| Library / Tipiṭaka / તિપિટક • Tipiṭaka / પટિસમ્ભિદામગ્ગપાળિ • Paṭisambhidāmaggapāḷi |
૩૩. અરણવિહારઞાણનિદ્દેસો
33. Araṇavihārañāṇaniddeso
૮૨. કથં દસ્સનાધિપતેય્યં સન્તો ચ વિહારાધિગમો પણીતાધિમુત્તતા પઞ્ઞા અરણવિહારે ઞાણં? દસ્સનાધિપતેય્યન્તિ અનિચ્ચાનુપસ્સના દસ્સનાધિપતેય્યં, દુક્ખાનુપસ્સના દસ્સનાધિપતેય્યં, અનત્તાનુપસ્સના દસ્સનાધિપતેય્યં, રૂપે અનિચ્ચાનુપસ્સના દસ્સનાધિપતેય્યં, રૂપે દુક્ખાનુપસ્સના દસ્સનાધિપતેય્યં, રૂપે અનત્તાનુપસ્સના દસ્સનાધિપતેય્યં; વેદનાય…પે॰… સઞ્ઞાય… સઙ્ખારેસુ… વિઞ્ઞાણે… ચક્ખુસ્મિં…પે॰… જરામરણે અનિચ્ચાનુપસ્સના દસ્સનાધિપતેય્યં, જરામરણે દુક્ખાનુપસ્સના દસ્સનાધિપતેય્યં, જરામરણે અનત્તાનુપસ્સના દસ્સનાધિપતેય્યં.
82. Kathaṃ dassanādhipateyyaṃ santo ca vihārādhigamo paṇītādhimuttatā paññā araṇavihāre ñāṇaṃ? Dassanādhipateyyanti aniccānupassanā dassanādhipateyyaṃ, dukkhānupassanā dassanādhipateyyaṃ, anattānupassanā dassanādhipateyyaṃ, rūpe aniccānupassanā dassanādhipateyyaṃ, rūpe dukkhānupassanā dassanādhipateyyaṃ, rūpe anattānupassanā dassanādhipateyyaṃ; vedanāya…pe… saññāya… saṅkhāresu… viññāṇe… cakkhusmiṃ…pe… jarāmaraṇe aniccānupassanā dassanādhipateyyaṃ, jarāmaraṇe dukkhānupassanā dassanādhipateyyaṃ, jarāmaraṇe anattānupassanā dassanādhipateyyaṃ.
સન્તો ચ વિહારાધિગમોતિ સુઞ્ઞતો વિહારો સન્તો વિહારાધિગમો. અનિમિત્તો વિહારો સન્તો વિહારાધિગમો. અપ્પણિહિતો વિહારો સન્તો વિહારાધિગમો.
Santoca vihārādhigamoti suññato vihāro santo vihārādhigamo. Animitto vihāro santo vihārādhigamo. Appaṇihito vihāro santo vihārādhigamo.
પણીતાધિમુત્તતાતિ સુઞ્ઞતે અધિમુત્તતા પણીતાધિમુત્તતા. અનિમિત્તે અધિમુત્તતા પણીતાધિમુત્તતા. અપ્પણિહિતે અધિમુત્તતા પણીતાધિમુત્તતા.
Paṇītādhimuttatāti suññate adhimuttatā paṇītādhimuttatā. Animitte adhimuttatā paṇītādhimuttatā. Appaṇihite adhimuttatā paṇītādhimuttatā.
અરણવિહારોતિ પઠમં ઝાનં અરણવિહારો. દુતિયં ઝાનં અરણવિહારો. તતિયં ઝાનં અરણવિહારો. ચતુત્થં ઝાનં અરણવિહારો. આકાસાનઞ્ચાયતનસમાપત્તિ અરણવિહારો…પે॰… નેવસઞ્ઞાનાસઞ્ઞાયતનસમાપત્તિ અરણવિહારો.
Araṇavihāroti paṭhamaṃ jhānaṃ araṇavihāro. Dutiyaṃ jhānaṃ araṇavihāro. Tatiyaṃ jhānaṃ araṇavihāro. Catutthaṃ jhānaṃ araṇavihāro. Ākāsānañcāyatanasamāpatti araṇavihāro…pe… nevasaññānāsaññāyatanasamāpatti araṇavihāro.
અરણવિહારોતિ કેનટ્ઠેન અરણવિહારો? પઠમેન ઝાનેન નીવરણે હરતીતિ – અરણવિહારો. દુતિયેન ઝાનેન વિતક્કવિચારે હરતીતિ – અરણવિહારો. તતિયેન ઝાનેન પીતિં હરતીતિ – અરણવિહારો. ચતુત્થેન ઝાનેન સુખદુક્ખે હરતીતિ – અરણવિહારો. આકાસાનઞ્ચાયતનસમાપત્તિયા રૂપસઞ્ઞં પટિઘસઞ્ઞં નાનત્તસઞ્ઞં હરતીતિ – અરણવિહારો. વિઞ્ઞાણઞ્ચાયતનસમાપત્તિયા આકાસાનઞ્ચાયતનસઞ્ઞં હરતીતિ – અરણવિહારો. આકિઞ્ચઞ્ઞાયતનસમાપત્તિયા વિઞ્ઞાણઞ્ચાયતનસઞ્ઞં હરતીતિ – અરણવિહારો. નેવસઞ્ઞાનાસઞ્ઞાયતનસમાપત્તિયા આકિઞ્ચઞ્ઞાયતનસઞ્ઞં હરતીતિ – અરણવિહારો. અયં અરણવિહારો. તં ઞાતટ્ઠેન ઞાણં, પજાનનટ્ઠેન પઞ્ઞા. તેન વુચ્ચતિ – ‘‘દસ્સનાધિપતેય્યં સન્તો ચ વિહારાધિગમો પણીતાધિમુત્તતા પઞ્ઞા અરણવિહારે ઞાણં’’.
Araṇavihāroti kenaṭṭhena araṇavihāro? Paṭhamena jhānena nīvaraṇe haratīti – araṇavihāro. Dutiyena jhānena vitakkavicāre haratīti – araṇavihāro. Tatiyena jhānena pītiṃ haratīti – araṇavihāro. Catutthena jhānena sukhadukkhe haratīti – araṇavihāro. Ākāsānañcāyatanasamāpattiyā rūpasaññaṃ paṭighasaññaṃ nānattasaññaṃ haratīti – araṇavihāro. Viññāṇañcāyatanasamāpattiyā ākāsānañcāyatanasaññaṃ haratīti – araṇavihāro. Ākiñcaññāyatanasamāpattiyā viññāṇañcāyatanasaññaṃ haratīti – araṇavihāro. Nevasaññānāsaññāyatanasamāpattiyā ākiñcaññāyatanasaññaṃ haratīti – araṇavihāro. Ayaṃ araṇavihāro. Taṃ ñātaṭṭhena ñāṇaṃ, pajānanaṭṭhena paññā. Tena vuccati – ‘‘dassanādhipateyyaṃ santo ca vihārādhigamo paṇītādhimuttatā paññā araṇavihāre ñāṇaṃ’’.
અરણવિહારઞાણનિદ્દેસો તેત્તિંસતિમો.
Araṇavihārañāṇaniddeso tettiṃsatimo.
Related texts:
અટ્ઠકથા • Aṭṭhakathā / સુત્તપિટક (અટ્ઠકથા) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / ખુદ્દકનિકાય (અટ્ઠકથા) • Khuddakanikāya (aṭṭhakathā) / પટિસમ્ભિદામગ્ગ-અટ્ઠકથા • Paṭisambhidāmagga-aṭṭhakathā / ૩૩. અરણવિહારઞાણનિદ્દેસવણ્ણના • 33. Araṇavihārañāṇaniddesavaṇṇanā
