Library / Tipiṭaka / તિપિટક • Tipiṭaka / જાતકપાળિ • Jātakapāḷi |
૫૦૦. સિરીમન્તજાતકં (૪)
500. Sirīmantajātakaṃ (4)
૮૩.
83.
પઞ્ઞાયુપેતં સિરિયા વિહીનં, યસસ્સિનં વાપિ અપેતપઞ્ઞં;
Paññāyupetaṃ siriyā vihīnaṃ, yasassinaṃ vāpi apetapaññaṃ;
પુચ્છામિ તં સેનક એતમત્થં, કમેત્થ સેય્યો કુસલા વદન્તિ.
Pucchāmi taṃ senaka etamatthaṃ, kamettha seyyo kusalā vadanti.
૮૪.
84.
ધીરા ચ બાલા ચ હવે જનિન્દ, સિપ્પૂપપન્ના ચ અસિપ્પિનો ચ;
Dhīrā ca bālā ca have janinda, sippūpapannā ca asippino ca;
સુજાતિમન્તોપિ અજાતિમસ્સ, યસસ્સિનો પેસકરા 1 ભવન્તિ;
Sujātimantopi ajātimassa, yasassino pesakarā 2 bhavanti;
એતમ્પિ દિસ્વાન અહં વદામિ, પઞ્ઞો નિહીનો સિરીમાવ 3 સેય્યો.
Etampi disvāna ahaṃ vadāmi, pañño nihīno sirīmāva 4 seyyo.
૮૫.
85.
તુવમ્પિ પુચ્છામિ અનોમપઞ્ઞ, મહોસધ કેવલધમ્મદસ્સિ;
Tuvampi pucchāmi anomapañña, mahosadha kevaladhammadassi;
બાલં યસસ્સિં પણ્ડિતં અપ્પભોગં, કમેત્થ સેય્યો કુસલા વદન્તિ.
Bālaṃ yasassiṃ paṇḍitaṃ appabhogaṃ, kamettha seyyo kusalā vadanti.
૮૬.
86.
ઇધલોકદસ્સી પરલોકમદસ્સી, ઉભયત્થ બાલો કલિમગ્ગહેસિ;
Idhalokadassī paralokamadassī, ubhayattha bālo kalimaggahesi;
એતમ્પિ દિસ્વાન અહં વદામિ, પઞ્ઞોવ સેય્યો ન યસસ્સિ બાલો.
Etampi disvāna ahaṃ vadāmi, paññova seyyo na yasassi bālo.
૮૭.
87.
પસ્સેળમૂગં સુખમેધમાનં, સિરી હિ નં ભજતે ગોરવિન્દં 15;
Passeḷamūgaṃ sukhamedhamānaṃ, sirī hi naṃ bhajate goravindaṃ 16;
એતમ્પિ દિસ્વાન અહં વદામિ, પઞ્ઞો નિહીનો સિરીમાવ સેય્યો.
Etampi disvāna ahaṃ vadāmi, pañño nihīno sirīmāva seyyo.
૮૮.
88.
લદ્ધા સુખં મજ્જતિ અપ્પપઞ્ઞો, દુક્ખેન ફુટ્ઠોપિ પમોહમેતિ;
Laddhā sukhaṃ majjati appapañño, dukkhena phuṭṭhopi pamohameti;
આગન્તુના દુક્ખસુખેન ફુટ્ઠો, પવેધતિ વારિચરોવ ઘમ્મે;
Āgantunā dukkhasukhena phuṭṭho, pavedhati vāricarova ghamme;
એતમ્પિ દિસ્વાન અહં વદામિ, પઞ્ઞોવ સેય્યો ન યસસ્સિ બાલો.
Etampi disvāna ahaṃ vadāmi, paññova seyyo na yasassi bālo.
૮૯.
89.
દુમં યથા સાદુફલં અરઞ્ઞે, સમન્તતો સમભિસરન્તિ 17 પક્ખી;
Dumaṃ yathā sāduphalaṃ araññe, samantato samabhisaranti 18 pakkhī;
એવમ્પિ અડ્ઢં સધનં સભોગં, બહુજ્જનો ભજતિ અત્થહેતુ;
Evampi aḍḍhaṃ sadhanaṃ sabhogaṃ, bahujjano bhajati atthahetu;
એતમ્પિ દિસ્વાન અહં વદામિ, પઞ્ઞો નિહીનો સિરીમાવ સેય્યો.
Etampi disvāna ahaṃ vadāmi, pañño nihīno sirīmāva seyyo.
૯૦.
90.
ન સાધુ બલવા બાલો, સાહસા વિન્દતે ધનં;
Na sādhu balavā bālo, sāhasā vindate dhanaṃ;
કન્દન્તમેતં દુમ્મેધં, કડ્ઢન્તિ નિરયં ભુસં;
Kandantametaṃ dummedhaṃ, kaḍḍhanti nirayaṃ bhusaṃ;
એતમ્પિ દિસ્વાન અહં વદામિ, પઞ્ઞોવ સેય્યો ન યસસ્સિ બાલો.
Etampi disvāna ahaṃ vadāmi, paññova seyyo na yasassi bālo.
૯૧.
91.
યા કાચિ નજ્જો ગઙ્ગમભિસ્સવન્તિ, સબ્બાવ તા નામગોત્તં જહન્તિ;
Yā kāci najjo gaṅgamabhissavanti, sabbāva tā nāmagottaṃ jahanti;
ગઙ્ગા સમુદ્દં પટિપજ્જમાના, ન ખાયતે ઇદ્ધિં પઞ્ઞોપિ લોકે 19;
Gaṅgā samuddaṃ paṭipajjamānā, na khāyate iddhiṃ paññopi loke 20;
એતમ્પિ દિસ્વાન અહં વદામિ, પઞ્ઞો નિહીનો સિરીમાવ સેય્યો.
Etampi disvāna ahaṃ vadāmi, pañño nihīno sirīmāva seyyo.
૯૨.
92.
યમેતમક્ખા ઉદધિં મહન્તં, સવન્તિ નજ્જો સબ્બકાલમસઙ્ખ્યં;
Yametamakkhā udadhiṃ mahantaṃ, savanti najjo sabbakālamasaṅkhyaṃ;
સો સાગરો નિચ્ચમુળારવેગો, વેલં ન અચ્ચેતિ મહાસમુદ્દો.
So sāgaro niccamuḷāravego, velaṃ na acceti mahāsamuddo.
૯૩.
93.
એવમ્પિ બાલસ્સ પજપ્પિતાનિ, પઞ્ઞં ન અચ્ચેતિ સિરી કદાચિ;
Evampi bālassa pajappitāni, paññaṃ na acceti sirī kadāci;
એતમ્પિ દિસ્વાન અહં વદામિ, પઞ્ઞોવ સેય્યો ન યસસ્સિ બાલો.
Etampi disvāna ahaṃ vadāmi, paññova seyyo na yasassi bālo.
૯૪.
94.
અસઞ્ઞતો ચેપિ પરેસમત્થં, ભણાતિ સન્ધાનગતો 21 યસસ્સી;
Asaññato cepi paresamatthaṃ, bhaṇāti sandhānagato 22 yasassī;
એતમ્પિ દિસ્વાન અહં વદામિ, પઞ્ઞો નિહીનો સિરીમાવ સેય્યો.
Etampi disvāna ahaṃ vadāmi, pañño nihīno sirīmāva seyyo.
૯૫.
95.
પરસ્સ વા અત્તનો વાપિ હેતુ, બાલો મુસા ભાસતિ અપ્પપઞ્ઞો;
Parassa vā attano vāpi hetu, bālo musā bhāsati appapañño;
સો નિન્દિતો હોતિ સભાય મજ્ઝે, પચ્છાપિ 27 સો દુગ્ગતિગામી હોતિ;
So nindito hoti sabhāya majjhe, pacchāpi 28 so duggatigāmī hoti;
એતમ્પિ દિસ્વાન અહં વદામિ, પઞ્ઞોવ સેય્યો ન યસસ્સિ બાલો.
Etampi disvāna ahaṃ vadāmi, paññova seyyo na yasassi bālo.
૯૬.
96.
અત્થમ્પિ ચે ભાસતિ ભૂરિપઞ્ઞો, અનાળ્હિયો 29 અપ્પધનો દલિદ્દો;
Atthampi ce bhāsati bhūripañño, anāḷhiyo 30 appadhano daliddo;
ન તસ્સ તં રૂહતિ ઞાતિમજ્ઝે, સિરી ચ પઞ્ઞાણવતો ન હોતિ;
Na tassa taṃ rūhati ñātimajjhe, sirī ca paññāṇavato na hoti;
એતમ્પિ દિસ્વાન અહં વદામિ, પઞ્ઞો નિહીનો સિરીમાવ સેય્યો.
Etampi disvāna ahaṃ vadāmi, pañño nihīno sirīmāva seyyo.
૯૭.
97.
પરસ્સ વા અત્તનો વાપિ હેતુ, ન ભાસતિ અલિકં ભૂરિપઞ્ઞો;
Parassa vā attano vāpi hetu, na bhāsati alikaṃ bhūripañño;
સો પૂજિતો હોતિ સભાય મજ્ઝે, પચ્છાપિ સો સુગ્ગતિગામી હોતિ;
So pūjito hoti sabhāya majjhe, pacchāpi so suggatigāmī hoti;
એતમ્પિ દિસ્વાન અહં વદામિ, પઞ્ઞોવ સેય્યો ન યસસ્સિ બાલો.
Etampi disvāna ahaṃ vadāmi, paññova seyyo na yasassi bālo.
૯૮.
98.
હત્થી ગવસ્સા મણિકુણ્ડલા ચ, થિયો ચ ઇદ્ધેસુ કુલેસુ જાતા;
Hatthī gavassā maṇikuṇḍalā ca, thiyo ca iddhesu kulesu jātā;
સબ્બાવ તા ઉપભોગા ભવન્તિ, ઇદ્ધસ્સ પોસસ્સ અનિદ્ધિમન્તો;
Sabbāva tā upabhogā bhavanti, iddhassa posassa aniddhimanto;
એતમ્પિ દિસ્વાન અહં વદામિ, પઞ્ઞો નિહીનો સિરીમાવ સેય્યો.
Etampi disvāna ahaṃ vadāmi, pañño nihīno sirīmāva seyyo.
૯૯.
99.
અસંવિહિતકમ્મન્તં, બાલં દુમ્મેધમન્તિનં;
Asaṃvihitakammantaṃ, bālaṃ dummedhamantinaṃ;
સિરી જહતિ દુમ્મેધં, જિણ્ણંવ ઉરગો તચં;
Sirī jahati dummedhaṃ, jiṇṇaṃva urago tacaṃ;
એતમ્પિ દિસ્વાન અહં વદામિ, પઞ્ઞોવ સેય્યો ન યસસ્સિ બાલો.
Etampi disvāna ahaṃ vadāmi, paññova seyyo na yasassi bālo.
૧૦૦.
100.
પઞ્ચ પણ્ડિતા મયં ભદ્દન્તે, સબ્બે પઞ્જલિકા ઉપટ્ઠિતા;
Pañca paṇḍitā mayaṃ bhaddante, sabbe pañjalikā upaṭṭhitā;
ત્વં નો અભિભુય્ય ઇસ્સરોસિ, સક્કોવ ભૂતપતિ દેવરાજા;
Tvaṃ no abhibhuyya issarosi, sakkova bhūtapati devarājā;
એતમ્પિ દિસ્વાન અહં વદામિ, પઞ્ઞો નિહીનો સિરીમાવ સેય્યો.
Etampi disvāna ahaṃ vadāmi, pañño nihīno sirīmāva seyyo.
૧૦૧.
101.
દાસોવ પઞ્ઞસ્સ યસસ્સિ બાલો, અત્થેસુ જાતેસુ તથાવિધેસુ;
Dāsova paññassa yasassi bālo, atthesu jātesu tathāvidhesu;
યં પણ્ડિતો નિપુણં સંવિધેતિ, સમ્મોહમાપજ્જતિ તત્થ બાલો;
Yaṃ paṇḍito nipuṇaṃ saṃvidheti, sammohamāpajjati tattha bālo;
એતમ્પિ દિસ્વાન અહં વદામિ, પઞ્ઞોવ સેય્યો ન યસસ્સિ બાલો.
Etampi disvāna ahaṃ vadāmi, paññova seyyo na yasassi bālo.
૧૦૨.
102.
અદ્ધા હિ પઞ્ઞાવ સતં પસત્થા, કન્તા સિરી ભોગરતા મનુસ્સા;
Addhā hi paññāva sataṃ pasatthā, kantā sirī bhogaratā manussā;
ઞાણઞ્ચ બુદ્ધાનમતુલ્યરૂપં, પઞ્ઞં ન અચ્ચેતિ સિરી કદાચિ.
Ñāṇañca buddhānamatulyarūpaṃ, paññaṃ na acceti sirī kadāci.
૧૦૩.
103.
યં તં અપુચ્છિમ્હ અકિત્તયી નો, મહોસધ કેવલધમ્મદસ્સી;
Yaṃ taṃ apucchimha akittayī no, mahosadha kevaladhammadassī;
ગવં સહસ્સં ઉસભઞ્ચ નાગં, આજઞ્ઞયુત્તે ચ રથે દસ ઇમે;
Gavaṃ sahassaṃ usabhañca nāgaṃ, ājaññayutte ca rathe dasa ime;
પઞ્હસ્સ વેય્યાકરણેન તુટ્ઠો, દદામિ તે ગામવરાનિ સોળસાતિ.
Pañhassa veyyākaraṇena tuṭṭho, dadāmi te gāmavarāni soḷasāti.
Footnotes:
Related texts:
અટ્ઠકથા • Aṭṭhakathā / સુત્તપિટક (અટ્ઠકથા) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / ખુદ્દકનિકાય (અટ્ઠકથા) • Khuddakanikāya (aṭṭhakathā) / જાતક-અટ્ઠકથા • Jātaka-aṭṭhakathā / [૫૦૦] ૪. સિરીમન્તજાતકવણ્ણના • [500] 4. Sirīmantajātakavaṇṇanā