| Library / Tipiṭaka / તિપિટક • Tipiṭaka / મિલિન્દપઞ્હપાળિ • Milindapañhapāḷi |
૫. રુક્ખઙ્ગપઞ્હો
5. Rukkhaṅgapañho
૫. ‘‘ભન્તે નાગસેન, ‘રુક્ખસ્સ તીણિ અઙ્ગાનિ ગહેતબ્બાની’તિ યં વદેસિ, કતમાનિ તાનિ તીણિ અઙ્ગાનિ ગહેતબ્બાની’’તિ? ‘‘યથા, મહારાજ, રુક્ખો નામ પુપ્ફફલધરો, એવમેવ ખો, મહારાજ, યોગિના યોગાવચરેન વિમુત્તિપુપ્ફસામઞ્ઞફલધારિના ભવિતબ્બં. ઇદં, મહારાજ, રુક્ખસ્સ પઠમં અઙ્ગં ગહેતબ્બં.
5. ‘‘Bhante nāgasena, ‘rukkhassa tīṇi aṅgāni gahetabbānī’ti yaṃ vadesi, katamāni tāni tīṇi aṅgāni gahetabbānī’’ti? ‘‘Yathā, mahārāja, rukkho nāma pupphaphaladharo, evameva kho, mahārāja, yoginā yogāvacarena vimuttipupphasāmaññaphaladhārinā bhavitabbaṃ. Idaṃ, mahārāja, rukkhassa paṭhamaṃ aṅgaṃ gahetabbaṃ.
‘‘પુન ચપરં, મહારાજ, રુક્ખો ઉપગતાનમનુપ્પવિટ્ઠાનં જનાનં છાયં દેતિ, એવમેવ ખો , મહારાજ, યોગિના યોગાવચરેન ઉપગતાનમનુપ્પવિટ્ઠાનં પુગ્ગલાનં આમિસપ્પટિસન્ધારેન વા ધમ્મપ્પટિસન્થારેન વા પટિસન્થરિતબ્બં. ઇદં, મહારાજ, રુક્ખસ્સ દુતિયં અઙ્ગં ગહેતબ્બં.
‘‘Puna caparaṃ, mahārāja, rukkho upagatānamanuppaviṭṭhānaṃ janānaṃ chāyaṃ deti, evameva kho , mahārāja, yoginā yogāvacarena upagatānamanuppaviṭṭhānaṃ puggalānaṃ āmisappaṭisandhārena vā dhammappaṭisanthārena vā paṭisantharitabbaṃ. Idaṃ, mahārāja, rukkhassa dutiyaṃ aṅgaṃ gahetabbaṃ.
‘‘પુન ચપરં, મહારાજ, રુક્ખો છાયાવેમત્તં ન કરોતિ, એવમેવ ખો, મહારાજ, યોગિના યોગાવચરેન સબ્બસત્તેસુ વેમત્તતા ન કાતબ્બા, ચોરવધકપચ્ચત્થિકેસુપિ અત્તનિપિ સમસમા મેત્તાભાવના કાતબ્બા, ‘કિન્તિ ઇમે સત્તા અવેરા અબ્યાપજ્જા 1 અનીઘા સુખી અત્તાનં પરિહરેય્યુ’ન્તિ. ઇદં, મહારાજ, રુક્ખસ્સ તતિયં અઙ્ગં ગહેતબ્બં. ભાસિતમ્પેતં, મહારાજ, થેરેન સારિપુત્તેન ધમ્મસેનાપતિના –
‘‘Puna caparaṃ, mahārāja, rukkho chāyāvemattaṃ na karoti, evameva kho, mahārāja, yoginā yogāvacarena sabbasattesu vemattatā na kātabbā, coravadhakapaccatthikesupi attanipi samasamā mettābhāvanā kātabbā, ‘kinti ime sattā averā abyāpajjā 2 anīghā sukhī attānaṃ parihareyyu’nti. Idaṃ, mahārāja, rukkhassa tatiyaṃ aṅgaṃ gahetabbaṃ. Bhāsitampetaṃ, mahārāja, therena sāriputtena dhammasenāpatinā –
‘‘‘વધકે દેવદત્તમ્હિ, ચોરે અઙ્ગુલિમાલકે;
‘‘‘Vadhake devadattamhi, core aṅgulimālake;
ધનપાલે રાહુલે ચ, સબ્બત્થ સમકો મુની’’’તિ.
Dhanapāle rāhule ca, sabbattha samako munī’’’ti.
રુક્ખઙ્ગપઞ્હો પઞ્ચમો.
Rukkhaṅgapañho pañcamo.
Footnotes:
