Tipiṭaka / Tipiṭaka (English) / Saṁyutta Nikāya, English translation |
สํยุตฺต นิกาย ๒๒ฯ๘๗
The Related Suttas Collection 22.87
๙ฯ เถรวคฺค
9. Senior Bhikkhus
วกฺกลิสุตฺต
With Vakkali
เอกํ สมยํ ภควา ราชคเห วิหรติ เวฬุวเน กลนฺทกนิวาเปฯ
At one time the Buddha was staying near Rājagaha, in the Bamboo Grove, the squirrels’ feeding ground.
เตน โข ปน สมเยน อายสฺมา วกฺกลิ กุมฺภการนิเวสเน วิหรติ อาพาธิโก ทุกฺขิโต พาฬฺหคิลาโนฯ
Now at that time Venerable Vakkali was staying in a potter’s shed, and he was sick, suffering, gravely ill.
อถ โข อายสฺมา วกฺกลิ อุปฏฺฐาเก อามนฺเตสิ: “เอถ ตุเมฺห, อาวุโส, เยน ภควา เตนุปสงฺกมถ; อุปสงฺกมิตฺวา มม วจเนน ภควโต ปาเท สิรสา วนฺทถ: ‘วกฺกลิ, ภนฺเต, ภิกฺขุ อาพาธิโก ทุกฺขิโต พาฬฺหคิลาโน, โส ภควโต ปาเท สิรสา วนฺทตี'ติฯ เอวญฺจ วเทถ: ‘สาธุ กิร, ภนฺเต, ภควา เยน วกฺกลิ ภิกฺขุ เตนุปสงฺกมตุ อนุกมฺปํ อุปาทายา'”ติฯ
Then he addressed his carers, “Please, friends, go to the Buddha, and in my name bow with your head to his feet. Say to him: ‘Sir, the bhikkhu Vakkali is sick, suffering, and gravely ill. He bows with his head to your feet.’ And then say: ‘Sir, please go to the bhikkhu Vakkali out of compassion.’”
“เอวมาวุโส”ติ โข เต ภิกฺขู อายสฺมโต วกฺกลิสฺส ปฏิสฺสุตฺวา เยน ภควา เตนุปสงฺกมึสุ; อุปสงฺกมิตฺวา ภควนฺตํ อภิวาเทตฺวา เอกมนฺตํ นิสีทึสุฯ เอกมนฺตํ นิสินฺนา โข เต ภิกฺขู ภควนฺตํ เอตทโวจุํ: “วกฺกลิ, ภนฺเต, ภิกฺขุ อาพาธิโก ทุกฺขิโต พาฬฺหคิลาโน, โส ภควโต ปาเท สิรสา วนฺทติ; เอวญฺจ ปน วเทติ: ‘สาธุ กิร, ภนฺเต, ภควา เยน วกฺกลิ ภิกฺขุ เตนุปสงฺกมตุ อนุกมฺปํ อุปาทายา'”ติฯ อธิวาเสสิ ภควา ตุณฺหีภาเวนฯ
“Yes, friend,” those monks replied. They did as he asked. The Buddha consented with silence.
อถ โข ภควา นิวาเสตฺวา ปตฺตจีวรมาทาย เยนายสฺมา วกฺกลิ เตนุปสงฺกมิฯ อทฺทสา โข อายสฺมา วกฺกลิ ภควนฺตํ ทูรโตว อาคจฺฉนฺตํฯ ทิสฺวาน มญฺจเก สมโธสิฯ
Then the Buddha robed up and, taking his bowl and robes, went to Venerable Vakkali. Venerable Vakkali saw the Buddha coming off in the distance and tried to rise on his cot.
อถ โข ภควา อายสฺมนฺตํ วกฺกลึ เอตทโวจ: “อลํ, วกฺกลิ, มา ตฺวํ มญฺจเก สมโธสิฯ สนฺติมานิ อาสนานิ ปญฺญตฺตานิ; ตตฺถาหํ นิสีทิสฺสามี”ติฯ
But the Buddha said to him, “It’s all right, Vakkali, don’t get up. There are some seats spread out, I will sit there.”
นิสีทิ ภควา ปญฺญตฺเต อาสเนฯ นิสชฺช โข ภควา อายสฺมนฺตํ วกฺกลึ เอตทโวจ: “กจฺจิ เต, วกฺกลิ, ขมนียํ, กจฺจิ ยาปนียํ, กจฺจิ ทุกฺขา เวทนา ปฏิกฺกมนฺติ, โน อภิกฺกมนฺติ; ปฏิกฺกโมสานํ ปญฺญายติ, โน อภิกฺกโม”ติ?
He sat on the seat spread out and said to Vakkali, “I hope you’re keeping well, Vakkali; I hope you’re alright. And I hope the pain is fading, not growing, that its fading is evident, not its growing.”
“น เม, ภนฺเต, ขมนียํ, น ยาปนียํ; พาฬฺหา เม ทุกฺขา เวทนา อภิกฺกมนฺติ, โน ปฏิกฺกมนฺติ; อภิกฺกโมสานํ ปญฺญายติ, โน ปฏิกฺกโม”ติฯ
“Sir, I’m not all right, I’m not getting by. My pain is terrible and growing, not fading; its growing is apparent, not its fading.”
“กจฺจิ เต, วกฺกลิ, น กิญฺจิ กุกฺกุจฺจํ, น โกจิ วิปฺปฏิสาโร”ติ?
“I hope you don’t have any remorse or regret?”
“ตคฺฆ เม, ภนฺเต, อนปฺปกํ กุกฺกุจฺจํ, อนปฺปโก วิปฺปฏิสาโร”ติฯ
“Indeed, sir, I have no little remorse and regret.”
“กจฺจิ ปน ตํ, วกฺกลิ, อตฺตา สีลโต น อุปวทตี”ติ?
“I hope you have no reason to blame yourself when it comes to ethical conduct?”
“น โข มํ, ภนฺเต, อตฺตา สีลโต อุปวทตี”ติฯ
“No sir, I have no reason to blame myself when it comes to ethical conduct.”
“โน เจ กิร ตํ, วกฺกลิ, อตฺตา สีลโต อุปวทติ; อถ กิญฺจ เต กุกฺกุจฺจํ โก จ วิปฺปฏิสาโร”ติ?
“In that case, Vakkali, why do you have remorse and regret?”
“จิรปฏิกาหํ, ภนฺเต, ภควนฺตํ ทสฺสนาย อุปสงฺกมิตุกาโม, นตฺถิ จ เม กายสฺมึ ตาวติกา พลมตฺตา, ยาวตาหํ ภควนฺตํ ทสฺสนาย อุปสงฺกเมยฺยนฺ”ติฯ
“For a long time I’ve wanted to go and see the Buddha, but I was physically too weak.”
“อลํ, วกฺกลิ, กึ เต อิมินา ปูติกาเยน ทิฏฺเฐน? โย โข, วกฺกลิ, ธมฺมํ ปสฺสติ โส มํ ปสฺสติ; โย มํ ปสฺสติ โส ธมฺมํ ปสฺสติฯ ธมฺมญฺหิ, วกฺกลิ, ปสฺสนฺโต มํ ปสฺสติ; มํ ปสฺสนฺโต ธมฺมํ ปสฺสติฯ
“Enough, Vakkali! Why would you want to see this rotten body? One who sees the teaching sees me. One who sees me sees the teaching. Seeing the teaching, you see me. Seeing me, you see the teaching.
ตํ กึ มญฺญสิ, วกฺกลิ, รูปํ นิจฺจํ วา อนิจฺจํ วา”ติ?
What do you think, Vakkali? Is form permanent or impermanent?”
“อนิจฺจํ, ภนฺเต”ฯ
“Impermanent, sir.”
“ยํ ปนานิจฺจํ ทุกฺขํ วา ตํ สุขํ วา”ติ?
“But if it’s impermanent, is it suffering or happiness?”
“ทุกฺขํ, ภนฺเต”ฯ
“Suffering, sir.”
“ยํ ปนานิจฺจํ ทุกฺขํ วิปริณามธมฺมํ, กลฺลํ นุ ตํ สมนุปสฺสิตุํ: ‘เอตํ มม, เอโสหมสฺมิ, เอโส เม อตฺตา'”ติ?
“But if it’s impermanent, suffering, and perishable, is it fit to be regarded thus: ‘This is mine, I am this, this is my self’?”
“โน เหตํ, ภนฺเต”ฯ
“No, sir.”
“เวทนา … สญฺญา … สงฺขารา … วิญฺญาณํ นิจฺจํ วา อนิจฺจํ วา”ติ?
“Is feeling … perception … choices … consciousness permanent or impermanent?”
“อนิจฺจํ, ภนฺเต” …เป… เอโส เม อตฺตาติ? “โน เหตํ, ภนฺเต”ฯ
“Impermanent, sir.” …
“ตสฺมาติห …เป… เอวํ ปสฺสํ …เป… นาปรํ อิตฺถตฺตายาติ ปชานาตี”ติฯ
“So you should truly see … Seeing this … They understand: ‘… there is no return to any state of existence.’”
อถ โข ภควา อายสฺมนฺตํ วกฺกลึ อิมินา โอวาเทน โอวทิตฺวา อุฏฺฐายาสนา เยน คิชฺฌกูโฏ ปพฺพโต เตน ปกฺกามิฯ
And then, after giving Venerable Vakkali this advice, the Buddha got up from his seat and went to the Vulture’s Peak Mountain.
อถ โข อายสฺมา วกฺกลิ อจิรปกฺกนฺตสฺส ภควโต อุปฏฺฐาเก อามนฺเตสิ: “เอถ มํ, อาวุโส, มญฺจกํ อาโรเปตฺวา เยน อิสิคิลิปสฺสํ กาฬสิลา เตนุปสงฺกมถฯ กถญฺหิ นาม มาทิโส อนฺตรฆเร กาลํ กตฺตพฺพํ มญฺเญยฺยา”ติ?
Then Venerable Vakkali addressed his carers, “Come on, friends, lift my cot and take me to the Black Rock on the slopes of Isigili. It’s unthinkable for one like me to die in an inhabited area!”
“เอวมาวุโส”ติ โข เต ภิกฺขู อายสฺมโต วกฺกลิสฺส ปฏิสฺสุตฺวา อายสฺมนฺตํ วกฺกลึ มญฺจกํ อาโรเปตฺวา เยน อิสิคิลิปสฺสํ กาฬสิลา เตนุปสงฺกมึสุฯ อถ โข ภควา ตญฺจ รตฺตึ ตญฺจ ทิวาวเสสํ คิชฺฌกูเฏ ปพฺพเต วิหาสิฯ
“Yes, friend,” replied those bhikkhus, and did as he asked. Meanwhile, the Buddha spent the rest of that night and day on Vulture’s Peak Mountain.
อถ โข เทฺว เทวตาโย อภิกฺกนฺตาย รตฺติยา อภิกฺกนฺตวณฺณา เกวลกปฺปํ คิชฺฌกูฏํ โอภาเสตฺวา เยน ภควา เตนุปสงฺกมึสุ …เป… เอกมนฺตํ อฏฺฐํสุฯ
Then, late at night, two glorious deities, lighting up the entire Vulture’s Peak, went up to the Buddha, bowed, and stood to one side.
เอกมนฺตํ ฐิตา โข เอกา เทวตา ภควนฺตํ เอตทโวจ: “วกฺกลิ, ภนฺเต, ภิกฺขุ วิโมกฺขาย เจเตตี”ติฯ
One deity said to him, “Sir, the bhikkhu Vakkali is intent on liberation!”
อปรา เทวตา ภควนฺตํ เอตทโวจ: “โส หิ นูน, ภนฺเต, สุวิมุตฺโต วิมุจฺจิสฺสตี”ติฯ
And another deity said to him, “He’ll definitely be well-freed!”
อิทมโวจุํ ตา เทวตาโยฯ อิทํ วตฺวา ภควนฺตํ อภิวาเทตฺวา ปทกฺขิณํ กตฺวา ตตฺเถวนฺตรธายึสุฯ
This is what those deities said. Then they bowed and respectfully circled the Buddha, keeping him on their right side, before vanishing right there.
อถ โข ภควา ตสฺสา รตฺติยา อจฺจเยน ภิกฺขู อามนฺเตสิ:
Then, when the night had passed, the Buddha addressed the bhikkhus:
“เอถ ตุเมฺห, ภิกฺขเว, เยน วกฺกลิ ภิกฺขุ เตนุปสงฺกมถ; อุปสงฺกมิตฺวา วกฺกลึ ภิกฺขุํ เอวํ วเทถ:
“Come, bhikkhus, go to the bhikkhu Vakkali and tell him:
‘สุณาวุโส ตฺวํ, วกฺกลิ, ภควโต วจนํ ทฺวินฺนญฺจ เทวตานํฯ
‘Vakkali, hear the word of the Buddha and two deities.
อิมํ, อาวุโส, รตฺตึ เทฺว เทวตาโย อภิกฺกนฺตาย รตฺติยา อภิกฺกนฺตวณฺณา เกวลกปฺปํ คิชฺฌกูฏํ โอภาเสตฺวา เยน ภควา เตนุปสงฺกมึสุ; อุปสงฺกมิตฺวา ภควนฺตํ อภิวาเทตฺวา เอกมนฺตํ อฏฺฐํสุฯ
Late last night, two glorious deities, lighting up the entire Vulture’s Peak, went up to the Buddha, bowed, and stood to one side.
เอกมนฺตํ ฐิตา โข, อาวุโส, เอกา เทวตา ภควนฺตํ เอตทโวจ—วกฺกลิ, ภนฺเต, ภิกฺขุ วิโมกฺขาย เจเตตีติฯ
One deity said to him, “Sir, the bhikkhu Vakkali is intent on liberation!”
อปรา เทวตา ภควนฺตํ เอตทโวจ—โส หิ นูน, ภนฺเต, สุวิมุตฺโต วิมุจฺจิสฺสตีติฯ
The other deity said to him, “He’ll definitely be well-freed!”
ภควา จ ตํ, อาวุโส วกฺกลิ, เอวมาห—มา ภายิ, วกฺกลิ; มา ภายิ, วกฺกลิฯ อปาปกํ เต มรณํ ภวิสฺสติ, อปาปิกา กาลกิริยา'”ติฯ
And the Buddha said, “Do not fear, Vakkali, do not fear! Your death will not be a bad one; your passing will not be a bad one.”’”
“เอวํ, ภนฺเต”ติ โข เต ภิกฺขู ภควโต ปฏิสฺสุตฺวา เยนายสฺมา วกฺกลิ เตนุปสงฺกมึสุ; อุปสงฺกมิตฺวา อายสฺมนฺตํ วกฺกลึ เอตทโวจุํ:
“Yes, sir,” those monks replied. They went to Vakkali and said to him:
“สุณาวุโส วกฺกลิ, ภควโต วจนํ ทฺวินฺนญฺจ เทวตานนฺ”ติฯ
“Vakkali, hear the word of the Buddha and two deities.”
อถ โข อายสฺมา วกฺกลิ อุปฏฺฐาเก อามนฺเตสิ: “เอถ มํ, อาวุโส, มญฺจกา โอโรเปถฯ กถญฺหิ นาม มาทิโส อุจฺเจ อาสเน นิสีทิตฺวา ตสฺส ภควโต สาสนํ โสตพฺพํ มญฺเญยฺยา”ติฯ
Then Vakkali addressed his carers, “Please, friends, help me off my cot. It’s unthinkable for one like me to listen to the Buddha’s instructions sitting on a high seat.”
“เอวมาวุโส”ติ โข เต ภิกฺขู อายสฺมโต วกฺกลิสฺส ปฏิสฺสุตฺวา อายสฺมนฺตํ วกฺกลึ มญฺจกา โอโรเปสุํฯ “อิมํ, อาวุโส, รตฺตึ เทฺว เทวตาโย อภิกฺกนฺตาย รตฺติยา …เป… เอกมนฺตํ อฏฺฐํสุฯ เอกมนฺตํ ฐิตา โข, อาวุโส, เอกา เทวตา ภควนฺตํ เอตทโวจ: ‘วกฺกลิ, ภนฺเต, ภิกฺขุ วิโมกฺขาย เจเตตี'ติฯ อปรา เทวตา ภควนฺตํ เอตทโวจ: ‘โส หิ นูน, ภนฺเต, สุวิมุตฺโต วิมุจฺจิสฺสตี'ติฯ ภควา จ ตํ, อาวุโส วกฺกลิ, เอวมาห: ‘มา ภายิ, วกฺกลิ; มา ภายิ, วกฺกลิฯ อปาปกํ เต มรณํ ภวิสฺสติ, อปาปิกา กาลกิริยา'”ติฯ
“Yes, friend,” replied those bhikkhus, and helped him off his cot. They repeated what the Buddha had said.
“เตน หาวุโส, มม วจเนน ภควโต ปาเท สิรสา วนฺทถ: ‘วกฺกลิ, ภนฺเต, ภิกฺขุ อาพาธิโก ทุกฺขิโต พาฬฺหคิลาโนฯ โส ภควโต ปาเท สิรสา วนฺทตี'ติฯ เอวญฺจ วเทถ: ‘รูปํ อนิจฺจํฯ ตาหํ, ภนฺเต, น กงฺขามิฯ ยทนิจฺจํ ตํ ทุกฺขนฺติ น วิจิกิจฺฉามิฯ ยทนิจฺจํ ทุกฺขํ วิปริณามธมฺมํ, นตฺถิ เม ตตฺถ ฉนฺโท วา ราโค วา เปมํ วาติ น วิจิกิจฺฉามิฯ
Vakkali said, “Well then, friends, in my name bow with your head at the Buddha’s feet. Say to him: ‘Sir, the bhikkhu Vakkali is sick, suffering, gravely ill. He bows with his head to your feet.’ And then say: ‘Form is impermanent. I have no doubt of that. I’m certain that what is impermanent is suffering. And I’m certain that I have no desire or greed or fondness for what is impermanent, suffering, and perishable.
เวทนา อนิจฺจาฯ ตาหํ, ภนฺเต, น กงฺขามิฯ ยทนิจฺจํ ตํ ทุกฺขนฺติ น วิจิกิจฺฉามิฯ ยทนิจฺจํ ทุกฺขํ วิปริณามธมฺมํ, นตฺถิ เม ตตฺถ ฉนฺโท วา ราโค วา เปมํ วาติ น วิจิกิจฺฉามิฯ
Feeling is impermanent …
สญฺญา …
Perception is impermanent …
สงฺขารา อนิจฺจาฯ ตาหํ, ภนฺเต, น กงฺขามิฯ ยทนิจฺจํ ตํ ทุกฺขนฺติ น วิจิกิจฺฉามิฯ ยทนิจฺจํ ทุกฺขํ วิปริณามธมฺมํ, นตฺถิ เม ตตฺถ ฉนฺโท วา ราโค วา เปมํ วาติ น วิจิกิจฺฉามิฯ
Choices are impermanent …
วิญฺญาณํ อนิจฺจํฯ ตาหํ, ภนฺเต, น กงฺขามิฯ ยทนิจฺจํ ตํ ทุกฺขนฺติ น วิจิกิจฺฉามิฯ ยทนิจฺจํ ทุกฺขํ วิปริณามธมฺมํ, นตฺถิ เม ตตฺถ ฉนฺโท วา ราโค วา เปมํ วาติ น วิจิกิจฺฉามี'”ติฯ
Consciousness is impermanent. I have no doubt of that. I’m certain that what is impermanent is suffering. And I’m certain that I have no desire or greed or fondness for what is impermanent, suffering, and perishable.’”
“เอวมาวุโส”ติ โข เต ภิกฺขู อายสฺมโต วกฺกลิสฺส ปฏิสฺสุตฺวา ปกฺกมึสุฯ อถ โข อายสฺมา วกฺกลิ อจิรปกฺกนฺเตสุ เตสุ ภิกฺขูสุ สตฺถํ อาหเรสิฯ
“Yes, friend,” those monks replied, and left. And then, not long after those bhikkhus had left, Venerable Vakkali slit his wrists.
อถ โข เต ภิกฺขู เยน ภควา เตนุปสงฺกมึสุ; อุปสงฺกมิตฺวา เอกมนฺตํ นิสีทึสุฯ เอกมนฺตํ นิสินฺนา โข เต ภิกฺขู ภควนฺตํ เอตทโวจุํ: “วกฺกลิ, ภนฺเต, ภิกฺขุ อาพาธิโก ทุกฺขิโต พาฬฺหคิลาโน; โส ภควโต ปาเท สิรสา วนฺทติ; เอวญฺจ วเทติ: ‘รูปํ อนิจฺจํฯ ตาหํ, ภนฺเต, น กงฺขามิฯ ยทนิจฺจํ ตํ ทุกฺขนฺติ น วิจิกิจฺฉามิฯ ยทนิจฺจํ ทุกฺขํ วิปริณามธมฺมํ, นตฺถิ เม ตตฺถ ฉนฺโท วา ราโค วา เปมํ วาติ น วิจิกิจฺฉามิฯ เวทนา … สญฺญา … สงฺขารา … วิญฺญาณํ อนิจฺจํฯ ตาหํ, ภนฺเต, น กงฺขามิฯ ยทนิจฺจํ ตํ ทุกฺขนฺติ น วิจิกิจฺฉามิฯ ยทนิจฺจํ ทุกฺขํ วิปริณามธมฺมํ, นตฺถิ เม ตตฺถ ฉนฺโท วา ราโค วา เปมํ วาติ น วิจิกิจฺฉามี'”ติฯ
Then those bhikkhus went up to the Buddha and told him Vakkali’s message.
อถ โข ภควา ภิกฺขู อามนฺเตสิ: “อายาม, ภิกฺขเว, เยน อิสิคิลิปสฺสํ กาฬสิลา เตนุปสงฺกมิสฺสาม; ยตฺถ วกฺกลินา กุลปุตฺเตน สตฺถมาหริตนฺ”ติฯ
Then the Buddha said to the bhikkhus, “Come, bhikkhus, let’s go to the Black Rock on the slopes of Isigili, where Vakkali, the gentleman, slit his wrists.”
“เอวํ, ภนฺเต”ติ โข เต ภิกฺขู ภควโต ปจฺจโสฺสสุํฯ
“Yes, sir,” they replied.
อถ โข ภควา สมฺพหุเลหิ ภิกฺขูหิ สทฺธึ เยน อิสิคิลิปสฺสํ กาฬสิลา เตนุปสงฺกมิฯ อทฺทสา โข ภควา อายสฺมนฺตํ วกฺกลึ ทูรโตว มญฺจเก วิวตฺตกฺขนฺธํ เสมานํฯ
Then the Buddha together with several bhikkhus went to the Black Rock on the slopes of Isigili. The Buddha saw Vakkali off in the distance lying on his cot, having cast off the aggregates.
เตน โข ปน สมเยน ธูมายิตตฺตํ ติมิรายิตตฺตํ คจฺฉเตว ปุริมํ ทิสํ, คจฺฉติ ปจฺฉิมํ ทิสํ, คจฺฉติ อุตฺตรํ ทิสํ, คจฺฉติ ทกฺขิณํ ทิสํ, คจฺฉติ อุทฺธํ ทิสํ, คจฺฉติ อโธ ทิสํ, คจฺฉติ อนุทิสํฯ
Now at that time a cloud of black smoke was moving east, west, north, south, above, below, and in-between.
อถ โข ภควา ภิกฺขู อามนฺเตสิ: “ปสฺสถ โน ตุเมฺห, ภิกฺขเว, เอตํ ธูมายิตตฺตํ ติมิรายิตตฺตํ คจฺฉเตว ปุริมํ ทิสํ …เป… คจฺฉติ อนุทิสนฺ”ติฯ
The Buddha said to the bhikkhus, “Bhikkhus, do you see that cloud of black smoke moving east, west, north, south, above, below, and in-between?”
“เอวํ, ภนฺเต”ฯ
“Yes, sir.”
“เอโส โข, ภิกฺขเว, มาโร ปาปิมา วกฺกลิสฺส กุลปุตฺตสฺส วิญฺญาณํ สมเนฺวสติ: ‘กตฺถ วกฺกลิสฺส กุลปุตฺตสฺส วิญฺญาณํ ปติฏฺฐิตนฺ'ติ? อปฺปติฏฺฐิเตน จ, ภิกฺขเว, วิญฺญาเณน วกฺกลิ กุลปุตฺโต ปรินิพฺพุโต”ติฯ
“That’s Māra the Wicked searching for Vakkali’s consciousness, wondering: ‘Where is Vakkali’s consciousness established?’ But since his consciousness is not established, Vakkali is extinguished.”
ปญฺจมํฯ
The authoritative text of the Saṁyutta Nikāya is the Pāli text. The English translation is provided as an aid to the study of the original Pāli text. [CREDITS »]