Library / Tipiṭaka / તિપિટક • Tipiṭaka / કઙ્ખાવિતરણી-અભિનવ-ટીકા • Kaṅkhāvitaraṇī-abhinava-ṭīkā

    ૨. ઓમસવાદસિક્ખાપદવણ્ણના

    2. Omasavādasikkhāpadavaṇṇanā

    ઓમસવાદેતિ ખુંસનગરહણવચને. યસ્મા પન તં નેવ કણ્ણસુખં, ન હદયસુખં, તસ્મા તેન કણ્ણઞ્ચેવ હદયઞ્ચ વિજ્ઝતીતિ આહ ‘‘ઓવિજ્ઝનવચને’’તિ, જાતિઆદીહિ ઘટેત્વા વચનેતિ વુત્તં હોતિ. તેનાહ ‘‘જાતિનામા’’તિઆદિ. તત્થ જાતિ નામ બ્રાહ્મણાદિ ઉક્કટ્ઠા ચેવ ચણ્ડાલાદિ હીના ચ જાતિ. નામં નામ અવકણ્ણકાદિ હીનઞ્ચેવ બુદ્ધરક્ખિતાદિ ઉક્કટ્ઠઞ્ચ નામં. ગોત્તં નામ કોસિયાદિ હીનઞ્ચેવ ગોતમાદિ ઉક્કટ્ઠઞ્ચ ગોત્તં. કમ્મં નામ પુપ્ફછડ્ડકાદિ હીનઞ્ચેવ કસિવણિજ્જાદિ ઉક્કટ્ઠઞ્ચ કમ્મં. સિપ્પં નામ નળકારાદિ હીનઞ્ચેવ મુદ્દાગણનાદિ ઉક્કટ્ઠઞ્ચ સિપ્પં. આબાધો નામ સબ્બોપિ રોગો હીનોયેવ. અથ વા મધુમેહો ઉક્કટ્ઠો, સેસો હીનોતિ વેદિતબ્બો. લિઙ્ગં નામ અતિદીઘાદિ હીનઞ્ચેવ નાતિદીઘાદિ ઉક્કટ્ઠઞ્ચ લિઙ્ગં. કિલેસો નામ રાગાદિકો સબ્બોપિ કિલેસો. આપત્તિ નામ સોતાપત્તાદિકા ઉક્કટ્ઠા ચેવ પારાજિકાદિ અનુક્કટ્ઠા ચ આપત્તિ. અક્કોસો નામ ‘‘ઓટ્ઠોસી’’તિઆદિકો હીનો ચેવ ‘‘પણ્ડિતોસી’’તિઆદિકો (પાચિ॰ ૧૫) ઉક્કટ્ઠો ચ અક્કોસો.

    Omasavādeti khuṃsanagarahaṇavacane. Yasmā pana taṃ neva kaṇṇasukhaṃ, na hadayasukhaṃ, tasmā tena kaṇṇañceva hadayañca vijjhatīti āha ‘‘ovijjhanavacane’’ti, jātiādīhi ghaṭetvā vacaneti vuttaṃ hoti. Tenāha ‘‘jātināmā’’tiādi. Tattha jāti nāma brāhmaṇādi ukkaṭṭhā ceva caṇḍālādi hīnā ca jāti. Nāmaṃ nāma avakaṇṇakādi hīnañceva buddharakkhitādi ukkaṭṭhañca nāmaṃ. Gottaṃ nāma kosiyādi hīnañceva gotamādi ukkaṭṭhañca gottaṃ. Kammaṃ nāma pupphachaḍḍakādi hīnañceva kasivaṇijjādi ukkaṭṭhañca kammaṃ. Sippaṃ nāma naḷakārādi hīnañceva muddāgaṇanādi ukkaṭṭhañca sippaṃ. Ābādho nāma sabbopi rogo hīnoyeva. Atha vā madhumeho ukkaṭṭho, seso hīnoti veditabbo. Liṅgaṃ nāma atidīghādi hīnañceva nātidīghādi ukkaṭṭhañca liṅgaṃ. Kileso nāma rāgādiko sabbopi kileso. Āpatti nāma sotāpattādikā ukkaṭṭhā ceva pārājikādi anukkaṭṭhā ca āpatti. Akkoso nāma ‘‘oṭṭhosī’’tiādiko hīno ceva ‘‘paṇḍitosī’’tiādiko (pāci. 15) ukkaṭṭho ca akkoso.

    યથા તથાતિ પાળિઆગતાનાગતપદાનં યેન કેનચિ આકારેન. ઇમસ્મિં સિક્ખાપદે ઠપેત્વા ભિક્ખું ભિક્ખુનિઆદયો સબ્બે સત્તા અનુપસમ્પન્નટ્ઠાને ઠિતાતિ આહ ‘‘ઇધ ચા’’તિઆદિ. દવકમ્યતા નામ કેળિહસાધિપ્પાયતા. સબ્બત્થાતિ ઉપસમ્પન્નાનુપસમ્પન્નેસુ ચેવ પાળિઆગતાનાગતપદેસુ ચાતિ સબ્બત્થ. અત્થધમ્મઅનુસાસનિપુરેક્ખારાનન્તિ એત્થ ‘‘ચણ્ડાલોસી’’તિઆદિકાય પાળિયા અત્થં વણ્ણેન્તો અત્થપુરેક્ખારો નામ. પાળિં વાચેન્તો ધમ્મપુરેક્ખારો નામ. અનુસિટ્ઠિયં ઠત્વા ‘‘ઇદાનિપિ ચણ્ડાલોસિ, પાપં મા અકાસિ. મા તમોતમપરાયણો અહોસી’’તિઆદિના (પાચિ॰ અટ્ઠ॰ ૩૫) નયેન કથેન્તો અનુસાસનિપુરેક્ખારો નામાતિ વેદિતબ્બો.

    Yathātathāti pāḷiāgatānāgatapadānaṃ yena kenaci ākārena. Imasmiṃ sikkhāpade ṭhapetvā bhikkhuṃ bhikkhuniādayo sabbe sattā anupasampannaṭṭhāne ṭhitāti āha ‘‘idha cā’’tiādi. Davakamyatā nāma keḷihasādhippāyatā. Sabbatthāti upasampannānupasampannesu ceva pāḷiāgatānāgatapadesu cāti sabbattha. Atthadhammaanusāsanipurekkhārānanti ettha ‘‘caṇḍālosī’’tiādikāya pāḷiyā atthaṃ vaṇṇento atthapurekkhāro nāma. Pāḷiṃ vācento dhammapurekkhāro nāma. Anusiṭṭhiyaṃ ṭhatvā ‘‘idānipi caṇḍālosi, pāpaṃ mā akāsi. Mā tamotamaparāyaṇo ahosī’’tiādinā (pāci. aṭṭha. 35) nayena kathento anusāsanipurekkhāro nāmāti veditabbo.

    ઓમસવાદસિક્ખાપદવણ્ણના નિટ્ઠિતા.

    Omasavādasikkhāpadavaṇṇanā niṭṭhitā.





    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact