Library / Tipiṭaka / તિપિટક • Tipiṭaka / જાતકપાળિ • Jātakapāḷi

    ૫૧૨. કુમ્ભજાતકં (૨)

    512. Kumbhajātakaṃ (2)

    ૩૩.

    33.

    કો પાતુરાસી તિદિવા નભમ્હિ, ઓભાસયં સંવરિં ચન્દિમાવ;

    Ko pāturāsī tidivā nabhamhi, obhāsayaṃ saṃvariṃ candimāva;

    ગત્તેહિ તે રસ્મિયો નિચ્છરન્તિ, સતેરતા 1 વિજ્જુરિવન્તલિક્ખે.

    Gattehi te rasmiyo niccharanti, sateratā 2 vijjurivantalikkhe.

    ૩૪.

    34.

    સો છિન્નવાતં કમસી અઘમ્હિ, વેહાયસં ગચ્છસિ તિટ્ઠસી ચ;

    So chinnavātaṃ kamasī aghamhi, vehāyasaṃ gacchasi tiṭṭhasī ca;

    ઇદ્ધી નુ તે વત્થુકતા સુભાવિતા, અનદ્ધગૂનં અપિ દેવતાનં.

    Iddhī nu te vatthukatā subhāvitā, anaddhagūnaṃ api devatānaṃ.

    ૩૫.

    35.

    વેહાયસં ગમ્મમાગમ્મ 3 તિટ્ઠસિ, કુમ્ભં કિણાથાતિ યમેતમત્થં;

    Vehāyasaṃ gammamāgamma 4 tiṭṭhasi, kumbhaṃ kiṇāthāti yametamatthaṃ;

    કો વા તુવં કિસ્સ વા તાય કુમ્ભો, અક્ખાહિ મે બ્રાહ્મણ એતમત્થં.

    Ko vā tuvaṃ kissa vā tāya kumbho, akkhāhi me brāhmaṇa etamatthaṃ.

    ૩૬.

    36.

    ન સપ્પિકુમ્ભો નપિ તેલકુમ્ભો, ન ફાણિતસ્સ ન મધુસ્સ કુમ્ભો;

    Na sappikumbho napi telakumbho, na phāṇitassa na madhussa kumbho;

    કુમ્ભસ્સ વજ્જાનિ અનપ્પકાનિ, દોસે બહૂ કુમ્ભગતે સુણાથ.

    Kumbhassa vajjāni anappakāni, dose bahū kumbhagate suṇātha.

    ૩૭.

    37.

    ગળેય્ય યં પિત્વા 5 પતે પપાતં, સોબ્ભં ગુહં ચન્દનિયોળિગલ્લં;

    Gaḷeyya yaṃ pitvā 6 pate papātaṃ, sobbhaṃ guhaṃ candaniyoḷigallaṃ;

    બહુમ્પિ ભુઞ્જેય્ય અભોજનેય્યં, તસ્સા પુણ્ણં કુમ્ભમિમં કિણાથ.

    Bahumpi bhuñjeyya abhojaneyyaṃ, tassā puṇṇaṃ kumbhamimaṃ kiṇātha.

    ૩૮.

    38.

    યં પિત્વા 7 ચિત્તસ્મિમનેસમાનો, આહિણ્ડતી ગોરિવ ભક્ખસારી 8;

    Yaṃ pitvā 9 cittasmimanesamāno, āhiṇḍatī goriva bhakkhasārī 10;

    અનાથમાનો ઉપગાયતિ નચ્ચતિ ચ, તસ્સા પુણ્ણં કુમ્ભમિમં કિણાથ.

    Anāthamāno upagāyati naccati ca, tassā puṇṇaṃ kumbhamimaṃ kiṇātha.

    ૩૯.

    39.

    યં વે પિવિત્વા અચેલોવ નગ્ગો, ચરેય્ય ગામે વિસિખન્તરાનિ;

    Yaṃ ve pivitvā acelova naggo, careyya gāme visikhantarāni;

    સમ્મૂળ્હચિત્તો અતિવેલસાયી, તસ્સા પુણ્ણં કુમ્ભમિમં કિણાથ.

    Sammūḷhacitto ativelasāyī, tassā puṇṇaṃ kumbhamimaṃ kiṇātha.

