Library / Tipiṭaka / તિપિટક • Tipiṭaka / અઙ્ગુત્તરનિકાય (અટ્ઠકથા) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā) |
૭. પઠમનાથસુત્તવણ્ણના
7. Paṭhamanāthasuttavaṇṇanā
૧૭. સત્તમે સનાથાતિ સઞાતકા બહુઞાતિવગ્ગા હુત્વા વિહરથ. નાથં કરોન્તીતિ નાથકરણા, અત્તનો સનાથભાવકરા પતિટ્ઠાકરાતિ અત્થો. કલ્યાણમિત્તોતિઆદીસુ સીલાદિગુણસમ્પન્ના કલ્યાણા મિત્તા અસ્સાતિ કલ્યાણમિત્તો. તેવસ્સ ઠાનનિસજ્જાદીસુ સહ અયનતો સહાયાતિ કલ્યાણસહાયો. ચિત્તેન ચેવ કાયેન ચ કલ્યાણમિત્તેસુયેવ સમ્પવઙ્કો ઓણતોતિ કલ્યાણસમ્પવઙ્કો. સુવચો હોતીતિ સુખેન વત્તબ્બો હોતિ, સુખેન અનુસાસિતબ્બો. ખમોતિ ગાળ્હેન ફરુસેન કક્ખળેન વુત્તો ખમતિ ન કુપ્પતિ. પદક્ખિણગ્ગાહી અનુસાસનિન્તિ યથા એકચ્ચો ઓવદિયમાનો વામતો ગણ્હાતિ, પટિપ્ફરતિ વા, અસ્સુણન્તો વા ગચ્છતિ, એવં અકત્વા ‘‘ઓવદથ , ભન્તે, અનુસાસથ, તુમ્હેસુ અનોવદન્તેસુ કો અઞ્ઞો ઓવદિસ્સતી’’તિ પદક્ખિણં ગણ્હાતિ.
17. Sattame sanāthāti sañātakā bahuñātivaggā hutvā viharatha. Nāthaṃ karontīti nāthakaraṇā, attano sanāthabhāvakarā patiṭṭhākarāti attho. Kalyāṇamittotiādīsu sīlādiguṇasampannā kalyāṇā mittā assāti kalyāṇamitto. Tevassa ṭhānanisajjādīsu saha ayanato sahāyāti kalyāṇasahāyo. Cittena ceva kāyena ca kalyāṇamittesuyeva sampavaṅko oṇatoti kalyāṇasampavaṅko. Suvacohotīti sukhena vattabbo hoti, sukhena anusāsitabbo. Khamoti gāḷhena pharusena kakkhaḷena vutto khamati na kuppati. Padakkhiṇaggāhī anusāsaninti yathā ekacco ovadiyamāno vāmato gaṇhāti, paṭippharati vā, assuṇanto vā gacchati, evaṃ akatvā ‘‘ovadatha , bhante, anusāsatha, tumhesu anovadantesu ko añño ovadissatī’’ti padakkhiṇaṃ gaṇhāti.
ઉચ્ચાવચાનીતિ ઉચ્ચનીચાનિ. કિંકરણીયાનીતિ ‘‘કિં કરોમી’’તિ એવં વત્વા કત્તબ્બકમ્માનિ. તત્થ ઉચ્ચકમ્મં નામ ચીવરસ્સ કરણં રજનં, ચેતિયે સુધાકમ્મં, ઉપોસથાગારચેતિયઘરબોધિઘરેસુ કત્તબ્બકમ્મન્તિ એવમાદિ. અવચકમ્મં નામ પાદધોવનમક્ખનાદિખુદ્દકકમ્મં. તત્રૂપાયાયાતિ તત્રુપગમનિયાય. અલં કાતુન્તિ કાતું સમત્થો હોતિ. અલં સંવિધાતુન્તિ વિચારેતું સમત્થો હોતિ.
Uccāvacānīti uccanīcāni. Kiṃkaraṇīyānīti ‘‘kiṃ karomī’’ti evaṃ vatvā kattabbakammāni. Tattha uccakammaṃ nāma cīvarassa karaṇaṃ rajanaṃ, cetiye sudhākammaṃ, uposathāgāracetiyagharabodhigharesu kattabbakammanti evamādi. Avacakammaṃ nāma pādadhovanamakkhanādikhuddakakammaṃ. Tatrūpāyāyāti tatrupagamaniyāya. Alaṃ kātunti kātuṃ samattho hoti. Alaṃ saṃvidhātunti vicāretuṃ samattho hoti.
ધમ્મે અસ્સ કામો સિનેહોતિ ધમ્મકામો, તેપિટકં બુદ્ધવચનં પિયાયતીતિ અત્થો. પિયસમુદાહારોતિ પરસ્મિં કથેન્તે સક્કચ્ચં સુણાતિ, સયઞ્ચ પરેસં દેસેતુકામો હોતીતિ અત્થો . અભિધમ્મે અભિવિનયેતિ એત્થ ધમ્મો અભિધમ્મો, વિનયો અભિવિનયોતિ ચતુક્કં વેદિતબ્બં. તત્થ ધમ્મોતિ સુત્તન્તપિટકં. અભિધમ્મોતિ સત્ત પકરણાનિ. વિનયોતિ ઉભતોવિભઙ્ગો. અભિવિનયોતિ ખન્ધકપરિવારા. અથ વા સુત્તન્તપિટકમ્પિ અભિધમ્મપિટકમ્પિ ધમ્મો એવ, મગ્ગફલાનિ અભિધમ્મો. સકલવિનયપિટકં વિનયો, કિલેસવૂપસમકરણં અભિવિનયો. ઇતિ સબ્બસ્મિમ્પિ એત્થ ધમ્મે ચ અભિધમ્મે ચ વિનયે ચ અભિવિનયે ચ ઉળારપામોજ્જો હોતીતિ અત્થો. કુસલેસુ ધમ્મેસૂતિ કારણત્થે ભુમ્મં, ચાતુભૂમકકુસલધમ્મકારણા તેસં અધિગમત્થાય અનિક્ખિત્તધુરો હોતીતિ અત્થો.
Dhamme assa kāmo sinehoti dhammakāmo, tepiṭakaṃ buddhavacanaṃ piyāyatīti attho. Piyasamudāhāroti parasmiṃ kathente sakkaccaṃ suṇāti, sayañca paresaṃ desetukāmo hotīti attho . Abhidhamme abhivinayeti ettha dhammo abhidhammo, vinayo abhivinayoti catukkaṃ veditabbaṃ. Tattha dhammoti suttantapiṭakaṃ. Abhidhammoti satta pakaraṇāni. Vinayoti ubhatovibhaṅgo. Abhivinayoti khandhakaparivārā. Atha vā suttantapiṭakampi abhidhammapiṭakampi dhammo eva, maggaphalāni abhidhammo. Sakalavinayapiṭakaṃ vinayo, kilesavūpasamakaraṇaṃ abhivinayo. Iti sabbasmimpi ettha dhamme ca abhidhamme ca vinaye ca abhivinaye ca uḷārapāmojjo hotīti attho. Kusalesu dhammesūti kāraṇatthe bhummaṃ, cātubhūmakakusaladhammakāraṇā tesaṃ adhigamatthāya anikkhittadhuro hotīti attho.
Related texts:
તિપિટક (મૂલ) • Tipiṭaka (Mūla) / સુત્તપિટક • Suttapiṭaka / અઙ્ગુત્તરનિકાય • Aṅguttaranikāya / ૭. પઠમનાથસુત્તં • 7. Paṭhamanāthasuttaṃ
ટીકા • Tīkā / સુત્તપિટક (ટીકા) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / અઙ્ગુત્તરનિકાય (ટીકા) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) / ૭-૮. પઠમનાથસુત્તાદિવણ્ણના • 7-8. Paṭhamanāthasuttādivaṇṇanā