Library / Tipiṭaka / તિપિટક • Tipiṭaka / અઙ્ગુત્તરનિકાય (અટ્ઠકથા) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā) |
૫. રોહિતસ્સવગ્ગો
5. Rohitassavaggo
૧. સમાધિભાવનાસુત્તવણ્ણના
1. Samādhibhāvanāsuttavaṇṇanā
૪૧. પઞ્ચમસ્સ પઠમે ઞાણદસ્સનપ્પટિલાભાયાતિ દિબ્બચક્ખુઞાણદસ્સનસ્સ પટિલાભાય. દિવાસઞ્ઞં અધિટ્ઠાતીતિ દિવાતિ એવં સઞ્ઞં અધિટ્ઠાતિ. યથા દિવા તથા રત્તિન્તિ યથા દિવા આલોકસઞ્ઞા મનસિ કતા, તથેવ તં રત્તિમ્પિ મનસિ કરોતિ. દુતિયપદેપિ એસેવ નયો. સપ્પભાસન્તિ દિબ્બચક્ખુઞાણોભાસેન સહોભાસં. કિઞ્ચાપિ આલોકસદિસં કતં, અત્થો પનેત્થ ન એવં સલ્લક્ખેતબ્બો. દિબ્બચક્ખુઞાણાલોકો હિ ઇધાધિપ્પેતો.
41. Pañcamassa paṭhame ñāṇadassanappaṭilābhāyāti dibbacakkhuñāṇadassanassa paṭilābhāya. Divāsaññaṃ adhiṭṭhātīti divāti evaṃ saññaṃ adhiṭṭhāti. Yathā divā tathā rattinti yathā divā ālokasaññā manasi katā, tatheva taṃ rattimpi manasi karoti. Dutiyapadepi eseva nayo. Sappabhāsanti dibbacakkhuñāṇobhāsena sahobhāsaṃ. Kiñcāpi ālokasadisaṃ kataṃ, attho panettha na evaṃ sallakkhetabbo. Dibbacakkhuñāṇāloko hi idhādhippeto.
વિદિતાતિ પાકટા હુત્વા. કથં પન વેદના વિદિતા ઉપ્પજ્જન્તિ, વિદિતા અબ્ભત્થં ગચ્છન્તીતિ? ઇધ ભિક્ખુ વત્થું પરિગ્ગણ્હાતિ, આરમ્મણં પરિગ્ગણ્હાતિ. તસ્સ પરિગ્ગહિતવત્થારમ્મણતાય તા વેદના ‘‘એવં ઉપ્પજ્જિત્વા એવં ઠત્વા એવં નિરુજ્ઝન્તી’’તિ વિદિતા ઉપ્પજ્જન્તિ, વિદિતા તિટ્ઠન્તિ, વિદિતા અબ્ભત્થં ગચ્છન્તિ નામ. સઞ્ઞાવિતક્કેસુપિ એસેવ નયો.
Viditāti pākaṭā hutvā. Kathaṃ pana vedanā viditā uppajjanti, viditā abbhatthaṃ gacchantīti? Idha bhikkhu vatthuṃ pariggaṇhāti, ārammaṇaṃ pariggaṇhāti. Tassa pariggahitavatthārammaṇatāya tā vedanā ‘‘evaṃ uppajjitvā evaṃ ṭhatvā evaṃ nirujjhantī’’ti viditā uppajjanti, viditā tiṭṭhanti, viditā abbhatthaṃ gacchanti nāma. Saññāvitakkesupi eseva nayo.
ઉદયબ્બયાનુપસ્સીતિ ઉદયઞ્ચ વયઞ્ચ પસ્સન્તો. ઇતિ રૂપન્તિ એવં રૂપં એત્તકં રૂપં ન ઇતો પરં રૂપં અત્થીતિ. ઇતિ રૂપસ્સ સમુદયોતિ એવં રૂપસ્સ ઉપ્પાદો. અત્થઙ્ગમોતિ પન ભેદો અધિપ્પેતો. વેદનાદીસુપિ એસેવ નયો. ઇદઞ્ચ પન મેતં, ભિક્ખવે, સન્ધાય ભાસિતન્તિ, ભિક્ખવે, યં મયા એતં પુણ્ણકપઞ્હે ‘‘સઙ્ખાય લોકસ્મિ’’ન્તિઆદિ ભાસિતં, તં ઇદં ફલસમાપત્તિં સન્ધાય ભાસિતન્તિ અત્થો.
Udayabbayānupassīti udayañca vayañca passanto. Iti rūpanti evaṃ rūpaṃ ettakaṃ rūpaṃ na ito paraṃ rūpaṃ atthīti. Iti rūpassa samudayoti evaṃ rūpassa uppādo. Atthaṅgamoti pana bhedo adhippeto. Vedanādīsupi eseva nayo. Idañca pana metaṃ, bhikkhave, sandhāya bhāsitanti, bhikkhave, yaṃ mayā etaṃ puṇṇakapañhe ‘‘saṅkhāya lokasmi’’ntiādi bhāsitaṃ, taṃ idaṃ phalasamāpattiṃ sandhāya bhāsitanti attho.
તત્થ સઙ્ખાયાતિ ઞાણેન જાનિત્વા. લોકસ્મિન્તિ સત્તલોકે. પરોપરાનીતિ ઉચ્ચાવચાનિ ઉત્તમાધમાનિ. ઇઞ્જિતન્તિ ચલિતં. નત્થિ કુહિઞ્ચિ લોકેતિ લોકસ્મિં કત્થચિ એકક્ખન્ધેપિ એકાયતનેપિ એકધાતુયાપિ એકારમ્મણેપિ નત્થિ. સન્તોતિ પચ્ચનીકકિલેસવૂપસમેન સન્તો. વિધૂમોતિ કોધધૂમેન વિગતધૂમો. એવમેત્થ સુત્તન્તે મગ્ગેકગ્ગતમ્પિ કથેત્વા ગાથાય ફલસમાપત્તિયેવ કથિતાતિ.
Tattha saṅkhāyāti ñāṇena jānitvā. Lokasminti sattaloke. Paroparānīti uccāvacāni uttamādhamāni. Iñjitanti calitaṃ. Natthi kuhiñci loketi lokasmiṃ katthaci ekakkhandhepi ekāyatanepi ekadhātuyāpi ekārammaṇepi natthi. Santoti paccanīkakilesavūpasamena santo. Vidhūmoti kodhadhūmena vigatadhūmo. Evamettha suttante maggekaggatampi kathetvā gāthāya phalasamāpattiyeva kathitāti.
Related texts:
તિપિટક (મૂલ) • Tipiṭaka (Mūla) / સુત્તપિટક • Suttapiṭaka / અઙ્ગુત્તરનિકાય • Aṅguttaranikāya / ૧. સમાધિભાવનાસુત્તં • 1. Samādhibhāvanāsuttaṃ
ટીકા • Tīkā / સુત્તપિટક (ટીકા) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / અઙ્ગુત્તરનિકાય (ટીકા) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) / ૧. સમાધિભાવનાસુત્તવણ્ણના • 1. Samādhibhāvanāsuttavaṇṇanā