Library / Tipiṭaka / તિપિટક • Tipiṭaka / સારત્થદીપની-ટીકા • Sāratthadīpanī-ṭīkā |
૨. રતનસિક્ખાપદવણ્ણના
2. Ratanasikkhāpadavaṇṇanā
૫૦૨. દુતિયે મહાલતં નામાતિ પતિકુલં ગચ્છન્તિયા કિર તસ્સા પિતા મહાલતાપિળન્ધનં નામ કારાપેસિ. તસ્મિં પિળન્ધને ચતસ્સો વજિરનાળિયો તત્થ તત્થ અપ્પેતબ્બટ્ઠાને અપ્પનવસેન વિનિયોગં અગમંસુ, મુત્તાનં એકાદસ નાળિયો, પવાળસ્સ દ્વાવીસતિ નાળિયો, મણીનં તેત્તિંસ નાળિયો. ઇતિ એતેહિ ચ અઞ્ઞેહિ ચ વેળુરિયલોહિતઙ્કમસારગલ્લાદીહિ સત્તવણ્ણેહિ ચ રતનેહિ નિટ્ઠાનં અગમાસિ . તં સીસે પટિમુક્કં યાવ પાદપિટ્ઠિયા ભસ્સતિ, પઞ્ચન્નં હત્થીનં બલં ધારયમાનાવ ઇત્થી નં ધારેતું સક્કોતિ. તં સન્ધાયેતં વુત્તં.
502. Dutiye mahālataṃ nāmāti patikulaṃ gacchantiyā kira tassā pitā mahālatāpiḷandhanaṃ nāma kārāpesi. Tasmiṃ piḷandhane catasso vajiranāḷiyo tattha tattha appetabbaṭṭhāne appanavasena viniyogaṃ agamaṃsu, muttānaṃ ekādasa nāḷiyo, pavāḷassa dvāvīsati nāḷiyo, maṇīnaṃ tettiṃsa nāḷiyo. Iti etehi ca aññehi ca veḷuriyalohitaṅkamasāragallādīhi sattavaṇṇehi ca ratanehi niṭṭhānaṃ agamāsi . Taṃ sīse paṭimukkaṃ yāva pādapiṭṭhiyā bhassati, pañcannaṃ hatthīnaṃ balaṃ dhārayamānāva itthī naṃ dhāretuṃ sakkoti. Taṃ sandhāyetaṃ vuttaṃ.
૫૦૬. આવસથસ્સ પન સુપ્પપાતો વા મુસલપાતો વા ઉપચારો નામાતિ યોજેતબ્બં. આવસથોતિ ચેત્થ અન્તોઆરામે વા હોતુ અઞ્ઞત્થ વા, અત્તનો વસનટ્ઠાનં વુચ્ચતિ. છન્દેનપિ ભયેનપીતિ વડ્ઢકીઆદીસુ છન્દેન, રાજવલ્લભેસુ ભયેન. તમેવ ભિક્ખું આસઙ્કન્તીતિ વિસ્સરિત્વા ગમનકાલે અત્તનો પચ્છતો અઞ્ઞસ્સાભાવા આસઙ્કન્તિ. પતિરૂપં નામ રતનસમ્મતે પંસુકૂલગ્ગહણં વા રતને નિરુસ્સુક્કગમનં વા. યદિ હિ તં રતનસમ્મતં આમાસં ચે, ‘‘નત્થિ એતસ્સ સામી’’તિ પંસુકૂલં ગહેસ્સતિ. અનામાસં ચે, ‘‘નત્થિ એતસ્સ સામી’’તિ પંસુકૂલછિન્નપલિબોધો નિરપેક્ખો ગમિસ્સતિ. સમાદપેત્વાતિ અઞ્ઞં સમાદપેત્વા, ‘‘ઉદ્દિસ્સ અરિયા તિટ્ઠન્તિ, એસા અરિયાનયાચના’’તિ (જા॰ ૧.૭.૫૯) વુત્તનયેન યાચિત્વાતિ અત્થો. સેસમેત્થ ઉત્તાનમેવ. અનનુઞ્ઞાતકરણં, પરસન્તકતા, વિસ્સાસગ્ગાહપંસુકૂલસઞ્ઞાનં અભાવો, ઉગ્ગહણં વા ઉગ્ગહાપનં વાતિ ઇમાનિ પનેત્થ ચત્તારિ અઙ્ગાનિ.
506. Āvasathassa pana suppapāto vā musalapāto vā upacāro nāmāti yojetabbaṃ. Āvasathoti cettha antoārāme vā hotu aññattha vā, attano vasanaṭṭhānaṃ vuccati. Chandenapi bhayenapīti vaḍḍhakīādīsu chandena, rājavallabhesu bhayena. Tameva bhikkhuṃ āsaṅkantīti vissaritvā gamanakāle attano pacchato aññassābhāvā āsaṅkanti. Patirūpaṃ nāma ratanasammate paṃsukūlaggahaṇaṃ vā ratane nirussukkagamanaṃ vā. Yadi hi taṃ ratanasammataṃ āmāsaṃ ce, ‘‘natthi etassa sāmī’’ti paṃsukūlaṃ gahessati. Anāmāsaṃ ce, ‘‘natthi etassa sāmī’’ti paṃsukūlachinnapalibodho nirapekkho gamissati. Samādapetvāti aññaṃ samādapetvā, ‘‘uddissa ariyā tiṭṭhanti, esā ariyānayācanā’’ti (jā. 1.7.59) vuttanayena yācitvāti attho. Sesamettha uttānameva. Ananuññātakaraṇaṃ, parasantakatā, vissāsaggāhapaṃsukūlasaññānaṃ abhāvo, uggahaṇaṃ vā uggahāpanaṃ vāti imāni panettha cattāri aṅgāni.
રતનસિક્ખાપદવણ્ણના નિટ્ઠિતા.
Ratanasikkhāpadavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
તિપિટક (મૂલ) • Tipiṭaka (Mūla) / વિનયપિટક • Vinayapiṭaka / મહાવિભઙ્ગ • Mahāvibhaṅga / ૯. રતનવગ્ગો • 9. Ratanavaggo
અટ્ઠકથા • Aṭṭhakathā / વિનયપિટક (અટ્ઠકથા) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / મહાવિભઙ્ગ-અટ્ઠકથા • Mahāvibhaṅga-aṭṭhakathā / ૨. રતનસિક્ખાપદવણ્ણના • 2. Ratanasikkhāpadavaṇṇanā
ટીકા • Tīkā / વિનયપિટક (ટીકા) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / વજિરબુદ્ધિ-ટીકા • Vajirabuddhi-ṭīkā / ૨. રતનસિક્ખાપદવણ્ણના • 2. Ratanasikkhāpadavaṇṇanā
ટીકા • Tīkā / વિનયપિટક (ટીકા) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / વિમતિવિનોદની-ટીકા • Vimativinodanī-ṭīkā / ૨. રતનસિક્ખાપદવણ્ણના • 2. Ratanasikkhāpadavaṇṇanā
ટીકા • Tīkā / વિનયપિટક (ટીકા) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / પાચિત્યાદિયોજનાપાળિ • Pācityādiyojanāpāḷi / ૨. રતનસિક્ખાપદં • 2. Ratanasikkhāpadaṃ