Library / Tipiṭaka / તિપિટક • Tipiṭaka / સુત્તનિપાતપાળિ • Suttanipātapāḷi

    ૬. સભિયસુત્તં

    6. Sabhiyasuttaṃ

    એવં મે સુતં – એકં સમયં ભગવા રાજગહે વિહરતિ વેળુવને કલન્દકનિવાપે. તેન ખો પન સમયેન સભિયસ્સ પરિબ્બાજકસ્સ પુરાણસાલોહિતાય દેવતાય પઞ્હા ઉદ્દિટ્ઠા હોન્તિ – ‘‘યો તે, સભિય, સમણો વા બ્રાહ્મણો વા ઇમે પઞ્હે પુટ્ઠો બ્યાકરોતિ તસ્સ સન્તિકે બ્રહ્મચરિયં ચરેય્યાસી’’તિ.

    Evaṃ me sutaṃ – ekaṃ samayaṃ bhagavā rājagahe viharati veḷuvane kalandakanivāpe. Tena kho pana samayena sabhiyassa paribbājakassa purāṇasālohitāya devatāya pañhā uddiṭṭhā honti – ‘‘yo te, sabhiya, samaṇo vā brāhmaṇo vā ime pañhe puṭṭho byākaroti tassa santike brahmacariyaṃ careyyāsī’’ti.

    અથ ખો સભિયો પરિબ્બાજકો તસ્સા દેવતાય સન્તિકે તે પઞ્હે ઉગ્ગહેત્વા યે તે સમણબ્રાહ્મણા સઙ્ઘિનો ગણિનો ગણાચરિયા ઞાતા યસસ્સિનો તિત્થકરા સાધુસમ્મતા બહુજનસ્સ, સેય્યથિદં – પૂરણો કસ્સપો મક્ખલિગોસાલો અજિતો કેસકમ્બલો પકુધો 1 કચ્ચાનો સઞ્ચયો 2 બેલટ્ઠપુત્તો 3 નિગણ્ઠો નાટપુત્તો 4, તે ઉપસઙ્કમિત્વા તે પઞ્હે પુચ્છતિ. તે સભિયેન પરિબ્બાજકેન પઞ્હે પુટ્ઠા ન સમ્પાયન્તિ; અસમ્પાયન્તા કોપઞ્ચ દોસઞ્ચ અપ્પચ્ચયઞ્ચ પાતુકરોન્તિ. અપિ ચ સભિયં યેવ પરિબ્બાજકં પટિપુચ્છન્તિ.

    Atha kho sabhiyo paribbājako tassā devatāya santike te pañhe uggahetvā ye te samaṇabrāhmaṇā saṅghino gaṇino gaṇācariyā ñātā yasassino titthakarā sādhusammatā bahujanassa, seyyathidaṃ – pūraṇo kassapo makkhaligosālo ajito kesakambalo pakudho 5 kaccāno sañcayo 6 belaṭṭhaputto 7 nigaṇṭho nāṭaputto 8, te upasaṅkamitvā te pañhe pucchati. Te sabhiyena paribbājakena pañhe puṭṭhā na sampāyanti; asampāyantā kopañca dosañca appaccayañca pātukaronti. Api ca sabhiyaṃ yeva paribbājakaṃ paṭipucchanti.

    અથ ખો સભિયસ્સ પરિબ્બાજકસ્સ એતદહોસિ – ‘‘યે ખો તે ભોન્તો સમણબ્રાહ્મણા સઙ્ઘિનો ગણિનો ગણાચરિયા ઞાતા યસસ્સિનો તિત્થકરા સાધુસમ્મતા બહુજનસ્સ, સેય્યથિદં – પૂરણો કસ્સપો…પે॰… નિગણ્ઠો નાટપુત્તો, તે મયા પઞ્હે પુટ્ઠા ન સમ્પાયન્તિ, અસમ્પાયન્તા કોપઞ્ચ દોસઞ્ચ અપ્પચ્ચયઞ્ચ પાતુકરોન્તિ; અપિ ચ મઞ્ઞેવેત્થ પટિપુચ્છન્તિ. યન્નૂન્નાહં હીનાયાવત્તિત્વા કામે પરિભુઞ્જેય્ય’’ન્તિ.

    Atha kho sabhiyassa paribbājakassa etadahosi – ‘‘ye kho te bhonto samaṇabrāhmaṇā saṅghino gaṇino gaṇācariyā ñātā yasassino titthakarā sādhusammatā bahujanassa, seyyathidaṃ – pūraṇo kassapo…pe… nigaṇṭho nāṭaputto, te mayā pañhe puṭṭhā na sampāyanti, asampāyantā kopañca dosañca appaccayañca pātukaronti; api ca maññevettha paṭipucchanti. Yannūnnāhaṃ hīnāyāvattitvā kāme paribhuñjeyya’’nti.

    અથ ખો સભિયસ્સ પરિબ્બાજકસ્સ એતદહોસિ – ‘‘અયમ્પિ ખો સમણો ગોતમો સઙ્ઘી ચેવ ગણી ચ ગણાચરિયો ચ ઞાતો યસસ્સી તિત્થકરો સાધુસમ્મતો બહુજનસ્સ; યંનૂનાહં સમણં ગોતમં ઉપસઙ્કમિત્વા ઇમે પઞ્હે પુચ્છેય્ય’’ન્તિ.

    Atha kho sabhiyassa paribbājakassa etadahosi – ‘‘ayampi kho samaṇo gotamo saṅghī ceva gaṇī ca gaṇācariyo ca ñāto yasassī titthakaro sādhusammato bahujanassa; yaṃnūnāhaṃ samaṇaṃ gotamaṃ upasaṅkamitvā ime pañhe puccheyya’’nti.

    અથ ખો સભિયસ્સ પરિબ્બાજકસ્સ એતદહોસિ – ‘‘યેપિ ખો તે 9 ભોન્તો સમણબ્રાહ્મણા જિણ્ણા વુડ્ઢા મહલ્લકા અદ્ધગતા વયોઅનુપ્પત્તા થેરા રત્તઞ્ઞૂ ચિરપબ્બજિતા સઙ્ઘિનો ગણિનો ગણાચરિયા ઞાતા યસસ્સિનો તિત્થકરા સાધુસમ્મતા બહુજનસ્સ, સેય્યથિદં – પૂરણો કસ્સપો…પે॰ … નિગણ્ઠો નાટપુત્તો, તેપિ મયા પઞ્હે પુટ્ઠા ન સમ્પાયન્તિ, અસમ્પાયન્તા કોપઞ્ચ દોસઞ્ચ અપ્પચ્ચયઞ્ચ પાતુકરોન્તિ, અપિ ચ મઞ્ઞેવેત્થ પટિપુચ્છન્તિ; કિં પન મે સમણો ગોતમો ઇમે પઞ્હે પુટ્ઠો બ્યાકરિસ્સતિ! સમણો હિ ગોતમો દહરો ચેવ જાતિયા, નવો ચ પબ્બજ્જાયા’’તિ.

    Atha kho sabhiyassa paribbājakassa etadahosi – ‘‘yepi kho te 10 bhonto samaṇabrāhmaṇā jiṇṇā vuḍḍhā mahallakā addhagatā vayoanuppattā therā rattaññū cirapabbajitā saṅghino gaṇino gaṇācariyā ñātā yasassino titthakarā sādhusammatā bahujanassa, seyyathidaṃ – pūraṇo kassapo…pe. … nigaṇṭho nāṭaputto, tepi mayā pañhe puṭṭhā na sampāyanti, asampāyantā kopañca dosañca appaccayañca pātukaronti, api ca maññevettha paṭipucchanti; kiṃ pana me samaṇo gotamo ime pañhe puṭṭho byākarissati! Samaṇo hi gotamo daharo ceva jātiyā, navo ca pabbajjāyā’’ti.

    અથ ખો સભિયસ્સ પરિબ્બાજકસ્સ એતદહોસિ – ‘‘સમણો ખો 11 દહરોતિ ન ઉઞ્ઞાતબ્બો ન પરિભોતબ્બો. દહરોપિ ચેસ સમણો ગોતમો મહિદ્ધિકો હોતિ મહાનુભાવો, યંનૂનાહં સમણં ગોતમં ઉપસઙ્કમિત્વા ઇમે પઞ્હે પુચ્છેય્ય’’ન્તિ.

    Atha kho sabhiyassa paribbājakassa etadahosi – ‘‘samaṇo kho 12 daharoti na uññātabbo na paribhotabbo. Daharopi cesa samaṇo gotamo mahiddhiko hoti mahānubhāvo, yaṃnūnāhaṃ samaṇaṃ gotamaṃ upasaṅkamitvā ime pañhe puccheyya’’nti.

    અથ ખો સભિયો પરિબ્બાજકો યેન રાજગહં તેન ચારિકં પક્કામિ. અનુપુબ્બેન ચારિકં ચરમાનો યેન રાજગહં વેળુવનં કલન્દકનિવાપો, યેન ભગવા તેનુપસઙ્કમિ; ઉપસઙ્કમિત્વા ભગવતા સદ્ધિં સમ્મોદિ. સમ્મોદનીયં કથં સારણીયં વીતિસારેત્વા એકમન્તં નિસીદિ. એકમન્તં નિસિન્નો ખો સભિયો પરિબ્બાજકો ભગવન્તં ગાથાય અજ્ઝભાસિ –

    Atha kho sabhiyo paribbājako yena rājagahaṃ tena cārikaṃ pakkāmi. Anupubbena cārikaṃ caramāno yena rājagahaṃ veḷuvanaṃ kalandakanivāpo, yena bhagavā tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā bhagavatā saddhiṃ sammodi. Sammodanīyaṃ kathaṃ sāraṇīyaṃ vītisāretvā ekamantaṃ nisīdi. Ekamantaṃ nisinno kho sabhiyo paribbājako bhagavantaṃ gāthāya ajjhabhāsi –

    ૫૧૫.

    515.

    ‘‘કઙ્ખી વેચિકિચ્છી આગમં, (ઇતિ સભિયો)

    ‘‘Kaṅkhī vecikicchī āgamaṃ, (iti sabhiyo)

    પઞ્હે પુચ્છિતું અભિકઙ્ખમાનો;

    Pañhe pucchituṃ abhikaṅkhamāno;

    તેસન્તકરો ભવાહિ 13 પઞ્હે મે પુટ્ઠો,

    Tesantakaro bhavāhi 14 pañhe me puṭṭho,

    અનુપુબ્બં અનુધમ્મં બ્યાકરોહિ મે’’.

    Anupubbaṃ anudhammaṃ byākarohi me’’.

    ૫૧૬.

    516.

    ‘‘દૂરતો આગતોસિ સભિય, (ઇતિ ભગવા)

    ‘‘Dūrato āgatosi sabhiya, (iti bhagavā)

    પઞ્હે પુચ્છિતું અભિકઙ્ખમાનો;

    Pañhe pucchituṃ abhikaṅkhamāno;

    તેસન્તકરો ભવામિ 15 પઞ્હે તે પુટ્ઠો,

    Tesantakaro bhavāmi 16 pañhe te puṭṭho,

    અનુપુબ્બં અનુધમ્મં બ્યાકરોમિ તે.

    Anupubbaṃ anudhammaṃ byākaromi te.

    ૫૧૭.

    517.

    ‘‘પુચ્છ મં સભિય પઞ્હં, યં કિઞ્ચિ મનસિચ્છસિ;

    ‘‘Puccha maṃ sabhiya pañhaṃ, yaṃ kiñci manasicchasi;

    તસ્સ તસ્સેવ પઞ્હસ્સ, અહં અન્તં કરોમિ તે’’તિ.

    Tassa tasseva pañhassa, ahaṃ antaṃ karomi te’’ti.

    અથ ખો સભિયસ્સ પરિબ્બાજકસ્સ એતદહોસિ – ‘‘અચ્છરિયં વત, ભો, અબ્ભુતં વત, ભો! યં વતાહં અઞ્ઞેસુ સમણબ્રાહ્મણેસુ ઓકાસકમ્મમત્તમ્પિ 17 નાલત્થં તં મે ઇદં સમણેન ગોતમેન ઓકાસકમ્મં કત’’ન્તિ. અત્તમનો પમુદિતો ઉદગ્ગો પીતિસોમનસ્સજાતો ભગવન્તં પઞ્હં અપુચ્છિ –

    Atha kho sabhiyassa paribbājakassa etadahosi – ‘‘acchariyaṃ vata, bho, abbhutaṃ vata, bho! Yaṃ vatāhaṃ aññesu samaṇabrāhmaṇesu okāsakammamattampi 18 nālatthaṃ taṃ me idaṃ samaṇena gotamena okāsakammaṃ kata’’nti. Attamano pamudito udaggo pītisomanassajāto bhagavantaṃ pañhaṃ apucchi –

    ૫૧૮.

    518.

    ‘‘કિં પત્તિનમાહુ ભિક્ખુનં, (ઇતિ સભિયો)

    ‘‘Kiṃ pattinamāhu bhikkhunaṃ, (iti sabhiyo)

    સોરતં કેન કથઞ્ચ દન્તમાહુ;

    Sorataṃ kena kathañca dantamāhu;

    બુદ્ધોતિ કથં પવુચ્ચતિ,

    Buddhoti kathaṃ pavuccati,

    પુટ્ઠો મે ભગવા બ્યાકરોહિ’’.

    Puṭṭho me bhagavā byākarohi’’.

    ૫૧૯.

    519.

    ‘‘પજ્જેન કતેન અત્તના, (સભિયાતિ ભગવા)

    ‘‘Pajjena katena attanā, (sabhiyāti bhagavā)

    પરિનિબ્બાનગતો વિતિણ્ણકઙ્ખો;

    Parinibbānagato vitiṇṇakaṅkho;

    વિભવઞ્ચ ભવઞ્ચ વિપ્પહાય,

    Vibhavañca bhavañca vippahāya,

    વુસિતવા ખીણપુનબ્ભવો સ ભિક્ખુ.

    Vusitavā khīṇapunabbhavo sa bhikkhu.

    ૫૨૦.

    520.

    ‘‘સબ્બત્થ ઉપેક્ખકો સતિમા, ન સો હિંસતિ કઞ્ચિ સબ્બલોકે;

    ‘‘Sabbattha upekkhako satimā, na so hiṃsati kañci sabbaloke;

    તિણ્ણો સમણો અનાવિલો, ઉસ્સદા યસ્સ ન સન્તિ સોરતો સો.

    Tiṇṇo samaṇo anāvilo, ussadā yassa na santi sorato so.

    ૫૨૧.

    521.

    ‘‘યસ્સિન્દ્રિયાનિ ભાવિતાનિ, અજ્ઝત્તં બહિદ્ધા ચ સબ્બલોકે;

    ‘‘Yassindriyāni bhāvitāni, ajjhattaṃ bahiddhā ca sabbaloke;

    નિબ્બિજ્ઝ ઇમં પરઞ્ચ લોકં, કાલં કઙ્ખતિ ભાવિતો સ દન્તો.

    Nibbijjha imaṃ parañca lokaṃ, kālaṃ kaṅkhati bhāvito sa danto.

    ૫૨૨.

    522.

    ‘‘કપ્પાનિ વિચેય્ય કેવલાનિ, સંસારં દુભયં ચુતૂપપાતં;

    ‘‘Kappāni viceyya kevalāni, saṃsāraṃ dubhayaṃ cutūpapātaṃ;

    વિગતરજમનઙ્ગણં વિસુદ્ધં, પત્તં જાતિખયં તમાહુ બુદ્ધ’’ન્તિ.

    Vigatarajamanaṅgaṇaṃ visuddhaṃ, pattaṃ jātikhayaṃ tamāhu buddha’’nti.

    અથ ખો સભિયો પરિબ્બાજકો ભગવતો ભાસિતં અભિનન્દિત્વા અનુમોદિત્વા અત્તમનો પમુદિતો ઉદગ્ગો પીતિસોમનસ્સજાતો ભગવન્તં ઉત્તરિં 19 પઞ્હં અપુચ્છિ –

    Atha kho sabhiyo paribbājako bhagavato bhāsitaṃ abhinanditvā anumoditvā attamano pamudito udaggo pītisomanassajāto bhagavantaṃ uttariṃ 20 pañhaṃ apucchi –

    ૫૨૩.

    523.

    ‘‘કિં પત્તિનમાહુ બ્રાહ્મણં, (ઇતિ સભિયો)

    ‘‘Kiṃ pattinamāhu brāhmaṇaṃ, (iti sabhiyo)

    સમણં કેન કથઞ્ચ ન્હાતકોતિ;

    Samaṇaṃ kena kathañca nhātakoti;

    નાગોતિ કથં પવુચ્ચતિ,

    Nāgoti kathaṃ pavuccati,

    પુટ્ઠો મે ભગવા બ્યાકરોહિ’’.

    Puṭṭho me bhagavā byākarohi’’.

    ૫૨૪.

    524.

    ‘‘બાહિત્વા સબ્બપાપકાનિ, (સભિયાતિ ભગવા)

    ‘‘Bāhitvā sabbapāpakāni, (sabhiyāti bhagavā)

    વિમલો સાધુસમાહિતો ઠિતત્તો;

    Vimalo sādhusamāhito ṭhitatto;

    સંસારમતિચ્ચ કેવલી સો,

    Saṃsāramaticca kevalī so,

    અસિતો તાદિ પવુચ્ચતે સ બ્રહ્મા.

    Asito tādi pavuccate sa brahmā.

    ૫૨૫.

    525.

    ‘‘સમિતાવિ પહાય પુઞ્ઞપાપં, વિરજો ઞત્વા ઇમં પરઞ્ચ લોકં;

    ‘‘Samitāvi pahāya puññapāpaṃ, virajo ñatvā imaṃ parañca lokaṃ;

    જાતિમરણં ઉપાતિવત્તો, સમણો તાદિ પવુચ્ચતે તથત્તા.

    Jātimaraṇaṃ upātivatto, samaṇo tādi pavuccate tathattā.

    ૫૨૬.

    526.

    ‘‘નિન્હાય 21 સબ્બપાપકાનિ, અજ્ઝત્તં બહિદ્ધા ચ સબ્બલોકે;

    ‘‘Ninhāya 22 sabbapāpakāni, ajjhattaṃ bahiddhā ca sabbaloke;

    દેવમનુસ્સેસુ કપ્પિયેસુ, કપ્પં નેતિ તમાહુ ન્હાતકો’’તિ.

    Devamanussesu kappiyesu, kappaṃ neti tamāhu nhātako’’ti.

    ૫૨૭.

    527.

    ‘‘આગું ન કરોતિ કિઞ્ચિ લોકે, સબ્બસંયોગે 23 વિસજ્જ બન્ધનાનિ;

    ‘‘Āguṃ na karoti kiñci loke, sabbasaṃyoge 24 visajja bandhanāni;

    સબ્બત્થ ન સજ્જતી વિમુત્તો, નાગો તાદિ પવુચ્ચતે તથત્તા’’તિ.

    Sabbattha na sajjatī vimutto, nāgo tādi pavuccate tathattā’’ti.

    અથ ખો સભિયો પરિબ્બાજકો…પે॰… ભગવન્તં ઉત્તરિં પઞ્હં અપુચ્છિ –

    Atha kho sabhiyo paribbājako…pe… bhagavantaṃ uttariṃ pañhaṃ apucchi –

    ૫૨૮.

    528.

    ‘‘કં ખેત્તજિનં વદન્તિ બુદ્ધા, (ઇતિ સભિયો)

    ‘‘Kaṃ khettajinaṃ vadanti buddhā, (iti sabhiyo)

    કુસલં કેન કથઞ્ચ પણ્ડિતોતિ;

    Kusalaṃ kena kathañca paṇḍitoti;

    મુનિ નામ કથં પવુચ્ચતિ,

    Muni nāma kathaṃ pavuccati,

    પુટ્ઠો મે ભગવા બ્યાકરોહિ’’.

    Puṭṭho me bhagavā byākarohi’’.

    ૫૨૯.

    529.

    ‘‘ખેત્તાનિ વિચેય્ય કેવલાનિ, (સભિયાતિ ભગવા)

    ‘‘Khettāni viceyya kevalāni, (sabhiyāti bhagavā)

    દિબ્બં માનુસકઞ્ચ બ્રહ્મખેત્તં;

    Dibbaṃ mānusakañca brahmakhettaṃ;

    સબ્બખેત્તમૂલબન્ધના પમુત્તો,

    Sabbakhettamūlabandhanā pamutto,

    ખેત્તજિનો તાદિ પવુચ્ચતે તથત્તા.

    Khettajino tādi pavuccate tathattā.

    ૫૩૦.

    530.

    ‘‘કોસાનિ વિચેય્ય કેવલાનિ, દિબ્બં માનુસકઞ્ચ બ્રહ્મકોસં;

    ‘‘Kosāni viceyya kevalāni, dibbaṃ mānusakañca brahmakosaṃ;

    સબ્બકોસમૂલબન્ધના પમુત્તો, કુસલો તાદિ પવુચ્ચતે તથત્તા.

    Sabbakosamūlabandhanā pamutto, kusalo tādi pavuccate tathattā.

    ૫૩૧.

    531.

    ‘‘દુભયાનિ વિચેય્ય પણ્ડરાનિ, અજ્ઝત્તં બહિદ્ધા ચ સુદ્ધિપઞ્ઞો;

    ‘‘Dubhayāni viceyya paṇḍarāni, ajjhattaṃ bahiddhā ca suddhipañño;

    કણ્હં સુક્કં ઉપાતિવત્તો, પણ્ડિતો તાદિ પવુચ્ચતે તથત્તા.

    Kaṇhaṃ sukkaṃ upātivatto, paṇḍito tādi pavuccate tathattā.

    ૫૩૨.

    532.

    ‘‘અસતઞ્ચ સતઞ્ચ ઞત્વા ધમ્મં, અજ્ઝત્તં બહિદ્ધા ચ સબ્બલોકે;

    ‘‘Asatañca satañca ñatvā dhammaṃ, ajjhattaṃ bahiddhā ca sabbaloke;

    દેવમનુસ્સેહિ પૂજનીયો, સઙ્ગં જાલમતિચ્ચ સો મુની’’તિ.

    Devamanussehi pūjanīyo, saṅgaṃ jālamaticca so munī’’ti.

    અથ ખો સભિયો પરિબ્બાજકો…પે॰… ભગવન્તં ઉત્તરિં પઞ્હં અપુચ્છિ –

    Atha kho sabhiyo paribbājako…pe… bhagavantaṃ uttariṃ pañhaṃ apucchi –

    ૫૩૩.

    533.

    ‘‘કિં પત્તિનમાહુ વેદગું, (ઇતિ સભિયો)

    ‘‘Kiṃ pattinamāhu vedaguṃ, (iti sabhiyo)

    અનુવિદિતં કેન કથઞ્ચ વીરિયવાતિ;

    Anuviditaṃ kena kathañca vīriyavāti;

    આજાનિયો કિન્તિ નામ હોતિ,

    Ājāniyo kinti nāma hoti,

    પુટ્ઠો મે ભગવા બ્યાકરોહિ’’.

    Puṭṭho me bhagavā byākarohi’’.

    ૫૩૪.

    534.

    ‘‘વેદાનિ વિચેય્ય કેવલાનિ, (સભિયાતિ ભગવા)

    ‘‘Vedāni viceyya kevalāni, (sabhiyāti bhagavā)

    સમણાનં યાનિધત્થિ 25 બ્રાહ્મણાનં;

    Samaṇānaṃ yānidhatthi 26 brāhmaṇānaṃ;

    સબ્બવેદનાસુ વીતરાગો,

    Sabbavedanāsu vītarāgo,

    સબ્બં વેદમતિચ્ચ વેદગૂ સો.

    Sabbaṃ vedamaticca vedagū so.

    ૫૩૫.

    535.

    ‘‘અનુવિચ્ચ પપઞ્ચનામરૂપં, અજ્ઝત્તં બહિદ્ધા ચ રોગમૂલં;

    ‘‘Anuvicca papañcanāmarūpaṃ, ajjhattaṃ bahiddhā ca rogamūlaṃ;

    સબ્બરોગમૂલબન્ધના પમુત્તો, અનુવિદિતો તાદિ પવુચ્ચતે તથત્તા.

    Sabbarogamūlabandhanā pamutto, anuvidito tādi pavuccate tathattā.

    ૫૩૬.

    536.

    ‘‘વિરતો ઇધ સબ્બપાપકેહિ, નિરયદુક્ખં અતિચ્ચ વીરિયવા સો;

    ‘‘Virato idha sabbapāpakehi, nirayadukkhaṃ aticca vīriyavā so;

    સો વીરિયવા પધાનવા, ધીરો તાદિ પવુચ્ચતે તથત્તા.

    So vīriyavā padhānavā, dhīro tādi pavuccate tathattā.

    ૫૩૭.

    537.

    ‘‘યસ્સસ્સુ લુનાનિ બન્ધનાનિ, અજ્ઝત્તં બહિદ્ધા ચ સઙ્ગમૂલં;

    ‘‘Yassassu lunāni bandhanāni, ajjhattaṃ bahiddhā ca saṅgamūlaṃ;

    સબ્બસઙ્ગમૂલબન્ધના પમુત્તો, આજાનિયો તાદિ પવુચ્ચતે તથત્તા’’તિ.

    Sabbasaṅgamūlabandhanā pamutto, ājāniyo tādi pavuccate tathattā’’ti.

    અથ ખો સભિયો પરિબ્બાજકો…પે॰… ભગવન્તં ઉત્તરિં પઞ્હં અપુચ્છિ –

    Atha kho sabhiyo paribbājako…pe… bhagavantaṃ uttariṃ pañhaṃ apucchi –

    ૫૩૮.

    538.

    ‘‘કિં પત્તિનમાહુ સોત્તિયં, (ઇતિ સભિયો)

    ‘‘Kiṃ pattinamāhu sottiyaṃ, (iti sabhiyo)

    અરિયં કેન કથઞ્ચ ચરણવાતિ;

    Ariyaṃ kena kathañca caraṇavāti;

    પરિબ્બાજકો કિન્તિ નામ હોતિ,

    Paribbājako kinti nāma hoti,

    પુટ્ઠો મે ભગવા બ્યાકરોહિ’’.

    Puṭṭho me bhagavā byākarohi’’.

    ૫૩૯.

    539.

    ‘‘સુત્વા સબ્બધમ્મં અભિઞ્ઞાય લોકે, (સભિયાતિ ભગવા)

    ‘‘Sutvā sabbadhammaṃ abhiññāya loke, (sabhiyāti bhagavā)

    સાવજ્જાનવજ્જં યદત્થિ કિઞ્ચિ;

    Sāvajjānavajjaṃ yadatthi kiñci;

    અભિભું અકથંકથિં વિમુત્તં,

    Abhibhuṃ akathaṃkathiṃ vimuttaṃ,

    અનિઘં સબ્બધિમાહુ સોત્તિયોતિ.

    Anighaṃ sabbadhimāhu sottiyoti.

    ૫૪૦.

    540.

    ‘‘છેત્વા આસવાનિ આલયાનિ, વિદ્વા સો ન ઉપેતિ ગબ્ભસેય્યં;

    ‘‘Chetvā āsavāni ālayāni, vidvā so na upeti gabbhaseyyaṃ;

    સઞ્ઞં તિવિધં પનુજ્જ પઙ્કં, કપ્પં નેતિ તમાહુ અરિયોતિ.

    Saññaṃ tividhaṃ panujja paṅkaṃ, kappaṃ neti tamāhu ariyoti.

    ૫૪૧.

    541.

    ‘‘યો ઇધ ચરણેસુ પત્તિપત્તો, કુસલો સબ્બદા આજાનાતિ 27 ધમ્મં;

    ‘‘Yo idha caraṇesu pattipatto, kusalo sabbadā ājānāti 28 dhammaṃ;

    સબ્બત્થ ન સજ્જતિ વિમુત્તચિત્તો 29, પટિઘા યસ્સ ન સન્તિ ચરણવા સો.

    Sabbattha na sajjati vimuttacitto 30, paṭighā yassa na santi caraṇavā so.

    ૫૪૨.

    542.

    ‘‘દુક્ખવેપક્કં યદત્થિ કમ્મં, ઉદ્ધમધો તિરિયં વાપિ 31 મજ્ઝે;

    ‘‘Dukkhavepakkaṃ yadatthi kammaṃ, uddhamadho tiriyaṃ vāpi 32 majjhe;

    પરિબ્બાજયિત્વા પરિઞ્ઞચારી, માયં માનમથોપિ લોભકોધં;

    Paribbājayitvā pariññacārī, māyaṃ mānamathopi lobhakodhaṃ;

    પરિયન્તમકાસિ નામરૂપં, તં પરિબ્બાજકમાહુ પત્તિપત્ત’’ન્તિ.

    Pariyantamakāsi nāmarūpaṃ, taṃ paribbājakamāhu pattipatta’’nti.

    અથ ખો સભિયો પરિબ્બાજકો ભગવતો ભાસિતં અભિનન્દિત્વા અનુમોદિત્વા અત્તમનો પમુદિતો ઉદગ્ગો પીતિસોમનસ્સજાતો ઉટ્ઠાયાસના એકંસં ઉત્તરાસઙ્ગં કરિત્વા યેન ભગવા તેનઞ્જલિં પણામેત્વા ભગવન્તં સમ્મુખા સારુપ્પાહિ ગાથાહિ અભિત્થવિ –

    Atha kho sabhiyo paribbājako bhagavato bhāsitaṃ abhinanditvā anumoditvā attamano pamudito udaggo pītisomanassajāto uṭṭhāyāsanā ekaṃsaṃ uttarāsaṅgaṃ karitvā yena bhagavā tenañjaliṃ paṇāmetvā bhagavantaṃ sammukhā sāruppāhi gāthāhi abhitthavi –

    ૫૪૩.

    543.

    ‘‘યાનિ ચ તીણિ યાનિ ચ સટ્ઠિ, સમણપ્પવાદસિતાનિ 33 ભૂરિપઞ્ઞ;

    ‘‘Yāni ca tīṇi yāni ca saṭṭhi, samaṇappavādasitāni 34 bhūripañña;

    સઞ્ઞક્ખરસઞ્ઞનિસ્સિતાનિ, ઓસરણાનિ વિનેય્ય ઓઘતમગા.

    Saññakkharasaññanissitāni, osaraṇāni vineyya oghatamagā.

    ૫૪૪.

    544.

    ‘‘અન્તગૂસિ પારગૂ 35 દુક્ખસ્સ, અરહાસિ સમ્માસમ્બુદ્ધો ખીણાસવં તં મઞ્ઞે;

    ‘‘Antagūsi pāragū 36 dukkhassa, arahāsi sammāsambuddho khīṇāsavaṃ taṃ maññe;

    જુતિમા મુતિમા પહૂતપઞ્ઞો, દુક્ખસ્સન્તકરં અતારેસિ મં.

    Jutimā mutimā pahūtapañño, dukkhassantakaraṃ atāresi maṃ.

    ૫૪૫.

    545.

    ‘‘યં મે કઙ્ખિતમઞ્ઞાસિ, વિચિકિચ્છા મં તારયિ નમો તે;

    ‘‘Yaṃ me kaṅkhitamaññāsi, vicikicchā maṃ tārayi namo te;

    મુનિ મોનપથેસુ પત્તિપત્ત, અખિલ આદિચ્ચબન્ધુ સોરતોસિ.

    Muni monapathesu pattipatta, akhila ādiccabandhu soratosi.

    ૫૪૬.

    546.

    ‘‘યા મે કઙ્ખા પુરે આસિ, તં મે બ્યાકાસિ ચક્ખુમા;

    ‘‘Yā me kaṅkhā pure āsi, taṃ me byākāsi cakkhumā;

    અદ્ધા મુનીસિ સમ્બુદ્ધો, નત્થિ નીવરણા તવ.

    Addhā munīsi sambuddho, natthi nīvaraṇā tava.

    ૫૪૭.

    547.

    ‘‘ઉપાયાસા ચ તે સબ્બે, વિદ્ધસ્તા વિનળીકતા;

    ‘‘Upāyāsā ca te sabbe, viddhastā vinaḷīkatā;

    સીતિભૂતો દમપ્પત્તો, ધિતિમા સચ્ચનિક્કમો.

    Sītibhūto damappatto, dhitimā saccanikkamo.

    ૫૪૮.

    548.

    ‘‘તસ્સ તે નાગનાગસ્સ, મહાવીરસ્સ ભાસતો;

    ‘‘Tassa te nāganāgassa, mahāvīrassa bhāsato;

    સબ્બે દેવાનુમોદન્તિ, ઉભો નારદપબ્બતા.

    Sabbe devānumodanti, ubho nāradapabbatā.

    ૫૪૯.

    549.

    ‘‘નમો તે પુરિસાજઞ્ઞ, નમો તે પુરિસુત્તમ;

    ‘‘Namo te purisājañña, namo te purisuttama;

    સદેવકસ્મિં લોકસ્મિં, નત્થિ તે પટિપુગ્ગલો.

    Sadevakasmiṃ lokasmiṃ, natthi te paṭipuggalo.

    ૫૫૦.

    550.

    ‘‘તુવં બુદ્ધો તુવં સત્થા, તુવં મારાભિભૂ મુનિ;

    ‘‘Tuvaṃ buddho tuvaṃ satthā, tuvaṃ mārābhibhū muni;

    તુવં અનુસયે છેત્વા, તિણ્ણો તારેસિ મં પજં.

    Tuvaṃ anusaye chetvā, tiṇṇo tāresi maṃ pajaṃ.

    ૫૫૧.

    551.

    ‘‘ઉપધી તે સમતિક્કન્તા, આસવા તે પદાલિતા;

    ‘‘Upadhī te samatikkantā, āsavā te padālitā;

    સીહોસિ અનુપાદાનો, પહીનભયભેરવો.

    Sīhosi anupādāno, pahīnabhayabheravo.

    ૫૫૨.

    552.

    ‘‘પુણ્ડરીકં યથા વગ્ગુ, તોયે ન ઉપલિમ્પતિ 37;

    ‘‘Puṇḍarīkaṃ yathā vaggu, toye na upalimpati 38;

    એવં પુઞ્ઞે ચ પાપે ચ, ઉભયે ત્વં ન લિમ્પસિ;

    Evaṃ puññe ca pāpe ca, ubhaye tvaṃ na limpasi;

    પાદે વીર પસારેહિ, સભિયો વન્દતિ સત્થુનો’’તિ.

    Pāde vīra pasārehi, sabhiyo vandati satthuno’’ti.

    અથ ખો સભિયો પરિબ્બાજકો ભગવતો પાદેસુ સિરસા નિપતિત્વા ભગવન્તં એતદવોચ – ‘‘અભિક્કન્તં, ભન્તે…પે॰… એસાહં ભગવન્તં સરણં ગચ્છામિ ધમ્મઞ્ચ ભિક્ખુસઙ્ઘઞ્ચ; લભેય્યાહં, ભન્તે, ભગવતો સન્તિકે પબ્બજ્જં, લભેય્યં ઉપસમ્પદ’’ન્તિ .

    Atha kho sabhiyo paribbājako bhagavato pādesu sirasā nipatitvā bhagavantaṃ etadavoca – ‘‘abhikkantaṃ, bhante…pe… esāhaṃ bhagavantaṃ saraṇaṃ gacchāmi dhammañca bhikkhusaṅghañca; labheyyāhaṃ, bhante, bhagavato santike pabbajjaṃ, labheyyaṃ upasampada’’nti .

    ‘‘યો ખો, સભિય, અઞ્ઞતિત્થિયપુબ્બો ઇમસ્મિં ધમ્મવિનયે આકઙ્ખતિ પબ્બજ્જં, આકઙ્ખતિ ઉપસમ્પદં, સો ચત્તારો માસે પરિવસતિ; ચતુન્નં માસાનં અચ્ચયેન આરદ્ધચિત્તા ભિક્ખૂ પબ્બાજેન્તિ, ઉપસમ્પાદેન્તિ ભિક્ખુભાવાય. અપિ ચ મેત્થ પુગ્ગલવેમત્તતા વિદિતા’’તિ.

    ‘‘Yo kho, sabhiya, aññatitthiyapubbo imasmiṃ dhammavinaye ākaṅkhati pabbajjaṃ, ākaṅkhati upasampadaṃ, so cattāro māse parivasati; catunnaṃ māsānaṃ accayena āraddhacittā bhikkhū pabbājenti, upasampādenti bhikkhubhāvāya. Api ca mettha puggalavemattatā viditā’’ti.

    ‘‘સચે, ભન્તે, અઞ્ઞતિત્થિયપુબ્બા ઇમસ્મિં ધમ્મવિનયે આકઙ્ખન્તા પબ્બજ્જં, આકઙ્ખન્તા ઉપસમ્પદં ચત્તારો માસે પરિવસન્તિ, ચતુન્નં માસાનં અચ્ચયેન આરદ્ધચિત્તા ભિક્ખૂ પબ્બાજેન્તિ, ઉપસમ્પાદેન્તિ ભિક્ખુભાવાય, અહં ચત્તારિ વસ્સાનિ પરિવસિસ્સામિ; ચતુન્નં વસ્સાનં અચ્ચયેન આરદ્ધચિત્તા ભિક્ખૂ પબ્બાજેન્તુ ઉપસમ્પાદેન્તુ ભિક્ખુભાવાયા’’તિ. અલત્થ ખો સભિયો પરિબ્બાજકો ભગવતો સન્તિકે પબ્બજ્જં અલત્થ ઉપસમ્પદં…પે॰… અઞ્ઞતરો ખો પનાયસ્મા સભિયો અરહતં અહોસીતિ.

    ‘‘Sace, bhante, aññatitthiyapubbā imasmiṃ dhammavinaye ākaṅkhantā pabbajjaṃ, ākaṅkhantā upasampadaṃ cattāro māse parivasanti, catunnaṃ māsānaṃ accayena āraddhacittā bhikkhū pabbājenti, upasampādenti bhikkhubhāvāya, ahaṃ cattāri vassāni parivasissāmi; catunnaṃ vassānaṃ accayena āraddhacittā bhikkhū pabbājentu upasampādentu bhikkhubhāvāyā’’ti. Alattha kho sabhiyo paribbājako bhagavato santike pabbajjaṃ alattha upasampadaṃ…pe… aññataro kho panāyasmā sabhiyo arahataṃ ahosīti.

    સભિયસુત્તં છટ્ઠં નિટ્ઠિતં.

    Sabhiyasuttaṃ chaṭṭhaṃ niṭṭhitaṃ.







    Footnotes:
    1. કકુધો (સી॰) પકુદ્ધો (સ્યા॰ કં॰)
    2. સઞ્જયો (સી॰ સ્યા॰ કં॰ પી॰)
    3. બેલ્લટ્ઠિપુત્તો (સી॰ પી॰), વેળટ્ઠપુત્તો (સ્યા॰)
    4. નાતપુત્તો (સી॰ પી॰)
    5. kakudho (sī.) pakuddho (syā. kaṃ.)
    6. sañjayo (sī. syā. kaṃ. pī.)
    7. bellaṭṭhiputto (sī. pī.), veḷaṭṭhaputto (syā.)
    8. nātaputto (sī. pī.)
    9. યે ખો તે (સ્યા॰), યં ખો તે (ક॰)
    10. ye kho te (syā.), yaṃ kho te (ka.)
    11. સમણો ખો ગોતમો (સ્યા॰ ક॰)
    12. samaṇo kho gotamo (syā. ka.)
    13. ભવાહિ મે (પી॰ ક॰)
    14. bhavāhi me (pī. ka.)
    15. તેસમન્તકરોમિ તે (ક॰)
    16. tesamantakaromi te (ka.)
    17. ઓકાસમત્તમ્પિ (સી॰ પી॰)
    18. okāsamattampi (sī. pī.)
    19. ઉત્તરિ (ક॰)
    20. uttari (ka.)
    21. નિનહાય (સ્યા॰)
    22. ninahāya (syā.)
    23. સબ્બયોગે (ક॰)
    24. sabbayoge (ka.)
    25. યાનિપત્થિ (સી॰ સ્યા॰ પી॰)
    26. yānipatthi (sī. syā. pī.)
    27. આજાનિ (સ્યા॰)
    28. ājāni (syā.)
    29. વિમુત્તો (સી॰)
    30. vimutto (sī.)
    31. તિરિયઞ્ચાપિ (સ્યા॰)
    32. tiriyañcāpi (syā.)
    33. સમણપ્પવાદનિસ્સિતાનિ (સ્યા॰ ક॰)
    34. samaṇappavādanissitāni (syā. ka.)
    35. પારગૂસિ (સ્યા॰ પી॰ ક॰)
    36. pāragūsi (syā. pī. ka.)
    37. તોયેન ન ઉપલિપ્પતિ (સી॰), તોયે ન ઉપલિપ્પતિ (પી॰), તોયેન ન ઉપલિમ્પતિ (ક॰)
    38. toyena na upalippati (sī.), toye na upalippati (pī.), toyena na upalimpati (ka.)



    Related texts:



    અટ્ઠકથા • Aṭṭhakathā / સુત્તપિટક (અટ્ઠકથા) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / ખુદ્દકનિકાય (અટ્ઠકથા) • Khuddakanikāya (aṭṭhakathā) / સુત્તનિપાત-અટ્ઠકથા • Suttanipāta-aṭṭhakathā / ૬. સભિયસુત્તવણ્ણના • 6. Sabhiyasuttavaṇṇanā


    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact