Library / Tipiṭaka / તિપિટક • Tipiṭaka / ચૂળનિદ્દેસપાળિ • Cūḷaniddesapāḷi

    ૭. નન્દમાણવપુચ્છાનિદ્દેસો

    7. Nandamāṇavapucchāniddeso

    ૪૬.

    46.

    સન્તિ લોકે મુનયો, [ઇચ્ચાયસ્મા નન્દો]

    Santiloke munayo, [iccāyasmā nando]

    જના વદન્તિ તયિદં કથંસુ;

    Janā vadanti tayidaṃ kathaṃsu;

    ઞાણૂપપન્નં મુનિ નો વદન્તિ, ઉદાહુ વે જીવિતેનૂપપન્નં 1 .

    Ñāṇūpapannaṃ muni no vadanti, udāhu ve jīvitenūpapannaṃ2.

    સન્તિ લોકે મુનયોતિ. સન્તીતિ સન્તિ સંવિજ્જન્તિ અત્થિ ઉપલબ્ભન્તિ. લોકેતિ અપાયલોકે…પે॰… આયતનલોકે. મુનયોતિ મુનિનામકા આજીવકા નિગણ્ઠા જટિલા તાપસા . (દેવા લોકે મુનયોતિ સઞ્જાનન્તિ, ન ચ તે મુનયો) 3 તિ. સન્તિ લોકે મુનયો. ઇચ્ચાયસ્મા નન્દોતિ. ઇચ્ચાતિ પદસન્ધિ…પે॰…. આયસ્માતિ પિયવચનં…પે॰…. નન્દોતિ તસ્સ બ્રાહ્મણસ્સ નામં…પે॰… અભિલાપોતિ – ઇચ્ચાયસ્મા નન્દો.

    Santi loke munayoti. Santīti santi saṃvijjanti atthi upalabbhanti. Loketi apāyaloke…pe… āyatanaloke. Munayoti munināmakā ājīvakā nigaṇṭhā jaṭilā tāpasā . (Devā loke munayoti sañjānanti, na ca te munayo) 4 ti. Santi loke munayo. Iccāyasmā nandoti. Iccāti padasandhi…pe…. Āyasmāti piyavacanaṃ…pe…. Nandoti tassa brāhmaṇassa nāmaṃ…pe… abhilāpoti – iccāyasmā nando.

    જના વદન્તિ તયિદં કથંસૂતિ. જનાતિ ખત્તિયા ચ બ્રાહ્મણા ચ વેસ્સા ચ સુદ્દા ચ ગહટ્ઠા ચ પબ્બજિતા ચ દેવા ચ મનુસ્સા ચ. વદન્તીતિ કથેન્તિ ભણન્તિ દીપયન્તિ વોહરન્તિ. તયિદં કથંસૂતિ સંસયપુચ્છા વિમતિપુચ્છા દ્વેળ્હકપુચ્છા અનેકંસપુચ્છા ‘‘એવં નુ ખો, ન નુ ખો, કિં નુ ખો, કથં નુ ખો’’તિ – જના વદન્તિ તયિદં કથંસુ.

    Janāvadanti tayidaṃ kathaṃsūti. Janāti khattiyā ca brāhmaṇā ca vessā ca suddā ca gahaṭṭhā ca pabbajitā ca devā ca manussā ca. Vadantīti kathenti bhaṇanti dīpayanti voharanti. Tayidaṃ kathaṃsūti saṃsayapucchā vimatipucchā dveḷhakapucchā anekaṃsapucchā ‘‘evaṃ nu kho, na nu kho, kiṃ nu kho, kathaṃ nu kho’’ti – janā vadanti tayidaṃ kathaṃsu.

    ઞાણૂપપન્નં મુનિ નો વદન્તીતિ . અટ્ઠ સમાપત્તિઞાણેન વા પઞ્ચાભિઞ્ઞાઞાણેન વા ઉપેતં સમુપેતં ઉપાગતં સમુપાગતં ઉપપન્નં સમુપપન્નં સમન્નાગતં મુનિં વદન્તિ કથેન્તિ ભણન્તિ દીપયન્તિ વોહરન્તીતિ – ઞાણૂપપન્નં મુનિ નો વદન્તિ.

    Ñāṇūpapannaṃ muni no vadantīti . Aṭṭha samāpattiñāṇena vā pañcābhiññāñāṇena vā upetaṃ samupetaṃ upāgataṃ samupāgataṃ upapannaṃ samupapannaṃ samannāgataṃ muniṃ vadanti kathenti bhaṇanti dīpayanti voharantīti – ñāṇūpapannaṃ muni no vadanti.

    ઉદાહુ વે જીવિતેનૂપપન્નન્તિ ઉદાહુ અનેકવિવિધઅતિપરમદુક્કરકારિકલૂખજીવિતાનુયોગેન ઉપેતં સમુપેતં ઉપાગતં સમુપાગતં ઉપપન્નં સમુપપન્નં સમન્નાગતં મુનિં વદન્તિ કથેન્તિ ભણન્તિ દીપયન્તિ વોહરન્તીતિ – ઉદાહુ વે જીવિતેનૂપપન્નં. તેનાહ સો બ્રાહ્મણો –

    Udāhu ve jīvitenūpapannanti udāhu anekavividhaatiparamadukkarakārikalūkhajīvitānuyogena upetaṃ samupetaṃ upāgataṃ samupāgataṃ upapannaṃ samupapannaṃ samannāgataṃ muniṃ vadanti kathenti bhaṇanti dīpayanti voharantīti – udāhu ve jīvitenūpapannaṃ. Tenāha so brāhmaṇo –

    ‘‘સન્તિ લોકે મુનયો, [ઇચ્ચાયસ્મા નન્દો]

    ‘‘Santi loke munayo, [iccāyasmā nando]

    જના વદન્તિ તયિદં કથંસુ;

    Janā vadanti tayidaṃ kathaṃsu;

    ઞાણૂપપન્નં મુનિ નો વદન્તિ, ઉદાહુ વે જીવિતેનૂપપન્ન’’ન્તિ.

    Ñāṇūpapannaṃ muni no vadanti, udāhu ve jīvitenūpapanna’’nti.

    ૪૭.

    47.

    ન દિટ્ઠિયા ન સુતિયા ન ઞાણેન,

    Na diṭṭhiyā na sutiyā na ñāṇena,

    મુનીધ નન્દ કુસલા વદન્તિ;

    Munīdha nanda kusalā vadanti;

    વિસેનિકત્વા 5 અનીઘા નિરાસા, ચરન્તિ યે તે મુનયોતિ બ્રૂમિ.

    Visenikatvā6anīghā nirāsā, caranti ye te munayoti brūmi.

    ન દિટ્ઠિયા ન સુતિયા ન ઞાણેનાતિ. ન દિટ્ઠિયાતિ ન દિટ્ઠસુદ્ધિયા. ન સુતિયાતિ ન સુતસુદ્ધિયા. ન ઞાણેનાતિ નપિ અટ્ઠસમાપત્તિઞાણેન નપિ પઞ્ચાભિઞ્ઞાઞાણેન નપિ મિચ્છાઞાણેનાતિ – ન દિટ્ઠિયા ન સુતિયા ન ઞાણેન.

    Na diṭṭhiyā na sutiyā na ñāṇenāti. Na diṭṭhiyāti na diṭṭhasuddhiyā. Na sutiyāti na sutasuddhiyā. Na ñāṇenāti napi aṭṭhasamāpattiñāṇena napi pañcābhiññāñāṇena napi micchāñāṇenāti – na diṭṭhiyā na sutiyā na ñāṇena.

    મુનીધ નન્દ કુસલા વદન્તીતિ. કુસલાતિ યે તે ખન્ધકુસલા ધાતુકુસલા આયતનકુસલા પટિચ્ચસમુપ્પાદકુસલા સતિપટ્ઠાનકુસલા સમ્મપ્પધાનકુસલા ઇદ્ધિપાદકુસલા ઇન્દ્રિયકુસલા બલકુસલા બોજ્ઝઙ્ગકુસલા મગ્ગકુસલા ફલકુસલા નિબ્બાનકુસલા દિટ્ઠસુદ્ધિયા વા સુતસુદ્ધિયા વા અટ્ઠસમાપત્તિઞાણેન વા પઞ્ચાભિઞ્ઞાઞાણેન વા મિચ્છાઞાણેન વા દિટ્ઠેન વા સુતેન વા ઉપેતં સમુપેતં ઉપાગતં સમુપાગતં ઉપપન્નં સમુપપન્નં સમન્નાગતં મુનિં ન વદન્તિ ન કથેન્તિ ન ભણન્તિ ન દીપયન્તિ ન વોહરન્તીતિ – મુનીધ નન્દ કુસલા વદન્તિ.

    Munīdha nanda kusalā vadantīti. Kusalāti ye te khandhakusalā dhātukusalā āyatanakusalā paṭiccasamuppādakusalā satipaṭṭhānakusalā sammappadhānakusalā iddhipādakusalā indriyakusalā balakusalā bojjhaṅgakusalā maggakusalā phalakusalā nibbānakusalā diṭṭhasuddhiyā vā sutasuddhiyā vā aṭṭhasamāpattiñāṇena vā pañcābhiññāñāṇena vā micchāñāṇena vā diṭṭhena vā sutena vā upetaṃ samupetaṃ upāgataṃ samupāgataṃ upapannaṃ samupapannaṃ samannāgataṃ muniṃ na vadanti na kathenti na bhaṇanti na dīpayanti na voharantīti – munīdha nanda kusalā vadanti.

    વિસેનિકત્વા અનીઘા નિરાસા, ચરન્તિ યે તે મુનયોતિ બ્રૂમીતિ સેના વુચ્ચતિ મારસેના, કાયદુચ્ચરિતં મારસેના, વચીદુચ્ચરિતં મારસેના, મનોદુચ્ચરિતં મારસેના, રાગો મારસેના, દોસો મારસેના, મોહો મારસેના, કોધો…પે॰… ઉપનાહો… મક્ખો… પળાસો… ઇસ્સા… મચ્છરિયં… માયા… સાઠેય્યં… થમ્ભો… સારમ્ભો… માનો… અતિમાનો… મદો… પમાદો… સબ્બે કિલેસા સબ્બે દુચ્ચરિતા સબ્બે દરથા સબ્બે પરિળાહા સબ્બે સન્તાપા સબ્બાકુસલાભિસઙ્ખારા મારસેના. વુત્તઞ્હેતં ભગવતા –

    Visenikatvā anīghā nirāsā, caranti ye te munayoti brūmīti senā vuccati mārasenā, kāyaduccaritaṃ mārasenā, vacīduccaritaṃ mārasenā, manoduccaritaṃ mārasenā, rāgo mārasenā, doso mārasenā, moho mārasenā, kodho…pe… upanāho… makkho… paḷāso… issā… macchariyaṃ… māyā… sāṭheyyaṃ… thambho… sārambho… māno… atimāno… mado… pamādo… sabbe kilesā sabbe duccaritā sabbe darathā sabbe pariḷāhā sabbe santāpā sabbākusalābhisaṅkhārā mārasenā. Vuttañhetaṃ bhagavatā –

    ‘‘કામા તે પઠમા સેના, દુતિયા અરતિ વુચ્ચતિ;

    ‘‘Kāmā te paṭhamā senā, dutiyā arati vuccati;

    તતિયા ખુપ્પિપાસા તે, ચતુત્થી તણ્હા પવુચ્ચતિ.

    Tatiyā khuppipāsā te, catutthī taṇhā pavuccati.

    ‘‘પઞ્ચમં થિનમિદ્ધં તે, છટ્ઠા ભીરૂ પવુચ્ચતિ;

    ‘‘Pañcamaṃ thinamiddhaṃ te, chaṭṭhā bhīrū pavuccati;

    સત્તમી વિચિકિચ્છા તે, મક્ખો થમ્ભો તે અટ્ઠમો;

    Sattamī vicikicchā te, makkho thambho te aṭṭhamo;

    લાભો સિલોકો સક્કારો, મિચ્છાલદ્ધો ચ યો યસો.

    Lābho siloko sakkāro, micchāladdho ca yo yaso.

    ‘‘યો ચત્તાનં સમુક્કંસે, પરે ચ અવજાનાતિ;

    ‘‘Yo cattānaṃ samukkaṃse, pare ca avajānāti;

    એસા નમુચિ તે સેના 7, કણ્હસ્સાભિપ્પહારિની;

    Esā namuci te senā 8, kaṇhassābhippahārinī;

    ન નં અસૂરો જિનાતિ, જેત્વા ચ લભતે સુખ’’ન્તિ.

    Na naṃ asūro jināti, jetvā ca labhate sukha’’nti.

    યતો ચતૂહિ અરિયમગ્ગેહિ સબ્બા ચ મારસેના સબ્બે ચ પટિસેનિકરા 9 કિલેસા જિતા ચ પરાજિતા ચ ભગ્ગા વિપ્પલુગ્ગા 10 પરમ્મુખા, તેન વુચ્ચન્તિ વિસેનિકત્વા. અનીઘાતિ રાગો નીઘો, દોસો નીઘો, મોહો નીઘો, કોધો નીઘો, ઉપનાહો નીઘો…પે॰… સબ્બાકુસલાભિસઙ્ખારા નીઘા. યેસં એતે નીઘા પહીના સમુચ્છિન્ના વૂપસન્તા પટિપ્પસ્સદ્ધા અભબ્બુપ્પત્તિકા ઞાણગ્ગિના દડ્ઢા તે વુચ્ચન્તિ અનીઘા. નિરાસાતિ આસા વુચ્ચતિ તણ્હા. યો રાગો સારાગો…પે॰… અવિજ્જા લોભો અકુસલમૂલં. યેસં એસા આસા તણ્હા પહીના સમુચ્છિન્ના વૂપસન્તા પટિપ્પસ્સદ્ધા અભબ્બુપ્પત્તિકા ઞાણગ્ગિના દડ્ઢા, તે વુચ્ચન્તિ નિરાસા અરહન્તો ખીણાસવા. વિસેનિકત્વા અનીઘા નિરાસા, ચરન્તિ યે તે મુનયોતિ બ્રૂમીતિ યે તે વિસેનિકત્વાવ અનીઘા ચ નિરાસા ચ ચરન્તિ વિહરન્તિ ઇરિયન્તિ વત્તેન્તિ પાલેન્તિ યપેન્તિ યાપેન્તિ, તે લોકે મુનયોતિ બ્રૂમિ આચિક્ખામિ દેસેમિ પઞ્ઞપેમિ પટ્ઠપેમિ વિવરામિ વિભજામિ ઉત્તાનીકરોમિ પકાસેમીતિ – વિસેનિકત્વા અનીઘા નિરાસા, ચરન્તિ યે તે મુનયોતિ બ્રૂમિ. તેનાહ ભગવા –

    Yato catūhi ariyamaggehi sabbā ca mārasenā sabbe ca paṭisenikarā 11 kilesā jitā ca parājitā ca bhaggā vippaluggā 12 parammukhā, tena vuccanti visenikatvā. Anīghāti rāgo nīgho, doso nīgho, moho nīgho, kodho nīgho, upanāho nīgho…pe… sabbākusalābhisaṅkhārā nīghā. Yesaṃ ete nīghā pahīnā samucchinnā vūpasantā paṭippassaddhā abhabbuppattikā ñāṇagginā daḍḍhā te vuccanti anīghā. Nirāsāti āsā vuccati taṇhā. Yo rāgo sārāgo…pe… avijjā lobho akusalamūlaṃ. Yesaṃ esā āsā taṇhā pahīnā samucchinnā vūpasantā paṭippassaddhā abhabbuppattikā ñāṇagginā daḍḍhā, te vuccanti nirāsā arahanto khīṇāsavā. Visenikatvā anīghā nirāsā, caranti ye te munayoti brūmīti ye te visenikatvāva anīghā ca nirāsā ca caranti viharanti iriyanti vattenti pālenti yapenti yāpenti, te loke munayoti brūmi ācikkhāmi desemi paññapemi paṭṭhapemi vivarāmi vibhajāmi uttānīkaromi pakāsemīti – visenikatvā anīghā nirāsā, caranti ye te munayoti brūmi. Tenāha bhagavā –

    ‘‘ન દિટ્ઠિયા ન સુતિયા ન ઞાણેન, મુનીધ નન્દ કુસલા વદન્તિ;

    ‘‘Na diṭṭhiyā na sutiyā na ñāṇena, munīdha nanda kusalā vadanti;

    વિસેનિકત્વા અનીઘા નિરાસા, ચરન્તિ યે તે મુનયોતિ બ્રૂમી’’તિ.

    Visenikatvā anīghā nirāsā, caranti ye te munayoti brūmī’’ti.

    ૪૮.

    48.

    યે કેચિમે સમણબ્રાહ્મણાસે, [ઇચ્ચાયસ્મા નન્દો]

    Ye kecime samaṇabrāhmaṇāse, [iccāyasmā nando]

    દિટ્ઠસ્સુતેનાપિ વદન્તિ સુદ્ધિં;

    Diṭṭhassutenāpi vadanti suddhiṃ;

    સીલબ્બતેનાપિ વદન્તિ સુદ્ધિં, અનેકરૂપેન વદન્તિ સુદ્ધિં.

    Sīlabbatenāpi vadanti suddhiṃ, anekarūpena vadanti suddhiṃ.

    કચ્ચિસ્સુ તે ભગવા તત્થ યતા ચરન્તા, અતારુ જાતિઞ્ચ જરઞ્ચ મારિસ;

    Kaccissu te bhagavā tattha yatā carantā, atāru jātiñca jarañca mārisa;

    પુચ્છામિ તં ભગવા બ્રૂહિ મેતં.

    Pucchāmi taṃ bhagavā brūhi metaṃ.

    યે કેચિમે સમણબ્રાહ્મણાસેતિ. યે કેચીતિ સબ્બેન સબ્બં સબ્બથા સબ્બં અસેસં નિસ્સેસં પરિયાદિયનવચનમેતં – યે કેચીતિ. સમણાતિ યે કેચિ ઇતો બહિદ્ધા પબ્બજ્જૂપગતા પરિબ્બાજકસમાપન્ના. બ્રાહ્મણાતિ યે કેચિ ભોવાદિકાતિ – યે કેચિમે સમણબ્રાહ્મણાસે. ઇચ્ચાયસ્મા નન્દોતિ. ઇચ્ચાતિ પદસન્ધિ…પે॰…. આયસ્માતિ પિયવચનં…પે॰…. નન્દોતિ. તસ્સ બ્રાહ્મણસ્સ નામં…પે॰… અભિલાપોતિ – ઇચ્ચાયસ્મા નન્દો.

    Ye kecime samaṇabrāhmaṇāseti. Ye kecīti sabbena sabbaṃ sabbathā sabbaṃ asesaṃ nissesaṃ pariyādiyanavacanametaṃ – ye kecīti. Samaṇāti ye keci ito bahiddhā pabbajjūpagatā paribbājakasamāpannā. Brāhmaṇāti ye keci bhovādikāti – ye kecime samaṇabrāhmaṇāse. Iccāyasmā nandoti. Iccāti padasandhi…pe…. Āyasmāti piyavacanaṃ…pe…. Nandoti. Tassa brāhmaṇassa nāmaṃ…pe… abhilāpoti – iccāyasmā nando.

    દિટ્ઠસ્સુતેનાપિ વદન્તિ સુદ્ધિન્તિ દિટ્ઠેનપિ સુદ્ધિં વિસુદ્ધિં પરિસુદ્ધિં મુત્તિં વિમુત્તિં પરિમુત્તિં વદન્તિ કથેન્તિ ભણન્તિ દીપયન્તિ વોહરન્તિ ; સુતેનપિ સુદ્ધિં વિસુદ્ધિં પરિસુદ્ધિં મુત્તિં વિમુત્તિં પરિમુત્તિં વદન્તિ કથેન્તિ ભણન્તિ દીપયન્તિ વોહરન્તિ; દિટ્ઠસ્સુતેનપિ સુદ્ધિં વિસુદ્ધિં પરિસુદ્ધિં મુત્તિં વિમુત્તિં પરિમુત્તિં વદન્તિ કથેન્તિ ભણન્તિ દીપયન્તિ વોહરન્તીતિ – દિટ્ઠસ્સુતેનાપિ વદન્તિ સુદ્ધિં.

    Diṭṭhassutenāpi vadanti suddhinti diṭṭhenapi suddhiṃ visuddhiṃ parisuddhiṃ muttiṃ vimuttiṃ parimuttiṃ vadanti kathenti bhaṇanti dīpayanti voharanti ; sutenapi suddhiṃ visuddhiṃ parisuddhiṃ muttiṃ vimuttiṃ parimuttiṃ vadanti kathenti bhaṇanti dīpayanti voharanti; diṭṭhassutenapi suddhiṃ visuddhiṃ parisuddhiṃ muttiṃ vimuttiṃ parimuttiṃ vadanti kathenti bhaṇanti dīpayanti voharantīti – diṭṭhassutenāpi vadanti suddhiṃ.

    સીલબ્બતેનાપિ વદન્તિ સુદ્ધિન્તિ સીલેનપિ સુદ્ધિં વિસુદ્ધિં પરિસુદ્ધિં મુત્તિં વિમુત્તિં પરિમુત્તિં વદન્તિ કથેન્તિ ભણન્તિ દીપયન્તિ વોહરન્તિ; વતેનપિ સુદ્ધિં વિસુદ્ધિં પરિસુદ્ધિં મુત્તિં વિમુત્તિં પરિમુત્તિં વદન્તિ કથેન્તિ ભણન્તિ દીપયન્તિ વોહરન્તિ; સીલબ્બતેનાપિ સુદ્ધિં વિસુદ્ધિં પરિસુદ્ધિં મુત્તિં વિમુત્તિં પરિમુત્તિં વદન્તિ કથેન્તિ ભણન્તિ દીપયન્તિ વોહરન્તીતિ – સીલબ્બતેનાપિ વદન્તિ સુદ્ધિં.

    Sīlabbatenāpi vadanti suddhinti sīlenapi suddhiṃ visuddhiṃ parisuddhiṃ muttiṃ vimuttiṃ parimuttiṃ vadanti kathenti bhaṇanti dīpayanti voharanti; vatenapi suddhiṃ visuddhiṃ parisuddhiṃ muttiṃ vimuttiṃ parimuttiṃ vadanti kathenti bhaṇanti dīpayanti voharanti; sīlabbatenāpi suddhiṃ visuddhiṃ parisuddhiṃ muttiṃ vimuttiṃ parimuttiṃ vadanti kathenti bhaṇanti dīpayanti voharantīti – sīlabbatenāpi vadanti suddhiṃ.

    અનેકરૂપેન વદન્તિ સુદ્ધિન્તિ અનેકવિધકોતૂહલમઙ્ગલેન 13 સુદ્ધિં વિસુદ્ધિં પરિસુદ્ધિં મુત્તિં વિમુત્તિં પરિમુત્તિં વદન્તિ કથેન્તિ ભણન્તિ દીપયન્તિ વોહરન્તીતિ – અનેકરૂપેન વદન્તિ સુદ્ધિં.

    Anekarūpena vadanti suddhinti anekavidhakotūhalamaṅgalena 14 suddhiṃ visuddhiṃ parisuddhiṃ muttiṃ vimuttiṃ parimuttiṃ vadanti kathenti bhaṇanti dīpayanti voharantīti – anekarūpena vadanti suddhiṃ.

    કચ્ચિસુ તે ભગવા તત્થ યતા ચરન્તાતિ. કચ્ચિસ્સૂતિ સંસયપુચ્છા વિમતિપુચ્છા દ્વેળ્હકપુચ્છા અનેકંસપુચ્છા, ‘‘એવં નુ ખો, ન નુ ખો, કિં નુ ખો, કથં નુ ખો’’તિ – કચ્ચિસ્સુ. તેતિ દિટ્ઠિગતિકા. ભગવાતિ ગારવાધિવચનમેતં…પે॰… સચ્છિકા પઞ્ઞત્તિ, યદિદં ભગવાતિ – કચ્ચિસ્સુ તે ભગવા. તત્થ યતા ચરન્તાતિ. તત્થાતિ સકાય દિટ્ઠિયા સકાય ખન્તિયા સકાય રુચિયા સકાય લદ્ધિયા. યતાતિ યત્તા પટિયત્તા 15 ગુત્તા ગોપિતા રક્ખિતા સંવુતા. ચરન્તાતિ ચરન્તા વિહરન્તા ઇરિયન્તા વત્તેન્તા પાલેન્તા યપેન્તા યાપેન્તાતિ – કચ્ચિસ્સુ તે ભગવા તત્થ યતા ચરન્તા.

    Kaccisu te bhagavā tattha yatā carantāti. Kaccissūti saṃsayapucchā vimatipucchā dveḷhakapucchā anekaṃsapucchā, ‘‘evaṃ nu kho, na nu kho, kiṃ nu kho, kathaṃ nu kho’’ti – kaccissu. Teti diṭṭhigatikā. Bhagavāti gāravādhivacanametaṃ…pe… sacchikā paññatti, yadidaṃ bhagavāti – kaccissu te bhagavā. Tattha yatā carantāti. Tatthāti sakāya diṭṭhiyā sakāya khantiyā sakāya ruciyā sakāya laddhiyā. Yatāti yattā paṭiyattā 16 guttā gopitā rakkhitā saṃvutā. Carantāti carantā viharantā iriyantā vattentā pālentā yapentā yāpentāti – kaccissu te bhagavā tattha yatā carantā.

    અતારુ જાતિઞ્ચ જરઞ્ચ મારિસાતિ જાતિજરામરણં અતરિંસુ ઉત્તરિંસુ પતરિંસુ સમતિક્કમિંસુ વીતિવત્તિંસુ. મારિસાતિ પિયવચનં ગરુવચનં સગારવસપ્પતિસ્સાધિવચનમેતં – મારિસાતિ – અતારુ જાતિઞ્ચ જરઞ્ચ મારિસ.

    Atāru jātiñca jarañca mārisāti jātijarāmaraṇaṃ atariṃsu uttariṃsu patariṃsu samatikkamiṃsu vītivattiṃsu. Mārisāti piyavacanaṃ garuvacanaṃ sagāravasappatissādhivacanametaṃ – mārisāti – atāru jātiñca jarañca mārisa.

    પુચ્છામિ તં ભગવા બ્રૂહિ મેતન્તિ. પુચ્છામિ તન્તિ પુચ્છામિ તં યાચામિ તં અજ્ઝેસામિ તં, કથયસ્સુ મેતિ પુચ્છામિ તં. ભગવાતિ…પે॰… સચ્છિકા પઞ્ઞત્તિ, યદિદં ભગવાતિ. બ્રૂહિ મેતન્તિ બ્રૂહિ આચિક્ખાહિ દેસેહિ પઞ્ઞપેહિ પટ્ઠપેહિ વિવરાહિ વિભજાહિ ઉત્તાનીકરોહિ પકાસેહીતિ – પુચ્છામિ તં ભગવા બ્રૂહિ મેતં. તેનાહ સો બ્રાહ્મણો –

    Pucchāmi taṃ bhagavā brūhi metanti. Pucchāmi tanti pucchāmi taṃ yācāmi taṃ ajjhesāmi taṃ, kathayassu meti pucchāmi taṃ. Bhagavāti…pe… sacchikā paññatti, yadidaṃ bhagavāti. Brūhi metanti brūhi ācikkhāhi desehi paññapehi paṭṭhapehi vivarāhi vibhajāhi uttānīkarohi pakāsehīti – pucchāmi taṃ bhagavā brūhi metaṃ. Tenāha so brāhmaṇo –

    ‘‘યે કેચિમે સમણબ્રાહ્મણાસે, [ઇચ્ચાયસ્મા નન્દો]

    ‘‘Ye kecime samaṇabrāhmaṇāse, [iccāyasmā nando]

    દિટ્ઠસ્સુતેનાપિ વદન્તિ સુદ્ધિં;

    Diṭṭhassutenāpi vadanti suddhiṃ;

    સીલબ્બતેનાપિ વદન્તિ સુદ્ધિં, અનેકરૂપેન વદન્તિ સુદ્ધિં.

    Sīlabbatenāpi vadanti suddhiṃ, anekarūpena vadanti suddhiṃ.

    ‘‘કચ્ચિસ્સુ તે ભગવા તત્થ યતા ચરન્તા,

    ‘‘Kaccissu te bhagavā tattha yatā carantā,

    અતારુ જાતિઞ્ચ જરઞ્ચ મારિસ;

    Atāru jātiñca jarañca mārisa;

    પુચ્છામિ તં ભગવા બ્રૂહિ મેત’’ન્તિ.

    Pucchāmi taṃ bhagavā brūhi meta’’nti.

    ૪૯.

    49.

    યે કેચિમે સમણબ્રાહ્મણાસે, [નન્દાતિ ભગવા]

    Ye kecime samaṇabrāhmaṇāse, [nandāti bhagavā]

    દિટ્ઠસ્સુતેનાપિ વદન્તિ સુદ્ધિં;

    Diṭṭhassutenāpivadanti suddhiṃ;

    સીલબ્બતેનાપિ વદન્તિ સુદ્ધિં, અનેકરૂપેન વદન્તિ સુદ્ધિં;

    Sīlabbatenāpi vadanti suddhiṃ, anekarūpena vadanti suddhiṃ;

    કિઞ્ચાપિ તે તત્થ યતા ચરન્તિ, નાતરિંસુ જાતિજરન્તિ બ્રૂમિ.

    Kiñcāpi te tattha yatā caranti, nātariṃsu jātijaranti brūmi.

    યે કેચિમે સમણબ્રાહ્મણાસેતિ. યે કેચીતિ સબ્બેન સબ્બં સબ્બથા સબ્બં અસેસં નિસ્સેસં પરિયાદિયનવચનમેતં – યે કેચીતિ. સમણાતિ યે કેચિ ઇતો બહિદ્ધા પબ્બજ્જૂપગતા પરિબ્બાજકસમાપન્ના. બ્રાહ્મણાતિ યે કેચિ ભોવાદિકાતિ – યે કેચિમે સમણબ્રાહ્મણાસે. નન્દાતિ ભગવાતિ. નન્દાતિ ભગવા તં બ્રાહ્મણં નામેન આલપતિ. ભગવાતિ ગારવાધિવચનમેતં…પે॰… સચ્છિકા પઞ્ઞત્તિ, યદિદં ભગવાતિ – નન્દાતિ ભગવા.

    Ye kecime samaṇabrāhmaṇāseti. Ye kecīti sabbena sabbaṃ sabbathā sabbaṃ asesaṃ nissesaṃ pariyādiyanavacanametaṃ – ye kecīti. Samaṇāti ye keci ito bahiddhā pabbajjūpagatā paribbājakasamāpannā. Brāhmaṇāti ye keci bhovādikāti – ye kecime samaṇabrāhmaṇāse. Nandāti bhagavāti. Nandāti bhagavā taṃ brāhmaṇaṃ nāmena ālapati. Bhagavāti gāravādhivacanametaṃ…pe… sacchikā paññatti, yadidaṃ bhagavāti – nandāti bhagavā.

    દિટ્ઠસ્સુતેનાપિ વદન્તિ સુદ્ધિન્તિ દિટ્ઠેનપિ સુદ્ધિં વિસુદ્ધિં પરિસુદ્ધિં મુત્તિં વિમુત્તિં પરિમુત્તિં વદન્તિ કથેન્તિ ભણન્તિ દીપયન્તિ વોહરન્તિ; સુતેનપિ સુદ્ધિં…પે॰… દિટ્ઠસ્સુતેનપિ સુદ્ધિં વિસુદ્ધિં પરિસુદ્ધિં મુત્તિં વિમુત્તિં પરિમુત્તિં વદન્તિ કથેન્તિ ભણન્તિ દીપયન્તિ વોહરન્તીતિ – દિટ્ઠસ્સુતેનાપિ વદન્તિ સુદ્ધિં.

    Diṭṭhassutenāpi vadanti suddhinti diṭṭhenapi suddhiṃ visuddhiṃ parisuddhiṃ muttiṃ vimuttiṃ parimuttiṃ vadanti kathenti bhaṇanti dīpayanti voharanti; sutenapi suddhiṃ…pe… diṭṭhassutenapi suddhiṃ visuddhiṃ parisuddhiṃ muttiṃ vimuttiṃ parimuttiṃ vadanti kathenti bhaṇanti dīpayanti voharantīti – diṭṭhassutenāpi vadanti suddhiṃ.

    સીલબ્બતેનાપિ વદન્તિ સુદ્ધિન્તિ સીલેનપિ સુદ્ધિં વિસુદ્ધિં પરિસુદ્ધિં મુત્તિં વિમુત્તિં પરિમુત્તિં વદન્તિ કથેન્તિ ભણન્તિ દીપયન્તિ વોહરન્તિ ; વતેનપિ સુદ્ધિં…પે॰… વોહરન્તિ; સીલબ્બતેનાપિ સુદ્ધિં વિસુદ્ધિં પરિસુદ્ધિં મુત્તિં વિમુત્તિં પરિમુત્તિં વદન્તિ કથેન્તિ ભણન્તિ દીપયન્તિ વોહરન્તીતિ – સીલબ્બતેનાપિ વદન્તિ સુદ્ધિં.

    Sīlabbatenāpi vadanti suddhinti sīlenapi suddhiṃ visuddhiṃ parisuddhiṃ muttiṃ vimuttiṃ parimuttiṃ vadanti kathenti bhaṇanti dīpayanti voharanti ; vatenapi suddhiṃ…pe… voharanti; sīlabbatenāpi suddhiṃ visuddhiṃ parisuddhiṃ muttiṃ vimuttiṃ parimuttiṃ vadanti kathenti bhaṇanti dīpayanti voharantīti – sīlabbatenāpi vadanti suddhiṃ.

    અનેકરૂપેન વદન્તિ સુદ્ધિન્તિ અનેકવિધકોતૂહલમઙ્ગલેન સુદ્ધિં વિસુદ્ધિં પરિસુદ્ધિં મુત્તિં વિમુત્તિં પરિમુત્તિં વદન્તિ કથેન્તિ ભણન્તિ દીપયન્તિ વોહરન્તીતિ – અનેકરૂપેન વદન્તિ સુદ્ધિં.

    Anekarūpena vadanti suddhinti anekavidhakotūhalamaṅgalena suddhiṃ visuddhiṃ parisuddhiṃ muttiṃ vimuttiṃ parimuttiṃ vadanti kathenti bhaṇanti dīpayanti voharantīti – anekarūpena vadanti suddhiṃ.

    કિઞ્ચાપિ તે તત્થ યતા ચરન્તીતિ. કિઞ્ચાપીતિ પદસન્ધિ પદસંસગ્ગો પદપારિપૂરી અક્ખરસમવાયો બ્યઞ્જનસિલિટ્ઠતા પદાનુપુબ્બતાપેતં – કિઞ્ચાપીતિ. તેતિ દિટ્ઠિગતિકા. તત્થાતિ સકાય દિટ્ઠિયા સકાય ખન્તિયા સકાય રુચિયા સકાય લદ્ધિયા. યતાતિ યત્તા પટિયત્તા ગુત્તા ગોપિતા રક્ખિતા સંવુતા. ચરન્તીતિ ચરન્તિ વિહરન્તિ ઇરિયન્તિ વત્તેન્તિ પાલેન્તિ યપેન્તિ યાપેન્તીતિ – કિઞ્ચાપિ તે તત્થ યતા ચરન્તિ.

    Kiñcāpi te tattha yatā carantīti. Kiñcāpīti padasandhi padasaṃsaggo padapāripūrī akkharasamavāyo byañjanasiliṭṭhatā padānupubbatāpetaṃ – kiñcāpīti. Teti diṭṭhigatikā. Tatthāti sakāya diṭṭhiyā sakāya khantiyā sakāya ruciyā sakāya laddhiyā. Yatāti yattā paṭiyattā guttā gopitā rakkhitā saṃvutā. Carantīti caranti viharanti iriyanti vattenti pālenti yapenti yāpentīti – kiñcāpi te tattha yatā caranti.

    નાતરિંસુ જાતિજરન્તિ બ્રૂમીતિ જાતિજરામરણં ન તરિંસુ ન ઉત્તરિંસુ ન પતરિંસુ ન સમતિક્કમિંસુ ન વીતિવત્તિંસુ, જાતિજરામરણા અનિક્ખન્તા અનિસ્સટા અનતિક્કન્તા અસમતિક્કન્તા અવીતિવત્તા, અન્તોજાતિજરામરણે પરિવત્તેન્તિ, અન્તોસંસારપથે પરિવત્તેન્તિ, જાતિયા અનુગતા, જરાય અનુસટા, બ્યાધિના અભિભૂતા, મરણેન અબ્ભાહતા અતાણા અલેણા અસરણા અસરણીભૂતાતિ બ્રૂમિ આચિક્ખામિ દેસેમિ પઞ્ઞપેમિ પટ્ઠપેમિ વિવરામિ વિભજામિ ઉત્તાનીકરોમિ પકાસેમીતિ – નાતરિંસુ જાતિજરન્તિ બ્રૂમિ. તેનાહ ભગવા –

    Nātariṃsu jātijaranti brūmīti jātijarāmaraṇaṃ na tariṃsu na uttariṃsu na patariṃsu na samatikkamiṃsu na vītivattiṃsu, jātijarāmaraṇā anikkhantā anissaṭā anatikkantā asamatikkantā avītivattā, antojātijarāmaraṇe parivattenti, antosaṃsārapathe parivattenti, jātiyā anugatā, jarāya anusaṭā, byādhinā abhibhūtā, maraṇena abbhāhatā atāṇā aleṇā asaraṇā asaraṇībhūtāti brūmi ācikkhāmi desemi paññapemi paṭṭhapemi vivarāmi vibhajāmi uttānīkaromi pakāsemīti – nātariṃsu jātijaranti brūmi. Tenāha bhagavā –

    ‘‘યે કેચિમે સમણબ્રાહ્મણાસે, [નન્દાતિ ભગવા]

    ‘‘Ye kecime samaṇabrāhmaṇāse, [nandāti bhagavā]

    દિટ્ઠસ્સુતેનાપિ વદન્તિ સુદ્ધિં;

    Diṭṭhassutenāpi vadanti suddhiṃ;

    સીલબ્બતેનાપિ વદન્તિ સુદ્ધિં, અનેકરૂપેન વદન્તિ સુદ્ધિં;

    Sīlabbatenāpi vadanti suddhiṃ, anekarūpena vadanti suddhiṃ;

    કિઞ્ચાપિ તે તત્થ યતા ચરન્તિ, નાતરિંસુ જાતિજરન્તિ બ્રૂમી’’તિ.

    Kiñcāpi te tattha yatā caranti, nātariṃsu jātijaranti brūmī’’ti.

    ૫૦.

    50.

    યે કેચિમે સમણબ્રાહ્મણાસે, [ઇચ્ચાયસ્મા નન્દો]

    Ye kecime samaṇabrāhmaṇāse, [iccāyasmā nando]

    દિટ્ઠસ્સુતેનાપિ વદન્તિ સુદ્ધિં;

    Diṭṭhassutenāpi vadanti suddhiṃ;

    સીલબ્બતેનાપિ વદન્તિ સુદ્ધિં, અનેકરૂપેન વદન્તિ સુદ્ધિં.

    Sīlabbatenāpi vadanti suddhiṃ, anekarūpena vadanti suddhiṃ.

    તે ચે મુની બ્રૂસિ અનોઘતિણ્ણે, અથ કો ચરહિ દેવમનુસ્સલોકે;

    Tece munī brūsi anoghatiṇṇe, atha ko carahi devamanussaloke;

    અતારિ જાતિઞ્ચ જરઞ્ચ મારિસ, પુચ્છામિ તં ભગવા બ્રૂહિ મેતં.

    Atāri jātiñca jarañca mārisa, pucchāmi taṃ bhagavā brūhi metaṃ.

    યે કેચિમે સમણબ્રાહ્મણાસેતિ. યે કેચીતિ સબ્બેન સબ્બં સબ્બથા સબ્બં અસેસં નિસ્સેસં પરિયાદિયનવચનમેતં – યે કેચીતિ. સમણાતિ યે કેચિ ઇતો બહિદ્ધા પબ્બજ્જૂપગતા પરિબ્બાજકસમાપન્ના. બ્રાહ્મણાતિ યે કેચિ ભોવાદિકાતિ – યે કેચિમે સમણબ્રાહ્મણાસે. ઇચ્ચાયસ્મા નન્દોતિ. ઇચ્ચાતિ પદસન્ધિ…પે॰… ઇચ્ચાયસ્મા નન્દો.

    Ye kecime samaṇabrāhmaṇāseti. Ye kecīti sabbena sabbaṃ sabbathā sabbaṃ asesaṃ nissesaṃ pariyādiyanavacanametaṃ – ye kecīti. Samaṇāti ye keci ito bahiddhā pabbajjūpagatā paribbājakasamāpannā. Brāhmaṇāti ye keci bhovādikāti – ye kecime samaṇabrāhmaṇāse. Iccāyasmānandoti. Iccāti padasandhi…pe… iccāyasmā nando.

    દિટ્ઠસ્સુતેનાપિ વદન્તિ સુદ્ધિન્તિ દિટ્ઠેનપિ સુદ્ધિં વિસુદ્ધિં પરિસુદ્ધિં મુત્તિં વિમુત્તિં પરિમુત્તિં વદન્તિ કથેન્તિ ભણન્તિ દીપયન્તિ વોહરન્તિ; સુતેનાપિ સુદ્ધિં…પે॰… દિટ્ઠસ્સુતેનાપિ સુદ્ધિં વિસુદ્ધિં પરિસુદ્ધિં મુત્તિં વિમુત્તિં પરિમુત્તિં વદન્તિ કથેન્તિ ભણન્તિ દીપયન્તિ વોહરન્તીતિ – દિટ્ઠસ્સુતેનાપિ વદન્તિ સુદ્ધિં.

    Diṭṭhassutenāpi vadanti suddhinti diṭṭhenapi suddhiṃ visuddhiṃ parisuddhiṃ muttiṃ vimuttiṃ parimuttiṃ vadanti kathenti bhaṇanti dīpayanti voharanti; sutenāpi suddhiṃ…pe… diṭṭhassutenāpi suddhiṃ visuddhiṃ parisuddhiṃ muttiṃ vimuttiṃ parimuttiṃ vadanti kathenti bhaṇanti dīpayanti voharantīti – diṭṭhassutenāpi vadanti suddhiṃ.

    સીલબ્બતેનાપિ વદન્તિ સુદ્ધિન્તિ સીલેનાપિ સુદ્ધિં વિસુદ્ધિં પરિસુદ્ધિં મુત્તિં વિમુત્તિં પરિમુત્તિં વદન્તિ કથેન્તિ ભણન્તિ દીપયન્તિ વોહરન્તિ; વતેનાપિ સુદ્ધિં…પે॰… વોહરન્તિ; સીલબ્બતેનાપિ સુદ્ધિં વિસુદ્ધિં પરિસુદ્ધિં મુત્તિં વિમુત્તિં પરિમુત્તિં વદન્તિ કથેન્તિ ભણન્તિ દીપયન્તિ વોહરન્તીતિ – સીલબ્બતેનાપિ વદન્તિ સુદ્ધિં.

    Sīlabbatenāpi vadanti suddhinti sīlenāpi suddhiṃ visuddhiṃ parisuddhiṃ muttiṃ vimuttiṃ parimuttiṃ vadanti kathenti bhaṇanti dīpayanti voharanti; vatenāpi suddhiṃ…pe… voharanti; sīlabbatenāpi suddhiṃ visuddhiṃ parisuddhiṃ muttiṃ vimuttiṃ parimuttiṃ vadanti kathenti bhaṇanti dīpayanti voharantīti – sīlabbatenāpi vadanti suddhiṃ.

    અનેકરૂપેન વદન્તિ સુદ્ધિન્તિ અનેકવિધકોતૂહલમઙ્ગલેન સુદ્ધિં વિસુદ્ધિં પરિસુદ્ધિં મુત્તિં વિમુત્તિં પરિમુત્તિં વદન્તિ કથેન્તિ ભણન્તિ દીપયન્તિ વોહરન્તીતિ – અનેકરૂપેન વદન્તિ સુદ્ધિં.

    Anekarūpena vadanti suddhinti anekavidhakotūhalamaṅgalena suddhiṃ visuddhiṃ parisuddhiṃ muttiṃ vimuttiṃ parimuttiṃ vadanti kathenti bhaṇanti dīpayanti voharantīti – anekarūpena vadanti suddhiṃ.

    તે ચે મુની બ્રૂસિ અનોઘતિણ્ણેતિ. તે ચેતિ દિટ્ઠિગતિકે. મુનીતિ મોનં વુચ્ચતિ ઞાણં…પે॰… સઙ્ગજાલમતિચ્ચ સો મુનિ . બ્રૂસિ અનોઘતિણ્ણેતિ કામોઘં ભવોઘં દિટ્ઠોઘં અવિજ્જોઘં અતિણ્ણે અનતિક્કન્તે અસમતિક્કન્તે અવીતિવત્તે અન્તોજાતિજરામરણે પરિવત્તેન્તે અન્તોસંસારપથે પરિવત્તેન્તે જાતિયા અનુગતે જરાય અનુસટે બ્યાધિના અભિભૂતે મરણેન અબ્ભાહતે અતાણે અલેણે અસરણે અસરણીભૂતે. બ્રૂસીતિ બ્રૂસિ આચિક્ખસિ દેસેસિ પઞ્ઞપેસિ પટ્ઠપેસિ વિવરસિ વિભજસિ ઉત્તાનીકરોસિ પકાસેસીતિ – તે ચે મુની બ્રૂસિ અનોઘતિણ્ણે.

    Te ce munī brūsi anoghatiṇṇeti. Te ceti diṭṭhigatike. Munīti monaṃ vuccati ñāṇaṃ…pe… saṅgajālamaticca so muni . Brūsi anoghatiṇṇeti kāmoghaṃ bhavoghaṃ diṭṭhoghaṃ avijjoghaṃ atiṇṇe anatikkante asamatikkante avītivatte antojātijarāmaraṇe parivattente antosaṃsārapathe parivattente jātiyā anugate jarāya anusaṭe byādhinā abhibhūte maraṇena abbhāhate atāṇe aleṇe asaraṇe asaraṇībhūte. Brūsīti brūsi ācikkhasi desesi paññapesi paṭṭhapesi vivarasi vibhajasi uttānīkarosi pakāsesīti – te ce munī brūsi anoghatiṇṇe.

    અથ કો ચરહિ દેવમનુસ્સલોકે, અતારિ જાતિઞ્ચ જરઞ્ચ મારિસાતિ અથ કો એસો સદેવકે લોકે સમારકે સબ્રહ્મકે સસ્સમણબ્રાહ્મણિયા પજાય સદેવમનુસ્સાય જાતિજરામરણં અતરિ ઉત્તરિ પતરિ સમતિક્કમિ વીતિવત્તયિ. મારિસાતિ પિયવચનં ગરુવચનં સગારવસપ્પતિસ્સાધિવચનમેતં મારિસાતિ – અથ કો ચરહિ દેવમનુસ્સલોકે, અતારિ જાતિઞ્ચ જરઞ્ચ મારિસ.

    Atha ko carahi devamanussaloke, atāri jātiñca jarañca mārisāti atha ko eso sadevake loke samārake sabrahmake sassamaṇabrāhmaṇiyā pajāya sadevamanussāya jātijarāmaraṇaṃ atari uttari patari samatikkami vītivattayi. Mārisāti piyavacanaṃ garuvacanaṃ sagāravasappatissādhivacanametaṃ mārisāti – atha ko carahi devamanussaloke, atāri jātiñca jarañca mārisa.

    પુચ્છામિ તં ભગવા બ્રૂહિ મેતન્તિ. પુચ્છામિ તન્તિ પુચ્છામિ તં યાચામિ તં અજ્ઝેસામિ તં પસાદેમિ તં. ભગવાતિ ગારવાધિવચનમેતં…પે॰… સચ્છિકા પઞ્ઞત્તિ, યદિદં ભગવાતિ. બ્રૂહિ મેતન્તિ બ્રૂહિ આચિક્ખાહિ દેસેહિ પઞ્ઞપેહિ પટ્ઠપેહિ વિવરાહિ વિભજાહિ ઉત્તાનીકરોહિ પકાસેહીતિ – પુચ્છામિ તં ભગવા બ્રૂહિ મેતં. તેનાહ સો બ્રાહ્મણો –

    Pucchāmi taṃ bhagavā brūhi metanti. Pucchāmi tanti pucchāmi taṃ yācāmi taṃ ajjhesāmi taṃ pasādemi taṃ. Bhagavāti gāravādhivacanametaṃ…pe… sacchikā paññatti, yadidaṃ bhagavāti. Brūhi metanti brūhi ācikkhāhi desehi paññapehi paṭṭhapehi vivarāhi vibhajāhi uttānīkarohi pakāsehīti – pucchāmi taṃ bhagavā brūhi metaṃ. Tenāha so brāhmaṇo –

    ‘‘યે કેચિમે સમણબ્રાહ્મણાસે, [ઇચ્ચાયસ્મા નન્દો]

    ‘‘Ye kecime samaṇabrāhmaṇāse, [iccāyasmā nando]

    દિટ્ઠસ્સુતેનાપિ વદન્તિ સુદ્ધિં;

    Diṭṭhassutenāpi vadanti suddhiṃ;

    સીલબ્બતેનાપિ વદન્તિ સુદ્ધિં, અનેકરૂપેન વદન્તિ સુદ્ધિં.

    Sīlabbatenāpi vadanti suddhiṃ, anekarūpena vadanti suddhiṃ.

    તે ચે મુની બ્રૂસિ અનોઘતિણ્ણે, અથ કો ચરહિ દેવમનુસ્સલોકે;

    Te ce munī brūsi anoghatiṇṇe, atha ko carahi devamanussaloke;

    અતારિ જાતિઞ્ચ જરઞ્ચ મારિસ, પુચ્છામિ તં ભગવા બ્રૂહિ મેત’’ન્તિ.

    Atāri jātiñca jarañca mārisa, pucchāmi taṃ bhagavā brūhi meta’’nti.

    ૫૧.

    51.

    નાહં સબ્બે સમણબ્રાહ્મણાસે, [નન્દાતિ ભગવા]

    Nāhaṃ sabbe samaṇabrāhmaṇāse, [nandāti bhagavā]

    જાતિજરાય નિવુતાતિ બ્રૂમિ;

    Jātijarāya nivutāti brūmi;

    યે સીધ દિટ્ઠં વ સુતં મુતં વા, સીલબ્બતં વાપિ પહાય સબ્બં.

    Ye sīdha diṭṭhaṃ va sutaṃ mutaṃ vā, sīlabbataṃ vāpi pahāya sabbaṃ.

    અનેકરૂપમ્પિ પહાય સબ્બં, તણ્હં પરિઞ્ઞાય અનાસવાસે 17 ;

    Anekarūpampi pahāya sabbaṃ, taṇhaṃ pariññāya anāsavāse18;

    તે વે નરા ઓઘતિણ્ણાતિ બ્રૂમિ.

    Te ve narā oghatiṇṇāti brūmi.

    નાહં સબ્બે સમણબ્રાહ્મણાસે, નન્દાતિ ભગવા જાતિજરાય નિવુતાતિ બ્રૂમીતિ નાહં, નન્દ, સબ્બે સમણબ્રાહ્મણા જાતિજરાય આવુતા નિવુતા ઓવુતા પિહિતા પટિચ્છન્ના પટિકુજ્જિતાતિ વદામિ. અત્થિ તે સમણબ્રાહ્મણા યેસં જાતિ ચ જરામરણઞ્ચ પહીના ઉચ્છિન્નમૂલા તાલાવત્થુકતા અનભાવંકતા આયતિં અનુપ્પાદધમ્માતિ બ્રૂમિ આચિક્ખામિ દેસેમિ પઞ્ઞપેમિ પટ્ઠપેમિ વિવરામિ વિભજામિ ઉત્તાનીકરોમિ પકાસેમીતિ – નાહં સબ્બે સમણબ્રાહ્મણાસે નન્દાતિ ભગવા જાતિજરાય નિવુતાતિ બ્રૂમિ.

    Nāhaṃsabbe samaṇabrāhmaṇāse, nandāti bhagavā jātijarāya nivutāti brūmīti nāhaṃ, nanda, sabbe samaṇabrāhmaṇā jātijarāya āvutā nivutā ovutā pihitā paṭicchannā paṭikujjitāti vadāmi. Atthi te samaṇabrāhmaṇā yesaṃ jāti ca jarāmaraṇañca pahīnā ucchinnamūlā tālāvatthukatā anabhāvaṃkatā āyatiṃ anuppādadhammāti brūmi ācikkhāmi desemi paññapemi paṭṭhapemi vivarāmi vibhajāmi uttānīkaromi pakāsemīti – nāhaṃ sabbe samaṇabrāhmaṇāse nandāti bhagavā jātijarāya nivutāti brūmi.

    યે સીધ દિટ્ઠં વ સુતં મુતં વા, સીલબ્બતં વાપિ પહાય સબ્બન્તિ યે સબ્બા દિટ્ઠસુદ્ધિયો પહાય જહિત્વા પજહિત્વા વિનોદેત્વા બ્યન્તીકરિત્વા અનભાવં ગમેત્વા. યે સબ્બા સુતસુદ્ધિયો પહાય…પે॰… યે સબ્બા મુતસુદ્ધિયો પહાય, યે સબ્બા દિટ્ઠસુતમુતસુદ્ધિયો પહાય યે સબ્બા સીલસુદ્ધિયો પહાય, યે સબ્બા વતસુદ્ધિયો પહાય, યે સબ્બા સીલબ્બતસુદ્ધિયો પહાય જહિત્વા પજહિત્વા વિનોદેત્વા બ્યન્તીકરિત્વા અનભાવં ગમેત્વાતિ – યે સીધ દિટ્ઠંવ સુતં મુતં વા, સીલબ્બતં વાપિ પહાય સબ્બં.

    Ye sīdha diṭṭhaṃ va sutaṃ mutaṃ vā, sīlabbataṃ vāpi pahāya sabbanti ye sabbā diṭṭhasuddhiyo pahāya jahitvā pajahitvā vinodetvā byantīkaritvā anabhāvaṃ gametvā. Ye sabbā sutasuddhiyo pahāya…pe… ye sabbā mutasuddhiyo pahāya, ye sabbā diṭṭhasutamutasuddhiyo pahāya ye sabbā sīlasuddhiyo pahāya, ye sabbā vatasuddhiyo pahāya, ye sabbā sīlabbatasuddhiyo pahāya jahitvā pajahitvā vinodetvā byantīkaritvā anabhāvaṃ gametvāti – ye sīdha diṭṭhaṃva sutaṃ mutaṃ vā, sīlabbataṃ vāpi pahāya sabbaṃ.

    અનેકરૂપમ્પિ પહાય સબ્બન્તિ અનેકવિધકોતૂહલમઙ્ગલેન સુદ્ધિં વિસુદ્ધિં પરિસુદ્ધિં મુત્તિં વિમુત્તિં પરિમુત્તિં પહાય જહિત્વા પજહિત્વા વિનોદેત્વા બ્યન્તીકરિત્વા અનભાવં ગમેત્વાતિ – અનેકરૂપમ્પિ પહાય સબ્બં.

    Anekarūpampi pahāya sabbanti anekavidhakotūhalamaṅgalena suddhiṃ visuddhiṃ parisuddhiṃ muttiṃ vimuttiṃ parimuttiṃ pahāya jahitvā pajahitvā vinodetvā byantīkaritvā anabhāvaṃ gametvāti – anekarūpampi pahāya sabbaṃ.

    તણ્હં પરિઞ્ઞાય અનાસવા સે, તે વે નરા ઓઘતિણ્ણાતિ બ્રૂમીતિ. તણ્હાતિ રૂપતણ્હા સદ્દતણ્હા ગન્ધતણ્હા રસતણ્હા ફોટ્ઠબ્બતણ્હા ધમ્મતણ્હા. તણ્હં પરિઞ્ઞાયાતિ તણ્હં તીહિ પરિઞ્ઞાહિ પરિજાનિત્વા – ઞાતપરિઞ્ઞાય, તીરણપરિઞ્ઞાય, પહાનપરિઞ્ઞાય. કતમા ઞાતપરિઞ્ઞા? તણ્હં જાનાતિ 19 ‘‘અયં રૂપતણ્હા, અયં સદ્દતણ્હા, અયં ગન્ધતણ્હા, અયં રસતણ્હા, અયં ફોટ્ઠબ્બતણ્હા, અયં ધમ્મતણ્હા’’તિ જાનાતિ પસ્સતિ – અયં ઞાતપરિઞ્ઞા.

    Taṇhaṃpariññāya anāsavā se, te ve narā oghatiṇṇāti brūmīti. Taṇhāti rūpataṇhā saddataṇhā gandhataṇhā rasataṇhā phoṭṭhabbataṇhā dhammataṇhā. Taṇhaṃ pariññāyāti taṇhaṃ tīhi pariññāhi parijānitvā – ñātapariññāya, tīraṇapariññāya, pahānapariññāya. Katamā ñātapariññā? Taṇhaṃ jānāti 20 ‘‘ayaṃ rūpataṇhā, ayaṃ saddataṇhā, ayaṃ gandhataṇhā, ayaṃ rasataṇhā, ayaṃ phoṭṭhabbataṇhā, ayaṃ dhammataṇhā’’ti jānāti passati – ayaṃ ñātapariññā.

    કતમા તીરણપરિઞ્ઞા? એવં ઞાતં કત્વા તણ્હં તીરેતિ અનિચ્ચતો દુક્ખતો રોગતો ગણ્ડતો…પે॰… નિસ્સરણતો તીરેતિ – અયં તીરણપરિઞ્ઞા.

    Katamā tīraṇapariññā? Evaṃ ñātaṃ katvā taṇhaṃ tīreti aniccato dukkhato rogato gaṇḍato…pe… nissaraṇato tīreti – ayaṃ tīraṇapariññā.

    કતમા પહાનપરિઞ્ઞા? એવં તીરયિત્વા તણ્હં પજહતિ વિનોદેતિ બ્યન્તીકરોતિ અનભાવં ગમેતિ. વુત્તઞ્હેતં ભગવતા – ‘‘યો, ભિક્ખવે, તણ્હાય છન્દરાગો તં પજહથ. એવં સા તણ્હા પહીના ભવિસ્સતિ ઉચ્છિન્નમૂલા તાલાવત્થુકતા અનભાવંકતા આયતિં અનુપ્પાદધમ્મા’’. અયં પહાનપરિઞ્ઞા. તણ્હં પરિઞ્ઞાયાતિ તણ્હં ઇમાહિ તીહિ પરિઞ્ઞાહિ પરિજાનિત્વા. અનાસવાતિ ચત્તારો આસવા – કામાસવો, ભવાસવો, દિટ્ઠાસવો, અવિજ્જાસવો. યેસં ઇમે આસવા પહીના ઉચ્છિન્નમૂલા તાલાવત્થુકતા અનભાવંકતા આયતિં અનુપ્પાદધમ્મા, તે વુચ્ચન્તિ અનાસવા અરહન્તો ખીણાસવા – તણ્હં પરિઞ્ઞાય અનાસવા.

    Katamā pahānapariññā? Evaṃ tīrayitvā taṇhaṃ pajahati vinodeti byantīkaroti anabhāvaṃ gameti. Vuttañhetaṃ bhagavatā – ‘‘yo, bhikkhave, taṇhāya chandarāgo taṃ pajahatha. Evaṃ sā taṇhā pahīnā bhavissati ucchinnamūlā tālāvatthukatā anabhāvaṃkatā āyatiṃ anuppādadhammā’’. Ayaṃ pahānapariññā. Taṇhaṃ pariññāyāti taṇhaṃ imāhi tīhi pariññāhi parijānitvā. Anāsavāti cattāro āsavā – kāmāsavo, bhavāsavo, diṭṭhāsavo, avijjāsavo. Yesaṃ ime āsavā pahīnā ucchinnamūlā tālāvatthukatā anabhāvaṃkatā āyatiṃ anuppādadhammā, te vuccanti anāsavā arahanto khīṇāsavā – taṇhaṃ pariññāya anāsavā.

    તે વે નરા ઓઘતિણ્ણાતિ બ્રૂમીતિ યે તણ્હં પરિઞ્ઞાય અનાસવા, તે કામોઘં તિણ્ણા ભવોઘં તિણ્ણા દિટ્ઠોઘં તિણ્ણા અવિજ્જોઘં તિણ્ણા સબ્બસંસારપથં તિણ્ણા ઉત્તિણ્ણા નિત્તિણ્ણા અતિક્કન્તા સમતિક્કન્તા વીતિવત્તાતિ બ્રૂમિ આચિક્ખામિ દેસેમિ પઞ્ઞપેમિ પટ્ઠપેમિ વિવરામિ વિભજામિ ઉત્તાનીકરોમિ પકાસેમીતિ – તણ્હં પરિઞ્ઞાય અનાસવાસે તે વે નરા ઓઘતિણ્ણાતિ બ્રૂમિ. તેનાહ ભગવા –

    Te ve narā oghatiṇṇāti brūmīti ye taṇhaṃ pariññāya anāsavā, te kāmoghaṃ tiṇṇā bhavoghaṃ tiṇṇā diṭṭhoghaṃ tiṇṇā avijjoghaṃ tiṇṇā sabbasaṃsārapathaṃ tiṇṇā uttiṇṇā nittiṇṇā atikkantā samatikkantā vītivattāti brūmi ācikkhāmi desemi paññapemi paṭṭhapemi vivarāmi vibhajāmi uttānīkaromi pakāsemīti – taṇhaṃ pariññāya anāsavāse te ve narā oghatiṇṇāti brūmi. Tenāha bhagavā –

    ‘‘નાહં સબ્બે સમણબ્રાહ્મણાસે, [નન્દાતિ ભગવા]

    ‘‘Nāhaṃ sabbe samaṇabrāhmaṇāse, [nandāti bhagavā]

    જાતિજરાય નિવુતાતિ બ્રૂમિ;

    Jātijarāya nivutāti brūmi;

    યે સીધ દિટ્ઠં વ સુતં મુતં વા, સીલબ્બતં વાપિ પહાય સબ્બં.

    Ye sīdha diṭṭhaṃ va sutaṃ mutaṃ vā, sīlabbataṃ vāpi pahāya sabbaṃ.

    અનેકરૂપમ્પિ પહાય સબ્બં, તણ્હં પરિઞ્ઞાય અનાસવાસે;

    Anekarūpampi pahāya sabbaṃ, taṇhaṃ pariññāya anāsavāse;

    તે વે નરા ઓઘતિણ્ણાતિ બ્રૂમી’’તિ.

    Te ve narā oghatiṇṇāti brūmī’’ti.

    ૫૨.

    52.

    એતાભિનન્દામિ વચો મહેસિનો, સુકિત્તિતં ગોતમનૂપધીકં;

    Etābhinandāmivaco mahesino, sukittitaṃ gotamanūpadhīkaṃ;

    યે સીધ દિટ્ઠં વ સુતં મુતં વા, સીલબ્બતં વાપિ પહાય સબ્બં.

    Ye sīdha diṭṭhaṃ va sutaṃ mutaṃ vā, sīlabbataṃ vāpi pahāya sabbaṃ.

    અનેકરૂપમ્પિ પહાય સબ્બં, તણ્હં પરિઞ્ઞાય અનાસવાસે;

    Anekarūpampi pahāya sabbaṃ, taṇhaṃ pariññāya anāsavāse;

    અહમ્પિ તે ઓઘતિણ્ણાતિ બ્રૂમિ.

    Ahampi te oghatiṇṇāti brūmi.

    એતાભિનન્દામિ વચો મહેસિનોતિ. એતન્તિ તુય્હં વચનં બ્યપ્પથં દેસનં અનુસાસનં અનુસિટ્ઠં નન્દામિ અભિનન્દામિ મોદામિ અનુમોદામિ ઇચ્છામિ સાદિયામિ પત્થયામિ પિહયામિ અભિજપ્પામિ. મહેસિનોતિ કિં મહેસિ ભગવા? મહન્તં સીલક્ખન્ધં એસી ગવેસી પરિયેસીતિ મહેસિ…પે॰… કહં નરાસભોતિ મહેસીતિ – એતાભિનન્દામિ વચો મહેસિનો.

    Etābhinandāmivaco mahesinoti. Etanti tuyhaṃ vacanaṃ byappathaṃ desanaṃ anusāsanaṃ anusiṭṭhaṃ nandāmi abhinandāmi modāmi anumodāmi icchāmi sādiyāmi patthayāmi pihayāmi abhijappāmi. Mahesinoti kiṃ mahesi bhagavā? Mahantaṃ sīlakkhandhaṃ esī gavesī pariyesīti mahesi…pe… kahaṃ narāsabhoti mahesīti – etābhinandāmi vaco mahesino.

    સુકિત્તિતં ગોતમનૂપધીકન્તિ. સુકિત્તિતન્તિ સુકિત્તિતં સુઆચિક્ખિતં 21 સુદેસિતં સુપઞ્ઞપિતં સુપટ્ઠપિતં સુવિવટં સુવિભત્તં સુઉત્તાનીકતં સુપકાસિતં. ગોતમનૂપધીકન્તિ ઉપધી વુચ્ચન્તિ કિલેસા ચ ખન્ધા ચ અભિસઙ્ખારા ચ. ઉપધિપ્પહાનં ઉપધિવૂપસમં ઉપધિનિસ્સગ્ગં ઉપધિપટિપ્પસ્સદ્ધં અમતં નિબ્બાનન્તિ – સુકિત્તિતં ગોતમનૂપધીકં.

    Sukittitaṃgotamanūpadhīkanti. Sukittitanti sukittitaṃ suācikkhitaṃ 22 sudesitaṃ supaññapitaṃ supaṭṭhapitaṃ suvivaṭaṃ suvibhattaṃ suuttānīkataṃ supakāsitaṃ. Gotamanūpadhīkanti upadhī vuccanti kilesā ca khandhā ca abhisaṅkhārā ca. Upadhippahānaṃ upadhivūpasamaṃ upadhinissaggaṃ upadhipaṭippassaddhaṃ amataṃ nibbānanti – sukittitaṃ gotamanūpadhīkaṃ.

    યે સીધ દિટ્ઠં વ સુતં મુતં વા, સીલબ્બતં વાપિ પહાય સબ્બન્તિ યે સબ્બા દિટ્ઠસુદ્ધિયો પહાય જહિત્વા પજહિત્વા વિનોદેત્વા બ્યન્તીકરિત્વા અનભાવં ગમેત્વા. યે સબ્બા સુતસુદ્ધિયો…પે॰… યે સબ્બા મુતસુદ્ધિયો… યે સબ્બા દિટ્ઠસુતમુતસુદ્ધિયો… યે સબ્બા સીલસુદ્ધિયો… યે સબ્બા વતસુદ્ધિયો… યે સબ્બા સીલબ્બતસુદ્ધિયો પહાય જહિત્વા પજહિત્વા વિનોદેત્વા બ્યન્તીકરિત્વા અનભાવં ગમેત્વાતિ – યે સીધ દિટ્ઠં વ સુતં મુતં વા, સીલબ્બતં વાપિ પહાય સબ્બં.

    Ye sīdha diṭṭhaṃ va sutaṃ mutaṃ vā, sīlabbataṃ vāpi pahāya sabbanti ye sabbā diṭṭhasuddhiyo pahāya jahitvā pajahitvā vinodetvā byantīkaritvā anabhāvaṃ gametvā. Ye sabbā sutasuddhiyo…pe… ye sabbā mutasuddhiyo… ye sabbā diṭṭhasutamutasuddhiyo… ye sabbā sīlasuddhiyo… ye sabbā vatasuddhiyo… ye sabbā sīlabbatasuddhiyo pahāya jahitvā pajahitvā vinodetvā byantīkaritvā anabhāvaṃ gametvāti – ye sīdha diṭṭhaṃ va sutaṃ mutaṃ vā, sīlabbataṃ vāpi pahāya sabbaṃ.

    અનેકરૂપમ્પિ પહાય સબ્બન્તિ અનેકવિધકોતૂહલમઙ્ગલેન સુદ્ધિં વિસુદ્ધિં પરિસુદ્ધિં મુત્તિં વિમુત્તિં પરિમુત્તિં પહાય જહિત્વા પજહિત્વા વિનોદેત્વા બ્યન્તીકરિત્વા અનભાવં ગમેત્વાતિ – અનેકરૂપમ્પિ પહાય સબ્બં.

    Anekarūpampi pahāya sabbanti anekavidhakotūhalamaṅgalena suddhiṃ visuddhiṃ parisuddhiṃ muttiṃ vimuttiṃ parimuttiṃ pahāya jahitvā pajahitvā vinodetvā byantīkaritvā anabhāvaṃ gametvāti – anekarūpampi pahāya sabbaṃ.

