Library / Tipiṭaka / તિપિટક • Tipiṭaka / મહાવગ્ગ-અટ્ઠકથા • Mahāvagga-aṭṭhakathā |
કમ્બલાનુજાનનાદિકથા
Kambalānujānanādikathā
૩૩૮. કાસિરાજાતિ કાસીનં રાજા; પસેનદિસ્સ એકપિતિકભાતા એસ. અડ્ઢકાસિયન્તિ એત્થ કાસીતિ સહસ્સં વુચ્ચતિ તં અગ્ઘનકો કાસિયો . અયં પન પઞ્ચસતાનિ અગ્ઘતિ, તસ્મા ‘‘અડ્ઢકાસિયો’’તિ વુત્તો. તેનેવાહ – ‘‘ઉપડ્ઢકાસીનં ખમમાન’’ન્તિ.
338.Kāsirājāti kāsīnaṃ rājā; pasenadissa ekapitikabhātā esa. Aḍḍhakāsiyanti ettha kāsīti sahassaṃ vuccati taṃ agghanako kāsiyo . Ayaṃ pana pañcasatāni agghati, tasmā ‘‘aḍḍhakāsiyo’’ti vutto. Tenevāha – ‘‘upaḍḍhakāsīnaṃ khamamāna’’nti.
૩૩૯. ઉચ્ચાવચાનીતિ સુન્દરાનિ ચ અસુન્દરાનિ ચ. ભઙ્ગં નામ ખોમાદીહિ પઞ્ચહિ સુત્તેહિ મિસ્સેત્વા કતં; વાકમયમેવાતિપિ વદન્તિ.
339.Uccāvacānīti sundarāni ca asundarāni ca. Bhaṅgaṃ nāma khomādīhi pañcahi suttehi missetvā kataṃ; vākamayamevātipi vadanti.
૩૪૦. એકંયેવ ભગવતા ચીવરં અનુઞ્ઞાતં ન દ્વેતિ તે કિર ઇતરીતરેન ચીવરેનાતિ એતસ્સ ‘‘ગહપતિકેન વા પંસુકૂલેન વા’’તિ એવં અત્થં સલ્લક્ખિંસુ. નાગમેસુન્તિ યાવ તે સુસાનતો આગચ્છન્તિ, તાવ તે ન અચ્છિંસુ; પક્કમિંસુયેવ. નાકામા ભાગં દાતુન્તિ ન અનિચ્છાય દાતું; યદિ પન ઇચ્છન્તિ, દાતબ્બો. આગમેસુન્તિ ઉપચારે અચ્છિંસુ. તેનાહ ભગવા આહ – ‘‘અનુજાનામિ ભિક્ખવે આગમેન્તાનં અકામા ભાગં દાતુ’’ન્તિ. યદિ પન મનુસ્સા ‘‘ઇધાગતા એવ ગણ્હન્તૂ’’તિ દેન્તિ, સઞ્ઞાણં વા કત્વા ગચ્છન્તિ ‘‘સમ્પત્તા ગણ્હન્તૂ’’તિ સમ્પત્તાનં સબ્બેસમ્પિ પાપુણન્તિ. સચે છડ્ડેત્વા ગતા, યેન ગહિતં, સો એવ સામી. સદિસા સુસાનં ઓક્કમિંસૂતિ સબ્બે સમં ઓક્કમિંસુ; એકદિસાય વા ઓક્કમિંસૂતિપિ અત્થો. તે કતિકં કત્વાતિ લદ્ધં પંસુકૂલં સબ્બે ભાજેત્વા ગણ્હિસ્સામાતિ બહિમેવ કતિકં કત્વા.
340.Ekaṃyeva bhagavatā cīvaraṃ anuññātaṃ na dveti te kira itarītarena cīvarenāti etassa ‘‘gahapatikena vā paṃsukūlena vā’’ti evaṃ atthaṃ sallakkhiṃsu. Nāgamesunti yāva te susānato āgacchanti, tāva te na acchiṃsu; pakkamiṃsuyeva. Nākāmā bhāgaṃ dātunti na anicchāya dātuṃ; yadi pana icchanti, dātabbo. Āgamesunti upacāre acchiṃsu. Tenāha bhagavā āha – ‘‘anujānāmi bhikkhave āgamentānaṃ akāmā bhāgaṃ dātu’’nti. Yadi pana manussā ‘‘idhāgatā eva gaṇhantū’’ti denti, saññāṇaṃ vā katvā gacchanti ‘‘sampattā gaṇhantū’’ti sampattānaṃ sabbesampi pāpuṇanti. Sace chaḍḍetvā gatā, yena gahitaṃ, so eva sāmī. Sadisā susānaṃ okkamiṃsūti sabbe samaṃ okkamiṃsu; ekadisāya vā okkamiṃsūtipi attho. Te katikaṃ katvāti laddhaṃ paṃsukūlaṃ sabbe bhājetvā gaṇhissāmāti bahimeva katikaṃ katvā.
૩૪૨. ચીવરપટિગ્ગાહકન્તિ યો ગહપતિકેહિ સઙ્ઘસ્સ દીયમાનં ચીવરં ગણ્હાતિ. યો ન છન્દાગતિં ગચ્છેય્યાતિઆદીસુ ચીવરપટિગ્ગાહકેસુ પચ્છા આગતાનમ્પિ અત્તનો ઞાતકાદીનં પઠમતરં પટિગ્ગણ્હન્તો વા એકચ્ચસ્મિં પેમં દસ્સેત્વા ગણ્હન્તો વા લોભપકતિકતાય અત્તનો પરિણામેન્તો વા છન્દાગતિં ગચ્છતિ નામ. પઠમતરં આગતસ્સાપિ કોધવસેન પચ્છા ગણ્હન્તો વા દુગ્ગતમનુસ્સેસુ અવમઞ્ઞં કત્વા ગણ્હન્તો વા ‘‘કિં વો ઘરે ઠપનોકાસો નત્થિ, તુમ્હાકં સન્તકં ગહેત્વા ગચ્છથા’’તિ એવં સઙ્ઘસ્સ લાભન્તરાયં કરોન્તો વા દોસાગતિં ગચ્છતિ નામ. યો પન મુટ્ઠસ્સતિ અસમ્પજાનો, અયં મોહાગતિં ગચ્છતિ નામ. પચ્છા આગતાનમ્પિ ઇસ્સરાનમ્પિ ભયેન પઠમતરં પટિગ્ગણ્હન્તો વા ‘‘ચીવરપટિગ્ગાહકટ્ઠાનં નામેતં ભારિય’’ન્તિ સન્તસન્તો વા ભયાગતિં ગચ્છતિ નામ. ‘‘મયા ઇદઞ્ચિદઞ્ચ ગહિતં, ઇદઞ્ચિંદઞ્ચ ન ગહિત’’ન્તિ એવં જાનન્તો ગહિતાગહિતં જાનાતિ નામ. તસ્મા યો ન છન્દાગતિઆદિવસેન ગચ્છતિ, ઞાતકઅઞ્ઞાતકઅડ્ઢદુગ્ગતેસુ વિસેસં અકત્વા આગતપઅપાટિયા ગણ્હાતિ, સીલાચારપટિપત્તિયુત્તો હોતિ, સતિમા મેધાવી બહુસ્સુતો, સક્કોતિ દાયકાનં વિસ્સટ્ઠવાચાય પરિમણ્ડલેહિ પદબ્યઞ્જનેહિ અનુમોદનં કરોન્તો પસાદં જનેતું, એવરૂપો સમ્મન્નિતબ્બો.
342. Cīvarapaṭiggāhakanti yo gahapatikehi saṅghassa dīyamānaṃ cīvaraṃ gaṇhāti. Yo na chandāgatiṃ gaccheyyātiādīsu cīvarapaṭiggāhakesu pacchā āgatānampi attano ñātakādīnaṃ paṭhamataraṃ paṭiggaṇhanto vā ekaccasmiṃ pemaṃ dassetvā gaṇhanto vā lobhapakatikatāya attano pariṇāmento vā chandāgatiṃ gacchati nāma. Paṭhamataraṃ āgatassāpi kodhavasena pacchā gaṇhanto vā duggatamanussesu avamaññaṃ katvā gaṇhanto vā ‘‘kiṃ vo ghare ṭhapanokāso natthi, tumhākaṃ santakaṃ gahetvā gacchathā’’ti evaṃ saṅghassa lābhantarāyaṃ karonto vā dosāgatiṃ gacchati nāma. Yo pana muṭṭhassati asampajāno, ayaṃ mohāgatiṃ gacchati nāma. Pacchā āgatānampi issarānampi bhayena paṭhamataraṃ paṭiggaṇhanto vā ‘‘cīvarapaṭiggāhakaṭṭhānaṃ nāmetaṃ bhāriya’’nti santasanto vā bhayāgatiṃ gacchati nāma. ‘‘Mayā idañcidañca gahitaṃ, idañciṃdañca na gahita’’nti evaṃ jānanto gahitāgahitaṃ jānāti nāma. Tasmā yo na chandāgatiādivasena gacchati, ñātakaaññātakaaḍḍhaduggatesu visesaṃ akatvā āgatapaapāṭiyā gaṇhāti, sīlācārapaṭipattiyutto hoti, satimā medhāvī bahussuto, sakkoti dāyakānaṃ vissaṭṭhavācāya parimaṇḍalehi padabyañjanehi anumodanaṃ karonto pasādaṃ janetuṃ, evarūpo sammannitabbo.
એવઞ્ચ પન ભિક્ખવે સમ્મન્નિતબ્બોતિ એત્થ પન એતાય યથાવુત્તાય કમ્મવાચાયપિ અપલોકનેનાપિ અન્તોવિહારે સબ્બસઙ્ઘમજ્ઝેપિ ખણ્ડસીમાયપિ સમ્મન્નિતું વટ્ટતિયેવ. એવં સમ્મતેન ચ વિહારપચ્ચન્તે વા પધાનઘરે વા ન અચ્છિતબ્બં. યત્થ પન આગતાગતા મનુસ્સા સુખં પસ્સન્તિ, તાદિસે ધુરવિહારટ્ઠાને બીજનિં પસ્સે ઠપેત્વા સુનિવત્થેન સુપારુતેન નિસીદિતબ્બન્તિ.
Evañca pana bhikkhave sammannitabboti ettha pana etāya yathāvuttāya kammavācāyapi apalokanenāpi antovihāre sabbasaṅghamajjhepi khaṇḍasīmāyapi sammannituṃ vaṭṭatiyeva. Evaṃ sammatena ca vihārapaccante vā padhānaghare vā na acchitabbaṃ. Yattha pana āgatāgatā manussā sukhaṃ passanti, tādise dhuravihāraṭṭhāne bījaniṃ passe ṭhapetvā sunivatthena supārutena nisīditabbanti.
તત્થેવ ઉજ્ઝિત્વાતિ ‘‘પટિગ્ગહણમેવ અમ્હાકં ભારો’’તિ વત્વા ગહિતટ્ઠાનેયેવ છડ્ડેત્વા ગચ્છન્તિ. ચીવરનિદહકન્તિ ચીવરપટિસામકં. યો ન છન્દાગતિં ગચ્છેય્યાતિઆદીસુ ચેત્થ ઇતો પરઞ્ચ સબ્બત્થ વુત્તનયેનેવ વિનિચ્છયો વેદિતબ્બો. સમ્મુતિવિનિચ્છયોપિ કથિતાનુસારેનેવ જાનિતબ્બો.
Tattheva ujjhitvāti ‘‘paṭiggahaṇameva amhākaṃ bhāro’’ti vatvā gahitaṭṭhāneyeva chaḍḍetvā gacchanti. Cīvaranidahakanti cīvarapaṭisāmakaṃ. Yo na chandāgatiṃ gaccheyyātiādīsu cettha ito parañca sabbattha vuttanayeneva vinicchayo veditabbo. Sammutivinicchayopi kathitānusāreneva jānitabbo.
Related texts:
તિપિટક (મૂલ) • Tipiṭaka (Mūla) / વિનયપિટક • Vinayapiṭaka / મહાવગ્ગપાળિ • Mahāvaggapāḷi
૨૧૧. કમ્બલાનુજાનનાદિકથા • 211. Kambalānujānanādikathā
૨૧૩. ચીવરપટિગ્ગાહકસમ્મુતિકથા • 213. Cīvarapaṭiggāhakasammutikathā
ટીકા • Tīkā / વિનયપિટક (ટીકા) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / સારત્થદીપની-ટીકા • Sāratthadīpanī-ṭīkā
કમ્બલાનુજાનનાદિકથાવણ્ણના • Kambalānujānanādikathāvaṇṇanā
ચીવરપટિગ્ગાહકસમ્મુતિઆદિકથાવણ્ણના • Cīvarapaṭiggāhakasammutiādikathāvaṇṇanā
ટીકા • Tīkā / વિનયપિટક (ટીકા) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / વજિરબુદ્ધિ-ટીકા • Vajirabuddhi-ṭīkā / ભણ્ડાગારસમ્મુતિઆદિકથાવણ્ણના • Bhaṇḍāgārasammutiādikathāvaṇṇanā
ટીકા • Tīkā / વિનયપિટક (ટીકા) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / વિમતિવિનોદની-ટીકા • Vimativinodanī-ṭīkā / જીવકવત્થુકથાદિવણ્ણના • Jīvakavatthukathādivaṇṇanā
ટીકા • Tīkā / વિનયપિટક (ટીકા) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / પાચિત્યાદિયોજનાપાળિ • Pācityādiyojanāpāḷi
૨૧૧. કમ્બલાનુજાનનાદિકથા • 211. Kambalānujānanādikathā
૨૧૩. ચીવરપટિગ્ગાહકસમ્મુતિકથા • 213. Cīvarapaṭiggāhakasammutikathā