத்தீ²தி ததா² வுத்தங். தேனேவ ச காரணேன ப⁴க³வதா ‘‘பச்சா²பி த்வங் கரிஸ்ஸஸீதி ஸஞ்ஞாபேஹீ’’தி வுத்தங். உபாஸகோபி ஸத்த²ரி தே²ரே ச கா³ரவேன ஸுப்³ப³சதாய தஸ்ஸா ச புஞ்ஞேன வட்³டி⁴ங் இச்ச²ந்தோ ‘‘கரோது ஸுப்பவாஸா கோலியதீ⁴தா ஸத்த ப⁴த்தானி, பச்சா²ஹங் கரிஸ்ஸாமீ’’தி அனுஜானி.
Atha kho bhagavā āyasmantaṃ mahāmoggallānaṃ āmantesīti kasmā āmantesi? Suppavāsāya sāmikassa pasādarakkhaṇatthaṃ. Suppavāsā pana acalappasādāva, upāsakassa pana pasādarakkhaṇaṃ mahāmoggallānattherassa bhāro. Tenāha ‘‘tuyheso upaṭṭhāko’’ti. Tattha tuyhesoti tuyhaṃ eso. Tiṇṇaṃ dhammānaṃ pāṭibhogoti mama bhogādīnaṃ tiṇṇaṃ dhammānaṃ ahāniyā avināsāya ayyo mahāmoggallāno yadi pāṭibhogo yadi patibhū, ito satta divase atikkamitvā mama sakkā dānaṃ dātunti yadi ayyena ñātanti dīpeti. Theropi tassa tesu divasesu bhogānaṃ jīvitassa ca anupaddavaṃ passitvā āha – ‘‘dvinnaṃ kho nesaṃ, āvuso, dhammānaṃ pāṭibhogo bhogānañca jīvitassa cā’’ti. Saddhā panassa cittappaṭibaddhāti tasseva bhāraṃ karonto ‘‘saddhāya pana tvaññeva pāṭibhogo’’ti āha. Api ca so upāsako diṭṭhasacco, tassa saddhāya aññathābhāvo natthīti tathā vuttaṃ. Teneva ca kāraṇena bhagavatā ‘‘pacchāpi tvaṃ karissasīti saññāpehī’’ti vuttaṃ. Upāsakopi satthari there ca gāravena subbacatāya tassā ca puññena vaḍḍhiṃ icchanto ‘‘karotu suppavāsā koliyadhītā satta bhattāni, pacchāhaṃ karissāmī’’ti anujāni.
தஞ்ச தா³ரகந்தி விஜாததி³வஸதோ பட்டா²ய ஏகாத³ஸமங் தி³வஸங் அதிக்கமித்வா ததோ பரங் ஸத்தாஹங் பு³த்³த⁴ப்பமுக²ங் பி⁴க்கு²ஸங்க⁴ங் போ⁴ஜெத்வா ஸத்தமே தி³வஸே தங் ஸத்தவஸ்ஸிகங் தா³ரகங் ப⁴க³வந்தங் பி⁴க்கு²ஸங்க⁴ஞ்ச வந்தா³பேஸி. ஸத்த மே வஸ்ஸானீதி ஸத்த மே ஸங்வச்ச²ரானி, அச்சந்தஸங்யோக³வஸேன சேதங் உபயோக³வசனங். லோஹிதகும்பி⁴யங் வுத்தா²னீதி மாதுகுச்சி²யங் அத்தனோ க³ப்³ப⁴வாஸது³க்க²ங் ஸந்தா⁴ய வத³தி. அஞ்ஞானிபி ஏவரூபானி ஸத்த புத்தானீதி ‘‘அஞ்ஞேபி ஏவரூபே ஸத்த புத்தே’’தி வத்தப்³பே³ லிங்க³விபல்லாஸவஸேன வுத்தங் ‘‘ஏவரூபானீ’’தி. ஏவங் ஸத்த வஸ்ஸானி க³ப்³ப⁴தா⁴ரணவஸேன ஸத்தாஹங் மூள்ஹக³ப்³ப⁴தாய ச மஹந்தங் து³க்க²ங் பாபெத்வா உப்பஜ்ஜனகபுத்தேதி அத்தோ². ஏதேன மாதுகா³மானங் புத்தலோலதாய புத்தலாபே⁴ன தித்தி நத்தீ²தி த³ஸ்ஸேதி.
Tañca dārakanti vijātadivasato paṭṭhāya ekādasamaṃ divasaṃ atikkamitvā tato paraṃ sattāhaṃ buddhappamukhaṃ bhikkhusaṅghaṃ bhojetvā sattame divase taṃ sattavassikaṃ dārakaṃ bhagavantaṃ bhikkhusaṅghañca vandāpesi. Satta me vassānīti satta me saṃvaccharāni, accantasaṃyogavasena cetaṃ upayogavacanaṃ. Lohitakumbhiyaṃ vutthānīti mātukucchiyaṃ attano gabbhavāsadukkhaṃ sandhāya vadati. Aññānipi evarūpāni satta puttānīti ‘‘aññepi evarūpe satta putte’’ti vattabbe liṅgavipallāsavasena vuttaṃ ‘‘evarūpānī’’ti. Evaṃ satta vassāni gabbhadhāraṇavasena sattāhaṃ mūḷhagabbhatāya ca mahantaṃ dukkhaṃ pāpetvā uppajjanakaputteti attho. Etena mātugāmānaṃ puttalolatāya puttalābhena titti natthīti dasseti.
ஏதமத்த²ங் விதி³த்வாதி ஏதங் ஸத்ததி³வஸாதி⁴கானி ஸத்த ஸங்வச்ச²ரானி க³ப்³ப⁴தா⁴ரணாதி³வஸேன பவத்தங் மஹந்தங் து³க்க²ங் ஏகபதே³ விஸரித்வா புத்தலோலதாவஸேன தாய வுத்தமத்த²ங் விதி³த்வா. இமங் உதா³னந்தி இமங் சித்தஸுக²ப்பமத்தோ விய பமத்தபுக்³க³லே இட்டா²காரேன வஞ்செத்வா தண்ஹாஸினேஹஸ்ஸ மஹானத்த²கரபா⁴வதீ³பகங் உதா³னங் உதா³னேஸி.
Etamatthaṃ viditvāti etaṃ sattadivasādhikāni satta saṃvaccharāni gabbhadhāraṇādivasena pavattaṃ mahantaṃ dukkhaṃ ekapade visaritvā puttalolatāvasena tāya vuttamatthaṃ viditvā. Imaṃ udānanti imaṃ cittasukhappamatto viya pamattapuggale iṭṭhākārena vañcetvā taṇhāsinehassa mahānatthakarabhāvadīpakaṃ udānaṃ udānesi.
தத்த² அஸாதந்தி அமது⁴ரங் அஸுந்த³ரங் அனிட்ட²ங். ஸாதரூபேனாதி இட்ட²ஸபா⁴வேன. பியரூபேனாதி பியாயிதப்³ப³பா⁴வேன. ஸுக²ஸ்ஸ ரூபேனாதி ஸுக²ஸபா⁴வேன. இத³ங் வுத்தங் ஹோதி – யஸ்மா அஸாதங் அப்பியங் து³க்க²மேவ ஸமானங் ஸகலம்பி வட்டக³தங் ஸங்கா²ரஜாதங் அப்பஹீனவிபல்லாஸத்தா அயோனிஸோமனஸிகாரேன இட்ட²ங் விய பியங் விய ஸுக²ங் விய ச ஹுத்வா உபட்ட²ஹமானங் ஸதிவிப்பவாஸேன பமத்தபுக்³க³லங் அதிவத்ததி அபி⁴ப⁴வதி அஜ்ஜொ²த்த²ரதி, தஸ்மா இமம்பி ஸுப்பவாஸங் புனபி ஸத்தக்க²த்துங் ஏவரூபங் அஸாதங் அப்பியங் து³க்க²ங் ஸாதாதி³பதிரூபகேன து³க்கே²ன புத்தஸங்கா²தபேமவத்து²ஸுகே²ன அஜ்ஜொ²த்த²ரதீதி.
Tattha asātanti amadhuraṃ asundaraṃ aniṭṭhaṃ. Sātarūpenāti iṭṭhasabhāvena. Piyarūpenāti piyāyitabbabhāvena. Sukhassa rūpenāti sukhasabhāvena. Idaṃ vuttaṃ hoti – yasmā asātaṃ appiyaṃ dukkhameva samānaṃ sakalampi vaṭṭagataṃ saṅkhārajātaṃ appahīnavipallāsattā ayonisomanasikārena iṭṭhaṃ viya piyaṃ viya sukhaṃ viya ca hutvā upaṭṭhahamānaṃ sativippavāsena pamattapuggalaṃ ativattati abhibhavati ajjhottharati, tasmā imampi suppavāsaṃ punapi sattakkhattuṃ evarūpaṃ asātaṃ appiyaṃ dukkhaṃ sātādipatirūpakena dukkhena puttasaṅkhātapemavatthusukhena ajjhottharatīti.
அட்ட²மஸுத்தவண்ணனா நிட்டி²தா.
Aṭṭhamasuttavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
திபிடக (மூல) • Tipiṭaka (Mūla) / ஸுத்தபிடக • Suttapiṭaka / கு²த்³த³கனிகாய • Khuddakanikāya / உதா³னபாளி • Udānapāḷi / 8. ஸுப்பவாஸாஸுத்தங் • 8. Suppavāsāsuttaṃ