Library / Tipiṭaka / તિપિટક • Tipiṭaka / વિનયાલઙ્કાર-ટીકા • Vinayālaṅkāra-ṭīkā |
નિગમનકથા
Nigamanakathā
૧.
1.
જમ્બુદીપતલે રમ્મે, મરમ્મવિસયે સુતે;
Jambudīpatale ramme, marammavisaye sute;
તમ્બદીપરટ્ઠે ઠિતં, પુરં રતનનામકં.
Tambadīparaṭṭhe ṭhitaṃ, puraṃ ratananāmakaṃ.
૨.
2.
જિનસાસનપજ્જોતં , અનેકરતનાકરં;
Jinasāsanapajjotaṃ , anekaratanākaraṃ;
સાધુજ્જનાનમાવાસં, સોણ્ણપાસાદલઙ્કતં.
Sādhujjanānamāvāsaṃ, soṇṇapāsādalaṅkataṃ.
૩.
3.
તસ્મિં રતનપુરમ્હિ, રાજાનેકરટ્ઠિસ્સરો;
Tasmiṃ ratanapuramhi, rājānekaraṭṭhissaro;
સિરીસુધમ્મરાજાતિ, મહાઅધિપતીતિ ચ.
Sirīsudhammarājāti, mahāadhipatīti ca.
૪.
4.
એવંનામો મહાતેજો, રજ્જં કારેસિ ધમ્મતો;
Evaṃnāmo mahātejo, rajjaṃ kāresi dhammato;
કારાપેસિ રાજા મણિ-ચૂળં મહન્તચેતિયં.
Kārāpesi rājā maṇi-cūḷaṃ mahantacetiyaṃ.
૫.
5.
તસ્સ કાલે બ્રહારઞ્ઞે, તિરિયો નામ પબ્બતો;
Tassa kāle brahāraññe, tiriyo nāma pabbato;
પુબ્બકારઞ્ઞવાસીનં, નિવાસો ભાવનારહો.
Pubbakāraññavāsīnaṃ, nivāso bhāvanāraho.
૬.
6.
અટ્ઠારસહિ દોસેહિ, મુત્તો પઞ્ચઙ્ગુપાગતો;
Aṭṭhārasahi dosehi, mutto pañcaṅgupāgato;
અરઞ્ઞલક્ખણં પત્તો, બદ્ધસીમાયલઙ્કતો.
Araññalakkhaṇaṃ patto, baddhasīmāyalaṅkato.
૭.
7.
તસ્મિં પબ્બતે વસન્તો, મહાથેરો સુપાકટો;
Tasmiṃ pabbate vasanto, mahāthero supākaṭo;
તિપેટકાલઙ્કારોતિ, દ્વિક્ખત્તું લદ્ધલઞ્છનો.
Tipeṭakālaṅkāroti, dvikkhattuṃ laddhalañchano.
૮.
8.
તેભાતુકનરિન્દાનં, ગરુભૂતો સુપેસલો;
Tebhātukanarindānaṃ, garubhūto supesalo;
કુસલો પરિયત્તિમ્હિ, પટિપત્તિમ્હિ કારકો.
Kusalo pariyattimhi, paṭipattimhi kārako.
૯.
9.
સોહં લજ્જીપેસલેહિ, ભિક્ખૂહિ અભિયાચિતો;
Sohaṃ lajjīpesalehi, bhikkhūhi abhiyācito;
સાસનસ્સોપકારાય, અકાસિં સીલવડ્ઢનં.
Sāsanassopakārāya, akāsiṃ sīlavaḍḍhanaṃ.
૧૦.
10.
વિનયાલઙ્કારં નામ, લજ્જીનં ઉપકારકં;
Vinayālaṅkāraṃ nāma, lajjīnaṃ upakārakaṃ;
સુટ્ઠુ વિનયસઙ્ગહ-વણ્ણનં સાધુસેવિતં.
Suṭṭhu vinayasaṅgaha-vaṇṇanaṃ sādhusevitaṃ.
૧૧.
11.
રૂપછિદ્દનાસકણ્ણે , સમ્પત્તે જિનસાસને;
Rūpachiddanāsakaṇṇe , sampatte jinasāsane;
છિદ્દસુઞ્ઞસુઞ્ઞરૂપે, કલિયુગમ્હિ આગતે.
Chiddasuññasuññarūpe, kaliyugamhi āgate.
૧૨.
12.
નિટ્ઠાપિતા અયં ટીકા, મયા સાસનકારણા;
Niṭṭhāpitā ayaṃ ṭīkā, mayā sāsanakāraṇā;
દ્વીસુ સોણ્ણવિહારેસુ, દ્વિક્ખત્તું લદ્ધકેતુના.
Dvīsu soṇṇavihāresu, dvikkhattuṃ laddhaketunā.
૧૩.
13.
ઇમિના પુઞ્ઞકમ્મેન, અઞ્ઞેન કુસલેન ચ;
Iminā puññakammena, aññena kusalena ca;
ઇતો ચુતાહં દુતિયે, અત્તભાવમ્હિ આગતે.
Ito cutāhaṃ dutiye, attabhāvamhi āgate.
૧૪.
14.
હિમવન્તપદેસમ્હિ, પબ્બતે ગન્ધમાદને;
Himavantapadesamhi, pabbate gandhamādane;
આસન્ને મણિગુહાય, મઞ્જૂસકદુમસ્સ ચ.
Āsanne maṇiguhāya, mañjūsakadumassa ca.
૧૫.
15.
તસ્મિં હેસ્સં ભુમ્મદેવો, અતિદીઘાયુકો વરો;
Tasmiṃ hessaṃ bhummadevo, atidīghāyuko varo;
પઞ્ઞાવીરિયસમ્પન્નો, બુદ્ધસાસનમામકો.
Paññāvīriyasampanno, buddhasāsanamāmako.
૧૬.
16.
યાવ તિટ્ઠતિ સાસનં, તાવ ચેતિયવન્દનં;
Yāva tiṭṭhati sāsanaṃ, tāva cetiyavandanaṃ;
બોધિપૂજં સઙ્ઘપૂજં, કરેય્યં તુટ્ઠમાનસો.
Bodhipūjaṃ saṅghapūjaṃ, kareyyaṃ tuṭṭhamānaso.
૧૭.
17.
ભિક્ખૂનં પટિપન્નાનં, વેય્યાવચ્ચં કરેય્યહં;
Bhikkhūnaṃ paṭipannānaṃ, veyyāvaccaṃ kareyyahaṃ;
પરિયત્તાભિયુત્તાનં, કઙ્ખાવિનોદયેય્યહં.
Pariyattābhiyuttānaṃ, kaṅkhāvinodayeyyahaṃ.
૧૮.
18.
સાસનં પગ્ગણ્હન્તાનં, રાજૂનં સહાયો અસ્સં;
Sāsanaṃ paggaṇhantānaṃ, rājūnaṃ sahāyo assaṃ;
સાસનં નિગ્ગણ્હન્તાનં, વારેતું સમત્થો અસ્સં.
Sāsanaṃ niggaṇhantānaṃ, vāretuṃ samattho assaṃ.
૧૯.
19.
સાસનન્તરધાને તુ, મઞ્જૂસં રુક્ખમુત્તમં;
Sāsanantaradhāne tu, mañjūsaṃ rukkhamuttamaṃ;
નન્દમૂલઞ્ચ પબ્ભારં, નિચ્ચં પૂજં કરેય્યહં.
Nandamūlañca pabbhāraṃ, niccaṃ pūjaṃ kareyyahaṃ.
૨૦.
20.
યદા તુ પચ્ચેકબુદ્ધા, ઉપ્પજ્જન્તિ મહાયસા;
Yadā tu paccekabuddhā, uppajjanti mahāyasā;
તદા તેસં નિચ્ચકપ્પં, ઉપટ્ઠાનં કરેય્યહં.
Tadā tesaṃ niccakappaṃ, upaṭṭhānaṃ kareyyahaṃ.
૨૧.
21.
તેનેવ અત્તભાવેન, યાવ બુદ્ધુપ્પાદા અહં;
Teneva attabhāvena, yāva buddhuppādā ahaṃ;
તિટ્ઠન્તો બુદ્ધુપ્પાદમ્હિ, મનુસ્સેસુ ભવામહં.
Tiṭṭhanto buddhuppādamhi, manussesu bhavāmahaṃ.
૨૨.
22.
મેત્તેય્યસ્સ ભગવતો, પબ્બજિત્વાન સાસને;
Metteyyassa bhagavato, pabbajitvāna sāsane;
તોસયિત્વાન જિનં તં, લભે બ્યાકરણુત્તમં.
Tosayitvāna jinaṃ taṃ, labhe byākaraṇuttamaṃ.
૨૩.
23.
બ્યાકરણં લભિત્વાન, પૂરેત્વા સબ્બપારમી;
Byākaraṇaṃ labhitvāna, pūretvā sabbapāramī;
અનાગતમ્હિ અદ્ધાને, બુદ્ધો હેસ્સં સદેવકેતિ.
Anāgatamhi addhāne, buddho hessaṃ sadevaketi.
વિનયાલઙ્કારટીકા સમત્તા.
Vinayālaṅkāraṭīkā samattā.