Library / Tipiṭaka / તિપિટક • Tipiṭaka / જાતકપાળિ • Jātakapāḷi |
૧૬. તિંસનિપાતો
16. Tiṃsanipāto
૫૧૧. કિંછન્દજાતકં (૧)
511. Kiṃchandajātakaṃ (1)
૧.
1.
કિંછન્દો કિમધિપ્પાયો, એકો સમ્મસિ ઘમ્મનિ;
Kiṃchando kimadhippāyo, eko sammasi ghammani;
કિં પત્થયાનો કિં એસં, કેન અત્થેન બ્રાહ્મણ.
Kiṃ patthayāno kiṃ esaṃ, kena atthena brāhmaṇa.
૨.
2.
તથૂપમં અમ્બપક્કં, વણ્ણગન્ધરસુત્તમં.
Tathūpamaṃ ambapakkaṃ, vaṇṇagandharasuttamaṃ.
૩.
3.
તં વુય્હમાનં સોતેન, દિસ્વાનામલમજ્ઝિમે;
Taṃ vuyhamānaṃ sotena, disvānāmalamajjhime;
પાણીહિ નં ગહેત્વાન, અગ્યાયતનમાહરિં.
Pāṇīhi naṃ gahetvāna, agyāyatanamāhariṃ.
૪.
4.
તતો કદલિપત્તેસુ, નિક્ખિપિત્વા સયં અહં;
Tato kadalipattesu, nikkhipitvā sayaṃ ahaṃ;
સત્થેન નં વિકપ્પેત્વા, ખુપ્પિપાસં અહાસિ મે.
Satthena naṃ vikappetvā, khuppipāsaṃ ahāsi me.
૫.
5.
૬.
6.
સોસેત્વા નૂન મરણં, તં મમં આવહિસ્સતિ;
Sosetvā nūna maraṇaṃ, taṃ mamaṃ āvahissati;
અમ્બં યસ્સ ફલં સાદુ, મધુરગ્ગં મનોરમં;
Ambaṃ yassa phalaṃ sādu, madhuraggaṃ manoramaṃ;
યમુદ્ધરિં વુય્હમાનં, ઉદધિસ્મા મહણ્ણવે.
Yamuddhariṃ vuyhamānaṃ, udadhismā mahaṇṇave.
૭.
7.
અક્ખાતં તે મયા સબ્બં, યસ્મા ઉપવસામહં;
Akkhātaṃ te mayā sabbaṃ, yasmā upavasāmahaṃ;
રમ્મં પતિ નિસિન્નોસ્મિ, પુથુલોમાયુતા પુથુ.
Rammaṃ pati nisinnosmi, puthulomāyutā puthu.
૮.
8.
કા વા ત્વમસિ કલ્યાણિ, કિસ્સ વા ત્વં સુમજ્ઝિમે.
Kā vā tvamasi kalyāṇi, kissa vā tvaṃ sumajjhime.
૯.
9.
યા સન્તિ નારિયો દેવેસુ, દેવાનં પરિચારિકા.
Yā santi nāriyo devesu, devānaṃ paricārikā.
૧૦.
10.
યા ચ મનુસ્સલોકસ્મિં, રૂપેનાન્વાગતિત્થિયો;
Yā ca manussalokasmiṃ, rūpenānvāgatitthiyo;
રૂપેન તે સદિસી નત્થિ, દેવેસુ ગન્ધબ્બમનુસ્સલોકે 11;
Rūpena te sadisī natthi, devesu gandhabbamanussaloke 12;
પુટ્ઠાસિ મે ચારુપુબ્બઙ્ગિ, બ્રૂહિ નામઞ્ચ બન્ધવે.
Puṭṭhāsi me cārupubbaṅgi, brūhi nāmañca bandhave.
૧૧.
11.
યં ત્વં પતિ નિસિન્નોસિ, રમ્મં બ્રાહ્મણ કોસિકિં;
Yaṃ tvaṃ pati nisinnosi, rammaṃ brāhmaṇa kosikiṃ;
સાહં ભુસાલયા વુત્થા, વરવારિવહોઘસા.
Sāhaṃ bhusālayā vutthā, varavārivahoghasā.
૧૨.
12.
નાનાદુમગણાકિણ્ણા, બહુકા ગિરિકન્દરા;
Nānādumagaṇākiṇṇā, bahukā girikandarā;
મમેવ પમુખા હોન્તિ, અભિસન્દન્તિ પાવુસે.
Mameva pamukhā honti, abhisandanti pāvuse.
૧૩.
13.
અથો બહૂ વનતોદા, નીલવારિવહિન્ધરા;
Atho bahū vanatodā, nīlavārivahindharā;
બહુકા નાગવિત્તોદા, અભિસન્દન્તિ વારિના.
Bahukā nāgavittodā, abhisandanti vārinā.
૧૪.
14.
બહૂનિ ફલજાતાનિ, આવહન્તિ અભિણ્હસો.
Bahūni phalajātāni, āvahanti abhiṇhaso.
૧૫.
15.
યં કિઞ્ચિ ઉભતો તીરે, ફલં પતતિ અમ્બુનિ;
Yaṃ kiñci ubhato tīre, phalaṃ patati ambuni;
અસંસયં તં સોતસ્સ, ફલં હોતિ વસાનુગં.
Asaṃsayaṃ taṃ sotassa, phalaṃ hoti vasānugaṃ.
૧૬.
16.
એતદઞ્ઞાય મેધાવિ, પુથુપઞ્ઞ સુણોહિ મે;
Etadaññāya medhāvi, puthupañña suṇohi me;
મા રોચય મભિસઙ્ગં, પટિસેધ જનાધિપ.
Mā rocaya mabhisaṅgaṃ, paṭisedha janādhipa.
૧૭.
17.
ન વાહં વડ્ઢવં 15 મઞ્ઞે, યં ત્વં રટ્ઠાભિવડ્ઢન;
Na vāhaṃ vaḍḍhavaṃ 16 maññe, yaṃ tvaṃ raṭṭhābhivaḍḍhana;
આચેય્યમાનો રાજિસિ, મરણં અભિકઙ્ખસિ.
Āceyyamāno rājisi, maraṇaṃ abhikaṅkhasi.
૧૮.
18.
તસ્સ જાનન્તિ પિતરો, ગન્ધબ્બા ચ સદેવકા;
Tassa jānanti pitaro, gandhabbā ca sadevakā;
યે ચાપિ ઇસયો લોકે, સઞ્ઞતત્તા તપસ્સિનો;
Ye cāpi isayo loke, saññatattā tapassino;
૧૯.
19.
એવં વિદિત્વા વિદૂ સબ્બધમ્મં, વિદ્ધંસનં ચવનં જીવિતસ્સ;
Evaṃ viditvā vidū sabbadhammaṃ, viddhaṃsanaṃ cavanaṃ jīvitassa;
ન ચીયતી તસ્સ નરસ્સ પાપં, સચે ન ચેતેતિ વધાય તસ્સ.
Na cīyatī tassa narassa pāpaṃ, sace na ceteti vadhāya tassa.
૨૦.
20.
૨૧.
21.
સચે અહં મરિસ્સામિ, તીરે તે પુથુસુસ્સોણિ;
Sace ahaṃ marissāmi, tīre te puthusussoṇi;
અસંસયં તં અસિલોકો, મયિ પેતે આગમિસ્સતિ.
Asaṃsayaṃ taṃ asiloko, mayi pete āgamissati.
૨૨.
22.
૨૩.
23.
અઞ્ઞાતમેતં અવિસય્હસાહિ, અત્તાનમમ્બઞ્ચ દદામિ તે તં;
Aññātametaṃ avisayhasāhi, attānamambañca dadāmi te taṃ;
સો દુચ્ચજે કામગુણે પહાય, સન્તિઞ્ચ ધમ્મઞ્ચ અધિટ્ઠિતોસિ.
So duccaje kāmaguṇe pahāya, santiñca dhammañca adhiṭṭhitosi.
૨૪.
24.
યો હિત્વા પુબ્બસઞ્ઞોગં, પચ્છા સંયોજને ઠિતો;
Yo hitvā pubbasaññogaṃ, pacchā saṃyojane ṭhito;
અધમ્મઞ્ચેવ ચરતિ, પાપઞ્ચસ્સ પવડ્ઢતિ.
Adhammañceva carati, pāpañcassa pavaḍḍhati.
૨૫.
25.
એહિ તં પાપયિસ્સામિ, કામં અપ્પોસ્સુકો ભવ;
Ehi taṃ pāpayissāmi, kāmaṃ appossuko bhava;
ઉપાનયામિ સીતસ્મિં, વિહરાહિ અનુસ્સુકો.
Upānayāmi sītasmiṃ, viharāhi anussuko.
૨૬.
26.
તં પુપ્ફરસમત્તેભિ, વક્કઙ્ગેહિ અરિન્દમ;
Taṃ puppharasamattebhi, vakkaṅgehi arindama;
કોઞ્ચા મયૂરા દિવિયા, કોલટ્ઠિમધુસાળિકા;
Koñcā mayūrā diviyā, kolaṭṭhimadhusāḷikā;
કૂજિતા હંસપૂગેહિ, કોકિલેત્થ પબોધરે.
Kūjitā haṃsapūgehi, kokilettha pabodhare.
૨૭.
27.
૨૮.
28.
રત્તિં ત્વં પરિચારેસિ, દિવા વેદેસિ વેદનં.
Rattiṃ tvaṃ paricāresi, divā vedesi vedanaṃ.
૨૯.
29.
સોળસિત્થિસહસ્સાનિ, યા તેમા પરિચારિકા;
Soḷasitthisahassāni, yā temā paricārikā;
એવં મહાનુભાવોસિ, અબ્ભુતો લોમહંસનો.
Evaṃ mahānubhāvosi, abbhuto lomahaṃsano.
૩૦.
30.
કિં કમ્મમકરી પુબ્બે, પાપં અત્તદુખાવહં;
Kiṃ kammamakarī pubbe, pāpaṃ attadukhāvahaṃ;
યં કરિત્વા મનુસ્સેસુ, પિટ્ઠિમંસાનિ ખાદસિ.
Yaṃ karitvā manussesu, piṭṭhimaṃsāni khādasi.
૩૧.
31.
અચરિં દીઘમદ્ધાનં, પરેસં અહિતાયહં.
Acariṃ dīghamaddhānaṃ, paresaṃ ahitāyahaṃ.
૩૨.
32.
યો પિટ્ઠિમંસિકો હોતિ, એવં ઉક્કચ્ચ ખાદતિ;
Yo piṭṭhimaṃsiko hoti, evaṃ ukkacca khādati;
યથાહં અજ્જ ખાદામિ, પિટ્ઠિમંસાનિ અત્તનોતિ.
Yathāhaṃ ajja khādāmi, piṭṭhimaṃsāni attanoti.
કિંછન્દજાતકં પઠમં.
Kiṃchandajātakaṃ paṭhamaṃ.
Footnotes:
Related texts:
અટ્ઠકથા • Aṭṭhakathā / સુત્તપિટક (અટ્ઠકથા) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / ખુદ્દકનિકાય (અટ્ઠકથા) • Khuddakanikāya (aṭṭhakathā) / જાતક-અટ્ઠકથા • Jātaka-aṭṭhakathā / [૧૫૧] ૧. કિંછન્દજાતકવણ્ણના • [151] 1. Kiṃchandajātakavaṇṇanā