Library / Tipiṭaka / તિપિટક • Tipiṭaka / સુત્તનિપાતપાળિ • Suttanipātapāḷi

    પારાયનાનુગીતિગાથા

    Pārāyanānugītigāthā

    ૧૧૩૭.

    1137.

    ‘‘પારાયનમનુગાયિસ્સં, (ઇચ્ચાયસ્મા પિઙ્ગિયો)

    ‘‘Pārāyanamanugāyissaṃ, (iccāyasmā piṅgiyo)

    યથાદ્દક્ખિ તથાક્ખાસિ, વિમલો ભૂરિમેધસો;

    Yathāddakkhi tathākkhāsi, vimalo bhūrimedhaso;

    નિક્કામો નિબ્બનો 1 નાગો, કિસ્સ હેતુ મુસા ભણે.

    Nikkāmo nibbano 2 nāgo, kissa hetu musā bhaṇe.

    ૧૧૩૮.

    1138.

    ‘‘પહીનમલમોહસ્સ , માનમક્ખપ્પહાયિનો;

    ‘‘Pahīnamalamohassa , mānamakkhappahāyino;

    હન્દાહં કિત્તયિસ્સામિ, ગિરં વણ્ણૂપસઞ્હિતં.

    Handāhaṃ kittayissāmi, giraṃ vaṇṇūpasañhitaṃ.

    ૧૧૩૯.

    1139.

    ‘‘તમોનુદો બુદ્ધો સમન્તચક્ખુ, લોકન્તગૂ સબ્બભવાતિવત્તો;

    ‘‘Tamonudo buddho samantacakkhu, lokantagū sabbabhavātivatto;

    અનાસવો સબ્બદુક્ખપહીનો, સચ્ચવ્હયો બ્રહ્મે ઉપાસિતો મે.

    Anāsavo sabbadukkhapahīno, saccavhayo brahme upāsito me.

    ૧૧૪૦.

    1140.

    ‘‘દિજો યથા કુબ્બનકં પહાય, બહુપ્ફલં કાનનમાવસેય્ય;

    ‘‘Dijo yathā kubbanakaṃ pahāya, bahupphalaṃ kānanamāvaseyya;

    એવં પહં અપ્પદસ્સે પહાય, મહોદધિં હંસોરિવ અજ્ઝપત્તો.

    Evaṃ pahaṃ appadasse pahāya, mahodadhiṃ haṃsoriva ajjhapatto.

    ૧૧૪૧.

    1141.

    ‘‘યેમે પુબ્બે વિયાકંસુ, હુરં ગોતમસાસના;

    ‘‘Yeme pubbe viyākaṃsu, huraṃ gotamasāsanā;

    ઇચ્ચાસિ ઇતિ ભવિસ્સતિ;

    Iccāsi iti bhavissati;

    સબ્બં તં ઇતિહિતિહં, સબ્બં તં તક્કવડ્ઢનં.

    Sabbaṃ taṃ itihitihaṃ, sabbaṃ taṃ takkavaḍḍhanaṃ.

    ૧૧૪૨.

    1142.

    ‘‘એકો તમનુદાસિનો, જુતિમા સો પભઙ્કરો;

    ‘‘Eko tamanudāsino, jutimā so pabhaṅkaro;

    ગોતમો ભૂરિપઞ્ઞાણો, ગોતમો ભૂરિમેધસો.

    Gotamo bhūripaññāṇo, gotamo bhūrimedhaso.

    ૧૧૪૩.

    1143.

    ‘‘યો મે ધમ્મમદેસેસિ, સન્દિટ્ઠિકમકાલિકં;

    ‘‘Yo me dhammamadesesi, sandiṭṭhikamakālikaṃ;

    તણ્હક્ખયમનીતિકં , યસ્સ નત્થિ ઉપમા ક્વચિ’’.

    Taṇhakkhayamanītikaṃ , yassa natthi upamā kvaci’’.

    ૧૧૪૪.

    1144.

    ‘‘કિંનુ તમ્હા વિપ્પવસસિ, મુહુત્તમપિ પિઙ્ગિય;

    ‘‘Kiṃnu tamhā vippavasasi, muhuttamapi piṅgiya;

    ગોતમા ભૂરિપઞ્ઞાણા, ગોતમા ભૂરિમેધસા.

    Gotamā bhūripaññāṇā, gotamā bhūrimedhasā.

    ૧૧૪૫.

    1145.

    ‘‘યો તે ધમ્મમદેસેસિ, સન્દિટ્ઠિકમકાલિકં;

    ‘‘Yo te dhammamadesesi, sandiṭṭhikamakālikaṃ;

    તણ્હક્ખયમનીતિકં, યસ્સ નત્થિ ઉપમા ક્વચિ’’.

    Taṇhakkhayamanītikaṃ, yassa natthi upamā kvaci’’.

    ૧૧૪૬.

    1146.

    ‘‘નાહં તમ્હા વિપ્પવસામિ, મુહુત્તમપિ બ્રાહ્મણ;

    ‘‘Nāhaṃ tamhā vippavasāmi, muhuttamapi brāhmaṇa;

    ગોતમા ભૂરિપઞ્ઞાણા, ગોતમા ભૂરિમેધસા.

    Gotamā bhūripaññāṇā, gotamā bhūrimedhasā.

    ૧૧૪૭.

    1147.

    ‘‘યો મે ધમ્મમદેસેસિ, સન્દિટ્ઠિકમકાલિકં;

    ‘‘Yo me dhammamadesesi, sandiṭṭhikamakālikaṃ;

    તણ્હક્ખયમનીતિકં, યસ્સ નત્થિ ઉપમા ક્વચિ.

    Taṇhakkhayamanītikaṃ, yassa natthi upamā kvaci.

    ૧૧૪૮.

    1148.

    ‘‘પસ્સામિ નં મનસા ચક્ખુનાવ, રત્તિન્દિવં બ્રાહ્મણ અપ્પમત્તો;

    ‘‘Passāmi naṃ manasā cakkhunāva, rattindivaṃ brāhmaṇa appamatto;

    નમસ્સમાનો વિવસેમિ રત્તિં, તેનેવ મઞ્ઞામિ અવિપ્પવાસં.

    Namassamāno vivasemi rattiṃ, teneva maññāmi avippavāsaṃ.

    ૧૧૪૯.

    1149.

    ‘‘સદ્ધા ચ પીતિ ચ મનો સતિ ચ, નાપેન્તિ મે ગોતમસાસનમ્હા;

    ‘‘Saddhā ca pīti ca mano sati ca, nāpenti me gotamasāsanamhā;

    યં યં દિસં વજતિ ભૂરિપઞ્ઞો, સ તેન તેનેવ નતોહમસ્મિ.

    Yaṃ yaṃ disaṃ vajati bhūripañño, sa tena teneva natohamasmi.

    ૧૧૫૦.

    1150.

    ‘‘જિણ્ણસ્સ મે દુબ્બલથામકસ્સ, તેનેવ કાયો ન પલેતિ તત્થ;

    ‘‘Jiṇṇassa me dubbalathāmakassa, teneva kāyo na paleti tattha;

    સંકપ્પયન્તાય 3 વજામિ નિચ્ચં, મનો હિ મે બ્રાહ્મણ તેન યુત્તો.

    Saṃkappayantāya 4 vajāmi niccaṃ, mano hi me brāhmaṇa tena yutto.

    ૧૧૫૧.

    1151.

    ‘‘પઙ્કે સયાનો પરિફન્દમાનો, દીપા દીપં ઉપપ્લવિં 5;

    ‘‘Paṅke sayāno pariphandamāno, dīpā dīpaṃ upaplaviṃ 6;

    અથદ્દસાસિં સમ્બુદ્ધં, ઓઘતિણ્ણમનાસવં’’.

    Athaddasāsiṃ sambuddhaṃ, oghatiṇṇamanāsavaṃ’’.

    ૧૧૫૨.

    1152.

    ‘‘યથા અહૂ વક્કલિ મુત્તસદ્ધો, ભદ્રાવુધો આળવિ ગોતમો ચ;

    ‘‘Yathā ahū vakkali muttasaddho, bhadrāvudho āḷavi gotamo ca;

    એવમેવ ત્વમ્પિ પમુઞ્ચસ્સુ સદ્ધં,

    Evameva tvampi pamuñcassu saddhaṃ,

    ગમિસ્સસિ ત્વં પિઙ્ગિય મચ્ચુધેય્યસ્સ પારં’’ 7.

    Gamissasi tvaṃ piṅgiya maccudheyyassa pāraṃ’’ 8.

    ૧૧૫૩.

    1153.

    ‘‘એસ ભિય્યો પસીદામિ, સુત્વાન મુનિનો વચો;

    ‘‘Esa bhiyyo pasīdāmi, sutvāna munino vaco;

    વિવટ્ટચ્છદો સમ્બુદ્ધો, અખિલો પટિભાનવા.

    Vivaṭṭacchado sambuddho, akhilo paṭibhānavā.

    ૧૧૫૪.

    1154.

    ‘‘અધિદેવે અભિઞ્ઞાય, સબ્બં વેદિ વરોવરં 9;

    ‘‘Adhideve abhiññāya, sabbaṃ vedi varovaraṃ 10;

    પઞ્હાનન્તકરો સત્થા, કઙ્ખીનં પટિજાનતં.

    Pañhānantakaro satthā, kaṅkhīnaṃ paṭijānataṃ.

    ૧૧૫૫.

    1155.

    ‘‘અસંહીરં અસઙ્કુપ્પં, યસ્સ નત્થિ ઉપમા ક્વચિ;

    ‘‘Asaṃhīraṃ asaṅkuppaṃ, yassa natthi upamā kvaci;

    અદ્ધા ગમિસ્સામિ ન મેત્થ કઙ્ખા, એવં મં ધારેહિ અધિમુત્તચિત્ત’’ન્તિ.

    Addhā gamissāmi na mettha kaṅkhā, evaṃ maṃ dhārehi adhimuttacitta’’nti.

    પારાયનવગ્ગો પઞ્ચમો નિટ્ઠિતો.

    Pārāyanavaggo pañcamo niṭṭhito.

    સુત્તુદ્દાનં –

    Suttuddānaṃ –

    .

    1.

    ઉરગો 11 ધનિયોપિ ચ, ખગ્ગવિસાણો કસિ ચ;

    Urago 12 dhaniyopi ca, khaggavisāṇo kasi ca;

    ચુન્દો ભવો પુનદેવ, વસલો ચ કરણીયઞ્ચ;

    Cundo bhavo punadeva, vasalo ca karaṇīyañca;

    હેમવતો અથ યક્ખો, વિજયસુત્તં મુનિસુત્તવરન્તિ.

    Hemavato atha yakkho, vijayasuttaṃ munisuttavaranti.

    .

    2.

    પઠમકટ્ઠવરો વરવગ્ગો, દ્વાદસસુત્તધરો સુવિભત્તો;

    Paṭhamakaṭṭhavaro varavaggo, dvādasasuttadharo suvibhatto;

    દેસિતો ચક્ખુમતા વિમલેન, સુય્યતિ વગ્ગવરો ઉરગોતિ.

    Desito cakkhumatā vimalena, suyyati vaggavaro uragoti.

    .

    3.

    રતનામગન્ધો હિરિમઙ્ગલનામો, સુચિલોમકપિલો ચ બ્રાહ્મણધમ્મો;

    Ratanāmagandho hirimaṅgalanāmo, sucilomakapilo ca brāhmaṇadhammo;

    નાવા 13 કિંસીલઉટ્ઠહનો ચ, રાહુલો ચ પુનપિ વઙ્ગીસો.

    Nāvā 14 kiṃsīlauṭṭhahano ca, rāhulo ca punapi vaṅgīso.

