Library / Tipiṭaka / તિપિટક • Tipiṭaka / પટિસમ્ભિદામગ્ગપાળિ • Paṭisambhidāmaggapāḷi |
૨. સતિપટ્ઠાનવારો
2. Satipaṭṭhānavāro
૩૧. ‘‘‘અયં કાયે કાયાનુપસ્સના’તિ મે, ભિક્ખવે, પુબ્બે અનનુસ્સુતેસુ ધમ્મેસુ ચક્ખું ઉદપાદિ…પે॰… આલોકો ઉદપાદિ. સા ખો પનાયં કાયે કાયાનુપસ્સના ભાવેતબ્બાતિ મે, ભિક્ખવે,…પે॰… ભાવિતાતિ મે, ભિક્ખવે, પુબ્બે અનનુસ્સુતેસુ ધમ્મેસુ ચક્ખું ઉદપાદિ…પે॰… આલોકો ઉદપાદિ’’.
31. ‘‘‘Ayaṃ kāye kāyānupassanā’ti me, bhikkhave, pubbe ananussutesu dhammesu cakkhuṃ udapādi…pe… āloko udapādi. Sā kho panāyaṃ kāye kāyānupassanā bhāvetabbāti me, bhikkhave,…pe… bhāvitāti me, bhikkhave, pubbe ananussutesu dhammesu cakkhuṃ udapādi…pe… āloko udapādi’’.
‘‘અયં વેદનાસુ…પે॰… અયં ચિત્તે…પે॰… અયં ધમ્મેસુ ધમ્માનુપસ્સનાતિ મે, ભિક્ખવે, પુબ્બે અનનુસ્સુતેસુ ધમ્મેસુ ચક્ખું ઉદપાદિ…પે॰… આલોકો ઉદપાદિ. સા ખો પનાયં ધમ્મેસુ ધમ્માનુપસ્સના ભાવેતબ્બા તિ…પે॰… ભાવિતાતિ મે, ભિક્ખવે, પુબ્બે અનનુસ્સુતેસુ ધમ્મેસુ ચક્ખું ઉદપાદિ…પે॰… આલોકો ઉદપાદિ’’.
‘‘Ayaṃ vedanāsu…pe… ayaṃ citte…pe… ayaṃ dhammesu dhammānupassanāti me, bhikkhave, pubbe ananussutesu dhammesu cakkhuṃ udapādi…pe… āloko udapādi. Sā kho panāyaṃ dhammesu dhammānupassanā bhāvetabbā ti…pe… bhāvitāti me, bhikkhave, pubbe ananussutesu dhammesu cakkhuṃ udapādi…pe… āloko udapādi’’.
[ક] ‘‘‘અયં કાયે કાયાનુપસ્સના’તિ પુબ્બે અનનુસ્સુતેસુ ધમ્મેસુ ચક્ખું ઉદપાદિ…પે॰… આલોકો ઉદપાદિ…પે॰… સા ખો પનાયં કાયે કાયાનુપસ્સના ભાવેતબ્બાતિ…પે॰… ભાવિતાતિ પુબ્બે અનનુસ્સુતેસુ ધમ્મેસુ ચક્ખું ઉદપાદિ, ઞાણં ઉદપાદિ, પઞ્ઞા ઉદપાદિ, વિજ્જા ઉદપાદિ, આલોકો ઉદપાદિ’’.
[Ka] ‘‘‘ayaṃ kāye kāyānupassanā’ti pubbe ananussutesu dhammesu cakkhuṃ udapādi…pe… āloko udapādi…pe… sā kho panāyaṃ kāye kāyānupassanā bhāvetabbāti…pe… bhāvitāti pubbe ananussutesu dhammesu cakkhuṃ udapādi, ñāṇaṃ udapādi, paññā udapādi, vijjā udapādi, āloko udapādi’’.
ચક્ખું ઉદપાદીતિ – કેનટ્ઠેન? ઞાણં ઉદપાદીતિ – કેનટ્ઠેન? પઞ્ઞા ઉદપાદીતિ – કેનટ્ઠેન? વિજ્જા ઉદપાદીતિ – કેનટ્ઠેન? આલોકો ઉદપાદીતિ – કેનટ્ઠેન? ચક્ખું ઉદપાદીતિ – દસ્સનટ્ઠેન. ઞાણં ઉદપાદીતિ – ઞાતટ્ઠેન. પઞ્ઞા ઉદપાદીતિ – પજાનનટ્ઠેન. વિજ્જા ઉદપાદીતિ – પટિવેધટ્ઠેન. આલોકો ઉદપાદીતિ – ઓભાસટ્ઠેન.
Cakkhuṃ udapādīti – kenaṭṭhena? Ñāṇaṃ udapādīti – kenaṭṭhena? Paññā udapādīti – kenaṭṭhena? Vijjā udapādīti – kenaṭṭhena? Āloko udapādīti – kenaṭṭhena? Cakkhuṃ udapādīti – dassanaṭṭhena. Ñāṇaṃ udapādīti – ñātaṭṭhena. Paññāudapādīti – pajānanaṭṭhena. Vijjā udapādīti – paṭivedhaṭṭhena. Āloko udapādīti – obhāsaṭṭhena.
ચક્ખું ધમ્મો, ઞાણં ધમ્મો, પઞ્ઞા ધમ્મો, વિજ્જા ધમ્મો, આલોકો ધમ્મો. ઇમે પઞ્ચ ધમ્મા ધમ્મપટિસમ્ભિદાય આરમ્મણા ચેવ હોન્તિ ગોચરા ચ. યે તસ્સા આરમ્મણા તે તસ્સા ગોચરા. યે તસ્સા ગોચરા તે તસ્સા આરમ્મણા. તેન વુચ્ચતિ – ‘‘ધમ્મેસુ ઞાણં ધમ્મપટિસમ્ભિદા’’.
Cakkhuṃ dhammo, ñāṇaṃ dhammo, paññā dhammo, vijjā dhammo, āloko dhammo. Ime pañca dhammā dhammapaṭisambhidāya ārammaṇā ceva honti gocarā ca. Ye tassā ārammaṇā te tassā gocarā. Ye tassā gocarā te tassā ārammaṇā. Tena vuccati – ‘‘dhammesu ñāṇaṃ dhammapaṭisambhidā’’.
દસ્સનટ્ઠો અત્થો, ઞાતટ્ઠો અત્થો, પજાનનટ્ઠો અત્થો, પટિવેધટ્ઠો અત્થો, ઓભાસટ્ઠો અત્થો. ઇમે પઞ્ચ અત્થા અત્થપટિસમ્ભિદાય આરમ્મણા ચેવ હોન્તિ ગોચરા ચ. યે તસ્સા આરમ્મણા તે તસ્સા ગોચરા. યે તસ્સા ગોચરા તે તસ્સા આરમ્મણા. તેન વુચ્ચતિ – ‘‘અત્થેસુ ઞાણં અત્થપટિસમ્ભિદા’’.
Dassanaṭṭho attho, ñātaṭṭho attho, pajānanaṭṭho attho, paṭivedhaṭṭho attho, obhāsaṭṭho attho. Ime pañca atthā atthapaṭisambhidāya ārammaṇā ceva honti gocarā ca. Ye tassā ārammaṇā te tassā gocarā. Ye tassā gocarā te tassā ārammaṇā. Tena vuccati – ‘‘atthesu ñāṇaṃ atthapaṭisambhidā’’.
પઞ્ચ ધમ્મે સન્દસ્સેતું બ્યઞ્જનનિરુત્તાભિલાપા, પઞ્ચ અત્થે સન્દસ્સેતું બ્યઞ્જનનિરુત્તાભિલાપા . ઇમા દસ નિરુત્તિયો નિરુત્તિપટિસમ્ભિદાય આરમ્મણા ચેવ હોન્તિ ગોચરા ચ. યે તસ્સા આરમ્મણા તે તસ્સા ગોચરા. યે તસ્સા ગોચરા તે તસ્સા આરમ્મણા. તેન વુચ્ચતિ – ‘‘નિરુત્તીસુ ઞાણં નિરુત્તિપટિસમ્ભિદા’’.
Pañca dhamme sandassetuṃ byañjananiruttābhilāpā, pañca atthe sandassetuṃ byañjananiruttābhilāpā . Imā dasa niruttiyo niruttipaṭisambhidāya ārammaṇā ceva honti gocarā ca. Ye tassā ārammaṇā te tassā gocarā. Ye tassā gocarā te tassā ārammaṇā. Tena vuccati – ‘‘niruttīsu ñāṇaṃ niruttipaṭisambhidā’’.
પઞ્ચસુ ધમ્મેસુ ઞાણાનિ, પઞ્ચસુ અત્થેસુ ઞાણાનિ, દસસુ નિરુત્તીસુ ઞાણાનિ. ઇમાનિ વીસતિ ઞાણાનિ પટિભાનપટિસમ્ભિદાય આરમ્મણા ચેવ હોન્તિ ગોચરા ચ. યે તસ્સા આરમ્મણા તે તસ્સા ગોચરા. યે તસ્સા ગોચરા તે તસ્સા આરમ્મણા. તેન વુચ્ચતિ – ‘‘પટિભાનેસુ ઞાણં પટિભાનપટિસમ્ભિદા’’.
Pañcasu dhammesu ñāṇāni, pañcasu atthesu ñāṇāni, dasasu niruttīsu ñāṇāni. Imāni vīsati ñāṇāni paṭibhānapaṭisambhidāya ārammaṇā ceva honti gocarā ca. Ye tassā ārammaṇā te tassā gocarā. Ye tassā gocarā te tassā ārammaṇā. Tena vuccati – ‘‘paṭibhānesu ñāṇaṃ paṭibhānapaṭisambhidā’’.
કાયે કાયાનુપસ્સનાસતિપટ્ઠાને પન્નરસ ધમ્મા, પન્નરસ અત્થા, તિંસ નિરુત્તિયો, સટ્ઠિ ઞાણાનિ.
Kāye kāyānupassanāsatipaṭṭhāne pannarasa dhammā, pannarasa atthā, tiṃsa niruttiyo, saṭṭhi ñāṇāni.
[ખ-ઘ] ‘‘અયં વેદનાસુ…પે॰… અયં ચિત્તે…પે॰… અયં ધમ્મેસુ ધમ્માનુપસ્સનાતિ પુબ્બે અનનુસ્સુતેસુ ધમ્મેસુ ચક્ખું ઉદપાદિ…પે॰… આલોકો ઉદપાદિ…પે॰… સા ખો પનાયં ધમ્મેસુ ધમ્માનુપસ્સના ભાવેતબ્બા તિ…પે॰… ભાવિતાતિ પુબ્બે અનનુસ્સુતેસુ ધમ્મેસુ ચક્ખું ઉદપાદિ…પે॰… આલોકો ઉદપાદિ…પે॰…’’.
[Kha-gha] ‘‘ayaṃ vedanāsu…pe… ayaṃ citte…pe… ayaṃ dhammesu dhammānupassanāti pubbe ananussutesu dhammesu cakkhuṃ udapādi…pe… āloko udapādi…pe… sā kho panāyaṃ dhammesu dhammānupassanā bhāvetabbā ti…pe… bhāvitāti pubbe ananussutesu dhammesu cakkhuṃ udapādi…pe… āloko udapādi…pe…’’.
ધમ્મેસુ ધમ્માનુપસ્સના સતિપટ્ઠાને પન્નરસ ધમ્મા, પન્નરસ અત્થા, તિંસ નિરુત્તિયો, સટ્ઠિ ઞાણાનિ.
Dhammesu dhammānupassanā satipaṭṭhāne pannarasa dhammā, pannarasa atthā, tiṃsa niruttiyo, saṭṭhi ñāṇāni.
ચતૂસુ સતિપટ્ઠાનેસુ સટ્ઠિ ધમ્મા, સટ્ઠિ અત્થા, વીસતિસતનિરુત્તિયો, ચત્તાલીસઞ્ચ દ્વે ચ ઞાણસતાનિ.
Catūsu satipaṭṭhānesu saṭṭhi dhammā, saṭṭhi atthā, vīsatisataniruttiyo, cattālīsañca dve ca ñāṇasatāni.
Related texts:
અટ્ઠકથા • Aṭṭhakathā / સુત્તપિટક (અટ્ઠકથા) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / ખુદ્દકનિકાય (અટ્ઠકથા) • Khuddakanikāya (aṭṭhakathā) / પટિસમ્ભિદામગ્ગ-અટ્ઠકથા • Paṭisambhidāmagga-aṭṭhakathā / ૨-૩. સતિપટ્ઠાનવારાદિવણ્ણના • 2-3. Satipaṭṭhānavārādivaṇṇanā