Library / Tipiṭaka / તિપિટક • Tipiṭaka / મહાવગ્ગ-અટ્ઠકથા • Mahāvagga-aṭṭhakathā |
હત્થચ્છિન્નાદિવત્થુકથા
Hatthacchinnādivatthukathā
૧૧૯. હત્થચ્છિન્નાદિવત્થૂસુ – હત્થચ્છિન્નોતિ યસ્સ હત્થતલે વા મણિબન્ધે વા કપ્પરે વા યત્થ કત્થચિ એકો વા દ્વે વા હત્થા છિન્ના હોન્તિ. પાદચ્છિન્નોતિ યસ્સ અગ્ગપાદે વા ગોપ્ફકેસુ વા જઙ્ઘાય વા યત્થ કત્થચિ એકો વા દ્વે વા પાદા છિન્ના હોન્તિ. હત્થપાદચ્છિન્નોતિ યસ્સ વુત્તપ્પકારેનેવ ચતૂસુ હત્થપાદેસુ દ્વે વા તયો વા સબ્બે વા હત્થપાદા છિન્ના હોન્તિ. કણ્ણચ્છિન્નોતિ યસ્સ કણ્ણમૂલે વા કણ્ણસક્ખલિકાય વા એકો વા દ્વે વા કણ્ણા છિન્ના હોન્તિ. યસ્સ પન કણ્ણાવિદ્ધે છિજ્જન્તિ, સક્કા ચ હોતિ સઙ્ઘાટેતું, સો કણ્ણં સઙ્ઘાટેત્વા પબ્બાજેતબ્બો. નાસચ્છિન્નોતિ યસ્સ અજપદકે વા અગ્ગે વા એકપુટે વા યત્થ કત્થચિ નાસા છિન્ના હોતિ. યસ્સ પન નાસિકા સક્કા હોતિ સન્ધેતું, સો તં ફાસુકં કત્વા પબ્બાજેતબ્બો. કણ્ણનાસચ્છિન્નો ઉભયવસેન વેદિતબ્બો. અઙ્ગુલિચ્છિન્નોતિ યસ્સ નખસેસં અદસ્સેત્વા એકા વા બહૂ વા અઙ્ગુલિયો છિન્ના હોન્તિ. યસ્સ પન સુત્તતન્તુમત્તમ્પિ નખસેસં પઞ્ઞાયતિ, તં પબ્બાજેતું વટ્ટતિ. અળચ્છિન્નોતિ યસ્સ ચતૂસુ અઙ્ગુટ્ઠકેસુ અઙ્ગુલિયં વુત્તનયેનેવ એકો વા બહૂ વા અઙ્ગુટ્ઠકા છિન્ના હોન્તિ. કણ્ડરચ્છિન્નોતિ યસ્સ કણ્ડરનામકા મહાન્હારૂ પુરતો વા પચ્છતો વા છિન્ના હોન્તિ; યેસુ એકસ્સપિ છિન્નત્તા અગ્ગપાદેન વા ચઙ્કમતિ, મૂલેન વા ચઙ્કમતિ, ન વા પાદં પતિટ્ઠાપેતું સક્કોતિ.
119. Hatthacchinnādivatthūsu – hatthacchinnoti yassa hatthatale vā maṇibandhe vā kappare vā yattha katthaci eko vā dve vā hatthā chinnā honti. Pādacchinnoti yassa aggapāde vā gopphakesu vā jaṅghāya vā yattha katthaci eko vā dve vā pādā chinnā honti. Hatthapādacchinnoti yassa vuttappakāreneva catūsu hatthapādesu dve vā tayo vā sabbe vā hatthapādā chinnā honti. Kaṇṇacchinnoti yassa kaṇṇamūle vā kaṇṇasakkhalikāya vā eko vā dve vā kaṇṇā chinnā honti. Yassa pana kaṇṇāviddhe chijjanti, sakkā ca hoti saṅghāṭetuṃ, so kaṇṇaṃ saṅghāṭetvā pabbājetabbo. Nāsacchinnoti yassa ajapadake vā agge vā ekapuṭe vā yattha katthaci nāsā chinnā hoti. Yassa pana nāsikā sakkā hoti sandhetuṃ, so taṃ phāsukaṃ katvā pabbājetabbo. Kaṇṇanāsacchinno ubhayavasena veditabbo. Aṅgulicchinnoti yassa nakhasesaṃ adassetvā ekā vā bahū vā aṅguliyo chinnā honti. Yassa pana suttatantumattampi nakhasesaṃ paññāyati, taṃ pabbājetuṃ vaṭṭati. Aḷacchinnoti yassa catūsu aṅguṭṭhakesu aṅguliyaṃ vuttanayeneva eko vā bahū vā aṅguṭṭhakā chinnā honti. Kaṇḍaracchinnoti yassa kaṇḍaranāmakā mahānhārū purato vā pacchato vā chinnā honti; yesu ekassapi chinnattā aggapādena vā caṅkamati, mūlena vā caṅkamati, na vā pādaṃ patiṭṭhāpetuṃ sakkoti.
ફણહત્થકોતિ યસ્સ વગ્ગુલિપક્ખકા વિય અઙ્ગુલિયો સમ્બદ્ધા હોન્તિ; એતં પબ્બાજેતુકામેન અઙ્ગુલન્તરિકાયો ફાલેત્વા સબ્બં અન્તરચમ્મં અપનેત્વા ફાસુકં કત્વા પબ્બાજેતબ્બો. યસ્સપિ છ અઙ્ગુલિયો હોન્તિ, તં પબ્બાજેતુકામેન અધિકઅઙ્ગુલિં છિન્દિત્વા ફાસુકં કત્વા પબ્બાજેતબ્બો.
Phaṇahatthakoti yassa vaggulipakkhakā viya aṅguliyo sambaddhā honti; etaṃ pabbājetukāmena aṅgulantarikāyo phāletvā sabbaṃ antaracammaṃ apanetvā phāsukaṃ katvā pabbājetabbo. Yassapi cha aṅguliyo honti, taṃ pabbājetukāmena adhikaaṅguliṃ chinditvā phāsukaṃ katvā pabbājetabbo.
ખુજ્જોતિ યો ઉરસ્સ વા પિટ્ઠિયા વા પસ્સસ્સ વા નિક્ખન્તત્તા ખુજ્જસરીરો. યસ્સ પન કિઞ્ચિ કિઞ્ચિ અઙ્ગપચ્ચઙ્ગં ઈસકં વઙ્કં, તં પબ્બાજેતું વટ્ટતિ. મહાપુરિસો એવ હિ બ્રહ્મુજ્જુગત્તો, અવસેસો સત્તો અખુજ્જો નામ નત્થિ.
Khujjoti yo urassa vā piṭṭhiyā vā passassa vā nikkhantattā khujjasarīro. Yassa pana kiñci kiñci aṅgapaccaṅgaṃ īsakaṃ vaṅkaṃ, taṃ pabbājetuṃ vaṭṭati. Mahāpuriso eva hi brahmujjugatto, avaseso satto akhujjo nāma natthi.
વામનોતિ જઙ્ઘવામનો વા કટિવામનો વા ઉભયવામનો વા. જઙ્ઘવામનસ્સ કટિતો પટ્ઠાય હેટ્ઠિમકાયો રસ્સો હોતિ, ઉપરિમકાયો પરિપુણ્ણો. કટિવામનસ્સ કટિતો પટ્ઠાય ઉપરિમકાયો રસ્સો હોતિ, હેટ્ઠિમકાયો પરિપુણ્ણો. ઉભયવામનસ્સ ઉભોપિ કાયા રસ્સા હોન્તિ, યેસં રસ્સત્તા ભૂતાનં વિય પરિવટુમો મહાકુચ્છિઘટસદિસો અત્તભાવો હોતિ, તં તિવિધમ્પિ પબ્બાજેતું ન વટ્ટતિ.
Vāmanoti jaṅghavāmano vā kaṭivāmano vā ubhayavāmano vā. Jaṅghavāmanassa kaṭito paṭṭhāya heṭṭhimakāyo rasso hoti, uparimakāyo paripuṇṇo. Kaṭivāmanassa kaṭito paṭṭhāya uparimakāyo rasso hoti, heṭṭhimakāyo paripuṇṇo. Ubhayavāmanassa ubhopi kāyā rassā honti, yesaṃ rassattā bhūtānaṃ viya parivaṭumo mahākucchighaṭasadiso attabhāvo hoti, taṃ tividhampi pabbājetuṃ na vaṭṭati.
ગલગણ્ડીતિ યસ્સ કુમ્ભણ્ડં વિય ગલે ગણ્ડો હોતિ. દેસનામત્તમેવ ચેતં, યસ્મિં કિસ્મિઞ્ચિ પન પદેસે ગણ્ડે સતિ ન પબ્બાજેતબ્બો. તત્થ વિનિચ્છયો – ‘‘ન ભિક્ખવે પઞ્ચહિ આબાધેહિ ફુટ્ઠો પબ્બાજેતબ્બો’’તિ એત્થ વુત્તનયેનેવ વેદિતબ્બો. લક્ખણાહતકસાહતલિખિતકેસુ યં વત્તબ્બં, તં ‘‘ન ભિક્ખવે લક્ખણાહતો’’તિઆદીસુ વુત્તમેવ.
Galagaṇḍīti yassa kumbhaṇḍaṃ viya gale gaṇḍo hoti. Desanāmattameva cetaṃ, yasmiṃ kismiñci pana padese gaṇḍe sati na pabbājetabbo. Tattha vinicchayo – ‘‘na bhikkhave pañcahi ābādhehi phuṭṭho pabbājetabbo’’ti ettha vuttanayeneva veditabbo. Lakkhaṇāhatakasāhatalikhitakesu yaṃ vattabbaṃ, taṃ ‘‘na bhikkhave lakkhaṇāhato’’tiādīsu vuttameva.
સીપદીતિ ભારપાદો વુચ્ચતિ. યસ્સ પાદો થૂલો હોતિ સઞ્જાતપિળકો ખરો, સો ન પબ્બાજેતબ્બો. યસ્સ પન ન તાવ ખરભાવં ગણ્હાતિ, સક્કા હોતિ ઉપનાહં બન્ધિત્વા ઉદકઆવાટે પવેસેત્વા ઉદકવાલિકાય પૂરેત્વા યથા સિરા પઞ્ઞાયન્તિ, જઙ્ઘા ચ તેલનાળિકા વિય હોતિ, એવં મિલાપેતું સક્કા, તસ્સ પાદં ઈદિસં કત્વા તં પબ્બાજેતું વટ્ટતિ. સચે પુન વડ્ઢતિ, ઉપસમ્પાદેન્તેનાપિ તથા કત્વાવ ઉપસમ્પાદેતબ્બો.
Sīpadīti bhārapādo vuccati. Yassa pādo thūlo hoti sañjātapiḷako kharo, so na pabbājetabbo. Yassa pana na tāva kharabhāvaṃ gaṇhāti, sakkā hoti upanāhaṃ bandhitvā udakaāvāṭe pavesetvā udakavālikāya pūretvā yathā sirā paññāyanti, jaṅghā ca telanāḷikā viya hoti, evaṃ milāpetuṃ sakkā, tassa pādaṃ īdisaṃ katvā taṃ pabbājetuṃ vaṭṭati. Sace puna vaḍḍhati, upasampādentenāpi tathā katvāva upasampādetabbo.
પાપરોગીતિ અરિસભગન્દરપિત્તસેમ્હકાસસોસાદીસુ યેન કેનચિ રોગેન નિચ્ચાતુરો અતેકિચ્છરોગો જેગુચ્છો અમનાપો; અયં ન પબ્બાજેતબ્બો.
Pāparogīti arisabhagandarapittasemhakāsasosādīsu yena kenaci rogena niccāturo atekiccharogo jeguccho amanāpo; ayaṃ na pabbājetabbo.
પરિસદૂસકોતિ યો અત્તનો વિરૂપતાય પરિસં દૂસેતિ; અતિદીઘો વા હોતિ અઞ્ઞેસં સીસપ્પમાણનાભિપ્પદેસો, અતિરસ્સો વા ઉભયવામનભૂતરૂપં વિય, અતિકાળો વા ઝાપિતખેત્તે ખાણુકો વિય, અચ્ચોદાતો વા દધિતક્કાદીહિ પમજ્જિતમટ્ઠતમ્બલોહવણ્ણો, અતિકિસો વા મન્દમંસલોહિતો અટ્ઠિસિરાચમ્મસરીરો વિય, અતિથૂલો વા ભારિયમંસો, મહોદરો વા મહાભૂતસદિસો, અતિમહન્તસીસો વા પચ્છિં સીસે કત્વા ઠિતો વિય, અતિખુદ્દકસીસો વા સરીરસ્સ અનનુરૂપેન અતિખુદ્દકેન સીસેન સમન્નાગતો, કૂટકૂટસીસો વા તાલફલપિણ્ડિસદિસેન સીસેન સમન્નાગતો, સિખરસીસો વા ઉદ્ધં અનુપુબ્બતનુકેન સીસેન સમન્નાગતો, નાળિસીસો વા મહાવેળુપબ્બસદિસેન સીસેન સમન્નાગતો, કપ્પસીસો વા પબ્ભારસીસો વા ચતૂસુ પસ્સેસુ યેન કેનચિ પસ્સેન ઓણતેન સીસેન સમન્નાગતો, વણસીસો વા પૂતિસીસો વા કણ્ણિકકેસો વા પાણકેહિ ખાયિતકેદારે સસ્સસદિસેહિ તહિં તહિં ઉટ્ઠિતેહિ કેસેહિ સમન્નાગતો, નિલ્લોમસીસો વા થૂલથદ્ધકેસો વા તાલહીરસદિસેહિ કેસેહિ સમન્નાગતો, જાતિપલિતેહિ પણ્ડરસીસો વા પકતિતમ્બકેસો વા આદિત્તેહિ વિય કેસેહિ સમન્નાગતો, આવટ્ટસીસો વા ગુન્નં સરીરે આવટ્ટસદિસેહિ ઉદ્ધગ્ગેહિ કેસાવટ્ટેહિ સમન્નાગતો, સીસલોમેહિ સદ્ધિં એકાબદ્ધભમુકલોમો વા જાલબદ્ધેન વિય નલાટેન સમન્નાગતો.
Parisadūsakoti yo attano virūpatāya parisaṃ dūseti; atidīgho vā hoti aññesaṃ sīsappamāṇanābhippadeso, atirasso vā ubhayavāmanabhūtarūpaṃ viya, atikāḷo vā jhāpitakhette khāṇuko viya, accodāto vā dadhitakkādīhi pamajjitamaṭṭhatambalohavaṇṇo, atikiso vā mandamaṃsalohito aṭṭhisirācammasarīro viya, atithūlo vā bhāriyamaṃso, mahodaro vā mahābhūtasadiso, atimahantasīso vā pacchiṃ sīse katvā ṭhito viya, atikhuddakasīso vā sarīrassa ananurūpena atikhuddakena sīsena samannāgato, kūṭakūṭasīso vā tālaphalapiṇḍisadisena sīsena samannāgato, sikharasīso vā uddhaṃ anupubbatanukena sīsena samannāgato, nāḷisīso vā mahāveḷupabbasadisena sīsena samannāgato, kappasīso vā pabbhārasīso vā catūsu passesu yena kenaci passena oṇatena sīsena samannāgato, vaṇasīso vā pūtisīso vā kaṇṇikakeso vā pāṇakehi khāyitakedāre sassasadisehi tahiṃ tahiṃ uṭṭhitehi kesehi samannāgato, nillomasīso vā thūlathaddhakeso vā tālahīrasadisehi kesehi samannāgato, jātipalitehi paṇḍarasīso vā pakatitambakeso vā ādittehi viya kesehi samannāgato, āvaṭṭasīso vā gunnaṃ sarīre āvaṭṭasadisehi uddhaggehi kesāvaṭṭehi samannāgato, sīsalomehi saddhiṃ ekābaddhabhamukalomo vā jālabaddhena viya nalāṭena samannāgato.
સમ્બદ્ધભમુકો વા નિલ્લોમભમુકો વા મક્કટભમુકો વા અતિમહન્તક્ખિ વા અતિખુદ્દકક્ખિ વા મહિંસચમ્મે વાસિકોણેન પહરિત્વા કતછિદ્દસદિસેહિ અક્ખીહિ સમન્નાગતો, વિસમક્ખિ વા એકેન મહન્તેન એકેન ખુદ્દકેન અક્ખિના સમન્નાગતો, વિસમચક્કલો વા એકેન ઉદ્ધં એકેન અધોતિ એવં વિસમજાતેહિ અક્ખિચક્કલેહિ સમન્નાગતો, કેકરો વા ગમ્ભીરક્ખિ વા યસ્સ ગમ્ભીરે ઉદપાને ઉદકતારકા વિય અક્ખિતારકા પઞ્ઞાયન્તિ; નિક્ખન્તક્ખિ વા યસ્સ કક્કટકસ્સેવ અક્ખિતારકા નિક્ખન્તા હોન્તિ; હત્થિકણ્ણો વા મહતીહિ કણ્ણસક્ખલિકાહિ સમન્નાગતો, મૂસિકકણ્ણો વા જટુકકણ્ણો વા ખુદ્દિકાહિ કણ્ણસક્ખલિકાહિ સમન્નાગતો, છિદ્દમત્તકણ્ણો વા યસ્સ વિના કણ્ણસક્ખલિકાહિ કણ્ણછિદ્દમત્તમેવ હોતિ; અવિદ્ધકણ્ણો વા યોનકજાતિકો પન પરિસદૂસકો ન હોતિ; સભાવોયેવ હિ સો તસ્સ કણ્ણભગન્દરિકો વા નિચ્ચપૂતિના કણ્ણેન સમન્નાગતો, ગણ્ડકણ્ણો વા સદાપગ્ઘરિતપુબ્બેન કણ્ણેન સમન્નાગતો, ટઙ્કિતકણ્ણો વા ગોભત્તનાળિકાય અગ્ગસદિસેહિ કણ્ણેહિ સમન્નાગતો, અતિપિઙ્ગલક્ખિ વા મધુપિઙ્ગલં પન પબ્બાજેતું વટ્ટતિ. નિપ્પખુમક્ખિ વા અસ્સુપગ્ઘરણક્ખિ વા પુપ્ફિતક્ખિ વા અક્ખિપાકેન સમન્નાગતક્ખિ વા.
Sambaddhabhamuko vā nillomabhamuko vā makkaṭabhamuko vā atimahantakkhi vā atikhuddakakkhi vā mahiṃsacamme vāsikoṇena paharitvā katachiddasadisehi akkhīhi samannāgato, visamakkhi vā ekena mahantena ekena khuddakena akkhinā samannāgato, visamacakkalo vā ekena uddhaṃ ekena adhoti evaṃ visamajātehi akkhicakkalehi samannāgato, kekaro vā gambhīrakkhi vā yassa gambhīre udapāne udakatārakā viya akkhitārakā paññāyanti; nikkhantakkhi vā yassa kakkaṭakasseva akkhitārakā nikkhantā honti; hatthikaṇṇo vā mahatīhi kaṇṇasakkhalikāhi samannāgato, mūsikakaṇṇo vā jaṭukakaṇṇo vā khuddikāhi kaṇṇasakkhalikāhi samannāgato, chiddamattakaṇṇo vā yassa vinā kaṇṇasakkhalikāhi kaṇṇachiddamattameva hoti; aviddhakaṇṇo vā yonakajātiko pana parisadūsako na hoti; sabhāvoyeva hi so tassa kaṇṇabhagandariko vā niccapūtinā kaṇṇena samannāgato, gaṇḍakaṇṇo vā sadāpaggharitapubbena kaṇṇena samannāgato, ṭaṅkitakaṇṇo vā gobhattanāḷikāya aggasadisehi kaṇṇehi samannāgato, atipiṅgalakkhi vā madhupiṅgalaṃ pana pabbājetuṃ vaṭṭati. Nippakhumakkhi vā assupaggharaṇakkhi vā pupphitakkhi vā akkhipākena samannāgatakkhi vā.
અતિમહન્તનાસિકો વા અતિખુદ્દકનાસિકો વા ચિપિટનાસિકો વા મજ્ઝે અપ્પતિટ્ઠહિત્વા એકપસ્સે ઠિતવઙ્કનાસિકો વા, દીઘનાસિકો વા સુકતુણ્ડસદિસાય જિવ્હાય લેહિતું સક્કુણેય્યાય નાસિકાય સમન્નાગતો, નિચ્ચપગ્ઘરિતસિઙ્ઘાણિકનાસો વા.
Atimahantanāsiko vā atikhuddakanāsiko vā cipiṭanāsiko vā majjhe appatiṭṭhahitvā ekapasse ṭhitavaṅkanāsiko vā, dīghanāsiko vā sukatuṇḍasadisāya jivhāya lehituṃ sakkuṇeyyāya nāsikāya samannāgato, niccapaggharitasiṅghāṇikanāso vā.
મહામુખો વા યસ્સ પટઙ્ગમણ્ડૂકસ્સેવ મુખનિમિત્તંયેવ મહન્તં હોતિ, મુખં પન લાબુસદિસં અતિખુદ્દકં, ભિન્નમુખો વા વઙ્કમુખો વા મહાઓટ્ઠો વા ઉક્ખલિમુખવટ્ટિસદિસેહિ ઓટ્ઠેહિ સમન્નાગતો, તનુકઓટ્ઠો વા ભેરિચમ્મસદિસેહિ દન્તે પિદહિતું અસમત્થેહિ ઓટ્ઠેહિ સમન્નાગતો, મહાધરોટ્ઠો વા તનુકઉત્તરોટ્ઠો વા તનુકઅધરોટ્ઠો વા મહાઉત્તરોટ્ઠો વા ઓટ્ઠછિન્નકો વા એળમુખો વા ઉપ્પક્કમુખો વા સઙ્ખતુણ્ડકો વા બહિસેતેહિ અન્તો અતિરત્તેહિ ઓટ્ઠેહિ સમન્નાગતો, દુગ્ગન્ધકુણપમુખો વા.
Mahāmukho vā yassa paṭaṅgamaṇḍūkasseva mukhanimittaṃyeva mahantaṃ hoti, mukhaṃ pana lābusadisaṃ atikhuddakaṃ, bhinnamukho vā vaṅkamukho vā mahāoṭṭho vā ukkhalimukhavaṭṭisadisehi oṭṭhehi samannāgato, tanukaoṭṭho vā bhericammasadisehi dante pidahituṃ asamatthehi oṭṭhehi samannāgato, mahādharoṭṭho vā tanukauttaroṭṭho vā tanukaadharoṭṭho vā mahāuttaroṭṭho vā oṭṭhachinnako vā eḷamukho vā uppakkamukho vā saṅkhatuṇḍako vā bahisetehi anto atirattehi oṭṭhehi samannāgato, duggandhakuṇapamukho vā.
મહાદન્તો વા અટ્ઠકદન્તસદિસેહિ દન્તેહિ સમન્નાગતો અસુરદન્તો વા હેટ્ઠા વા ઉપરિ વા બહિનિક્ખન્તદન્તો, યસ્સ પન સક્કા હોતિ ઓટ્ઠેહિ પિદહિતું કથેન્તસ્સેવ પઞ્ઞાયતિ નો અકથેન્તસ્સ, તં પબ્બાજેતું વટ્ટતિ. પૂતિદન્તો વા નિદ્દન્તો વા યસ્સ પન દન્તન્તરે કલન્દકદન્તો વિય સુખુમદન્તો હોતિ, તં પબ્બાજેતું વટ્ટતિ.
Mahādanto vā aṭṭhakadantasadisehi dantehi samannāgato asuradanto vā heṭṭhā vā upari vā bahinikkhantadanto, yassa pana sakkā hoti oṭṭhehi pidahituṃ kathentasseva paññāyati no akathentassa, taṃ pabbājetuṃ vaṭṭati. Pūtidanto vā niddanto vā yassa pana dantantare kalandakadanto viya sukhumadanto hoti, taṃ pabbājetuṃ vaṭṭati.
મહાહનુકો વા ગોહનુસદિસેન હનુના સમન્નાગતો, દીઘહનુકો વા ચિપિટહનુકો વા અન્તોપવિટ્ઠેન વિય અતિરસ્સેન હનુકેન સમન્નાગતો, ભિન્નહનુકો વા વઙ્કહનુકો વા નિમ્મસ્સુદાઠિકો વા ભિક્ખુનિસદિસમુખો દીઘગલો વા બકગલસદિસેન ગલેન સમન્નાગતો, રસ્સગલો વા અન્તોપવિટ્ઠેન વિય ગલેન સમન્નાગતો, ભિન્નગલો વા ભટ્ઠઅંસકૂટો વા અહત્થો વા એકહત્થો વા અતિરસ્સહત્થો વા અતિદીઘહત્થો વા ભિન્નઉરો વા ભિન્નપિટ્ઠિ વા કચ્છુગત્તો વા કણ્ડુગત્તો વા દદ્દુગત્તો વા ગોધાગત્તો વા, યસ્સ ગોધાય વિય ગત્તતો ચુણ્ણાનિ પતન્તિ, સબ્બઞ્ચેતં વિરૂપકરણં સન્ધાય વિત્થારિકવસેન વુત્તં. વિનિચ્છયો પનેત્થ ‘‘ન ભિક્ખવે પઞ્ચહિ આબાધેહી’’તિ એત્થ વુત્તનયેનેવ વેદિતબ્બો.
Mahāhanuko vā gohanusadisena hanunā samannāgato, dīghahanuko vā cipiṭahanuko vā antopaviṭṭhena viya atirassena hanukena samannāgato, bhinnahanuko vā vaṅkahanuko vā nimmassudāṭhiko vā bhikkhunisadisamukho dīghagalo vā bakagalasadisena galena samannāgato, rassagalo vā antopaviṭṭhena viya galena samannāgato, bhinnagalo vā bhaṭṭhaaṃsakūṭo vā ahattho vā ekahattho vā atirassahattho vā atidīghahattho vā bhinnauro vā bhinnapiṭṭhi vā kacchugatto vā kaṇḍugatto vā daddugatto vā godhāgatto vā, yassa godhāya viya gattato cuṇṇāni patanti, sabbañcetaṃ virūpakaraṇaṃ sandhāya vitthārikavasena vuttaṃ. Vinicchayo panettha ‘‘na bhikkhave pañcahi ābādhehī’’ti ettha vuttanayeneva veditabbo.
ભટ્ઠકટિકો વા મહાઆનિસદો વા ઉદ્ધનકૂટસદિસેહિ આનિસદમંસેહિ અચ્ચુગ્ગતેહિ સમન્નાગતો, મહાઊરુકો વા વાતણ્ડિકો વા મહાજાણુકો વા સઙ્ઘટ્ટનજાણુકો વા દીઘજઙ્ઘો વા યટ્ઠિસદિસજઙ્ઘો વિકટો વા પણ્હો વા ઉબ્બદ્ધપિણ્ડિકો વા, સો દુવિધો હેટ્ઠા ઓરુળ્હાહિ વા ઉપરિ આરુળ્હાહિ વા મહતીહિ જઙ્ઘપિણ્ડિકાહિ સમન્નાગતો, મહાજઙ્ઘો વા થૂલજઙ્ઘપિણ્ડિકો વા મહાપાદો વા મહાપણ્હિ વા પિટ્ઠિકપાદો વા પાદવેમજ્ઝતો ઉટ્ઠિતજઙ્ઘો વઙ્કપાદો વા સો દુવિધો – અન્તો વા બહિ વા પરિવત્તપાદો ગણ્ઠિકઙ્ગુલિ વા સિઙ્ગિવેરફણસદિસાહિ અઙ્ગુલીહિ સમન્નાગતો, અન્ધનખો વા કાળવણ્ણેહિ પૂતિનખેહિ સમન્નાગતો, સબ્બોપિ એસ પરિસદૂસકો. એવરૂપો પરિસદૂસકો ન પબ્બાજેતબ્બો.
Bhaṭṭhakaṭiko vā mahāānisado vā uddhanakūṭasadisehi ānisadamaṃsehi accuggatehi samannāgato, mahāūruko vā vātaṇḍiko vā mahājāṇuko vā saṅghaṭṭanajāṇuko vā dīghajaṅgho vā yaṭṭhisadisajaṅgho vikaṭo vā paṇho vā ubbaddhapiṇḍiko vā, so duvidho heṭṭhā oruḷhāhi vā upari āruḷhāhi vā mahatīhi jaṅghapiṇḍikāhi samannāgato, mahājaṅgho vā thūlajaṅghapiṇḍiko vā mahāpādo vā mahāpaṇhi vā piṭṭhikapādo vā pādavemajjhato uṭṭhitajaṅgho vaṅkapādo vā so duvidho – anto vā bahi vā parivattapādo gaṇṭhikaṅguli vā siṅgiveraphaṇasadisāhi aṅgulīhi samannāgato, andhanakho vā kāḷavaṇṇehi pūtinakhehi samannāgato, sabbopi esa parisadūsako. Evarūpo parisadūsako na pabbājetabbo.
કાણોતિ પસન્નન્ધો વા હોતુ પુપ્ફાદીહિ વા ઉપહતપસાદો. યો દ્વીહિ વા એકેન વા અક્ખિના ન પસ્સતિ, સો ન પબ્બાજેતબ્બો. મહાપચ્ચરિયં પન એકક્ખિકાણો કાણોતિ વુત્તો, દ્વિઅક્ખિકાણો અન્ધેન સઙ્ગહિતો. મહાઅટ્ઠકથાયં જચ્ચન્ધો અન્ધોતિ વુત્તો, તસ્મા ઉભયમ્પિ પરિયાયેન યુજ્જતિ. કુણીતિ હત્થકુણી વા પાદકુણી વા અઙ્ગુલિકુણી વા; યસ્સ એતેસુ હત્થાદીસુ યંકિઞ્ચિ વઙ્કં પઞ્ઞાયતિ, સો કુણી નામ. ખઞ્જોતિ નતજાણુકો વા ભિન્નજઙ્ઘો વા મજ્ઝે સઙ્કુટિતપાદત્તા કુણ્ડપાદકો વા પિટ્ઠિપાદમજ્ઝેન ચઙ્કમન્તો અગ્ગે સઙ્કુટિતપાદત્તા કુણ્ડપાદકો વા પિટ્ઠિપાદગ્ગેન ચઙ્કમન્તો અગ્ગપાદેનેવ ચઙ્કમનખઞ્જો વા પણ્હિકાય ચઙ્કમનખઞ્જો વા પાદસ્સ બાહિરન્તેન ચઙ્કમનખઞ્જો વા પાદસ્સ અબ્ભન્તરન્તેન ચઙ્કમનખઞ્જો વા ગોપ્ફકાનં ઉપરિ ભગ્ગત્તા સકલેન પિટ્ઠિપાદેન ચઙ્કમનખઞ્જો વા; સબ્બોપેસ ખઞ્જોયેવ, સો ન પબ્બાજેતબ્બો.
Kāṇoti pasannandho vā hotu pupphādīhi vā upahatapasādo. Yo dvīhi vā ekena vā akkhinā na passati, so na pabbājetabbo. Mahāpaccariyaṃ pana ekakkhikāṇo kāṇoti vutto, dviakkhikāṇo andhena saṅgahito. Mahāaṭṭhakathāyaṃ jaccandho andhoti vutto, tasmā ubhayampi pariyāyena yujjati. Kuṇīti hatthakuṇī vā pādakuṇī vā aṅgulikuṇī vā; yassa etesu hatthādīsu yaṃkiñci vaṅkaṃ paññāyati, so kuṇī nāma. Khañjoti natajāṇuko vā bhinnajaṅgho vā majjhe saṅkuṭitapādattā kuṇḍapādako vā piṭṭhipādamajjhena caṅkamanto agge saṅkuṭitapādattā kuṇḍapādako vā piṭṭhipādaggena caṅkamanto aggapādeneva caṅkamanakhañjo vā paṇhikāya caṅkamanakhañjo vā pādassa bāhirantena caṅkamanakhañjo vā pādassa abbhantarantena caṅkamanakhañjo vā gopphakānaṃ upari bhaggattā sakalena piṭṭhipādena caṅkamanakhañjo vā; sabbopesa khañjoyeva, so na pabbājetabbo.
પક્ખહતોતિ યસ્સ એકો હત્થો વા પાદો વા અડ્ઢસરીરં વા સુખં ન વહતિ. છિન્નિરિયાપથોતિ પીઠસપ્પિ વુચ્ચતિ. જરાદુબ્બલોતિ જિણ્ણભાવેન દુબ્બલો અત્તનો ચીવરરજનાદિકમ્મં કાતુમ્પિ અસમત્થો. યો પન મહલ્લકોપિ બલવા હોતિ, અત્તાનં પટિજગ્ગિતું સક્કોતિ, સો પબ્બાજેતબ્બો. અન્ધોતિ જચ્ચન્ધો વુચ્ચતિ. મૂગોતિ યસ્સ વચીભેદો નપ્પવત્તતિ; યસ્સાપિ પવત્તતિ, સરણગમનં પન પરિપુણ્ણં ભાસિતું ન સક્કોતિ, તાદિસં મમ્મનમ્પિ પબ્બાજેતું ન વટ્ટતિ. યો પન સરણગમનમત્તં પરિપુણ્ણં ભાસિતું સક્કોતિ, તં પબ્બાજેતું વટ્ટતિ.
Pakkhahatoti yassa eko hattho vā pādo vā aḍḍhasarīraṃ vā sukhaṃ na vahati. Chinniriyāpathoti pīṭhasappi vuccati. Jarādubbaloti jiṇṇabhāvena dubbalo attano cīvararajanādikammaṃ kātumpi asamattho. Yo pana mahallakopi balavā hoti, attānaṃ paṭijaggituṃ sakkoti, so pabbājetabbo. Andhoti jaccandho vuccati. Mūgoti yassa vacībhedo nappavattati; yassāpi pavattati, saraṇagamanaṃ pana paripuṇṇaṃ bhāsituṃ na sakkoti, tādisaṃ mammanampi pabbājetuṃ na vaṭṭati. Yo pana saraṇagamanamattaṃ paripuṇṇaṃ bhāsituṃ sakkoti, taṃ pabbājetuṃ vaṭṭati.
બધિરોતિ યો સબ્બેન સબ્બં ન સુણાતિ. યો પન મહાસદ્દં સુણાતિ, તં પબ્બાજેતું વટ્ટતિ. અન્ધમૂગાદયો ઉભયદોસવસેન વુત્તા. યેસઞ્ચ પબ્બજ્જા પટિક્ખિત્તા, ઉપસમ્પદાપિ તેસં પટિક્ખિત્તાવ. સચે પન તે સઙ્ઘો ઉપસમ્પાદેતિ, સબ્બેપિ હત્થચ્છિન્નાદયો સૂપસમ્પન્ના, કારકસઙ્ઘો પન આચરિયુપજ્ઝાયા ચ આપત્તિતો ન મુચ્ચન્તિ. વક્ખતિ ચ – ‘‘અત્થિ ભિક્ખવે પુગ્ગલો અપ્પત્તો ઓસારણં, તઞ્ચે સઙ્ઘો ઓસારેતિ, એકચ્ચો સુઓસારિતો, એકચ્ચો દુઓસારિતો’’તિ તસ્સત્થો આગતટ્ઠાનેયેવ આવિ ભવિસ્સતીતિ.
Badhiroti yo sabbena sabbaṃ na suṇāti. Yo pana mahāsaddaṃ suṇāti, taṃ pabbājetuṃ vaṭṭati. Andhamūgādayo ubhayadosavasena vuttā. Yesañca pabbajjā paṭikkhittā, upasampadāpi tesaṃ paṭikkhittāva. Sace pana te saṅgho upasampādeti, sabbepi hatthacchinnādayo sūpasampannā, kārakasaṅgho pana ācariyupajjhāyā ca āpattito na muccanti. Vakkhati ca – ‘‘atthi bhikkhave puggalo appatto osāraṇaṃ, tañce saṅgho osāreti, ekacco suosārito, ekacco duosārito’’ti tassattho āgataṭṭhāneyeva āvi bhavissatīti.
હત્થચ્છિન્નાદિવત્થુકથા નિટ્ઠિતા.
Hatthacchinnādivatthukathā niṭṭhitā.
Related texts:
તિપિટક (મૂલ) • Tipiṭaka (Mūla) / વિનયપિટક • Vinayapiṭaka / મહાવગ્ગપાળિ • Mahāvaggapāḷi / ૫૭. નપબ્બાજેતબ્બદ્વત્તિંસવારો • 57. Napabbājetabbadvattiṃsavāro
ટીકા • Tīkā / વિનયપિટક (ટીકા) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / સારત્થદીપની-ટીકા • Sāratthadīpanī-ṭīkā / હત્થચ્છિન્નાદિવત્થુકથાવણ્ણના • Hatthacchinnādivatthukathāvaṇṇanā
ટીકા • Tīkā / વિનયપિટક (ટીકા) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / વજિરબુદ્ધિ-ટીકા • Vajirabuddhi-ṭīkā / હત્થચ્છિન્નાદિવત્થુકથાવણ્ણના • Hatthacchinnādivatthukathāvaṇṇanā
ટીકા • Tīkā / વિનયપિટક (ટીકા) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / વિમતિવિનોદની-ટીકા • Vimativinodanī-ṭīkā / હત્થચ્છિન્નાદિવત્થુકથાવણ્ણના • Hatthacchinnādivatthukathāvaṇṇanā
ટીકા • Tīkā / વિનયપિટક (ટીકા) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / પાચિત્યાદિયોજનાપાળિ • Pācityādiyojanāpāḷi / ૫૭. હત્થચ્છિન્નાદિવત્થુકથા • 57. Hatthacchinnādivatthukathā