Library / Tipiṭaka / તિપિટક • Tipiṭaka / સંયુત્તનિકાય • Saṃyuttanikāya |
૧૨. તથાગતસુત્તં
12. Tathāgatasuttaṃ
૮૪૪. તત્ર ખો ભગવા ભિક્ખૂ આમન્તેસિ – ‘‘તં કિં મઞ્ઞથ, ભિક્ખવે, કતમેસં ધમ્માનં ભાવિતત્તા બહુલીકતત્તા તથાગતો એવંમહિદ્ધિકો એવંમહાનુભાવો’’તિ? ભગવંમૂલકા નો, ભન્તે, ધમ્મા…પે॰… ‘‘ચતુન્નં ખો, ભિક્ખવે, ઇદ્ધિપાદાનં ભાવિતત્તા બહુલીકતત્તા તથાગતો એવંમહિદ્ધિકો એવંમહાનુભાવો’’.
844. Tatra kho bhagavā bhikkhū āmantesi – ‘‘taṃ kiṃ maññatha, bhikkhave, katamesaṃ dhammānaṃ bhāvitattā bahulīkatattā tathāgato evaṃmahiddhiko evaṃmahānubhāvo’’ti? Bhagavaṃmūlakā no, bhante, dhammā…pe… ‘‘catunnaṃ kho, bhikkhave, iddhipādānaṃ bhāvitattā bahulīkatattā tathāgato evaṃmahiddhiko evaṃmahānubhāvo’’.
‘‘કતમેસં ચતુન્નં? ઇધ, ભિક્ખવે, તથાગતો છન્દસમાધિપ્પધાનસઙ્ખારસમન્નાગતં ઇદ્ધિપાદં ભાવેતિ – ‘ઇતિ મે છન્દો ન ચ અતિલીનો ભવિસ્સતિ, ન ચ અતિપ્પગ્ગહિતો ભવિસ્સતિ, ન ચ અજ્ઝત્તં સંખિત્તો ભવિસ્સતિ, ન ચ બહિદ્ધા વિક્ખિત્તો ભવિસ્સતિ’. પચ્છાપુરેસઞ્ઞી ચ વિહરતિ – ‘યથા પુરે તથા પચ્છા, યથા પચ્છા તથા પુરે; યથા અધો તથા ઉદ્ધં, યથા ઉદ્ધં તથા અધો; યથા દિવા તથા રત્તિં, યથા રત્તિં તથા દિવા’. ઇતિ વિવટેન ચેતસા અપરિયોનદ્ધેન સપ્પભાસં ચિત્તં ભાવેતિ. વીરિયસમાધિ…પે॰… ચિત્તસમાધિ…પે॰… વીમંસાસમાધિપ્પધાનસઙ્ખારસમન્નાગતં ઇદ્ધિપાદં ભાવેતિ – ‘ઇતિ મે વીમંસા ન ચ અતિલીના ભવિસ્સતિ, ન ચ અતિપગ્ગહિતા ભવિસ્સતિ, ન ચ અજ્ઝત્તં સંખિત્તા ભવિસ્સતિ, ન ચ બહિદ્ધા વિક્ખિત્તા ભવિસ્સતિ’. પચ્છાપુરેસઞ્ઞી ચ વિહરતિ – ‘યથા પુરે તથા પચ્છા, યથા પચ્છા તથા પુરે; યથા અધો તથા ઉદ્ધં, યથા ઉદ્ધં તથા અધો; યથા દિવા તથા રત્તિં, યથા રત્તિં તથા દિવા’. ઇતિ વિવટેન ચેતસા અપરિયોનદ્ધેન સપ્પભાસં ચિત્તં ભાવેતિ. ઇમેસં ખો, ભિક્ખવે, ચતુન્નં ઇદ્ધિપાદાનં ભાવિતત્તા બહુલીકતત્તા તથાગતો એવંમહિદ્ધિકો એવંમહાનુભાવો.
‘‘Katamesaṃ catunnaṃ? Idha, bhikkhave, tathāgato chandasamādhippadhānasaṅkhārasamannāgataṃ iddhipādaṃ bhāveti – ‘iti me chando na ca atilīno bhavissati, na ca atippaggahito bhavissati, na ca ajjhattaṃ saṃkhitto bhavissati, na ca bahiddhā vikkhitto bhavissati’. Pacchāpuresaññī ca viharati – ‘yathā pure tathā pacchā, yathā pacchā tathā pure; yathā adho tathā uddhaṃ, yathā uddhaṃ tathā adho; yathā divā tathā rattiṃ, yathā rattiṃ tathā divā’. Iti vivaṭena cetasā apariyonaddhena sappabhāsaṃ cittaṃ bhāveti. Vīriyasamādhi…pe… cittasamādhi…pe… vīmaṃsāsamādhippadhānasaṅkhārasamannāgataṃ iddhipādaṃ bhāveti – ‘iti me vīmaṃsā na ca atilīnā bhavissati, na ca atipaggahitā bhavissati, na ca ajjhattaṃ saṃkhittā bhavissati, na ca bahiddhā vikkhittā bhavissati’. Pacchāpuresaññī ca viharati – ‘yathā pure tathā pacchā, yathā pacchā tathā pure; yathā adho tathā uddhaṃ, yathā uddhaṃ tathā adho; yathā divā tathā rattiṃ, yathā rattiṃ tathā divā’. Iti vivaṭena cetasā apariyonaddhena sappabhāsaṃ cittaṃ bhāveti. Imesaṃ kho, bhikkhave, catunnaṃ iddhipādānaṃ bhāvitattā bahulīkatattā tathāgato evaṃmahiddhiko evaṃmahānubhāvo.
‘‘ઇમેસઞ્ચ પન, ભિક્ખવે, ચતુન્નં ઇદ્ધિપાદાનં ભાવિતત્તા બહુલીકતત્તા તથાગતો અનેકવિહિતં ઇદ્ધિવિધં પચ્ચનુભોતિ – એકોપિ હુત્વા બહુધા હોતિ…પે॰… યાવ બ્રહ્મલોકાપિ કાયેન વસં વત્તેતિ. ઇમેસઞ્ચ પન, ભિક્ખવે, ચતુન્નં ઇદ્ધિપાદાનં ભાવિતત્તા બહુલીકતત્તા તથાગતો આસવાનં ખયા અનાસવં ચેતોવિમુત્તિં પઞ્ઞાવિમુત્તિં દિટ્ઠેવ ધમ્મે સયં અભિઞ્ઞા સચ્છિકત્વા ઉપસમ્પજ્જ વિહરતી’’તિ. દ્વાદસમં.
‘‘Imesañca pana, bhikkhave, catunnaṃ iddhipādānaṃ bhāvitattā bahulīkatattā tathāgato anekavihitaṃ iddhividhaṃ paccanubhoti – ekopi hutvā bahudhā hoti…pe… yāva brahmalokāpi kāyena vasaṃ vatteti. Imesañca pana, bhikkhave, catunnaṃ iddhipādānaṃ bhāvitattā bahulīkatattā tathāgato āsavānaṃ khayā anāsavaṃ cetovimuttiṃ paññāvimuttiṃ diṭṭheva dhamme sayaṃ abhiññā sacchikatvā upasampajja viharatī’’ti. Dvādasamaṃ.
(છપિ અભિઞ્ઞાયો વિત્થારેતબ્બા).
(Chapi abhiññāyo vitthāretabbā).
અયોગુળવગ્ગો તતિયો.
Ayoguḷavaggo tatiyo.
તસ્સુદ્દાનં –
Tassuddānaṃ –
મગ્ગો અયોગુળો ભિક્ખુ, સુદ્ધિકઞ્ચાપિ દ્વે ફલા;
Maggo ayoguḷo bhikkhu, suddhikañcāpi dve phalā;
દ્વે ચાનન્દા દુવે ભિક્ખૂ, મોગ્ગલ્લાનો તથાગતોતિ.
Dve cānandā duve bhikkhū, moggallāno tathāgatoti.
Related texts:
અટ્ઠકથા • Aṭṭhakathā / સુત્તપિટક (અટ્ઠકથા) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / સંયુત્તનિકાય (અટ્ઠકથા) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) / ૧૧-૧૨. મોગ્ગલ્લાનસુત્તાદિવણ્ણના • 11-12. Moggallānasuttādivaṇṇanā