    .

    4.

    સમ્માપરિબ્બાજનીયોપિ ચેત્થ, ધમ્મિકસુત્તવરો સુવિભત્તો;

    Sammāparibbājanīyopi cettha, dhammikasuttavaro suvibhatto;

    ચુદ્દસસુત્તધરો દુતિયમ્હિ, ચૂળકવગ્ગવરોતિ તમાહુ.

    Cuddasasuttadharo dutiyamhi, cūḷakavaggavaroti tamāhu.

    .

    5.

    પબ્બજ્જપધાનસુભાસિતનામો, પૂરળાસો પુનદેવ માઘો ચ;

    Pabbajjapadhānasubhāsitanāmo, pūraḷāso punadeva māgho ca;

    સભિયં કેણિયમેવ સલ્લનામો, વાસેટ્ઠવરો કાલિકોપિ ચ.

    Sabhiyaṃ keṇiyameva sallanāmo, vāseṭṭhavaro kālikopi ca.

    .

    6.

    નાલકસુત્તવરો સુવિભત્તો, તં અનુપસ્સી તથા પુનદેવ;

    Nālakasuttavaro suvibhatto, taṃ anupassī tathā punadeva;

    દ્વાદસસુત્તધરો તતિયમ્હિ, સુય્યતિ વગ્ગવરો મહાનામો.

    Dvādasasuttadharo tatiyamhi, suyyati vaggavaro mahānāmo.

    .

    7.

    કામગુહટ્ઠકદુટ્ઠકનામા , સુદ્ધવરો પરમટ્ઠકનામો;

    Kāmaguhaṭṭhakaduṭṭhakanāmā , suddhavaro paramaṭṭhakanāmo;

    જરા મેત્તિયવરો સુવિભત્તો, પસૂરમાગણ્ડિયા પુરાભેદો.

    Jarā mettiyavaro suvibhatto, pasūramāgaṇḍiyā purābhedo.

    .

    8.

    કલહવિવાદો ઉભો વિયુહા ચ, તુવટકઅત્તદણ્ડસારિપુત્તા;

    Kalahavivādo ubho viyuhā ca, tuvaṭakaattadaṇḍasāriputtā;

    સોળસસુત્તધરો ચતુત્થમ્હિ, અટ્ઠકવગ્ગવરોતિ તમાહુ.

    Soḷasasuttadharo catutthamhi, aṭṭhakavaggavaroti tamāhu.

    .

    9.

    મગધે જનપદે રમણીયે, દેસવરે કતપુઞ્ઞનિવેસે;

    Magadhe janapade ramaṇīye, desavare katapuññanivese;

    પાસાણકચેતિયવરે સુવિભત્તે, વસિ ભગવા ગણસેટ્ઠો.

    Pāsāṇakacetiyavare suvibhatte, vasi bhagavā gaṇaseṭṭho.

    ૧૦.

    10.

    ઉભયવાસમાગતિયમ્હિ 15, દ્વાદસયોજનિયા પરિસાય;

    Ubhayavāsamāgatiyamhi 16, dvādasayojaniyā parisāya;

    સોળસબ્રાહ્મણાનં કિર પુટ્ઠો, પુચ્છાય સોળસપઞ્હકમ્મિયા;

    Soḷasabrāhmaṇānaṃ kira puṭṭho, pucchāya soḷasapañhakammiyā;

    નિપ્પકાસયિ ધમ્મમદાસિ.

    Nippakāsayi dhammamadāsi.

    ૧૧.

    11.

    અત્થપકાસકબ્યઞ્જનપુણ્ણં, ધમ્મમદેસેસિ પરખેમજનિયં 17;

    Atthapakāsakabyañjanapuṇṇaṃ, dhammamadesesi parakhemajaniyaṃ 18;

    લોકહિતાય જિનો દ્વિપદગ્ગો, સુત્તવરં બહુધમ્મવિચિત્રં;

    Lokahitāya jino dvipadaggo, suttavaraṃ bahudhammavicitraṃ;

    સબ્બકિલેસપમોચનહેતું, દેસયિ સુત્તવરં દ્વિપદગ્ગો.

    Sabbakilesapamocanahetuṃ, desayi suttavaraṃ dvipadaggo.

    ૧૨.

    12.

    બ્યઞ્જનમત્થપદં સમયુત્તં 19, અક્ખરસઞ્ઞિતઓપમગાળ્હં;

    Byañjanamatthapadaṃ samayuttaṃ 20, akkharasaññitaopamagāḷhaṃ;

    લોકવિચારણઞાણપભગ્ગં, દેસયિ સુત્તવરં દ્વિપદગ્ગો.

    Lokavicāraṇañāṇapabhaggaṃ, desayi suttavaraṃ dvipadaggo.

    ૧૩.

    13.

    રાગમલે અમલં વિમલગ્ગં, દોસમલે અમલં વિમલગ્ગં;

    Rāgamale amalaṃ vimalaggaṃ, dosamale amalaṃ vimalaggaṃ;

    મોહમલે અમલં વિમલગ્ગં, લોકવિચારણઞાણપભગ્ગં;

    Mohamale amalaṃ vimalaggaṃ, lokavicāraṇañāṇapabhaggaṃ;

    દેસયિ સુત્તવરં દ્વિપદગ્ગો.

    Desayi suttavaraṃ dvipadaggo.

    ૧૪.

    14.

    ક્લેસમલે અમલં વિમલગ્ગં, દુચ્ચરિતમલે અમલં વિમલગ્ગં;

    Klesamale amalaṃ vimalaggaṃ, duccaritamale amalaṃ vimalaggaṃ;

    લોકવિચારણઞાણપભગ્ગં, દેસયિ સુત્તવરં દ્વિપદગ્ગો.

    Lokavicāraṇañāṇapabhaggaṃ, desayi suttavaraṃ dvipadaggo.

    ૧૫.

    15.

    આસવબન્ધનયોગાકિલેસં, નીવરણાનિ ચ તીણિ મલાનિ;

    Āsavabandhanayogākilesaṃ, nīvaraṇāni ca tīṇi malāni;

    તસ્સ કિલેસપમોચનહેતું, દેસયિ સુત્તવરં દ્વિપદગ્ગો.

    Tassa kilesapamocanahetuṃ, desayi suttavaraṃ dvipadaggo.

    ૧૬.

    16.

    નિમ્મલસબ્બકિલેસપનૂદં, રાગવિરાગમનેજમસોકં;

    Nimmalasabbakilesapanūdaṃ, rāgavirāgamanejamasokaṃ;

    સન્તપણીતસુદુદ્દસધમ્મં, દેસયિ સુત્તવરં દ્વિપદગ્ગો.

    Santapaṇītasududdasadhammaṃ, desayi suttavaraṃ dvipadaggo.

    ૧૭.

    17.

    રાગઞ્ચ દોસકમભઞ્જિતસન્તં 21, યોનિચતુગ્ગતિપઞ્ચવિઞ્ઞાણં;

    Rāgañca dosakamabhañjitasantaṃ 22, yonicatuggatipañcaviññāṇaṃ;

    તણ્હારતચ્છદનતાણલતાપમોક્ખં 23, દેસયિ સુત્તવરં દ્વિપદગ્ગો.

    Taṇhāratacchadanatāṇalatāpamokkhaṃ 24, desayi suttavaraṃ dvipadaggo.

    ૧૮.

    18.

    ગમ્ભીરદુદ્દસસણ્હનિપુણં, પણ્ડિતવેદનિયં નિપુણત્થં;

    Gambhīraduddasasaṇhanipuṇaṃ, paṇḍitavedaniyaṃ nipuṇatthaṃ;

    લોકવિચારણઞાણપભગ્ગં, દેસયિ સુત્તવરં દ્વિપદગ્ગો.

    Lokavicāraṇañāṇapabhaggaṃ, desayi suttavaraṃ dvipadaggo.

    ૧૯.

    19.

    નવઙ્ગકુસુમમાલગીવેય્યં, ઇન્દ્રિયઝાનવિમોક્ખવિભત્તં;

    Navaṅgakusumamālagīveyyaṃ, indriyajhānavimokkhavibhattaṃ;

    અટ્ઠઙ્ગમગ્ગધરં વરયાનં, દેસયિ સુત્તવરં દ્વિપદગ્ગો.

    Aṭṭhaṅgamaggadharaṃ varayānaṃ, desayi suttavaraṃ dvipadaggo.

    ૨૦.

    20.

    સોમુપમં વિમલં પરિસુદ્ધં, અણ્ણવમૂપમરતનસુચિત્તં;

    Somupamaṃ vimalaṃ parisuddhaṃ, aṇṇavamūpamaratanasucittaṃ;

    પુપ્ફસમં રવિમૂપમતેજં, દેસયિ સુત્તવરં દ્વિપદગ્ગો.

    Pupphasamaṃ ravimūpamatejaṃ, desayi suttavaraṃ dvipadaggo.

    ૨૧.

    21.

    ખેમસિવં સુખસીતલસન્તં, મચ્ચુતતાણપરં પરમત્થં;

    Khemasivaṃ sukhasītalasantaṃ, maccutatāṇaparaṃ paramatthaṃ;

    તસ્સ સુનિબ્બુતદસ્સનહેતું, દેસયિ સુત્તવરં દ્વિપદગ્ગોતિ.

    Tassa sunibbutadassanahetuṃ, desayi suttavaraṃ dvipadaggoti.

    સુત્તનિપાતપાળિ નિટ્ઠિતા.

    Suttanipātapāḷi niṭṭhitā.




    Footnotes:
    1. નિબ્બુતો (સ્યા॰)
    2. nibbuto (syā.)
    3. સંકપ્પયત્તાય (સી॰)
    4. saṃkappayattāya (sī.)
    5. ઉપલ્લવિં (સ્યા॰ નિદ્દેસ)
    6. upallaviṃ (syā. niddesa)
    7. મચ્ચુધેય્યપારં (સી॰)
    8. maccudheyyapāraṃ (sī.)
    9. પરો વરં (સી॰ સ્યા॰), પરો પરં (નિદ્દેસ)
    10. paro varaṃ (sī. syā.), paro paraṃ (niddesa)
    11. ઇમા ઉદ્દાનગાથાયો સી॰ પી॰ પોત્થકેસુ ન સન્તિ
    12. imā uddānagāthāyo sī. pī. potthakesu na santi
    13. નાથ (ક॰)
    14. nātha (ka.)
    15. ઉભયં વા પુણ્ણસમાગતં યમ્હિ (સ્યા॰)
    16. ubhayaṃ vā puṇṇasamāgataṃ yamhi (syā.)
    17. વરં ખમનીયં (ક॰)
    18. varaṃ khamanīyaṃ (ka.)
    19. બ્યઞ્જનમત્થપદસમયુત્તં (સ્યા॰)
    20. byañjanamatthapadasamayuttaṃ (syā.)
    21. દોસઞ્ચ ભઞ્જિતસન્તં (સ્યા॰)
    22. dosañca bhañjitasantaṃ (syā.)
    23. તણ્હાતલરતચ્છેદનતાણપમોક્ખં (સ્યા॰)
    24. taṇhātalaratacchedanatāṇapamokkhaṃ (syā.)



    Related texts:



    અટ્ઠકથા • Aṭṭhakathā / સુત્તપિટક (અટ્ઠકથા) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / ખુદ્દકનિકાય (અટ્ઠકથા) • Khuddakanikāya (aṭṭhakathā) / સુત્તનિપાત-અટ્ઠકથા • Suttanipāta-aṭṭhakathā / પારાયનાનુગીતિગાથાવણ્ણના • Pārāyanānugītigāthāvaṇṇanā


    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact