อุปฺปฏิปาฏิกสุตฺต

Irregular Order

“ปญฺจิมานิ, ภิกฺขเว, อินฺทฺริยานิฯ กตมานิ ปญฺจ? ทุกฺขินฺทฺริยํ, โทมนสฺสินฺทฺริยํ, สุขินฺทฺริยํ, โสมนสฺสินฺทฺริยํ, อุเปกฺขินฺทฺริยํฯ

“Bhikkhus, there are these five faculties. What five? The faculties of pain, sadness, pleasure, happiness, and equanimity.

อิธ, ภิกฺขเว, ภิกฺขุโน อปฺปมตฺตสฺส อาตาปิโน ปหิตตฺตสฺส วิหรโต อุปฺปชฺชติ ทุกฺขินฺทฺริยํฯ โส เอวํ ปชานาติ: ‘อุปฺปนฺนํ โข เม อิทํ ทุกฺขินฺทฺริยํ, ตญฺจ โข สนิมิตฺตํ สนิทานํ สสงฺขารํ สปฺปจฺจยํฯ ตญฺจ อนิมิตฺตํ อนิทานํ อสงฺขารํ อปฺปจฺจยํ ทุกฺขินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสตี'ติ—เนตํ ฐานํ วิชฺชติฯ โส ทุกฺขินฺทฺริยญฺจ ปชานาติ, ทุกฺขินฺทฺริยสมุทยญฺจ ปชานาติ, ทุกฺขินฺทฺริยนิโรธญฺจ ปชานาติ, ยตฺถ จุปฺปนฺนํ ทุกฺขินฺทฺริยํ อปริเสสํ นิรุชฺฌติ ตญฺจ ปชานาติฯ กตฺถ จุปฺปนฺนํ ทุกฺขินฺทฺริยํ อปริเสสํ นิรุชฺฌติ? อิธ, ภิกฺขเว, ภิกฺขุ วิวิจฺเจว กาเมหิ วิวิจฺจ อกุสเลหิ ธมฺเมหิ สวิตกฺกํ สวิจารํ วิเวกชํ ปีติสุขํ ปฐมํ ฌานํ อุปสมฺปชฺช วิหรติ, เอตฺถ จุปฺปนฺนํ ทุกฺขินฺทฺริยํ อปริเสสํ นิรุชฺฌติฯ อยํ วุจฺจติ, ภิกฺขเว, ‘ภิกฺขุ อญฺญาสิ ทุกฺขินฺทฺริยสฺส นิโรธํ, ตทตฺถาย จิตฺตํ อุปสํหรติ'ฯ

While a bhikkhu is meditating—diligent, keen, and resolute—the faculty of pain arises. They understand: ‘The faculty of pain has arisen in me. And that has a foundation, a source, a condition, and a reason. It’s not possible for the faculty of pain to arise without a foundation, a source, a condition, or a reason.’ They understand the faculty of pain, its origin, its cessation, and where that faculty of pain that’s arisen ceases without anything left over. And where does that faculty of pain that’s arisen cease without anything left over? It’s when a bhikkhu, quite secluded from sensual pleasures, secluded from unskillful qualities, enters and remains in the first jhāna, which has the rapture and bliss born of seclusion, while placing the mind and keeping it connected. That’s where the faculty of pain that’s arisen ceases without anything left over. They’re called a bhikkhu who understands the cessation of the faculty of pain, and who applies their mind to that end.

อิธ ปน, ภิกฺขเว, ภิกฺขุโน อปฺปมตฺตสฺส อาตาปิโน ปหิตตฺตสฺส วิหรโต อุปฺปชฺชติ โทมนสฺสินฺทฺริยํฯ โส เอวํ ปชานาติ: ‘อุปฺปนฺนํ โข เม อิทํ โทมนสฺสินฺทฺริยํ, ตญฺจ โข สนิมิตฺตํ สนิทานํ สสงฺขารํ สปฺปจฺจยํฯ ตญฺจ อนิมิตฺตํ อนิทานํ อสงฺขารํ อปฺปจฺจยํ โทมนสฺสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสตี'ติ—เนตํ ฐานํ วิชฺชติฯ โส โทมนสฺสินฺทฺริยญฺจ ปชานาติ, โทมนสฺสินฺทฺริยสมุทยญฺจ ปชานาติ, โทมนสฺสินฺทฺริยนิโรธญฺจ ปชานาติ, ยตฺถ จุปฺปนฺนํ โทมนสฺสินฺทฺริยํ อปริเสสํ นิรุชฺฌติ ตญฺจ ปชานาติฯ กตฺถ จุปฺปนฺนํ โทมนสฺสินฺทฺริยํ อปริเสสํ นิรุชฺฌติ? อิธ, ภิกฺขเว, ภิกฺขุ วิตกฺกวิจารานํ วูปสมา อชฺฌตฺตํ สมฺปสาทนํ เจตโส เอโกทิภาวํ อวิตกฺกํ อวิจารํ สมาธิชํ ปีติสุขํ ทุติยํ ฌานํ อุปสมฺปชฺช วิหรติ, เอตฺถ จุปฺปนฺนํ โทมนสฺสินฺทฺริยํ อปริเสสํ นิรุชฺฌติฯ อยํ วุจฺจติ, ภิกฺขเว, ‘ภิกฺขุ อญฺญาสิ โทมนสฺสินฺทฺริยสฺส นิโรธํ, ตทตฺถาย จิตฺตํ อุปสํหรติ'ฯ

While a bhikkhu is meditating—diligent, keen, and resolute—the faculty of sadness arises. They understand: ‘The faculty of sadness has arisen in me. And that has a foundation, a source, a condition, and a reason. It’s not possible for the faculty of sadness to arise without a foundation, a source, a condition, or a reason.’ They understand the faculty of sadness, its origin, its cessation, and where that faculty of sadness that’s arisen ceases without anything left over. And where does that faculty of sadness that’s arisen cease without anything left over? It’s when, as the placing of the mind and keeping it connected are stilled, a bhikkhu enters and remains in the second jhāna, which has the rapture and bliss born of immersion, with internal clarity and mind at one, without placing the mind and keeping it connected. That’s where the faculty of sadness that’s arisen ceases without anything left over. They’re called a bhikkhu who understands the cessation of the faculty of sadness, and who applies their mind to that end.

อิธ ปน, ภิกฺขเว, ภิกฺขุโน อปฺปมตฺตสฺส อาตาปิโน ปหิตตฺตสฺส วิหรโต อุปฺปชฺชติ สุขินฺทฺริยํฯ โส เอวํ ปชานาติ: ‘อุปฺปนฺนํ โข เม อิทํ สุขินฺทฺริยํ, ตญฺจ โข สนิมิตฺตํ สนิทานํ สสงฺขารํ สปฺปจฺจยํฯ ตญฺจ อนิมิตฺตํ อนิทานํ อสงฺขารํ อปฺปจฺจยํ สุขินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสตี'ติ—เนตํ ฐานํ วิชฺชติฯ โส สุขินฺทฺริยญฺจ ปชานาติ, สุขินฺทฺริยสมุทยญฺจ ปชานาติ, สุขินฺทฺริยนิโรธญฺจ ปชานาติ, ยตฺถ จุปฺปนฺนํ สุขินฺทฺริยํ อปริเสสํ นิรุชฺฌติ ตญฺจ ปชานาติฯ กตฺถ จุปฺปนฺนํ สุขินฺทฺริยํ อปริเสสํ นิรุชฺฌติ? อิธ, ภิกฺขเว, ภิกฺขุ ปีติยา จ วิราคา อุเปกฺขโก จ วิหรติ สโต จ สมฺปชาโน สุขญฺจ กาเยน ปฏิสํเวเทติ ยํ ตํ อริยา อาจิกฺขนฺติ ‘อุเปกฺขโก สติมา สุขวิหารี'ติ ตติยํ ฌานํ อุปสมฺปชฺช วิหรติ, เอตฺถ จุปฺปนฺนํ สุขินฺทฺริยํ อปริเสสํ นิรุชฺฌติฯ อยํ วุจฺจติ, ภิกฺขเว, ‘ภิกฺขุ อญฺญาสิ สุขินฺทฺริยสฺส นิโรธํ, ตทตฺถาย จิตฺตํ อุปสํหรติ'ฯ

While a bhikkhu is meditating—diligent, keen, and resolute—the faculty of pleasure arises. They understand: ‘The faculty of pleasure has arisen in me. And that has a foundation, a source, a condition, and a reason. It’s not possible for the faculty of pleasure to arise without a foundation, a source, a condition, or a reason.’ They understand the faculty of pleasure, its origin, its cessation, and where that faculty of pleasure that’s arisen ceases without anything left over. And where does that faculty of pleasure that’s arisen cease without anything left over? It’s when, with the fading away of rapture, a bhikkhu enters and remains in the third jhāna, where they meditate with equanimity, mindful and aware, personally experiencing the bliss of which the noble ones declare, ‘Equanimous and mindful, one meditates in bliss.’ That’s where the faculty of pleasure that’s arisen ceases without anything left over. They’re called a bhikkhu who understands the cessation of the faculty of pleasure, and who applies their mind to that end.

อิธ ปน, ภิกฺขเว, ภิกฺขุโน อปฺปมตฺตสฺส อาตาปิโน ปหิตตฺตสฺส วิหรโต อุปฺปชฺชติ โสมนสฺสินฺทฺริยํฯ โส เอวํ ปชานาติ: ‘อุปฺปนฺนํ โข เม อิทํ โสมนสฺสินฺทฺริยํ, ตญฺจ โข สนิมิตฺตํ สนิทานํ สสงฺขารํ สปฺปจฺจยํฯ ตญฺจ อนิมิตฺตํ อนิทานํ อสงฺขารํ อปฺปจฺจยํ โสมนสฺสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสตี'ติ—เนตํ ฐานํ วิชฺชติฯ โส โสมนสฺสินฺทฺริยญฺจ ปชานาติ, โสมนสฺสินฺทฺริยสมุทยญฺจ ปชานาติ, โสมนสฺสินฺทฺริยนิโรธญฺจ ปชานาติ, ยตฺถ จุปฺปนฺนํ โสมนสฺสินฺทฺริยํ อปริเสสํ นิรุชฺฌติ ตญฺจ ปชานาติฯ กตฺถ จุปฺปนฺนํ โสมนสฺสินฺทฺริยํ อปริเสสํ นิรุชฺฌติ? อิธ, ภิกฺขเว, ภิกฺขุ สุขสฺส จ ปหานา ทุกฺขสฺส จ ปหานา ปุพฺเพว โสมนสฺสโทมนสฺสานํ อตฺถงฺคมา อทุกฺขมสุขํ อุเปกฺขาสติปาริสุทฺธึ จตุตฺถํ ฌานํ อุปสมฺปชฺช วิหรติ, เอตฺถ จุปฺปนฺนํ โสมนสฺสินฺทฺริยํ อปริเสสํ นิรุชฺฌติฯ อยํ วุจฺจติ, ภิกฺขเว, ‘ภิกฺขุ อญฺญาสิ โสมนสฺสินฺทฺริยสฺส นิโรธํ, ตทตฺถาย จิตฺตํ อุปสํหรติ'ฯ

While a bhikkhu is meditating—diligent, keen, and resolute—the faculty of happiness arises. They understand: ‘The faculty of happiness has arisen in me. And that has a foundation, a source, a condition, and a reason. It’s not possible for the faculty of happiness to arise without a foundation, a source, a condition, or a reason.’ They understand the faculty of happiness, its origin, its cessation, and where that faculty of happiness that’s arisen ceases without anything left over. And where does that faculty of happiness that’s arisen cease without anything left over? It’s when, giving up pleasure and pain, and ending former happiness and sadness, a bhikkhu enters and remains in the fourth jhāna, without pleasure or pain, with pure equanimity and mindfulness. That’s where the faculty of happiness that’s arisen ceases without anything left over. They’re called a bhikkhu who understands the cessation of the faculty of happiness, and who applies their mind to that end.

อิธ ปน, ภิกฺขเว, ภิกฺขุโน อปฺปมตฺตสฺส อาตาปิโน ปหิตตฺตสฺส วิหรโต อุปฺปชฺชติ อุเปกฺขินฺทฺริยํฯ โส เอวํ ปชานาติ: ‘อุปฺปนฺนํ โข เม อิทํ อุเปกฺขินฺทฺริยํ, ตญฺจ โข สนิมิตฺตํ สนิทานํ สสงฺขารํ สปฺปจฺจยํฯ ตญฺจ อนิมิตฺตํ อนิทานํ อสงฺขารํ อปฺปจฺจยํ อุเปกฺขินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิสฺสตี'ติ—เนตํ ฐานํ วิชฺชติฯ โส อุเปกฺขินฺทฺริยญฺจ ปชานาติ, อุเปกฺขินฺทฺริยสมุทยญฺจ ปชานาติ, อุเปกฺขินฺทฺริยนิโรธญฺจ ปชานาติ, ยตฺถ จุปฺปนฺนํ อุเปกฺขินฺทฺริยํ อปริเสสํ นิรุชฺฌติ ตญฺจ ปชานาติฯ กตฺถ จุปฺปนฺนํ อุเปกฺขินฺทฺริยํ อปริเสสํ นิรุชฺฌติ? อิธ, ภิกฺขเว, ภิกฺขุ สพฺพโส เนวสญฺญานาสญฺญายตนํ สมติกฺกมฺม สญฺญาเวทยิตนิโรธํ อุปสมฺปชฺช วิหรติ, เอตฺถ จุปฺปนฺนํ อุเปกฺขินฺทฺริยํ อปริเสสํ นิรุชฺฌติฯ อยํ วุจฺจติ, ภิกฺขเว, ‘ภิกฺขุ อญฺญาสิ อุเปกฺขินฺทฺริยสฺส นิโรธํ, ตทตฺถาย จิตฺตํ อุปสํหรตี'”ติฯ

While a bhikkhu is meditating—diligent, keen, and resolute—the faculty of equanimity arises. They understand: ‘The faculty of equanimity has arisen in me. And that has a foundation, a source, a condition, and a reason. It’s not possible for the faculty of equanimity to arise without a foundation, a source, a condition, or a reason.’ They understand the faculty of equanimity, its origin, its cessation, and where that faculty of equanimity that’s arisen ceases without anything left over. And where does that faculty of equanimity that’s arisen cease without anything left over? It’s when a bhikkhu, going totally beyond the dimension of neither perception nor non-perception, enters and remains in the cessation of perception and feeling. That’s where the faculty of equanimity that’s arisen ceases without anything left over. They’re called a bhikkhu who understands the cessation of the faculty of equanimity, and who applies their mind to that end.”

ทสมํฯ

สุขินฺทฺริยวคฺโค จตุตฺโถฯ

ตสฺสุทฺทานํ

สุทฺธิกญฺจ โสโต อรหา, ทุเว สมณพฺราหฺมณา; วิภงฺเคน ตโย วุตฺตา, กฏฺโฐ อุปฺปฏิปาฏิกนฺติฯ

Next: ชราธมฺมสุตฺต • Jarādhammasutta • Old Age

The authoritative text of the Saṁyutta Nikāya is the Pāli text. The English translation is provided as an aid to the study of the original Pāli text. [CREDITS »]

อุปฺปฏิปาฏิกสุตฺต

Irregular Order

YOU MAY ALSO LIKE: