Library / Tipiṭaka / તિપિટક • Tipiṭaka / પાચિત્યાદિયોજનાપાળિ • Pācityādiyojanāpāḷi |
સેદમોચિકગાથા
Sedamocikagāthā
(૧) અવિપ્પવાસપઞ્હાવણ્ણના
(1) Avippavāsapañhāvaṇṇanā
૪૭૯. સેદમોચિકગાથાસૂતિ અધિપ્પાયત્થસ્સ ગમ્ભીરત્તા તં ચિન્તેન્તાનં વિનયધરાનં કાયે સેદં મોચેતીતિ સેદમોચિકા, સાયેવ ગાથા સેદમોચિકગાથા, તાસુ. ‘‘અકપ્પિયસમ્ભોગો ન લબ્ભતી’’તિ ઇમિના કપ્પિયસમ્ભોગો લબ્ભતીતિ દસ્સેતિ. કપ્પિયસમ્ભોગં દસ્સેતું ‘‘નહાપનભોજનાદી’’તિ વુત્તં. અનાપત્તીતિ માતુભિક્ખુનિયા અનાપત્તિ. એસા પઞ્હાતિ એત્થ પઞ્હસદ્દો સભાવતિલિઙ્ગોતિ સદ્દસત્થેસુ (સદ્દનીતિધાતુમાલાયં ૧૬ હકારન્તધાતુ; અભિધાનપ્પદીપિકાયં ૧૧૫ ગાથાયં) વુત્તો, ઇધ ઇત્થિલિઙ્ગવસેન વુત્તો. ‘‘પણ્ડિતેહી’’તિ ઇમિના કુસલસ્સ કારણં દસ્સેતિ, પણ્ડિતત્તા કુસલોતિ અધિપ્પાયો. અસ્સાતિ પઞ્હાય. એતન્તિ વિસ્સજ્જનં. અસ્સાતિ ગાથાય.
479.Sedamocikagāthāsūti adhippāyatthassa gambhīrattā taṃ cintentānaṃ vinayadharānaṃ kāye sedaṃ mocetīti sedamocikā, sāyeva gāthā sedamocikagāthā, tāsu. ‘‘Akappiyasambhogo na labbhatī’’ti iminā kappiyasambhogo labbhatīti dasseti. Kappiyasambhogaṃ dassetuṃ ‘‘nahāpanabhojanādī’’ti vuttaṃ. Anāpattīti mātubhikkhuniyā anāpatti. Esā pañhāti ettha pañhasaddo sabhāvatiliṅgoti saddasatthesu (saddanītidhātumālāyaṃ 16 hakārantadhātu; abhidhānappadīpikāyaṃ 115 gāthāyaṃ) vutto, idha itthiliṅgavasena vutto. ‘‘Paṇḍitehī’’ti iminā kusalassa kāraṇaṃ dasseti, paṇḍitattā kusaloti adhippāyo. Assāti pañhāya. Etanti vissajjanaṃ. Assāti gāthāya.
એકાદસ વિવજ્જિયાતિ અવિભત્તિકનિદ્દેસો, એકાદસ વિવજ્જિયેતિ અત્થો. તેન વુત્તં ‘‘યે’’તિઆદિ. તેપીતિ પિસદ્દો ગાથાયં લુત્તનિદ્દિટ્ઠગમ્યમાનભાવં દસ્સેતિ.
Ekādasa vivajjiyāti avibhattikaniddeso, ekādasa vivajjiyeti attho. Tena vuttaṃ ‘‘ye’’tiādi. Tepīti pisaddo gāthāyaṃ luttaniddiṭṭhagamyamānabhāvaṃ dasseti.
અયન્તિ ન્હાપિતપુબ્બકો ભિક્ખુ. નિમ્મિતબુદ્ધન્તિ બુદ્ધેન નિમ્મિતં બુદ્ધરૂપં.
Ayanti nhāpitapubbako bhikkhu. Nimmitabuddhanti buddhena nimmitaṃ buddharūpaṃ.
વિવજ્જિયાતિ એત્થ યકારો ત્વાપચ્ચયસ્સ કારિયોતિ આહ ‘‘વિવજ્જેત્વા’’તિ. અસીસકં યં તં કબન્ધં અત્થીતિ યોજના. અસીસકત્તા કેન સરીરેન જીવિતં બન્ધતીતિ કબન્ધો. યસ્સાતિ કબન્ધસ્સ.
Vivajjiyāti ettha yakāro tvāpaccayassa kāriyoti āha ‘‘vivajjetvā’’ti. Asīsakaṃ yaṃ taṃ kabandhaṃ atthīti yojanā. Asīsakattā kena sarīrena jīvitaṃ bandhatīti kabandho. Yassāti kabandhassa.