    ૪૦.

    40.

    યં પિત્વા ઉટ્ઠાય પવેધમાનો, સીસઞ્ચ બાહુઞ્ચ 11 પચાલયન્તો;

    Yaṃ pitvā uṭṭhāya pavedhamāno, sīsañca bāhuñca 12 pacālayanto;

    સો નચ્ચતી દારુકટલ્લકોવ, તસ્સા પુણ્ણં કુમ્ભમિમં કિણાથ.

    So naccatī dārukaṭallakova, tassā puṇṇaṃ kumbhamimaṃ kiṇātha.

    ૪૧.

    41.

    યં વે પિવિત્વા અગ્ગિદડ્ઢા સયન્તિ, અથો સિગાલેહિપિ ખાદિતાસે;

    Yaṃ ve pivitvā aggidaḍḍhā sayanti, atho sigālehipi khāditāse;

    બન્ધં વધં ભોગજાનિઞ્ચુપેન્તિ, તસ્સા પુણ્ણં કુમ્ભમિમં કિણાથ.

    Bandhaṃ vadhaṃ bhogajāniñcupenti, tassā puṇṇaṃ kumbhamimaṃ kiṇātha.

    ૪૨.

    42.

    યં પિત્વા ભાસેય્ય આભાસનેય્યં, સભાયમાસીનો અપેતવત્થો;

    Yaṃ pitvā bhāseyya ābhāsaneyyaṃ, sabhāyamāsīno apetavattho;

    સમ્મક્ખિતો 13 વન્તગતો બ્યસન્નો, તસ્સા પુણ્ણં કુમ્ભમિમં કિણાથ.

    Sammakkhito 14 vantagato byasanno, tassā puṇṇaṃ kumbhamimaṃ kiṇātha.

    ૪૩.

    43.

    યં વે પિવિત્વા ઉક્કટ્ઠો આવિલક્ખો, મમેવ સબ્બા પથવીતિ મઞ્ઞે 15;

    Yaṃ ve pivitvā ukkaṭṭho āvilakkho, mameva sabbā pathavīti maññe 16;

    ન મે સમો ચાતુરન્તોપિ રાજા, તસ્સા પુણ્ણં કુમ્ભમિમં કિણાથ.

    Na me samo cāturantopi rājā, tassā puṇṇaṃ kumbhamimaṃ kiṇātha.

    ૪૪.

    44.

    માનાતિમાના કલહાનિ પેસુણી, દુબ્બણ્ણિની નગ્ગયિની પલાયિની;

    Mānātimānā kalahāni pesuṇī, dubbaṇṇinī naggayinī palāyinī;

    ચોરાન ધુત્તાન ગતી નિકેતો, તસ્સા પુણ્ણં કુમ્ભમિમં કિણાથ.

    Corāna dhuttāna gatī niketo, tassā puṇṇaṃ kumbhamimaṃ kiṇātha.

    ૪૫.

    45.

    ઇદ્ધાનિ ફીતાનિ કુલાનિ અસ્સુ, અનેકસાહસ્સધનાનિ લોકે;

    Iddhāni phītāni kulāni assu, anekasāhassadhanāni loke;

    ઉચ્છિન્નદાયજ્જકતાનિમાય, તસ્સા પુણ્ણં કુમ્ભમિમં કિણાથ.

    Ucchinnadāyajjakatānimāya, tassā puṇṇaṃ kumbhamimaṃ kiṇātha.

    ૪૬.

    46.

    ધઞ્ઞં ધનં રજતં જાતરૂપં, ખેત્તં ગવં યત્થ વિનાસયન્તિ;

    Dhaññaṃ dhanaṃ rajataṃ jātarūpaṃ, khettaṃ gavaṃ yattha vināsayanti;

    ઉચ્છેદની વિત્તવતં 17 કુલાનં, તસ્સા પુણ્ણં કુમ્ભમિમં કિણાથ.

    Ucchedanī vittavataṃ 18 kulānaṃ, tassā puṇṇaṃ kumbhamimaṃ kiṇātha.

    ૪૭.

    47.

    યં વે પિત્વા દિત્તરૂપોવ 19 પોસો, અક્કોસતિ માતરં પિતરઞ્ચ;

    Yaṃ ve pitvā dittarūpova 20 poso, akkosati mātaraṃ pitarañca;

    સસ્સુમ્પિ ગણ્હેય્ય અથોપિ સુણ્હં, તસ્સા પુણ્ણં કુમ્ભમિમં કિણાથ.

    Sassumpi gaṇheyya athopi suṇhaṃ, tassā puṇṇaṃ kumbhamimaṃ kiṇātha.

    ૪૮.

    48.

    યં વે પિત્વા દિત્તરૂપાવ નારી, અક્કોસતિ સસુરં સામિકઞ્ચ;

    Yaṃ ve pitvā dittarūpāva nārī, akkosati sasuraṃ sāmikañca;

    દાસમ્પિ ગણ્હે પરિચારકમ્પિ, તસ્સા પુણ્ણં કુમ્ભમિમં કિણાથ.

    Dāsampi gaṇhe paricārakampi, tassā puṇṇaṃ kumbhamimaṃ kiṇātha.

    ૪૯.

    49.

    યં વે પિવિત્વાન 21 હનેય્ય પોસો, ધમ્મે ઠિતં સમણં બ્રાહ્મણં વા;

    Yaṃ ve pivitvāna 22 haneyya poso, dhamme ṭhitaṃ samaṇaṃ brāhmaṇaṃ vā;

    ગચ્છે અપાયમ્પિ તતોનિદાનં, તસ્સા પુણ્ણં કુમ્ભમિમં કિણાથ.

    Gacche apāyampi tatonidānaṃ, tassā puṇṇaṃ kumbhamimaṃ kiṇātha.

    ૫૦.

    50.

    યં વે પિવિત્વા દુચ્ચરિતં ચરન્તિ, કાયેન વાચાય ચ ચેતસા ચ;

    Yaṃ ve pivitvā duccaritaṃ caranti, kāyena vācāya ca cetasā ca;

    નિરયં વજન્તિ દુચ્ચરિતં ચરિત્વા, તસ્સા પુણ્ણં કુમ્ભમિમં કિણાથ.

    Nirayaṃ vajanti duccaritaṃ caritvā, tassā puṇṇaṃ kumbhamimaṃ kiṇātha.

    ૫૧.

    51.

    યં યાચમાના ન લભન્તિ પુબ્બે, બહું હિરઞ્ઞમ્પિ પરિચ્ચજન્તા;

    Yaṃ yācamānā na labhanti pubbe, bahuṃ hiraññampi pariccajantā;

    સો તં પિવિત્વા અલિકં ભણાતિ, તસ્સા પુણ્ણં કુમ્ભમિમં કિણાથ.

    So taṃ pivitvā alikaṃ bhaṇāti, tassā puṇṇaṃ kumbhamimaṃ kiṇātha.

    ૫૨.

    52.

    યં વે પિત્વા પેસને પેસિયન્તો, અચ્ચાયિકે કરણીયમ્હિ જાતે;

    Yaṃ ve pitvā pesane pesiyanto, accāyike karaṇīyamhi jāte;

    અત્થમ્પિ સો નપ્પજાનાતિ વુત્તો, તસ્સા પુણ્ણં કુમ્ભમિમં કિણાથ.

    Atthampi so nappajānāti vutto, tassā puṇṇaṃ kumbhamimaṃ kiṇātha.

    ૫૩.

    53.

    હિરીમનાપિ અહિરીકભાવં, પાતું કરોન્તિ મદનાય 23 મત્તા;

    Hirīmanāpi ahirīkabhāvaṃ, pātuṃ karonti madanāya 24 mattā;

    ધીરાપિ સન્તા બહુકં ભણન્તિ, તસ્સા પુણ્ણં કુમ્ભમિમં કિણાથ.

    Dhīrāpi santā bahukaṃ bhaṇanti, tassā puṇṇaṃ kumbhamimaṃ kiṇātha.

    ૫૪.

    54.

    યં વે પિત્વા એકથૂપા સયન્તિ, અનાસકા થણ્ડિલદુક્ખસેય્યં;

    Yaṃ ve pitvā ekathūpā sayanti, anāsakā thaṇḍiladukkhaseyyaṃ;

    દુબ્બણ્ણિયં આયસક્યઞ્ચુપેન્તિ, તસ્સા પુણ્ણં કુમ્ભમિમં કિણાથ.

    Dubbaṇṇiyaṃ āyasakyañcupenti, tassā puṇṇaṃ kumbhamimaṃ kiṇātha.

    ૫૫.

    55.

    યં વે પિત્વા પત્તખન્ધા સયન્તિ, ગાવો કુટહતાવ ન હિ વારુણિયા;

    Yaṃ ve pitvā pattakhandhā sayanti, gāvo kuṭahatāva na hi vāruṇiyā;

    25 વેગો નરેન સુસહોરિવ 26, તસ્સા પુણ્ણં કુમ્ભમિમં કિણાથ.

    27 Vego narena susahoriva 28, tassā puṇṇaṃ kumbhamimaṃ kiṇātha.

    ૫૬.

    56.

    યં મનુસ્સા વિવજ્જેન્તિ, સપ્પં ઘોરવિસં મિવ 29;

    Yaṃ manussā vivajjenti, sappaṃ ghoravisaṃ miva 30;

    તં લોકે વિસસમાનં, કો નરો પાતુમરહતિ.

    Taṃ loke visasamānaṃ, ko naro pātumarahati.

    ૫૭.

    57.

    યં વે પિત્વા અન્ધકવેણ્ડપુત્તા, સમુદ્દતીરે પરિચારયન્તા 31;

    Yaṃ ve pitvā andhakaveṇḍaputtā, samuddatīre paricārayantā 32;

    ઉપક્કમું મુસલેહઞ્ઞમઞ્ઞં, તસ્સા પુણ્ણં કુમ્ભમિમં કિણાથ.

    Upakkamuṃ musalehaññamaññaṃ, tassā puṇṇaṃ kumbhamimaṃ kiṇātha.

    ૫૮.

    58.

    યં વે પિત્વા પુબ્બદેવા પમત્તા, તિદિવા ચુતા સસ્સતિયા સમાય;

    Yaṃ ve pitvā pubbadevā pamattā, tidivā cutā sassatiyā samāya;

    તં તાદિસં મજ્જમિમં નિરત્થકં, જાનં મહારાજ કથં પિવેય્ય.

    Taṃ tādisaṃ majjamimaṃ niratthakaṃ, jānaṃ mahārāja kathaṃ piveyya.

    ૫૯.

    59.

    નયિમસ્મિં કુમ્ભસ્મિં દધિ વા મધુ વા, એવં અભિઞ્ઞાય કિણાહિ રાજ;

    Nayimasmiṃ kumbhasmiṃ dadhi vā madhu vā, evaṃ abhiññāya kiṇāhi rāja;

    એવઞ્હિમં કુમ્ભગતા મયા તે, અક્ખાતરૂપં તવ સબ્બમિત્ત.

    Evañhimaṃ kumbhagatā mayā te, akkhātarūpaṃ tava sabbamitta.

    ૬૦.

    60.

    ન મે પિતા વા અથવાપિ માતા, એતાદિસા યાદિસકો તુવંસિ;

    Na me pitā vā athavāpi mātā, etādisā yādisako tuvaṃsi;

    હિતાનુકમ્પી પરમત્થકામો, સોહં કરિસ્સં વચનં તવજ્જ.

    Hitānukampī paramatthakāmo, sohaṃ karissaṃ vacanaṃ tavajja.

    ૬૧.

    61.

    દદામિ તે ગામવરાનિ પઞ્ચ, દાસીસતં સત્ત ગવં સતાનિ;

    Dadāmi te gāmavarāni pañca, dāsīsataṃ satta gavaṃ satāni;

    આજઞ્ઞયુત્તે ચ રથે દસ ઇમે, આચરિયો હોસિ મમત્થકામો.

    Ājaññayutte ca rathe dasa ime, ācariyo hosi mamatthakāmo.

    ૬૨.

    62.

    તવેવ દાસીસતમત્થુ રાજ, ગામા ચ ગાવો ચ તવેવ હોન્તુ;

    Taveva dāsīsatamatthu rāja, gāmā ca gāvo ca taveva hontu;

    આજઞ્ઞયુત્તા ચ રથા તવેવ, સક્કોહમસ્મી તિદસાનમિન્દો.

