Library / Tipiṭaka / તિપિટક • Tipiṭaka / ચરિયાપિટકપાળિ • Cariyāpiṭakapāḷi |
૬. તેમિયચરિયા
6. Temiyacariyā
૪૮.
48.
‘‘પુનાપરં યદા હોમિ, કાસિરાજસ્સ અત્રજો;
‘‘Punāparaṃ yadā homi, kāsirājassa atrajo;
મૂગપક્ખોતિ નામેન, તેમિયોતિ વદન્તિ મં.
Mūgapakkhoti nāmena, temiyoti vadanti maṃ.
૪૯.
49.
અહોરત્તાનં અચ્ચયેન, નિબ્બત્તો અહમેકકો.
Ahorattānaṃ accayena, nibbatto ahamekako.
૫૦.
50.
‘‘કિચ્છા લદ્ધં પિયં પુત્તં, અભિજાતં જુતિન્ધરં;
‘‘Kicchā laddhaṃ piyaṃ puttaṃ, abhijātaṃ jutindharaṃ;
સેતચ્છત્તં ધારયિત્વાન, સયને પોસેતિ મં પિતા.
Setacchattaṃ dhārayitvāna, sayane poseti maṃ pitā.
૫૧.
51.
‘‘નિદ્દાયમાનો સયનવરે, પબુજ્ઝિત્વાનહં તદા;
‘‘Niddāyamāno sayanavare, pabujjhitvānahaṃ tadā;
અદ્દસં પણ્ડરં છત્તં, યેનાહં નિરયં ગતો.
Addasaṃ paṇḍaraṃ chattaṃ, yenāhaṃ nirayaṃ gato.
૫૨.
52.
‘‘સહ દિટ્ઠસ્સ મે છત્તં, તાસો ઉપ્પજ્જિ ભેરવો;
‘‘Saha diṭṭhassa me chattaṃ, tāso uppajji bheravo;
વિનિચ્છયં સમાપન્નો, ‘કથાહં ઇમં મુઞ્ચિસ્સં’.
Vinicchayaṃ samāpanno, ‘kathāhaṃ imaṃ muñcissaṃ’.
૫૩.
53.
‘‘પુબ્બસાલોહિતા મય્હં, દેવતા અત્થકામિની;
‘‘Pubbasālohitā mayhaṃ, devatā atthakāminī;
સા મં દિસ્વાન દુક્ખિતં, તીસુ ઠાનેસુ યોજયિ.
Sā maṃ disvāna dukkhitaṃ, tīsu ṭhānesu yojayi.
૫૪.
54.
‘‘‘મા પણ્ડિચ્ચયં વિભાવય, બાલમતો ભવ સબ્બપાણિનં;
‘‘‘Mā paṇḍiccayaṃ vibhāvaya, bālamato bhava sabbapāṇinaṃ;
સબ્બો તં જનો ઓચિનાયતુ, એવં તવ અત્થો ભવિસ્સતિ’.
Sabbo taṃ jano ocināyatu, evaṃ tava attho bhavissati’.
૫૫.
55.
‘‘એવં વુત્તાયહં તસ્સા, ઇદં વચનમબ્રવિં;
‘‘Evaṃ vuttāyahaṃ tassā, idaṃ vacanamabraviṃ;
‘કરોમિ તે તં વચનં, યં ત્વં ભણસિ દેવતે;
‘Karomi te taṃ vacanaṃ, yaṃ tvaṃ bhaṇasi devate;
અત્થકામાસિ મે અમ્મ, હિતકામાસિ દેવતે’.
Atthakāmāsi me amma, hitakāmāsi devate’.
૫૬.
56.
‘‘તસ્સાહં વચનં સુત્વા, સાગરેવ થલં લભિં;
‘‘Tassāhaṃ vacanaṃ sutvā, sāgareva thalaṃ labhiṃ;
હટ્ઠો સંવિગ્ગમાનસો, તયો અઙ્ગે અધિટ્ઠહિં.
Haṭṭho saṃviggamānaso, tayo aṅge adhiṭṭhahiṃ.
૫૭.
57.
‘‘મૂગો અહોસિં બધિરો, પક્ખો ગતિવિવજ્જિતો;
‘‘Mūgo ahosiṃ badhiro, pakkho gativivajjito;
એતે અઙ્ગે અધિટ્ઠાય, વસ્સાનિ સોળસં વસિં.
Ete aṅge adhiṭṭhāya, vassāni soḷasaṃ vasiṃ.
૫૮.
58.
‘‘તતો મે હત્થપાદે ચ, જિવ્હં સોતઞ્ચ મદ્દિય;
‘‘Tato me hatthapāde ca, jivhaṃ sotañca maddiya;
અનૂનતં મે પસ્સિત્વા, ‘કાળકણ્ણી’તિ નિન્દિસું.
Anūnataṃ me passitvā, ‘kāḷakaṇṇī’ti nindisuṃ.
૫૯.
59.
‘‘તતો જાનપદા સબ્બે, સેનાપતિપુરોહિતા;
‘‘Tato jānapadā sabbe, senāpatipurohitā;
સબ્બે એકમના હુત્વા, છડ્ડનં અનુમોદિસું.
Sabbe ekamanā hutvā, chaḍḍanaṃ anumodisuṃ.
૬૦.
60.
‘‘સોહં તેસં મતિં સુત્વા, હટ્ઠો સંવિગ્ગમાનસો;
‘‘Sohaṃ tesaṃ matiṃ sutvā, haṭṭho saṃviggamānaso;
યસ્સત્થાય તપોચિણ્ણો, સો મે અત્થો સમિજ્ઝથ.
Yassatthāya tapociṇṇo, so me attho samijjhatha.
૬૧.
61.
‘‘ન્હાપેત્વા અનુલિમ્પિત્વા, વેઠેત્વા રાજવેઠનં;
‘‘Nhāpetvā anulimpitvā, veṭhetvā rājaveṭhanaṃ;
છત્તેન અભિસિઞ્ચિત્વા, કારેસું પુરં પદક્ખિણં.
Chattena abhisiñcitvā, kāresuṃ puraṃ padakkhiṇaṃ.
૬૨.
62.
‘‘સત્તાહં ધારયિત્વાન, ઉગ્ગતે રવિમણ્ડલે;
‘‘Sattāhaṃ dhārayitvāna, uggate ravimaṇḍale;
રથેન મં નીહરિત્વા, સારથી વનમુપાગમિ.
Rathena maṃ nīharitvā, sārathī vanamupāgami.
૬૩.
63.
સારથી ખણતી કાસું, નિખાતું પથવિયા મમં.
Sārathī khaṇatī kāsuṃ, nikhātuṃ pathaviyā mamaṃ.
૬૪.
64.
‘‘અધિટ્ઠિતમધિટ્ઠાનં, તજ્જેન્તો વિવિધકારણા;
‘‘Adhiṭṭhitamadhiṭṭhānaṃ, tajjento vividhakāraṇā;
ન ભિન્દિં તમધિટ્ઠાનં, બોધિયાયેવ કારણા.
Na bhindiṃ tamadhiṭṭhānaṃ, bodhiyāyeva kāraṇā.
૬૫.
65.
‘‘માતાપિતા ન મે દેસ્સા, અત્તા મે ન ચ દેસ્સિયો;
‘‘Mātāpitā na me dessā, attā me na ca dessiyo;
સબ્બઞ્ઞુતં પિયં મય્હં, તસ્મા વતમધિટ્ઠહિં.
Sabbaññutaṃ piyaṃ mayhaṃ, tasmā vatamadhiṭṭhahiṃ.
૬૬.
66.
‘‘એતે અઙ્ગે અધિટ્ઠાય, વસ્સાનિ સોળસં વસિં;
‘‘Ete aṅge adhiṭṭhāya, vassāni soḷasaṃ vasiṃ;
અધિટ્ઠાનેન મે સમો નત્થિ, એસા મે અધિટ્ઠાનપારમી’’તિ.
Adhiṭṭhānena me samo natthi, esā me adhiṭṭhānapāramī’’ti.
તેમિયચરિયં છટ્ઠં.
Temiyacariyaṃ chaṭṭhaṃ.
Footnotes:
Related texts:
અટ્ઠકથા • Aṭṭhakathā / સુત્તપિટક (અટ્ઠકથા) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / ખુદ્દકનિકાય (અટ્ઠકથા) • Khuddakanikāya (aṭṭhakathā) / ચરિયાપિટક-અટ્ઠકથા • Cariyāpiṭaka-aṭṭhakathā / ૬. તેમિયચરિયાવણ્ણના • 6. Temiyacariyāvaṇṇanā