Library / Tipiṭaka / તિપિટક • Tipiṭaka / પાચિત્યાદિયોજનાપાળિ • Pācityādiyojanāpāḷi |
૪. સમથક્ખન્ધકં
4. Samathakkhandhakaṃ
૧. સમ્મુખાવિનયકથા
1. Sammukhāvinayakathā
૧૮૬-૭. સમથક્ખન્ધકે એવમત્થો વેદિતબ્બોતિ યોજના. છ માતિકાપદાનીતિ વાક્યમ્પિ સમાસોપિ યુત્તોયેવ. તત્થ સમાસો પન અસમાહારદિગુયેવ. ‘‘નિક્ખિપિત્વા’’તિ પદં ‘‘વુત્તો’’તિ પદે પુબ્બકાલકિરિયાવિસેસનં, તુલ્યત્થો વા. વિત્થારોતિ વિભઙ્ગો. તત્થાતિ વિભઙ્ગે. સઞ્ઞાપેતીતિ એત્થ સઞ્ઞં કત્વા જાનાપેતીતિ અત્થં પટિક્ખિપન્તો આહ ‘‘પરિતોસેત્વા જાનાપેતી’’તિ. ઇમિના સંપુબ્બો ઞાધાતુ પરિતોસનત્થં અન્તોકત્વા અવબોધનત્થો હોતીતિ દસ્સેતિ. કારણપતિરૂપકાનીતિ કારણસ્સ પટિભાગાનિ. નિજ્ઝાપેતીતિ એત્થ ઝેધાતુ ઓલોકનત્થોતિ આહ ‘‘ઓલોકેતી’’તિ. યથાતિ યેનાકારેન, કરિયમાનેતિ સમ્બન્ધો. સોતિ ધમ્મવાદી. પરતોપિ એસેવ નયો. ‘‘પુનપ્પુન’’ન્તિ ઇમિના અનુપેક્ખતીતિ એત્થ અનુસદ્દો ન ઉપચ્છિન્નત્થોતિ દસ્સેતિ. પેક્ખતિ અનુપેક્ખતીતિ એત્થ ઇક્ખધાતુ ‘‘દસ્સેતિ અનુદસ્સેતી’’તિ એત્થ દિસધાતુયા સદિસત્થોતિ આહ ‘‘દસ્સેતિ…પે॰… પરિયાયવચનાની’’તિ. તેસઞ્ઞેવાતિ ‘‘પેક્ખતિ અનુપેક્ખતી’’તિ પદાનઞ્ઞેવ. પરિયાયવચનાનીતિ વેવચનસદ્દા અત્થે પરિબ્યત્તિં અયન્તિ ગચ્છન્તિ ઇમેહીતિ પરિયાયાનિ, તાનિયેવ વચનાનિ પરિયાયવચનાનિ. સોતિ અધમ્મવાદી. મોહેત્વાતિ ધમ્મવાદીપુગ્ગલાદિં મોહાપેત્વા.
186-7. Samathakkhandhake evamattho veditabboti yojanā. Cha mātikāpadānīti vākyampi samāsopi yuttoyeva. Tattha samāso pana asamāhāradiguyeva. ‘‘Nikkhipitvā’’ti padaṃ ‘‘vutto’’ti pade pubbakālakiriyāvisesanaṃ, tulyattho vā. Vitthāroti vibhaṅgo. Tatthāti vibhaṅge. Saññāpetīti ettha saññaṃ katvā jānāpetīti atthaṃ paṭikkhipanto āha ‘‘paritosetvā jānāpetī’’ti. Iminā saṃpubbo ñādhātu paritosanatthaṃ antokatvā avabodhanattho hotīti dasseti. Kāraṇapatirūpakānīti kāraṇassa paṭibhāgāni. Nijjhāpetīti ettha jhedhātu olokanatthoti āha ‘‘oloketī’’ti. Yathāti yenākārena, kariyamāneti sambandho. Soti dhammavādī. Paratopi eseva nayo. ‘‘Punappuna’’nti iminā anupekkhatīti ettha anusaddo na upacchinnatthoti dasseti. Pekkhati anupekkhatīti ettha ikkhadhātu ‘‘dasseti anudassetī’’ti ettha disadhātuyā sadisatthoti āha ‘‘dasseti…pe… pariyāyavacanānī’’ti. Tesaññevāti ‘‘pekkhati anupekkhatī’’ti padānaññeva. Pariyāyavacanānīti vevacanasaddā atthe paribyattiṃ ayanti gacchanti imehīti pariyāyāni, tāniyeva vacanāni pariyāyavacanāni. Soti adhammavādī. Mohetvāti dhammavādīpuggalādiṃ mohāpetvā.
૧૮૮. ધમ્મવાદી પુગ્ગલો દસ્સેતીતિ સમ્બન્ધો. અમોહેત્વાતિ અધમ્મવાદીપુગ્ગલાદિં અમોહાપેત્વા, અવિપરીતં જાનાપેત્વાતિ અત્થો.
188. Dhammavādī puggalo dassetīti sambandho. Amohetvāti adhammavādīpuggalādiṃ amohāpetvā, aviparītaṃ jānāpetvāti attho.
Related texts:
તિપિટક (મૂલ) • Tipiṭaka (Mūla) / વિનયપિટક • Vinayapiṭaka / ચૂળવગ્ગપાળિ • Cūḷavaggapāḷi
૧. સમ્મુખાવિનયો • 1. Sammukhāvinayo
કણ્હપક્ખનવકં • Kaṇhapakkhanavakaṃ
સુક્કપક્ખનવકં • Sukkapakkhanavakaṃ
અટ્ઠકથા • Aṭṭhakathā / વિનયપિટક (અટ્ઠકથા) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / ચૂળવગ્ગ-અટ્ઠકથા • Cūḷavagga-aṭṭhakathā / સમ્મુખાવિનયકથા • Sammukhāvinayakathā
ટીકા • Tīkā / વિનયપિટક (ટીકા) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / સારત્થદીપની-ટીકા • Sāratthadīpanī-ṭīkā / સમ્મુખાવિનયકથાવણ્ણના • Sammukhāvinayakathāvaṇṇanā