હીતિ સચ્ચં. તેતિ અભબ્બપુગ્ગલા.
Hīti saccaṃ. Teti abhabbapuggalā.
વાચાતિ એત્થ યકારલોપોતિ આહ ‘‘વાચાયા’’તિ. ઇતિ મેતિ એવં મમ. એવં વદમાને મમ વચનન્તિ યોજના. અથવા ઇતિમેતિ એવં ઇમે, એવં વદમાને ઇમે જનાતિ યોજના. સદ્દમ્પીતિ ઇમિના ગિરસદ્દો સદ્દપરિયાયોતિ દસ્સેતિ. હીતિ સચ્ચં. તુણ્હીભૂતસ્સ નિસિન્નસ્સ તસ્સ ભિક્ખુનોતિ યોજના. યદિ મનોદ્વારે આપત્તિ નામ નત્થિ, એવં સતિ કસ્મા આપજ્જેય્ય વાચસિકન્તિ વુત્તન્તિ આહ ‘‘યસ્મા પના’’તિઆદિ. તેનાતિ તસ્મા. અસ્સાતિ ભિક્ખુસ્સ.
Vācāti ettha yakāralopoti āha ‘‘vācāyā’’ti. Iti meti evaṃ mama. Evaṃ vadamāne mama vacananti yojanā. Athavā itimeti evaṃ ime, evaṃ vadamāne ime janāti yojanā. Saddampīti iminā girasaddo saddapariyāyoti dasseti. Hīti saccaṃ. Tuṇhībhūtassa nisinnassa tassa bhikkhunoti yojanā. Yadi manodvāre āpatti nāma natthi, evaṃ sati kasmā āpajjeyya vācasikanti vuttanti āha ‘‘yasmā panā’’tiādi. Tenāti tasmā. Assāti bhikkhussa.
સાતિ ભિક્ખુની, આપજ્જતીતિ સમ્બન્ધો. વુત્તપ્પકારન્તિ ‘‘ગામન્તરપરિયાપન્ન’’ન્તિ વુત્તપ્પકારં.
Sāti bhikkhunī, āpajjatīti sambandho. Vuttappakāranti ‘‘gāmantarapariyāpanna’’nti vuttappakāraṃ.
તાસૂતિ દ્વીસુ ભિક્ખુનીસુ.
Tāsūti dvīsu bhikkhunīsu.
ચતુરો જનાતિ એત્થ ચતુન્નં જનાનં સરૂપં દસ્સેન્તો આહ ‘‘આચરિયો ચ તયો ચ અન્તેવાસિકા’’તિ . સાહત્થિકાતિ સહત્થા અવહરિતા. આણત્તિયાપીતિ આણત્તેન અવહરિતાપિ. ઇતરેસન્તિ અન્તેવાસિકાનં, એકેકો માસકોતિ સમ્બન્ધો. એત્થાતિ પરિવારે સેદમોચિકગાથાયં.
Caturo janāti ettha catunnaṃ janānaṃ sarūpaṃ dassento āha ‘‘ācariyo ca tayo ca antevāsikā’’ti . Sāhatthikāti sahatthā avaharitā. Āṇattiyāpīti āṇattena avaharitāpi. Itaresanti antevāsikānaṃ, ekeko māsakoti sambandho. Etthāti parivāre sedamocikagāthāyaṃ.
Related texts:
તિપિટક (મૂલ) • Tipiṭaka (Mūla) / વિનયપિટક • Vinayapiṭaka / પરિવારપાળિ • Parivārapāḷi / ૧. અવિપ્પવાસપઞ્હા • 1. Avippavāsapañhā
અટ્ઠકથા • Aṭṭhakathā / વિનયપિટક (અટ્ઠકથા) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / પરિવાર-અટ્ઠકથા • Parivāra-aṭṭhakathā / (૧) અવિપ્પવાસપઞ્હાવણ્ણના • (1) Avippavāsapañhāvaṇṇanā
ટીકા • Tīkā / વિનયપિટક (ટીકા) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / સારત્થદીપની-ટીકા • Sāratthadīpanī-ṭīkā / અવિપ્પવાસાદિપઞ્હવણ્ણના • Avippavāsādipañhavaṇṇanā
ટીકા • Tīkā / વિનયપિટક (ટીકા) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / વજિરબુદ્ધિ-ટીકા • Vajirabuddhi-ṭīkā / અવિપ્પવાસપઞ્હાવણ્ણના • Avippavāsapañhāvaṇṇanā
ટીકા • Tīkā / વિનયપિટક (ટીકા) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / વિમતિવિનોદની-ટીકા • Vimativinodanī-ṭīkā / અવિપ્પવાસપઞ્હાવણ્ણના • Avippavāsapañhāvaṇṇanā