Library / Tipiṭaka / તિપિટક • Tipiṭaka / પટિસમ્ભિદામગ્ગપાળિ • Paṭisambhidāmaggapāḷi |
૫. સસ્સતદિટ્ઠિનિદ્દેસો
5. Sassatadiṭṭhiniddeso
૧૩૮. સક્કાયવત્થુકાય સસ્સતદિટ્ઠિયા કતમેહિ પન્નરસહિ આકારેહિ અભિનિવેસો હોતિ? ઇધ અસ્સુતવા પુથુજ્જનો અરિયાનં અદસ્સાવી અરિયધમ્મસ્સ અકોવિદો અરિયધમ્મે અવિનીતો સપ્પુરિસાનં અદસ્સાવી સપ્પુરિસધમ્મસ્સ અકોવિદો સપ્પુરિસધમ્મે અવિનીતો રૂપવન્તં વા અત્તાનં અત્તનિ વા રૂપં રૂપસ્મિં વા અત્તાનં. વેદનાવન્તં વા અત્તાનં…પે॰… સઞ્ઞાવન્તં વા અત્તાનં… સઙ્ખારવન્તં વા અત્તાનં… વિઞ્ઞાણવન્તં વા અત્તાનં અત્તનિ વા વિઞ્ઞાણં વિઞ્ઞાણસ્મિં વા અત્તાનં.
138. Sakkāyavatthukāya sassatadiṭṭhiyā katamehi pannarasahi ākārehi abhiniveso hoti? Idha assutavā puthujjano ariyānaṃ adassāvī ariyadhammassa akovido ariyadhamme avinīto sappurisānaṃ adassāvī sappurisadhammassa akovido sappurisadhamme avinīto rūpavantaṃ vā attānaṃ attani vā rūpaṃ rūpasmiṃ vā attānaṃ. Vedanāvantaṃ vā attānaṃ…pe… saññāvantaṃ vā attānaṃ… saṅkhāravantaṃ vā attānaṃ… viññāṇavantaṃ vā attānaṃ attani vā viññāṇaṃ viññāṇasmiṃ vā attānaṃ.
કથં રૂપવન્તં અત્તાનં સમનુપસ્સતિ? ઇધેકચ્ચો વેદનં… સઞ્ઞં… સઙ્ખારે… વિઞ્ઞાણં અત્તતો સમનુપસ્સતિ. તસ્સ એવં હોતિ – ‘‘અયં ખો મે અત્તા. સો ખો પન મે અયં અત્તા ઇમિના રૂપેન રૂપવા’’તિ. રૂપવન્તં અત્તાનં સમનુપસ્સતિ. સેય્યથાપિ રુક્ખો છાયાસમ્પન્નો અસ્સ. તમેનં પુરિસો એવં વદેય્ય – ‘‘અયં રુક્ખો, અયં છાયા; અઞ્ઞો રુક્ખો, અઞ્ઞા છાયા. સો ખો પનાયં રુક્ખો ઇમાય છાયાય છાયાવા’’તિ. છાયાવન્તં રુક્ખં સમનુપસ્સતિ. એવમેવં ઇધેકચ્ચો વેદનં…પે॰… અયં પઠમા સક્કાયવત્થુકા સસ્સતદિટ્ઠિ. સસ્સતદિટ્ઠિ મિચ્છાદિટ્ઠિ…પે॰… ઇમાનિ સઞ્ઞોજનાનિ, ન ચ દિટ્ઠિયો. એવં રૂપવન્તં અત્તાનં સમનુપસ્સતિ…પે॰… સક્કાયવત્થુકાય સસ્સતદિટ્ઠિયા ઇમેહિ પન્નરસહિ આકારેહિ અભિનિવેસો હોતિ.
Kathaṃ rūpavantaṃ attānaṃ samanupassati? Idhekacco vedanaṃ… saññaṃ… saṅkhāre… viññāṇaṃ attato samanupassati. Tassa evaṃ hoti – ‘‘ayaṃ kho me attā. So kho pana me ayaṃ attā iminā rūpena rūpavā’’ti. Rūpavantaṃ attānaṃ samanupassati. Seyyathāpi rukkho chāyāsampanno assa. Tamenaṃ puriso evaṃ vadeyya – ‘‘ayaṃ rukkho, ayaṃ chāyā; añño rukkho, aññā chāyā. So kho panāyaṃ rukkho imāya chāyāya chāyāvā’’ti. Chāyāvantaṃ rukkhaṃ samanupassati. Evamevaṃ idhekacco vedanaṃ…pe… ayaṃ paṭhamā sakkāyavatthukā sassatadiṭṭhi. Sassatadiṭṭhi micchādiṭṭhi…pe… imāni saññojanāni, na ca diṭṭhiyo. Evaṃ rūpavantaṃ attānaṃ samanupassati…pe… sakkāyavatthukāya sassatadiṭṭhiyā imehi pannarasahi ākārehi abhiniveso hoti.
સસ્સતદિટ્ઠિનિદ્દેસો પઞ્ચમો.
Sassatadiṭṭhiniddeso pañcamo.
Related texts:
અટ્ઠકથા • Aṭṭhakathā / સુત્તપિટક (અટ્ઠકથા) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / ખુદ્દકનિકાય (અટ્ઠકથા) • Khuddakanikāya (aṭṭhakathā) / પટિસમ્ભિદામગ્ગ-અટ્ઠકથા • Paṭisambhidāmagga-aṭṭhakathā / ૫. સસ્સતદિટ્ઠિનિદ્દેસવણ્ણના • 5. Sassatadiṭṭhiniddesavaṇṇanā