    તણ્હં પરિઞ્ઞાય અનાસવાસે, અહમ્પિ તે ઓઘતિણ્ણાતિ બ્રૂમીતિ. તણ્હાતિ રૂપતણ્હા સદ્દતણ્હા ગન્ધતણ્હા રસતણ્હા ફોટ્ઠબ્બતણ્હા ધમ્મતણ્હા. તણ્હં પરિઞ્ઞાયાતિ તણ્હં તીહિ પરિઞ્ઞાહિ પરિજાનિત્વા – ઞાતપરિઞ્ઞાય, તીરણપરિઞ્ઞાય 23, પહાનપરિઞ્ઞાય. કતમા ઞાતપરિઞ્ઞા ? તણ્હં જાનાતિ – અયં રૂપતણ્હા, અયં સદ્દતણ્હા, અયં ગન્ધતણ્હા, અયં રસતણ્હા, અયં ફોટ્ઠબ્બતણ્હા, અયં ધમ્મતણ્હાતિ જાનાતિ પસ્સતિ – અયં ઞાતપરિઞ્ઞા.

    Taṇhaṃ pariññāya anāsavāse, ahampi te oghatiṇṇāti brūmīti. Taṇhāti rūpataṇhā saddataṇhā gandhataṇhā rasataṇhā phoṭṭhabbataṇhā dhammataṇhā. Taṇhaṃ pariññāyāti taṇhaṃ tīhi pariññāhi parijānitvā – ñātapariññāya, tīraṇapariññāya 24, pahānapariññāya. Katamā ñātapariññā ? Taṇhaṃ jānāti – ayaṃ rūpataṇhā, ayaṃ saddataṇhā, ayaṃ gandhataṇhā, ayaṃ rasataṇhā, ayaṃ phoṭṭhabbataṇhā, ayaṃ dhammataṇhāti jānāti passati – ayaṃ ñātapariññā.

    કતમા તીરણપરિઞ્ઞા? એવં ઞાતં કત્વા તણ્હં તીરેતિ 25 અનિચ્ચતો દુક્ખતો રોગતો ગણ્ડતો સલ્લતો અઘતો આબાધતો પરતો પલોકતો ઈતિતો ઉપદ્દવતો ભયતો ઉપસગ્ગતો ચલતો પભઙ્ગુતો અદ્ધુવતો અતાણતો અલેણતો અસરણતો અસરણીભૂતતો રિત્તતો તુચ્છતો સુઞ્ઞતો અનત્તતો આદીનવતો વિપરિણામધમ્મતો અસારકતો અઘમૂલતો વધકતો વિભવતો સાસવતો સઙ્ખતતો મારામિસતો જાતિધમ્મતો જરાધમ્મતો બ્યાધિધમ્મતો મરણધમ્મતો સોકપરિદેવદુક્ખદોમનસ્સુપાયાસધમ્મતો સંકિલેસધમ્મતો સમુદયતો અત્થઙ્ગમતો અસ્સાદતો આદીનવતો નિસ્સરણતો તીરેતિ – અયં તીરણપરિઞ્ઞા.

    Katamā tīraṇapariññā? Evaṃ ñātaṃ katvā taṇhaṃ tīreti 26 aniccato dukkhato rogato gaṇḍato sallato aghato ābādhato parato palokato ītito upaddavato bhayato upasaggato calato pabhaṅguto addhuvato atāṇato aleṇato asaraṇato asaraṇībhūtato rittato tucchato suññato anattato ādīnavato vipariṇāmadhammato asārakato aghamūlato vadhakato vibhavato sāsavato saṅkhatato mārāmisato jātidhammato jarādhammato byādhidhammato maraṇadhammato sokaparidevadukkhadomanassupāyāsadhammato saṃkilesadhammato samudayato atthaṅgamato assādato ādīnavato nissaraṇato tīreti – ayaṃ tīraṇapariññā.

    કતમા પહાનપરિઞ્ઞા? એવં તીરયિત્વા તણ્હં પજહતિ વિનોદેતિ બ્યન્તીકરોતિ અનભાવં ગમેતિ – અયં પહાનપરિઞ્ઞા.

    Katamā pahānapariññā? Evaṃ tīrayitvā taṇhaṃ pajahati vinodeti byantīkaroti anabhāvaṃ gameti – ayaṃ pahānapariññā.

    તણ્હં પરિઞ્ઞાયાતિ તણ્હં ઇમાહિ તીહિ પરિઞ્ઞાહિ પરિજાનિત્વા. અનાસવાતિ ચત્તારો આસવા – કામાસવો, ભવાસવો, દિટ્ઠાસવો, અવિજ્જાસવો. યેસં ઇમે આસવા પહીના ઉચ્છિન્નમૂલા તાલાવત્થુકતા અનભાવંકતા આયતિં અનુપ્પાદધમ્મા, તે વુચ્ચન્તિ અનાસવા અરહન્તો ખીણાસવા. તણ્હં પરિઞ્ઞાય અનાસવાસે, અહમ્પિ તે ઓઘતિણ્ણાતિ. બ્રૂમીતિ યે તણ્હં પરિઞ્ઞાય અનાસવા, અહમ્પિ તે કામોઘં તિણ્ણા ભવોઘં તિણ્ણા દિટ્ઠોઘં તિણ્ણા અવિજ્જોઘં તિણ્ણા સબ્બસંસારપથં તિણ્ણા ઉત્તિણ્ણા નિત્તિણ્ણા અતિક્કન્તા સમતિક્કન્તા વીતિવત્તાતિ બ્રૂમિ વદામિતિ – તણ્હં પરિઞ્ઞાય અનાસવાસે, અહમ્પિ તે ઓઘતિણ્ણાતિ બ્રૂમિ. તેનાહ સો બ્રાહ્મણો –

    Taṇhaṃ pariññāyāti taṇhaṃ imāhi tīhi pariññāhi parijānitvā. Anāsavāti cattāro āsavā – kāmāsavo, bhavāsavo, diṭṭhāsavo, avijjāsavo. Yesaṃ ime āsavā pahīnā ucchinnamūlā tālāvatthukatā anabhāvaṃkatā āyatiṃ anuppādadhammā, te vuccanti anāsavā arahanto khīṇāsavā. Taṇhaṃ pariññāya anāsavāse, ahampi te oghatiṇṇāti. Brūmīti ye taṇhaṃ pariññāya anāsavā, ahampi te kāmoghaṃ tiṇṇā bhavoghaṃ tiṇṇā diṭṭhoghaṃ tiṇṇā avijjoghaṃ tiṇṇā sabbasaṃsārapathaṃ tiṇṇā uttiṇṇā nittiṇṇā atikkantā samatikkantā vītivattāti brūmi vadāmiti – taṇhaṃ pariññāya anāsavāse, ahampi te oghatiṇṇāti brūmi. Tenāha so brāhmaṇo –

    ‘‘એતાભિનન્દામિ વચો મહેસિનો, સુકિત્તિતં ગોતમનૂપધીકં;

    ‘‘Etābhinandāmi vaco mahesino, sukittitaṃ gotamanūpadhīkaṃ;

    યે સીધ દિટ્ઠં વ સુતં મુતં વા, સીલબ્બતં વાપિ પહાય સબ્બં.

    Ye sīdha diṭṭhaṃ va sutaṃ mutaṃ vā, sīlabbataṃ vāpi pahāya sabbaṃ.

    અનેકરૂપમ્પિ પહાય સબ્બં, તણ્હં પરિઞ્ઞાય અનાસવાસે;

    Anekarūpampi pahāya sabbaṃ, taṇhaṃ pariññāya anāsavāse;

    અહમ્પિ તે ઓઘતિણ્ણાતિ બ્રૂમી’’તિ.

    Ahampi te oghatiṇṇāti brūmī’’ti.

    નન્દમાણવપુચ્છાનિદ્દેસો સત્તમો.

    Nandamāṇavapucchāniddeso sattamo.







    Footnotes:
    1. જીવિકેનૂપપન્નં (સ્યા॰)
    2. jīvikenūpapannaṃ (syā.)
    3. ( ) એત્થન્તરે પાઠો નત્થિ સ્યા॰ પોત્થકે
    4. ( ) etthantare pāṭho natthi syā. potthake
    5. વિસેનિંકત્વા (ક॰) મહાનિ॰ ૬૮
    6. viseniṃkatvā (ka.) mahāni. 68
    7. એસા તે નમુચિ સેના (સ્યા॰ ક॰) સુ॰ નિ॰ ૪૪૧
    8. esā te namuci senā (syā. ka.) su. ni. 441
    9. વિસેનિંકત્વા (ક॰) મહાનિ॰ ૬૮
    10. વિપ્પલુગ્ગતા (સ્યા॰) પસ્સ મહાનિ॰ ૨૮
    11. viseniṃkatvā (ka.) mahāni. 68
    12. vippaluggatā (syā.) passa mahāni. 28
    13. અનેકવિધવત્ત કુતૂહલમઙ્ગલેન (સ્યા॰)
    14. anekavidhavatta kutūhalamaṅgalena (syā.)
    15. યતા પટિયતા (સ્યા॰)
    16. yatā paṭiyatā (syā.)
    17. અનાસવા યે (સ્યા॰ ક॰)
    18. anāsavā ye (syā. ka.)
    19. પજાનાતિ (સ્યા॰) પરિજાનાતિ (ક॰) મહાનિ॰ ૧૩
    20. pajānāti (syā.) parijānāti (ka.) mahāni. 13
    21. સ્વાચિક્ખિતં (ક॰)
    22. svācikkhitaṃ (ka.)
    23. તિરણપરિઞ્ઞાય (સ્યા॰)
    24. tiraṇapariññāya (syā.)
    25. તિરેતિ (સ્યા॰)
    26. tireti (syā.)



    Related texts:



    અટ્ઠકથા • Aṭṭhakathā / સુત્તપિટક (અટ્ઠકથા) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / ખુદ્દકનિકાય (અટ્ઠકથા) • Khuddakanikāya (aṭṭhakathā) / ચૂળનિદ્દેસ-અટ્ઠકથા • Cūḷaniddesa-aṭṭhakathā / ૭. નન્દમાણવસુત્તનિદ્દેસવણ્ણના • 7. Nandamāṇavasuttaniddesavaṇṇanā


    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact