สํยุตฺต นิกาย ๓๕ฯ๕๒

๕ฯ สพฺพอนิจฺจวคฺค

อุปสฺสฏฺฐสุตฺต

“สพฺพํ, ภิกฺขเว, อุปสฺสฏฺฐํฯ กิญฺจ, ภิกฺขเว, สพฺพํ อุปสฺสฏฺฐํ? จกฺขุ, ภิกฺขเว, อุปสฺสฏฺฐํ, รูปา อุปสฺสฏฺฐา, จกฺขุวิญฺญาณํ อุปสฺสฏฺฐํ, จกฺขุสมฺผโสฺส อุปสฺสฏฺโฐฯ ยมฺปิทํ จกฺขุสมฺผสฺสปจฺจยา อุปฺปชฺชติ เวทยิตํ สุขํ วา ทุกฺขํ วา อทุกฺขมสุขํ วา ตมฺปิ อุปสฺสฏฺฐํ …เป…

ชิวฺหา อุปสฺสฏฺฐา, รสา อุปสฺสฏฺฐา, ชิวฺหาวิญฺญาณํ อุปสฺสฏฺฐํ, ชิวฺหาสมฺผโสฺส อุปสฺสฏฺโฐฯ ยมฺปิทํ ชิวฺหาสมฺผสฺสปจฺจยา อุปฺปชฺชติ เวทยิตํ สุขํ วา ทุกฺขํ วา อทุกฺขมสุขํ วา ตมฺปิ อุปสฺสฏฺฐํฯ กาโย อุปสฺสฏฺโฐ …

มโน อุปสฺสฏฺโฐ, ธมฺมา อุปสฺสฏฺฐา, มโนวิญฺญาณํ อุปสฺสฏฺฐํ, มโนสมฺผโสฺส อุปสฺสฏฺโฐฯ ยมฺปิทํ มโนสมฺผสฺสปจฺจยา อุปฺปชฺชติ เวทยิตํ สุขํ วา ทุกฺขํ วา อทุกฺขมสุขํ วา ตมฺปิ อุปสฺสฏฺฐํฯ

เอวํ ปสฺสํ, ภิกฺขเว, สุตวา อริยสาวโก จกฺขุสฺมิมฺปิ นิพฺพินฺทติ, รูเปสุปิ นิพฺพินฺทติ, จกฺขุวิญฺญาเณปิ นิพฺพินฺทติ, จกฺขุสมฺผเสฺสปิ นิพฺพินฺทติฯ ยมฺปิทํ จกฺขุสมฺผสฺสปจฺจยา อุปฺปชฺชติ เวทยิตํ สุขํ วา ทุกฺขํ วา อทุกฺขมสุขํ วา ตสฺมิมฺปิ นิพฺพินฺทติ …เป… มนสฺมิมฺปิ นิพฺพินฺทติ, ธมฺเมสุปิ นิพฺพินฺทติ, มโนวิญฺญาเณปิ นิพฺพินฺทติ, มโนสมฺผเสฺสปิ นิพฺพินฺทติฯ ยมฺปิทํ มโนสมฺผสฺสปจฺจยา อุปฺปชฺชติ เวทยิตํ สุขํ วา ทุกฺขํ วา อทุกฺขมสุขํ วา ตสฺมิมฺปิ นิพฺพินฺทติฯ นิพฺพินฺทํ วิรชฺชติ; วิราคา วิมุจฺจติ; วิมุตฺตสฺมึ วิมุตฺตมิติ ญาณํ โหติฯ

‘ขีณา ชาติ, วุสิตํ พฺรหฺมจริยํ, กตํ กรณียํ, นาปรํ อิตฺถตฺตายา'ติ ปชานาตี”ติฯ

ทสมํฯ

สพฺพอนิจฺจวคฺโค ปญฺจโมฯ

ตสฺสุทฺทานํ

อนิจฺจํ ทุกฺขํ อนตฺตา, อภิญฺเญยฺยํ ปริญฺเญยฺยํ; ปหาตพฺพํ สจฺฉิกาตพฺพํ, อภิญฺเญยฺยปริญฺเญยฺยํ; อุปทฺทุตํ อุปสฺสฏฺฐํ, วคฺโค เตน ปวุจฺจตีติฯ

สฬายตนวคฺเค ปฐมปณฺณาสโก สมตฺโตฯ

ตสฺส วคฺคุทฺทานํ

อนิจฺจวคฺคํ ยมกํ, สพฺพํ วคฺคํ ชาติธมฺมํ; อนิจฺจวคฺเคน ปญฺญาสํ, ปญฺจโม เตน ปวุจฺจตีติฯ