Library / Tipiṭaka / તિપિટક • Tipiṭaka / પાચિત્યાદિયોજનાપાળિ • Pācityādiyojanāpāḷi |
૧૦. દસમસઙ્ઘાદિસેસસિક્ખાપદં
10. Dasamasaṅghādisesasikkhāpadaṃ
૭૨૭. દસમે એવાચારાતિ એત્થ નિગ્ગહિતલોપવસેન સન્ધીતિ આહ ‘‘એવંઆચારા’’તિ. ‘‘યાદિસો’’તિઆદિના એવંસદ્દસ્સ નિદસ્સનાદીસુ (અભિધાનપ્પદીપિકાયં ૧૧૮૬ ગાથાયં) એકાદસસુ અત્થેસુ ઉપમત્થં દસ્સેતિ. સબ્બત્થાતિ ‘‘એવંસદ્દા એવંસિલોકા’’તિ સબ્બેસુ પદેસુ. ઉઞ્ઞાયાતિ એત્થ ઓકારવિપરીતો ઉકારોતિ આહ ‘‘અવઞ્ઞાયા’’તિ. ‘‘નીચં કત્વા જાનનાયા’’તિ ઇમિના અવસદ્દો નીચત્થો, ઞાધાતુ અવબોધનત્થોતિ દસ્સેતિ. ‘‘પરિભવઞ્ઞાયા’’તિ વત્તબ્બે ઉત્તરપદલોપવસેન ‘‘પરિભવેના’’તિ વુત્તન્તિ આહ ‘‘પરિભવિત્વા જાનનેના’’તિ. અક્ખન્તિયાતિ એત્થ સહનખન્તિયેવાધિપ્પેતા, નેવ અનુલોમખન્તિ, ન દિટ્ઠિનિજ્ઝાનક્ખન્તીતિ દસ્સેન્તો આહ ‘‘અસહનતાયા’’તિ. વેભસ્સિયાતિ એત્થ વિસેસેન ભાસેતિ ઓભાસેતીતિ વિભાસો આનુભાવો, વિભાસો ઇમસ્સ સઙ્ઘસ્સ અત્થીતિ વિભસ્સો સઙ્ઘો, બહ્વત્થે ચ અતિસયત્થે ચ સપચ્ચયો હોતિ. કસ્મા? મન્તુપચ્ચયત્થત્તા ‘‘લોમસો’’તિઆદીસુ (જા॰ ૧.૧૪.૫૭) વિય, બહુઆનુભાવો અતિસયઆનુભાવો સઙ્ઘોતિ વુત્તં હોતિ, સંયોગપરત્તા આકારસ્સ રસ્સો. વિભસ્સસ્સ ભાવો વેભસ્સિયં, બહુઆનુભાવો અતિસયઆનુભાવોયેવ. ઇતિ ઇમમત્થં દસ્સેન્તો આહ ‘‘બલવભસ્સભાવેના’’તિ. તત્થ બલવઇતિ પદેન મન્તુઅત્થે પવત્તસ્સ સપ્પચ્ચયસ્સ બહ્વત્થઞ્ચ અતિસયત્થઞ્ચ દસ્સેતિ, ભાવઇતિ પદેન ણિયપચ્ચયસ્સ ભાવત્થં, એનઇતિ પદેન નિસ્સક્કવચનસ્સ કરણત્થે પવત્તભાવં દસ્સેતિ. તમેવત્થમાવિકરોન્તો આહ ‘‘અત્તનો બલવપ્પકાસનેના’’તિ. તત્થ અત્તનોતિ અત્તસઙ્ખાતસ્સ સઙ્ઘસ્સ. બલવપ્પકાસનેનાતિ બહુઆનુભાવપ્પકાસનેન, અતિસયઆનુભાવપ્પકાસનેન વા. બલવપ્પકાસનં નામ અત્થતો પરેસં સમુત્રાસનમેવાતિ આહ ‘‘સમુત્રાસનેનાતિ અત્થો’’તિ. દુબ્બલભાવેનાતિ એત્થ ભાવઇતિપદેન ણ્યપચ્ચયસ્સ ભાવત્થં, એનઇતિપદેન નિસ્સક્કવચનસ્સ કરણત્થં દસ્સેતીતિ દટ્ઠબ્બં. સબ્બત્થાતિ ‘‘ઉઞ્ઞાયા’’તિઆદીસુ સબ્બેસુ પદેસુ. ચસદ્દો લુત્તનિદ્દિટ્ઠોતિ આહ ‘‘એવં સમુચ્ચયત્થો દટ્ઠબ્બો’’તિ. વિવિચ્ચથાતિ એત્થ વીત્યૂપસગ્ગો વિનાસદ્દત્થો, વિચધાતુ સત્તત્થોતિ આહ ‘‘વિના હોથા’’તિ. દસમં.
727. Dasame evācārāti ettha niggahitalopavasena sandhīti āha ‘‘evaṃācārā’’ti. ‘‘Yādiso’’tiādinā evaṃsaddassa nidassanādīsu (abhidhānappadīpikāyaṃ 1186 gāthāyaṃ) ekādasasu atthesu upamatthaṃ dasseti. Sabbatthāti ‘‘evaṃsaddā evaṃsilokā’’ti sabbesu padesu. Uññāyāti ettha okāraviparīto ukāroti āha ‘‘avaññāyā’’ti. ‘‘Nīcaṃ katvā jānanāyā’’ti iminā avasaddo nīcattho, ñādhātu avabodhanatthoti dasseti. ‘‘Paribhavaññāyā’’ti vattabbe uttarapadalopavasena ‘‘paribhavenā’’ti vuttanti āha ‘‘paribhavitvā jānanenā’’ti. Akkhantiyāti ettha sahanakhantiyevādhippetā, neva anulomakhanti, na diṭṭhinijjhānakkhantīti dassento āha ‘‘asahanatāyā’’ti. Vebhassiyāti ettha visesena bhāseti obhāsetīti vibhāso ānubhāvo, vibhāso imassa saṅghassa atthīti vibhasso saṅgho, bahvatthe ca atisayatthe ca sapaccayo hoti. Kasmā? Mantupaccayatthattā ‘‘lomaso’’tiādīsu (jā. 1.14.57) viya, bahuānubhāvo atisayaānubhāvo saṅghoti vuttaṃ hoti, saṃyogaparattā ākārassa rasso. Vibhassassa bhāvo vebhassiyaṃ, bahuānubhāvo atisayaānubhāvoyeva. Iti imamatthaṃ dassento āha ‘‘balavabhassabhāvenā’’ti. Tattha balavaiti padena mantuatthe pavattassa sappaccayassa bahvatthañca atisayatthañca dasseti, bhāvaiti padena ṇiyapaccayassa bhāvatthaṃ, enaiti padena nissakkavacanassa karaṇatthe pavattabhāvaṃ dasseti. Tamevatthamāvikaronto āha ‘‘attano balavappakāsanenā’’ti. Tattha attanoti attasaṅkhātassa saṅghassa. Balavappakāsanenāti bahuānubhāvappakāsanena, atisayaānubhāvappakāsanena vā. Balavappakāsanaṃ nāma atthato paresaṃ samutrāsanamevāti āha ‘‘samutrāsanenāti attho’’ti. Dubbalabhāvenāti ettha bhāvaitipadena ṇyapaccayassa bhāvatthaṃ, enaitipadena nissakkavacanassa karaṇatthaṃ dassetīti daṭṭhabbaṃ. Sabbatthāti ‘‘uññāyā’’tiādīsu sabbesu padesu. Casaddo luttaniddiṭṭhoti āha ‘‘evaṃ samuccayattho daṭṭhabbo’’ti. Viviccathāti ettha vītyūpasaggo vināsaddattho, vicadhātu sattatthoti āha ‘‘vinā hothā’’ti. Dasamaṃ.
અનન્તરા પક્ખિપિત્વાતિ સમ્બન્ધો. મહાવિભઙ્ગતો આહરિતાનિ ઇમાનિ તીણિ સિક્ખાપદાનીતિ યોજના. નવ પઠમાપત્તિકા વેદિતબ્બાતિ સમ્બન્ધો. સબ્બેપિ ધમ્માતિ યોજના. એત્થાતિ ‘‘ઉદ્દિટ્ઠા ખો’’તિઆદિપાઠે. તં પનાતિ પક્ખમાનત્તં પનાતિ.
Anantarā pakkhipitvāti sambandho. Mahāvibhaṅgato āharitāni imāni tīṇi sikkhāpadānīti yojanā. Nava paṭhamāpattikā veditabbāti sambandho. Sabbepi dhammāti yojanā. Etthāti ‘‘uddiṭṭhā kho’’tiādipāṭhe. Taṃ panāti pakkhamānattaṃ panāti.
ઇતિ સમન્તપાસાદિકાય વિનયસંવણ્ણનાય
Iti samantapāsādikāya vinayasaṃvaṇṇanāya
ભિક્ખુનિવિભઙ્ગે
Bhikkhunivibhaṅge
સત્તરસકવણ્ણનાય યોજના સમત્તા.
Sattarasakavaṇṇanāya yojanā samattā.
Related texts:
તિપિટક (મૂલ) • Tipiṭaka (Mūla) / વિનયપિટક • Vinayapiṭaka / ભિક્ખુનીવિભઙ્ગ • Bhikkhunīvibhaṅga / ૧૦. દસમસઙ્ઘાદિસેસસિક્ખાપદં • 10. Dasamasaṅghādisesasikkhāpadaṃ
અટ્ઠકથા • Aṭṭhakathā / વિનયપિટક (અટ્ઠકથા) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / ભિક્ખુનીવિભઙ્ગ-અટ્ઠકથા • Bhikkhunīvibhaṅga-aṭṭhakathā / ૧૦. દસમસઙ્ઘાદિસેસસિક્ખાપદવણ્ણના • 10. Dasamasaṅghādisesasikkhāpadavaṇṇanā
ટીકા • Tīkā / વિનયપિટક (ટીકા) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / સારત્થદીપની-ટીકા • Sāratthadīpanī-ṭīkā / ૯. નવમસઙ્ઘાદિસેસસિક્ખાપદવણ્ણના • 9. Navamasaṅghādisesasikkhāpadavaṇṇanā
ટીકા • Tīkā / વિનયપિટક (ટીકા) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / વિમતિવિનોદની-ટીકા • Vimativinodanī-ṭīkā / ૬. છટ્ઠસઙ્ઘાદિસેસસિક્ખાપદવણ્ણના • 6. Chaṭṭhasaṅghādisesasikkhāpadavaṇṇanā