| Library / Tipiṭaka / તિપિટક • Tipiṭaka / સંયુત્તનિકાય • Saṃyuttanikāya |
૫. ઉણ્ણાભબ્રાહ્મણસુત્તં
5. Uṇṇābhabrāhmaṇasuttaṃ
૮૨૭. એવં મે સુતં – એકં સમયં આયસ્મા આનન્દો કોસમ્બિયં વિહરતિ ઘોસિતારામે. અથ ખો ઉણ્ણાભો બ્રાહ્મણો યેનાયસ્મા આનન્દો તેનુપસઙ્કમિ; ઉપસઙ્કમિત્વા આયસ્મતા આનન્દેન સદ્ધિં સમ્મોદિ. સમ્મોદનીયં કથં સારણીયં વીતિસારેત્વા એકમન્તં નિસીદિ. એકમન્તં નિસિન્નો ખો ઉણ્ણાભો બ્રાહ્મણો આયસ્મન્તં આનન્દં એતદવોચ – ‘‘કિમત્થિયં નુ ખો, ભો આનન્દ, સમણે ગોતમે બ્રહ્મચરિયં વુસ્સતી’’તિ? ‘‘છન્દપ્પહાનત્થં ખો, બ્રાહ્મણ, ભગવતિ બ્રહ્મચરિયં વુસ્સતી’’તિ.
827. Evaṃ me sutaṃ – ekaṃ samayaṃ āyasmā ānando kosambiyaṃ viharati ghositārāme. Atha kho uṇṇābho brāhmaṇo yenāyasmā ānando tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā āyasmatā ānandena saddhiṃ sammodi. Sammodanīyaṃ kathaṃ sāraṇīyaṃ vītisāretvā ekamantaṃ nisīdi. Ekamantaṃ nisinno kho uṇṇābho brāhmaṇo āyasmantaṃ ānandaṃ etadavoca – ‘‘kimatthiyaṃ nu kho, bho ānanda, samaṇe gotame brahmacariyaṃ vussatī’’ti? ‘‘Chandappahānatthaṃ kho, brāhmaṇa, bhagavati brahmacariyaṃ vussatī’’ti.
‘‘અત્થિ પન, ભો આનન્દ, મગ્ગો અત્થિ પટિપદા એતસ્સ છન્દસ્સ પહાનાયા’’તિ? ‘‘અત્થિ ખો, બ્રાહ્મણ, મગ્ગો અત્થિ પટિપદા એતસ્સ છન્દસ્સ પહાનાયા’’તિ.
‘‘Atthi pana, bho ānanda, maggo atthi paṭipadā etassa chandassa pahānāyā’’ti? ‘‘Atthi kho, brāhmaṇa, maggo atthi paṭipadā etassa chandassa pahānāyā’’ti.
‘‘કતમો પન, ભો આનન્દ, મગ્ગો કતમા પટિપદા એતસ્સ છન્દસ્સ પહાનાયા’’તિ? ‘‘ઇધ, બ્રાહ્મણ, ભિક્ખુ છન્દસમાધિપ્પધાનસઙ્ખારસમન્નાગતં ઇદ્ધિપાદં ભાવેતિ, વીરિયસમાધિ…પે॰… ચિત્તસમાધિ…પે॰… વીમંસાસમાધિપ્પધાનસઙ્ખારસમન્નાગતં ઇદ્ધિપાદં ભાવેતિ – અયં ખો, બ્રાહ્મણ, મગ્ગો અયં પટિપદા એતસ્સ છન્દસ્સ પહાનાયા’’તિ.
‘‘Katamo pana, bho ānanda, maggo katamā paṭipadā etassa chandassa pahānāyā’’ti? ‘‘Idha, brāhmaṇa, bhikkhu chandasamādhippadhānasaṅkhārasamannāgataṃ iddhipādaṃ bhāveti, vīriyasamādhi…pe… cittasamādhi…pe… vīmaṃsāsamādhippadhānasaṅkhārasamannāgataṃ iddhipādaṃ bhāveti – ayaṃ kho, brāhmaṇa, maggo ayaṃ paṭipadā etassa chandassa pahānāyā’’ti.
‘‘એવં સન્તે, ભો આનન્દ, સન્તકં હોતિ નો અસન્તકં. છન્દેનેવ છન્દં પજહિસ્સતીતિ – નેતં ઠાનં વિજ્જતિ’’. ‘‘તેન હિ, બ્રાહ્મણ, તઞ્ઞેવેત્થ પટિપુચ્છિસ્સામિ. યથા તે ખમેય્ય તથા તં બ્યાકરેય્યાસિ. તં કિં મઞ્ઞસિ, બ્રાહ્મણ, અહોસિ તે પુબ્બે છન્દો ‘આરામં ગમિસ્સામી’તિ? તસ્સ તે આરામગતસ્સ યો તજ્જો છન્દો સો પટિપ્પસ્સદ્ધો’’તિ? ‘‘એવં , ભો’’. ‘‘અહોસિ તે પુબ્બે વીરિયં ‘આરામં ગમિસ્સામી’તિ? તસ્સ તે આરામગતસ્સ યં તજ્જં વીરિયં તં પટિપ્પસ્સદ્ધ’’ન્તિ? ‘‘એવં, ભો’’. ‘‘અહોસિ તે પુબ્બે ચિત્તં ‘આરામં ગમિસ્સામી’તિ? તસ્સ તે આરામગતસ્સ યં તજ્જં ચિત્તં તં પટિપ્પસ્સદ્ધ’’ન્તિ? ‘‘એવં, ભો’’. ‘‘અહોસિ તે પુબ્બે વીમંસા ‘આરામં ગમિસ્સામી’તિ? તસ્સ તે આરામગતસ્સ યા તજ્જા વીમંસા સા પટિપ્પસ્સદ્ધા’’તિ? ‘‘એવં, ભો’’.
‘‘Evaṃ sante, bho ānanda, santakaṃ hoti no asantakaṃ. Chandeneva chandaṃ pajahissatīti – netaṃ ṭhānaṃ vijjati’’. ‘‘Tena hi, brāhmaṇa, taññevettha paṭipucchissāmi. Yathā te khameyya tathā taṃ byākareyyāsi. Taṃ kiṃ maññasi, brāhmaṇa, ahosi te pubbe chando ‘ārāmaṃ gamissāmī’ti? Tassa te ārāmagatassa yo tajjo chando so paṭippassaddho’’ti? ‘‘Evaṃ , bho’’. ‘‘Ahosi te pubbe vīriyaṃ ‘ārāmaṃ gamissāmī’ti? Tassa te ārāmagatassa yaṃ tajjaṃ vīriyaṃ taṃ paṭippassaddha’’nti? ‘‘Evaṃ, bho’’. ‘‘Ahosi te pubbe cittaṃ ‘ārāmaṃ gamissāmī’ti? Tassa te ārāmagatassa yaṃ tajjaṃ cittaṃ taṃ paṭippassaddha’’nti? ‘‘Evaṃ, bho’’. ‘‘Ahosi te pubbe vīmaṃsā ‘ārāmaṃ gamissāmī’ti? Tassa te ārāmagatassa yā tajjā vīmaṃsā sā paṭippassaddhā’’ti? ‘‘Evaṃ, bho’’.
‘‘એવમેવ ખો, બ્રાહ્મણ, યો સો ભિક્ખુ અરહં ખીણાસવો વુસિતવા કતકરણીયો ઓહિતભારો અનુપ્પત્તસદત્થો પરિક્ખીણભવસંયોજનો સમ્મદઞ્ઞા વિમુત્તો, તસ્સ યો પુબ્બે છન્દો અહોસિ અરહત્તપ્પત્તિયા, અરહત્તપ્પત્તે 1 યો તજ્જો છન્દો સો પટિપ્પસ્સદ્ધો; યં પુબ્બે વીરિયં અહોસિ અરહત્તપ્પત્તિયા, અરહત્તપ્પત્તે યં તજ્જં વીરિયં તં પટિપ્પસ્સદ્ધં; યં પુબ્બે ચિત્તં અહોસિ અરહત્તપ્પત્તિયા, અરહત્તપ્પત્તે યં તજ્જં ચિત્તં તં પટિપ્પસ્સદ્ધં; યા પુબ્બે વીમંસા અહોસિ અરહત્તપ્પત્તિયા, અરહત્તપ્પત્તે યા તજ્જા વીમંસા સા પટિપ્પસ્સદ્ધા. તં કિં મઞ્ઞસિ, બ્રાહ્મણ, ઇતિ એવં સન્તે, સન્તકં વા હોતિ નો અસન્તકં વા’’તિ?
‘‘Evameva kho, brāhmaṇa, yo so bhikkhu arahaṃ khīṇāsavo vusitavā katakaraṇīyo ohitabhāro anuppattasadattho parikkhīṇabhavasaṃyojano sammadaññā vimutto, tassa yo pubbe chando ahosi arahattappattiyā, arahattappatte 2 yo tajjo chando so paṭippassaddho; yaṃ pubbe vīriyaṃ ahosi arahattappattiyā, arahattappatte yaṃ tajjaṃ vīriyaṃ taṃ paṭippassaddhaṃ; yaṃ pubbe cittaṃ ahosi arahattappattiyā, arahattappatte yaṃ tajjaṃ cittaṃ taṃ paṭippassaddhaṃ; yā pubbe vīmaṃsā ahosi arahattappattiyā, arahattappatte yā tajjā vīmaṃsā sā paṭippassaddhā. Taṃ kiṃ maññasi, brāhmaṇa, iti evaṃ sante, santakaṃ vā hoti no asantakaṃ vā’’ti?
‘‘અદ્ધા, ભો આનન્દ, એવં સન્તે, સન્તકં હોતિ નો અસન્તકં. અભિક્કન્તં, ભો આનન્દ, અભિક્કન્તં, ભો આનન્દ! સેય્યથાપિ, ભો આનન્દ, નિક્કુજ્જિતં વા ઉક્કુજ્જેય્ય, પટિચ્છન્નં વા વિવરેય્ય, મૂળ્હસ્સ વા મગ્ગં આચિક્ખેય્ય, અન્ધકારે વા તેલપજ્જોતં ધારેય્ય – ચક્ખુમન્તો રૂપાનિ દક્ખન્તીતિ; એવમેવં ભોતા આનન્દેન અનેકપરિયાયેન ધમ્મો પકાસિતો. એસાહં, ભો આનન્દ, તં ભવન્તં ગોતમં સરણં ગચ્છામિ ધમ્મઞ્ચ ભિક્ખુસઙ્ઘઞ્ચ. ઉપાસકં મં ભવં આનન્દો ધારેતુ અજ્જતગ્ગે પાણુપેતં સરણં ગત’’ન્તિ. પઞ્ચમં.
‘‘Addhā, bho ānanda, evaṃ sante, santakaṃ hoti no asantakaṃ. Abhikkantaṃ, bho ānanda, abhikkantaṃ, bho ānanda! Seyyathāpi, bho ānanda, nikkujjitaṃ vā ukkujjeyya, paṭicchannaṃ vā vivareyya, mūḷhassa vā maggaṃ ācikkheyya, andhakāre vā telapajjotaṃ dhāreyya – cakkhumanto rūpāni dakkhantīti; evamevaṃ bhotā ānandena anekapariyāyena dhammo pakāsito. Esāhaṃ, bho ānanda, taṃ bhavantaṃ gotamaṃ saraṇaṃ gacchāmi dhammañca bhikkhusaṅghañca. Upāsakaṃ maṃ bhavaṃ ānando dhāretu ajjatagge pāṇupetaṃ saraṇaṃ gata’’nti. Pañcamaṃ.
Footnotes:
Related texts:
અટ્ઠકથા • Aṭṭhakathā / સુત્તપિટક (અટ્ઠકથા) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / સંયુત્તનિકાય (અટ્ઠકથા) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) / ૫. ઉણ્ણાભબ્રાહ્મણસુત્તવણ્ણના • 5. Uṇṇābhabrāhmaṇasuttavaṇṇanā
ટીકા • Tīkā / સુત્તપિટક (ટીકા) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / સંયુત્તનિકાય (ટીકા) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) / ૫. ઉણ્ણાભબ્રાહ્મણસુત્તવણ્ણના • 5. Uṇṇābhabrāhmaṇasuttavaṇṇanā
