| Library / Tipiṭaka / તિપિટક • Tipiṭaka / કઙ્ખાવિતરણી-અભિનવ-ટીકા • Kaṅkhāvitaraṇī-abhinava-ṭīkā |
પાચિત્તિયકણ્ડં
Pācittiyakaṇḍaṃ
૧. લસુણવગ્ગો
1. Lasuṇavaggo
૧. લસુણસિક્ખાપદવણ્ણના
1. Lasuṇasikkhāpadavaṇṇanā
‘‘લસુણ’’ન્તિ કિઞ્ચાપિ અવિસેસેન વુત્તં, તથાપિ મગધેસુ જાતં લસુણમેવ ઇધાધિપ્પેતં, તમ્પિ ભણ્ડિકલસુણમેવાતિ આહ મગધરટ્ઠે જાત’’ન્તિઆદિ.
‘‘Lasuṇa’’nti kiñcāpi avisesena vuttaṃ, tathāpi magadhesu jātaṃ lasuṇameva idhādhippetaṃ, tampi bhaṇḍikalasuṇamevāti āha magadharaṭṭhe jāta’’ntiādi.
ભણ્ડિકલસુણન્તિ પોટ્ટલિકલસુણમેવ, સમ્પુણ્ણમિઞ્જાનમેતં અધિવચનં. તેનાહ ‘‘ન એકદ્વિતિમિઞ્જક’’ન્તિ. અજ્ઝોહારે અજ્ઝોહારેતિ (પાચિ॰ અટ્ઠ॰ ૭૯૫) એત્થ સચે દ્વે તયો ભણ્ડિકે એકતોયેવ સઙ્ખાદિત્વા અજ્ઝોહરતિ, એકં પાચિત્તિયં. ભઞ્જિત્વા એકેકમિઞ્જકં ખાદન્તિયા પન પયોગગણનાય પાચિત્તિયાનિ.
Bhaṇḍikalasuṇanti poṭṭalikalasuṇameva, sampuṇṇamiñjānametaṃ adhivacanaṃ. Tenāha ‘‘na ekadvitimiñjaka’’nti. Ajjhohāre ajjhohāreti (pāci. aṭṭha. 795) ettha sace dve tayo bhaṇḍike ekatoyeva saṅkhāditvā ajjhoharati, ekaṃ pācittiyaṃ. Bhañjitvā ekekamiñjakaṃ khādantiyā pana payogagaṇanāya pācittiyāni.
પલણ્ડુકાદીનં વણ્ણેન વા મિઞ્જાય વા નાનાત્તં વેદિતબ્બં – વણ્ણેન તાવ પલણ્ડુકો નામ પણ્ડુવણ્ણો હોતિ, ભઞ્જનકો લોહિતવણ્ણો, હરિતકો હરિતપણ્ણવણ્ણો. મિઞ્જાય પન પલણ્ડુકસ્સ એકા મિઞ્જા હોતિ, ભઞ્જનકસ્સ દ્વે, હરિતકસ્સ તિસ્સો. ચાપલસુણો અમિઞ્જકો. અઙ્કુરમત્તમેવ હિ તસ્સ હોતિ. મહાપચ્ચરિયાદીસુ પન ‘‘પલણ્ડુકસ્સ તીણિ મિઞ્જાનિ, ભઞ્જનકસ્સ દ્વે, હરિતકસ્સ એક’’ન્તિ (પાચિ॰ અટ્ઠ॰ ૭૯૭) વુત્તં. એતે પલણ્ડુકાદયો સભાવેનેવ વટ્ટન્તિ. સૂપસમ્પાકાદીસુ પન માગધકમ્પિ વટ્ટતિ. તઞ્હિ પચ્ચમાનેસુ મુગ્ગસૂપાદીસુ વા મચ્છમંસવિકતિયા વા તેલે વા બદરસાળવાદીસુ વા અમ્બિલસાકાદીસુ વા ઉત્તરિભઙ્ગેસુ વા યત્થ કત્થચિ અન્તમસો યાગુભત્તેપિ પક્ખિત્તં વટ્ટતિ. બદરસાળવં (સારત્થ॰ ટી॰ પાચિત્તિય ૩.૭૯૩-૭૯૭) નામ બદરફલાનિ સુક્ખાપેત્વા ચુણ્ણેત્વા કત્તબ્બા ખાદનીયવિકતિ.
Palaṇḍukādīnaṃ vaṇṇena vā miñjāya vā nānāttaṃ veditabbaṃ – vaṇṇena tāva palaṇḍuko nāma paṇḍuvaṇṇo hoti, bhañjanako lohitavaṇṇo, haritako haritapaṇṇavaṇṇo. Miñjāya pana palaṇḍukassa ekā miñjā hoti, bhañjanakassa dve, haritakassa tisso. Cāpalasuṇo amiñjako. Aṅkuramattameva hi tassa hoti. Mahāpaccariyādīsu pana ‘‘palaṇḍukassa tīṇi miñjāni, bhañjanakassa dve, haritakassa eka’’nti (pāci. aṭṭha. 797) vuttaṃ. Ete palaṇḍukādayo sabhāveneva vaṭṭanti. Sūpasampākādīsu pana māgadhakampi vaṭṭati. Tañhi paccamānesu muggasūpādīsu vā macchamaṃsavikatiyā vā tele vā badarasāḷavādīsu vā ambilasākādīsu vā uttaribhaṅgesu vā yattha katthaci antamaso yāgubhattepi pakkhittaṃ vaṭṭati. Badarasāḷavaṃ (sārattha. ṭī. pācittiya 3.793-797) nāma badaraphalāni sukkhāpetvā cuṇṇetvā kattabbā khādanīyavikati.
લસુણસિક્ખાપદવણ્ણના નિટ્ઠિતા.
Lasuṇasikkhāpadavaṇṇanā niṭṭhitā.