    Ājaññayuttā ca rathā taveva, sakkohamasmī tidasānamindo.

    ૬૩.

    63.

    મંસોદનં સપ્પિપાયાસં 33 ભુઞ્જ, ખાદસ્સુ ચ ત્વં મધુમાસપૂવે;

    Maṃsodanaṃ sappipāyāsaṃ 34 bhuñja, khādassu ca tvaṃ madhumāsapūve;

    એવં તુવં ધમ્મરતો જનિન્દ, અનિન્દિતો સગ્ગમુપેહિ ઠાનન્તિ.

    Evaṃ tuvaṃ dhammarato janinda, anindito saggamupehi ṭhānanti.

    કુમ્ભજાતકં દુતિયં.

    Kumbhajātakaṃ dutiyaṃ.







    Footnotes:
    1. સતેરિતા (સી॰ સ્યા॰ ક॰)
    2. sateritā (sī. syā. ka.)
    3. કમમાગમ્મ (સી॰ સ્યા॰)
    4. kamamāgamma (sī. syā.)
    5. પીત્વા (સી॰ પી॰)
    6. pītvā (sī. pī.)
    7. યં વે પીત્વા (સી॰)
    8. ભક્ખસાદી (સી॰ સ્યા॰ અટ્ઠ॰)
    9. yaṃ ve pītvā (sī.)
    10. bhakkhasādī (sī. syā. aṭṭha.)
    11. બાહઞ્ચ (પી॰)
    12. bāhañca (pī.)
    13. સમક્ખિતો (સી॰)
    14. samakkhito (sī.)
    15. મઞ્ઞતિ (સી॰)
    16. maññati (sī.)
    17. ઉચ્છેદની વિત્તગતં (સ્યા॰), ઉચ્છેદનિવિત્તગતં (ક॰)
    18. ucchedanī vittagataṃ (syā.), ucchedanivittagataṃ (ka.)
    19. દુટ્ઠરૂપોવ (સી॰)
    20. duṭṭharūpova (sī.)
    21. યઞ્ચે પીત્વાન (પી॰)
    22. yañce pītvāna (pī.)
    23. મદિરાય (પી॰)
    24. madirāya (pī.)
    25. યં વે પિત્વા પત્તક્ખન્ધા, સયન્તિ ગાવો કૂટહતારિવ; ન હિ વારુણિયા વેગો, નરેન સુસ્સહોરિવ; (સી॰)
    26. યં વે પિત્વા પત્તક્ખન્ધા, સયન્તિ ગાવો કૂટહતારિવ; ન હિ વારુણિયા વેગો, નરેન સુસ્સહોરિવ; (સી॰)
    27. yaṃ ve pitvā pattakkhandhā, sayanti gāvo kūṭahatāriva; na hi vāruṇiyā vego, narena sussahoriva; (sī.)
    28. yaṃ ve pitvā pattakkhandhā, sayanti gāvo kūṭahatāriva; na hi vāruṇiyā vego, narena sussahoriva; (sī.)
    29. વિસમિવ (સ્યા॰), વિસં ઇવ (ક॰), વિસામિવ (?)
    30. visamiva (syā.), visaṃ iva (ka.), visāmiva (?)
    31. અન્ધકવેણ્હુપુત્તા (સી॰ પી॰), અણ્ડકવેણ્ડપુત્તા (ક॰)
    32. andhakaveṇhuputtā (sī. pī.), aṇḍakaveṇḍaputtā (ka.)
    33. સપ્પિપાયઞ્ચ (સી॰)
    34. sappipāyañca (sī.)



    Related texts:



    અટ્ઠકથા • Aṭṭhakathā / સુત્તપિટક (અટ્ઠકથા) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / ખુદ્દકનિકાય (અટ્ઠકથા) • Khuddakanikāya (aṭṭhakathā) / જાતક-અટ્ઠકથા • Jātaka-aṭṭhakathā / [૫૧૨] ૨. કુમ્ભજાતકવણ્ણના • [512] 2. Kumbhajātakavaṇṇanā


    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact