Library / Tipiṭaka / તિપિટક • Tipiṭaka / ઇતિવુત્તકપાળિ • Itivuttakapāḷi |
૨. જીવિકસુત્તં
2. Jīvikasuttaṃ
૯૧. વુત્તઞ્હેતં ભગવતા, વુત્તમરહતાતિ મે સુતં –
91. Vuttañhetaṃ bhagavatā, vuttamarahatāti me sutaṃ –
‘‘અન્તમિદં, ભિક્ખવે, જીવિકાનં યદિદં પિણ્ડોલ્યં. અભિસાપોયં 1, ભિક્ખવે, લોકસ્મિં – ‘પિણ્ડોલો વિચરસિ પત્તપાણી’તિ. તઞ્ચ ખો એતં, ભિક્ખવે, કુલપુત્તા ઉપેન્તિ અત્થવસિકા, અત્થવસં પટિચ્ચ; નેવ રાજાભિનીતા, ન ચોરાભિનીતા, ન ઇણટ્ટા, ન ભયટ્ટા, ન આજીવિકાપકતા. અપિ ચ ખો ‘ઓતિણ્ણમ્હા જાતિયા જરાય મરણેન સોકેહિ પરિદેવેહિ દુક્ખેહિ દોમનસ્સેહિ ઉપાયાસેહિ દુક્ખોતિણ્ણા દુક્ખપરેતા , અપ્પેવ નામ ઇમસ્સ કેવલસ્સ દુક્ખક્ખન્ધસ્સ અન્તકિરિયા પઞ્ઞાયેથા’તિ. એવં પબ્બજિતો ચાયં, ભિક્ખવે, કુલપુત્તો સો ચ હોતિ અભિજ્ઝાલુ કામેસુ તિબ્બસારાગો, બ્યાપન્નચિત્તો પદુટ્ઠમનસઙ્કપ્પો, મુટ્ઠસ્સતિ અસમ્પજાનો અસમાહિતો વિબ્ભન્તચિત્તો પાકતિન્દ્રિયો. સેય્યથાપિ, ભિક્ખવે, છવાલાતં ઉભતોપદિત્તં મજ્ઝે ગૂથગતં નેવ ગામે કટ્ઠત્થં ફરતિ ન અરઞ્ઞેः તથૂપમાહં, ભિક્ખવે, ઇમં પુગ્ગલં વદામિ ગિહિભોગા પરિહીનો સામઞ્ઞત્થઞ્ચ ન પરિપૂરેતી’’તિ. એતમત્થં ભગવા અવોચ. તત્થેતં ઇતિ વુચ્ચતિ –
‘‘Antamidaṃ, bhikkhave, jīvikānaṃ yadidaṃ piṇḍolyaṃ. Abhisāpoyaṃ 2, bhikkhave, lokasmiṃ – ‘piṇḍolo vicarasi pattapāṇī’ti. Tañca kho etaṃ, bhikkhave, kulaputtā upenti atthavasikā, atthavasaṃ paṭicca; neva rājābhinītā, na corābhinītā, na iṇaṭṭā, na bhayaṭṭā, na ājīvikāpakatā. Api ca kho ‘otiṇṇamhā jātiyā jarāya maraṇena sokehi paridevehi dukkhehi domanassehi upāyāsehi dukkhotiṇṇā dukkhaparetā , appeva nāma imassa kevalassa dukkhakkhandhassa antakiriyā paññāyethā’ti. Evaṃ pabbajito cāyaṃ, bhikkhave, kulaputto so ca hoti abhijjhālu kāmesu tibbasārāgo, byāpannacitto paduṭṭhamanasaṅkappo, muṭṭhassati asampajāno asamāhito vibbhantacitto pākatindriyo. Seyyathāpi, bhikkhave, chavālātaṃ ubhatopadittaṃ majjhe gūthagataṃ neva gāme kaṭṭhatthaṃ pharati na araññeः tathūpamāhaṃ, bhikkhave, imaṃ puggalaṃ vadāmi gihibhogā parihīno sāmaññatthañca na paripūretī’’ti. Etamatthaṃ bhagavā avoca. Tatthetaṃ iti vuccati –
‘‘ગિહિભોગા પરિહીનો, સામઞ્ઞત્થઞ્ચ દુબ્ભગો;
‘‘Gihibhogā parihīno, sāmaññatthañca dubbhago;
પરિધંસમાનો પકિરેતિ, છવાલાતંવ નસ્સતિ.
Paridhaṃsamāno pakireti, chavālātaṃva nassati.
‘‘કાસાવકણ્ઠા બહવો, પાપધમ્મા અસઞ્ઞતા;
‘‘Kāsāvakaṇṭhā bahavo, pāpadhammā asaññatā;
પાપા પાપેહિ કમ્મેહિ, નિરયં તે ઉપપજ્જરે.
Pāpā pāpehi kammehi, nirayaṃ te upapajjare.
‘‘સેય્યો અયોગુળો ભુત્તો, તત્તો અગ્ગિસિખૂપમો;
‘‘Seyyo ayoguḷo bhutto, tatto aggisikhūpamo;
યઞ્ચે ભુઞ્જેય્ય દુસ્સીલો, રટ્ઠપિણ્ડમસઞ્ઞતો’’તિ.
Yañce bhuñjeyya dussīlo, raṭṭhapiṇḍamasaññato’’ti.
અયમ્પિ અત્થો વુત્તો ભગવતા, ઇતિ મે સુતન્તિ. દુતિયં.
Ayampi attho vutto bhagavatā, iti me sutanti. Dutiyaṃ.
Footnotes:
Related texts:
અટ્ઠકથા • Aṭṭhakathā / સુત્તપિટક (અટ્ઠકથા) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / ખુદ્દકનિકાય (અટ્ઠકથા) • Khuddakanikāya (aṭṭhakathā) / ઇતિવુત્તક-અટ્ઠકથા • Itivuttaka-aṭṭhakathā / ૨. જીવિકસુત્તવણ્ણના • 2. Jīvikasuttavaṇṇanā