Library / Tipiṭaka / તિપિટક • Tipiṭaka / કઙ્ખાવિતરણી-અભિનવ-ટીકા • Kaṅkhāvitaraṇī-abhinava-ṭīkā

    ૭. ધમ્મદેસનાસિક્ખાપદવણ્ણના

    7. Dhammadesanāsikkhāpadavaṇṇanā

    છપ્પઞ્ચવાચાહીતિ છહિ પઞ્ચહિ વાચાહિ. વાચાપરિચ્છેદો પનેત્થ કથં વેદિતબ્બોતિ આહ ‘‘ઉત્તરિ છપ્પઞ્ચવાચાહી’’તિઆદિ. સબ્બત્થાતિ સુત્તે, અટ્ઠકથાયઞ્ચ. સચે અટ્ઠકથં, ધમ્મપદં, જાતકાદિવત્થું વા કથેતુકામો હોતિ, છપ્પદમત્તમેવ કથેતું વટ્ટતિ. પાળિયા સદ્ધિં કથેન્તેન એકં પદં પાળિતો, પઞ્ચ અટ્ઠકથાતોતિ એવં છ પદાનિ અનતિક્કમિત્વાવ કથેતબ્બો. પુરિસેનાતિ મનુસ્સપુરિસેન. તેનાહ ‘‘મનુસ્સવિગ્ગહં ગહેત્વા પના’’તિઆદિ.

    Chappañcavācāhīti chahi pañcahi vācāhi. Vācāparicchedo panettha kathaṃ veditabboti āha ‘‘uttari chappañcavācāhī’’tiādi. Sabbatthāti sutte, aṭṭhakathāyañca. Sace aṭṭhakathaṃ, dhammapadaṃ, jātakādivatthuṃ vā kathetukāmo hoti, chappadamattameva kathetuṃ vaṭṭati. Pāḷiyā saddhiṃ kathentena ekaṃ padaṃ pāḷito, pañca aṭṭhakathātoti evaṃ cha padāni anatikkamitvāva kathetabbo. Purisenāti manussapurisena. Tenāha ‘‘manussaviggahaṃ gahetvā panā’’tiādi.

    તિકપાચિત્તિયન્તિ માતુગામે માતુગામસઞ્ઞિવેમતિકઅમાતુગામસઞ્ઞીનં વસેન તીણિ પાચિત્તિયાનિ. અઞ્ઞસ્સ વા માતુગામસ્સાતિ એકસ્સ માતુગામસ્સ દેસેત્વા નિસિન્ને પુન આગતસ્સ અઞ્ઞસ્સ માતુગામસ્સ, એવં પન એકાસને નિસિન્નેન માતુગામસતસ્સાપિ દેસેતું વટ્ટતિ . ‘‘વિઞ્ઞુમનુસ્સિત્થિયા’’તિ વચનતો અવિઞ્ઞિત્થિયાપિ દેસયતો અનાપત્તિ. ઇરિયાપથપરિવત્તાભાવોતિ અત્તનો વા માતુગામસ્સ વા ઇરિયાપથપરિવત્તાભાવો. કપ્પિયકારકસ્સાભાવોતિ વિઞ્ઞુસ્સ કપ્પિયકારકસ્સાભાવો, દુતિયાનિયતે વુત્તલક્ખણસ્સ મનુસ્સસ્સ અભાવોતિ વુત્તં હોતિ. કિરિયાકિરિયન્તિ એત્થ ઉત્તરિ છપ્પઞ્ચવાચાહિ ધમ્મદેસના કિરિયા, કપ્પિયકારકસ્સ અગ્ગહણં અકિરિયાતિ દટ્ઠબ્બં.

    Tikapācittiyanti mātugāme mātugāmasaññivematikaamātugāmasaññīnaṃ vasena tīṇi pācittiyāni. Aññassa vā mātugāmassāti ekassa mātugāmassa desetvā nisinne puna āgatassa aññassa mātugāmassa, evaṃ pana ekāsane nisinnena mātugāmasatassāpi desetuṃ vaṭṭati . ‘‘Viññumanussitthiyā’’ti vacanato aviññitthiyāpi desayato anāpatti. Iriyāpathaparivattābhāvoti attano vā mātugāmassa vā iriyāpathaparivattābhāvo. Kappiyakārakassābhāvoti viññussa kappiyakārakassābhāvo, dutiyāniyate vuttalakkhaṇassa manussassa abhāvoti vuttaṃ hoti. Kiriyākiriyanti ettha uttari chappañcavācāhi dhammadesanā kiriyā, kappiyakārakassa aggahaṇaṃ akiriyāti daṭṭhabbaṃ.

    ધમ્મદેસનાસિક્ખાપદવણ્ણના નિટ્ઠિતા.

    Dhammadesanāsikkhāpadavaṇṇanā niṭṭhitā.





    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact