Library / Tipiṭaka / તિપિટક • Tipiṭaka / સુત્તનિપાતપાળિ • Suttanipātapāḷi

    ૧૨. નિગ્રોધકપ્પસુત્તં

    12. Nigrodhakappasuttaṃ

    એવં મે સુતં – એકં સમયં ભગવા આળવિયં વિહરતિ અગ્ગાળવે ચેતિયે. તેન ખો પન સમયેન આયસ્મતો વઙ્ગીસસ્સ ઉપજ્ઝાયો નિગ્રોધકપ્પો નામ થેરો અગ્ગાળવે ચેતિયે અચિરપરિનિબ્બુતો હોતિ. અથ ખો આયસ્મતો વઙ્ગીસસ્સ રહોગતસ્સ પટિસલ્લીનસ્સ એવં ચેતસો પરિવિતક્કો ઉદપાદિ – ‘‘પરિનિબ્બુતો નુ ખો મે ઉપજ્ઝાયો ઉદાહુ નો પરિનિબ્બુતો’’તિ? અથ ખો આયસ્મા વઙ્ગીસો સાયન્હસમયં પટિસલ્લાના વુટ્ઠિતો યેન ભગવા તેનુપસઙ્કમિ; ઉપસઙ્કમિત્વા ભગવન્તં અભિવાદેત્વા એકમન્તં નિસીદિ. એકમન્તં નિસિન્નો ખો આયસ્મા વઙ્ગીસો ભગવન્તં એતદવોચ – ‘‘ઇધ મય્હં, ભન્તે, રહોગતસ્સ પટિસલ્લીનસ્સ એવં ચેતસો પરિવિતક્કો ઉદપાદિ – ‘પરિનિબ્બુતો નુ ખો મે ઉપજ્ઝાયો, ઉદાહુ નો પરિનબ્બુતો’’’તિ. અથ ખો આયસ્મા વઙ્ગીસો ઉટ્ઠાયાસના એકંસં ચીવરં કત્વા યેન ભગવા તેનઞ્જલિં પણામેત્વા ભગવન્તં ગાથાય અજ્ઝભાસિ –

    Evaṃ me sutaṃ – ekaṃ samayaṃ bhagavā āḷaviyaṃ viharati aggāḷave cetiye. Tena kho pana samayena āyasmato vaṅgīsassa upajjhāyo nigrodhakappo nāma thero aggāḷave cetiye aciraparinibbuto hoti. Atha kho āyasmato vaṅgīsassa rahogatassa paṭisallīnassa evaṃ cetaso parivitakko udapādi – ‘‘parinibbuto nu kho me upajjhāyo udāhu no parinibbuto’’ti? Atha kho āyasmā vaṅgīso sāyanhasamayaṃ paṭisallānā vuṭṭhito yena bhagavā tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā bhagavantaṃ abhivādetvā ekamantaṃ nisīdi. Ekamantaṃ nisinno kho āyasmā vaṅgīso bhagavantaṃ etadavoca – ‘‘idha mayhaṃ, bhante, rahogatassa paṭisallīnassa evaṃ cetaso parivitakko udapādi – ‘parinibbuto nu kho me upajjhāyo, udāhu no parinabbuto’’’ti. Atha kho āyasmā vaṅgīso uṭṭhāyāsanā ekaṃsaṃ cīvaraṃ katvā yena bhagavā tenañjaliṃ paṇāmetvā bhagavantaṃ gāthāya ajjhabhāsi –

    ૩૪૫.

    345.

    ‘‘પુચ્છામ 1 સત્થારમનોમપઞ્ઞં, દિટ્ઠેવ ધમ્મે યો વિચિકિચ્છાનં છેત્તા;

    ‘‘Pucchāma 2 satthāramanomapaññaṃ, diṭṭheva dhamme yo vicikicchānaṃ chettā;

    અગ્ગાળવે કાલમકાસિ ભિક્ખુ, ઞાતો યસસ્સી અભિનિબ્બુતત્તો.

    Aggāḷave kālamakāsi bhikkhu, ñāto yasassī abhinibbutatto.

    ૩૪૬.

    346.

    ‘‘નિગ્રોધકપ્પો ઇતિ તસ્સ નામં, તયા કતં ભગવા બ્રાહ્મણસ્સ;

    ‘‘Nigrodhakappo iti tassa nāmaṃ, tayā kataṃ bhagavā brāhmaṇassa;

    સો તં નમસ્સં અચરિ મુત્યપેક્ખો, આરદ્ધવીરિયો દળ્હધમ્મદસ્સી.

    So taṃ namassaṃ acari mutyapekkho, āraddhavīriyo daḷhadhammadassī.

    ૩૪૭.

    347.

    ‘‘તં સાવકં સક્ય 3 મયમ્પિ સબ્બે, અઞ્ઞાતુમિચ્છામ સમન્તચક્ખુ;

    ‘‘Taṃ sāvakaṃ sakya 4 mayampi sabbe, aññātumicchāma samantacakkhu;

    સમવટ્ઠિતા નો સવનાય સોતા, તુવં નો સત્થા ત્વમનુત્તરોસિ.

    Samavaṭṭhitā no savanāya sotā, tuvaṃ no satthā tvamanuttarosi.

    ૩૪૮.

    348.

    ‘‘છિન્દેવ નો વિચિકિચ્છં બ્રૂહિ મેતં, પરિનિબ્બુતં વેદય ભૂરિપઞ્ઞ;

    ‘‘Chindeva no vicikicchaṃ brūhi metaṃ, parinibbutaṃ vedaya bhūripañña;

    મજ્ઝેવ 5 નો ભાસ સમન્તચક્ખુ, સક્કોવ દેવાન સહસ્સનેત્તો.

    Majjheva 6 no bhāsa samantacakkhu, sakkova devāna sahassanetto.

    ૩૪૯.

    349.

    ‘‘યે કેચિ ગન્થા ઇધ મોહમગ્ગા, અઞ્ઞાણપક્ખા વિચિકિચ્છઠાના;

    ‘‘Ye keci ganthā idha mohamaggā, aññāṇapakkhā vicikicchaṭhānā;

    તથાગતં પત્વા ન તે ભવન્તિ, ચક્ખુઞ્હિ એતં પરમં નરાનં.

    Tathāgataṃ patvā na te bhavanti, cakkhuñhi etaṃ paramaṃ narānaṃ.

    ૩૫૦.

    350.

    ‘‘નો ચે હિ જાતુ પુરિસો કિલેસે, વાતો યથા અબ્ભધનં વિહાને;

    ‘‘No ce hi jātu puriso kilese, vāto yathā abbhadhanaṃ vihāne;

    તમોવસ્સ નિવુતો સબ્બલોકો, ન જોતિમન્તોપિ નરા તપેય્યું.

    Tamovassa nivuto sabbaloko, na jotimantopi narā tapeyyuṃ.

    ૩૫૧.

    351.

    ‘‘ધીરા ચ પજ્જોતકરા ભવન્તિ, તં તં અહં વીર 7 તથેવ મઞ્ઞે;

    ‘‘Dhīrā ca pajjotakarā bhavanti, taṃ taṃ ahaṃ vīra 8 tatheva maññe;

    વિપસ્સિનં જાનમુપાગમુમ્હા 9, પરિસાસુ નો આવિકરોહિ કપ્પં.

    Vipassinaṃ jānamupāgamumhā 10, parisāsu no āvikarohi kappaṃ.

    ૩૫૨.

    352.

    ‘‘ખિપ્પં ગિરં એરય વગ્ગુ વગ્ગું, હંસોવ પગ્ગય્હ સણિકં 11 નિકૂજ;

    ‘‘Khippaṃ giraṃ eraya vaggu vagguṃ, haṃsova paggayha saṇikaṃ 12 nikūja;

    બિન્દુસ્સરેન સુવિકપ્પિતેન, સબ્બેવ તે ઉજ્જુગતા સુણોમ.

    Bindussarena suvikappitena, sabbeva te ujjugatā suṇoma.

    ૩૫૩.

    353.

    ‘‘પહીનજાતિમરણં અસેસં, નિગ્ગય્હ ધોનં 13 વદેસ્સામિ ધમ્મં;

    ‘‘Pahīnajātimaraṇaṃ asesaṃ, niggayha dhonaṃ 14 vadessāmi dhammaṃ;

    ન કામકારો હિ પુથુજ્જનાનં, સઙ્ખેય્યકારો ચ 15 તથાગતાનં.

    Na kāmakāro hi puthujjanānaṃ, saṅkheyyakāro ca 16 tathāgatānaṃ.

    ૩૫૪.

    354.

    ‘‘સમ્પન્નવેય્યાકરણં તવેદં, સમુજ્જુપઞ્ઞસ્સ 17 સમુગ્ગહીતં;

    ‘‘Sampannaveyyākaraṇaṃ tavedaṃ, samujjupaññassa 18 samuggahītaṃ;

    અયમઞ્જલી પચ્છિમો સુપ્પણામિતો, મા મોહયી જાનમનોમપઞ્ઞ.

    Ayamañjalī pacchimo suppaṇāmito, mā mohayī jānamanomapañña.

    ૩૫૫.

    355.

    ‘‘પરોવરં 19 અરિયધમ્મં વિદિત્વા, મા મોહયી જાનમનોમવીર;

    ‘‘Parovaraṃ 20 ariyadhammaṃ viditvā, mā mohayī jānamanomavīra;

    વારિં યથા ઘમ્મનિ ઘમ્મતત્તો, વાચાભિકઙ્ખામિ સુતં પવસ્સ 21.

    Vāriṃ yathā ghammani ghammatatto, vācābhikaṅkhāmi sutaṃ pavassa 22.

    ૩૫૬.

    356.

    ‘‘યદત્થિકં 23 બ્રહ્મચરિયં અચરી, કપ્પાયનો કચ્ચિસ્સ તં અમોઘં;

    ‘‘Yadatthikaṃ 24 brahmacariyaṃ acarī, kappāyano kaccissa taṃ amoghaṃ;

    નિબ્બાયિ સો આદુ સઉપાદિસેસો, યથા વિમુત્તો અહુ તં સુણોમ’’.

    Nibbāyi so ādu saupādiseso, yathā vimutto ahu taṃ suṇoma’’.

    ૩૫૭.

    357.

    ‘‘અચ્છેચ્છિ 25 તણ્હં ઇધ નામરૂપે, (ઇતિ ભગવા)

    ‘‘Acchecchi 26 taṇhaṃ idha nāmarūpe, (iti bhagavā)

    કણ્હસ્સ 27 સોતં દીઘરત્તાનુસયિતં;

    Kaṇhassa 28 sotaṃ dīgharattānusayitaṃ;

    અતારિ જાતિં મરણં અસેસં,’’

    Atāri jātiṃ maraṇaṃ asesaṃ,’’

    ઇચ્ચબ્રવી ભગવા પઞ્ચસેટ્ઠો.

    Iccabravī bhagavā pañcaseṭṭho.

    ૩૫૮.

    358.

    ‘‘એસ સુત્વા પસીદામિ, વચો તે ઇસિસત્તમ;

    ‘‘Esa sutvā pasīdāmi, vaco te isisattama;

    અમોઘં કિર મે પુટ્ઠં, ન મં વઞ્ચેસિ બ્રાહ્મણો.

    Amoghaṃ kira me puṭṭhaṃ, na maṃ vañcesi brāhmaṇo.

    ૩૫૯.

    359.

    ‘‘યથાવાદી તથાકારી, અહુ બુદ્ધસ્સ સાવકો;

    ‘‘Yathāvādī tathākārī, ahu buddhassa sāvako;

    અચ્છિદા મચ્ચુનો જાલં, તતં માયાવિનો દળ્હં.

    Acchidā maccuno jālaṃ, tataṃ māyāvino daḷhaṃ.

    ૩૬૦.

    360.

    ‘‘અદ્દસા ભગવા આદિં, ઉપાદાનસ્સ કપ્પિયો;

    ‘‘Addasā bhagavā ādiṃ, upādānassa kappiyo;

    અચ્ચગા વત કપ્પાયનો, મચ્ચુધેય્યં સુદુત્તર’’ન્તિ.

    Accagā vata kappāyano, maccudheyyaṃ suduttara’’nti.

    નિગ્રોધકપ્પસુત્તં દ્વાદસમં નિટ્ઠિતં.

    Nigrodhakappasuttaṃ dvādasamaṃ niṭṭhitaṃ.







    Footnotes:
    1. પુચ્છામિ (ક॰)
    2. pucchāmi (ka.)
    3. સક્ક (સી॰ સ્યા॰ પી॰)
    4. sakka (sī. syā. pī.)
    5. મજ્ઝે ચ (સ્યા॰ ક॰)
    6. majjhe ca (syā. ka.)
    7. ધીર (સી॰ સ્યા॰)
    8. dhīra (sī. syā.)
    9. જાનમુપગમમ્હા (સી॰ સ્યા॰)
    10. jānamupagamamhā (sī. syā.)
    11. સણિં (સ્યા॰ પી॰)
    12. saṇiṃ (syā. pī.)
    13. ધોતં (સી॰)
    14. dhotaṃ (sī.)
    15. સઙ્ખય્યકારોવ (ક॰)
    16. saṅkhayyakārova (ka.)
    17. સમુજ્જપઞ્ઞસ્સ (સ્યા॰ ક॰)
    18. samujjapaññassa (syā. ka.)
    19. વરાવરં (કત્થચિ)
    20. varāvaraṃ (katthaci)
    21. સુતસ્સ વસ્સ (સ્યા॰)
    22. sutassa vassa (syā.)
    23. યદત્થિયં (પી॰), યદત્થિતં (ક॰)
    24. yadatthiyaṃ (pī.), yadatthitaṃ (ka.)
    25. અછેજ્જિ (ક॰)
    26. achejji (ka.)
    27. તણ્હાય (ક॰)
    28. taṇhāya (ka.)



    Related texts:



    અટ્ઠકથા • Aṭṭhakathā / સુત્તપિટક (અટ્ઠકથા) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / ખુદ્દકનિકાય (અટ્ઠકથા) • Khuddakanikāya (aṭṭhakathā) / સુત્તનિપાત-અટ્ઠકથા • Suttanipāta-aṭṭhakathā / ૧૨. નિગ્રોધકપ્પસુત્ત-(વઙ્ગીસસુત્ત)-વણ્ણના • 12. Nigrodhakappasutta-(vaṅgīsasutta)-vaṇṇanā


    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact