Library / Tipiṭaka / તિપિટક • Tipiṭaka / જાતકપાળિ • Jātakapāḷi |
૫૪૦. સુવણ્ણસામજાતકં (૩)
540. Suvaṇṇasāmajātakaṃ (3)
૨૯૬.
296.
ખત્તિયો બ્રાહ્મણો વેસ્સો, કો મં વિદ્ધા નિલીયસિ.
Khattiyo brāhmaṇo vesso, ko maṃ viddhā nilīyasi.
૨૯૭.
297.
‘‘ન મે મંસાનિ ખજ્જાનિ, ચમ્મેનત્થો ન વિજ્જતિ;
‘‘Na me maṃsāni khajjāni, cammenattho na vijjati;
અથ કેન નુ વણ્ણેન, વિદ્ધેય્યં મં અમઞ્ઞથ.
Atha kena nu vaṇṇena, viddheyyaṃ maṃ amaññatha.
૨૯૮.
298.
‘‘કો વા ત્વં કસ્સ વા પુત્તો, કથં જાનેમુ તં મયં;
‘‘Ko vā tvaṃ kassa vā putto, kathaṃ jānemu taṃ mayaṃ;
પુટ્ઠો મે સમ્મ અક્ખાહિ, કિં મં વિદ્ધા નિલીયસિ’’.
Puṭṭho me samma akkhāhi, kiṃ maṃ viddhā nilīyasi’’.
૨૯૯.
299.
‘‘રાજાહમસ્મિ કાસીનં, પીળિયક્ખોતિ મં વિદૂ;
‘‘Rājāhamasmi kāsīnaṃ, pīḷiyakkhoti maṃ vidū;
લોભા રટ્ઠં પહિત્વાન, મિગમેસં ચરામહં.
Lobhā raṭṭhaṃ pahitvāna, migamesaṃ carāmahaṃ.
૩૦૦.
300.
‘‘ઇસ્સત્થે ચસ્મિ કુસલો, દળ્હધમ્મોતિ વિસ્સુતો;
‘‘Issatthe casmi kusalo, daḷhadhammoti vissuto;
નાગોપિ મે ન મુચ્ચેય્ય, આગતો ઉસુપાતનં.
Nāgopi me na mucceyya, āgato usupātanaṃ.
૩૦૧.
301.
‘‘કો વા ત્વં કસ્સ વા પુત્તો 3, કથં જાનેમુ તં મયં;
‘‘Ko vā tvaṃ kassa vā putto 4, kathaṃ jānemu taṃ mayaṃ;
પિતુનો અત્તનો ચાપિ, નામગોત્તં પવેદય’’.
Pituno attano cāpi, nāmagottaṃ pavedaya’’.
૩૦૨.
302.
‘‘નેસાદપુત્તો ભદ્દન્તે, સામો ઇતિ મં ઞાતયો;
‘‘Nesādaputto bhaddante, sāmo iti maṃ ñātayo;
૩૦૩.
303.
‘‘વિદ્ધોસ્મિ પુથુસલ્લેન, સવિસેન યથા મિગો;
‘‘Viddhosmi puthusallena, savisena yathā migo;
સકમ્હિ લોહિતે રાજ, પસ્સ સેમિ પરિપ્લુતો.
Sakamhi lohite rāja, passa semi paripluto.
૩૦૪.
304.
આતુરો ત્યાનુપુચ્છામિ, કિં મં વિદ્ધા નિલીયસિ.
Āturo tyānupucchāmi, kiṃ maṃ viddhā nilīyasi.
૩૦૫.
305.
‘‘અજિનમ્હિ હઞ્ઞતે દીપિ, નાગો દન્તેહિ હઞ્ઞતે;
‘‘Ajinamhi haññate dīpi, nāgo dantehi haññate;
અથ કેન નુ વણ્ણેન, વિદ્ધેય્યં મં અમઞ્ઞથ’’.
Atha kena nu vaṇṇena, viddheyyaṃ maṃ amaññatha’’.
૩૦૬.
306.
‘‘મિગો ઉપટ્ઠિતો આસિ, આગતો ઉસુપાતનં;
‘‘Migo upaṭṭhito āsi, āgato usupātanaṃ;
તં દિસ્વા ઉબ્બિજી સામ, તેન કોધો મમાવિસિ’’.
Taṃ disvā ubbijī sāma, tena kodho mamāvisi’’.
૩૦૭.
307.
‘‘યતો સરામિ અત્તાનં, યતો પત્તોસ્મિ વિઞ્ઞુતં;
‘‘Yato sarāmi attānaṃ, yato pattosmi viññutaṃ;
ન મં મિગા ઉત્તસન્તિ, અરઞ્ઞે સાપદાનિપિ.
Na maṃ migā uttasanti, araññe sāpadānipi.
૩૦૮.
308.
‘‘યતો નિધિં પરિહરિં, યતો પત્તોસ્મિ યોબ્બનં;
‘‘Yato nidhiṃ parihariṃ, yato pattosmi yobbanaṃ;
ન મં મિગા ઉત્તસન્તિ, અરઞ્ઞે સાપદાનિપિ.
Na maṃ migā uttasanti, araññe sāpadānipi.
૩૦૯.
309.
‘‘ભીરૂ કિમ્પુરિસા રાજ, પબ્બતે ગન્ધમાદને;
‘‘Bhīrū kimpurisā rāja, pabbate gandhamādane;
સમ્મોદમાના ગચ્છામ, પબ્બતાનિ વનાનિ ચ.
Sammodamānā gacchāma, pabbatāni vanāni ca.
૩૧૦.
310.
૩૧૧.
311.
૩૧૨.
312.
‘‘કુતો નુ સામ આગમ્મ, કસ્સ વા પહિતો તુવં;
‘‘Kuto nu sāma āgamma, kassa vā pahito tuvaṃ;
ઉદહારો નદિં ગચ્છ, આગતો મિગસમ્મતં’’.
Udahāro nadiṃ gaccha, āgato migasammataṃ’’.
૩૧૩.
313.
‘‘અન્ધા માતાપિતા મય્હં, તે ભરામિ બ્રહાવને;
‘‘Andhā mātāpitā mayhaṃ, te bharāmi brahāvane;
તેસાહં ઉદકાહારો, આગતો મિગસમ્મતં.
Tesāhaṃ udakāhāro, āgato migasammataṃ.
૩૧૪.
314.
‘‘અત્થિ નેસં ઉસામત્તં, અથ સાહસ્સ જીવિતં;
‘‘Atthi nesaṃ usāmattaṃ, atha sāhassa jīvitaṃ;
ઉદકસ્સ અલાભેન , મઞ્ઞે અન્ધા મરિસ્સરે.
Udakassa alābhena , maññe andhā marissare.
૩૧૫.
315.
‘‘ન મે ઇદં તથા દુક્ખં, લબ્ભા હિ પુમુના ઇદં;
‘‘Na me idaṃ tathā dukkhaṃ, labbhā hi pumunā idaṃ;
યઞ્ચ અમ્મં ન પસ્સામિ, તં મે દુક્ખતરં ઇતો.
Yañca ammaṃ na passāmi, taṃ me dukkhataraṃ ito.
૩૧૬.
316.
‘‘ન મે ઇદં તથા દુક્ખં, લબ્ભા હિ પુમુના ઇદં;
‘‘Na me idaṃ tathā dukkhaṃ, labbhā hi pumunā idaṃ;
યઞ્ચ તાતં ન પસ્સામિ, તં મે દુક્ખતરં ઇતો.
Yañca tātaṃ na passāmi, taṃ me dukkhataraṃ ito.
૩૧૭.
317.
૩૧૮.
318.
૩૧૯.
319.
સામ તાત વિલપન્તા, હિણ્ડિસ્સન્તિ બ્રહાવને.
Sāma tāta vilapantā, hiṇḍissanti brahāvane.
૩૨૦.
320.
‘‘ઇદમ્પિ દુતિયં સલ્લં, કમ્પેતિ હદયં મમં;
‘‘Idampi dutiyaṃ sallaṃ, kampeti hadayaṃ mamaṃ;
યઞ્ચ અન્ધે ન પસ્સામિ, મઞ્ઞે હિસ્સામિ 29 જીવિતં’’.
Yañca andhe na passāmi, maññe hissāmi 30 jīvitaṃ’’.
૩૨૧.
321.
‘‘મા બાળ્હં પરિદેવેસિ, સામ કલ્યાણદસ્સન;
‘‘Mā bāḷhaṃ paridevesi, sāma kalyāṇadassana;
અહં કમ્મકરો હુત્વા, ભરિસ્સં તે બ્રહાવને.
Ahaṃ kammakaro hutvā, bharissaṃ te brahāvane.
૩૨૨.
322.
‘‘ઇસ્સત્થે ચસ્મિ કુસલો, દળ્હધમ્મોતિ વિસ્સુતો;
‘‘Issatthe casmi kusalo, daḷhadhammoti vissuto;
અહં કમ્મકરો હુત્વા, ભરિસ્સં તે બ્રહાવને.
Ahaṃ kammakaro hutvā, bharissaṃ te brahāvane.
૩૨૩.
323.
અહં કમ્મકરો હુત્વા, ભરિસ્સં તે બ્રહાવને.
Ahaṃ kammakaro hutvā, bharissaṃ te brahāvane.
૩૨૪.
324.
‘‘કતમં તં વનં સામ, યત્થ માતાપિતા તવ;
‘‘Katamaṃ taṃ vanaṃ sāma, yattha mātāpitā tava;
અહં તે તથા ભરિસ્સં, યથા તે અભરી તુવં’’.
Ahaṃ te tathā bharissaṃ, yathā te abharī tuvaṃ’’.
૩૨૫.
325.
‘‘અયં એકપદી રાજ, યોયં ઉસ્સીસકે મમ;
‘‘Ayaṃ ekapadī rāja, yoyaṃ ussīsake mama;
ઇતો ગન્ત્વા અડ્ઢકોસં, તત્થ નેસં અગારકં;
Ito gantvā aḍḍhakosaṃ, tattha nesaṃ agārakaṃ;
યત્થ માતાપિતા મય્હં, તે ભરસ્સુ ઇતો ગતો.
Yattha mātāpitā mayhaṃ, te bharassu ito gato.
૩૨૬.
326.
‘‘નમો તે કાસિરાજત્થુ, નમો તે કાસિવડ્ઢન;
‘‘Namo te kāsirājatthu, namo te kāsivaḍḍhana;
અન્ધા માતાપિતા મય્હં, તે ભરસ્સુ બ્રહાવને.
Andhā mātāpitā mayhaṃ, te bharassu brahāvane.
૩૨૭.
327.
‘‘અઞ્જલિં તે પગ્ગણ્હામિ, કાસિરાજ નમત્થુ તે;
‘‘Añjaliṃ te paggaṇhāmi, kāsirāja namatthu te;
માતરં પિતરં મય્હં, વુત્તો વજ્જાસિ વન્દનં’’.
Mātaraṃ pitaraṃ mayhaṃ, vutto vajjāsi vandanaṃ’’.
૩૨૮.
328.
‘‘ઇદં વત્વાન સો સામો, યુવા કલ્યાણદસ્સનો;
‘‘Idaṃ vatvāna so sāmo, yuvā kalyāṇadassano;
મુચ્છિતો વિસવેગેન, વિસઞ્ઞી સમપજ્જથ.
Mucchito visavegena, visaññī samapajjatha.
૩૨૯.
329.
‘‘સ રાજા પરિદેવેસિ, બહું કારુઞ્ઞસઞ્હિતં;
‘‘Sa rājā paridevesi, bahuṃ kāruññasañhitaṃ;
સામં કાલઙ્કતં દિસ્વા, નત્થિ મચ્ચુસ્સ નાગમો.
Sāmaṃ kālaṅkataṃ disvā, natthi maccussa nāgamo.
૩૩૦.
330.
‘‘યસ્સુ મં પટિમન્તેતિ, સવિસેન સમપ્પિતો;
‘‘Yassu maṃ paṭimanteti, savisena samappito;
સ્વજ્જેવં ગતે કાલે, ન કિઞ્ચિ મભિભાસતિ.
Svajjevaṃ gate kāle, na kiñci mabhibhāsati.
૩૩૧.
331.
‘‘નિરયં નૂન ગચ્છામિ, એત્થ મે નત્થિ સંસયો;
‘‘Nirayaṃ nūna gacchāmi, ettha me natthi saṃsayo;
તદા હિ પકતં પાપં, ચિરરત્તાય કિબ્બિસં.
Tadā hi pakataṃ pāpaṃ, cirarattāya kibbisaṃ.
૩૩૨.
332.
‘‘ભવન્તિ તસ્સ વત્તારો, ગામે કિબ્બિસકારકો;
‘‘Bhavanti tassa vattāro, gāme kibbisakārako;
અરઞ્ઞે નિમ્મનુસ્સમ્હિ, કો મં વત્તુમરહતિ.
Araññe nimmanussamhi, ko maṃ vattumarahati.
૩૩૩.
333.
‘‘સારયન્તિ હિ કમ્માનિ, ગામે સંગચ્છ માણવા;
‘‘Sārayanti hi kammāni, gāme saṃgaccha māṇavā;
અરઞ્ઞે નિમ્મનુસ્સમ્હિ, કો નુ મં સારયિસ્સતિ’’.
Araññe nimmanussamhi, ko nu maṃ sārayissati’’.
૩૩૪.
334.
‘‘સા દેવતા અન્તરહિતા, પબ્બતે ગન્ધમાદને;
‘‘Sā devatā antarahitā, pabbate gandhamādane;
રઞ્ઞોવ અનુકમ્પાય, ઇમા ગાથા અભાસથ.
Raññova anukampāya, imā gāthā abhāsatha.
૩૩૫.
335.
અદૂસકા પિતાપુત્તા, તયો એકૂસુના હતા.
Adūsakā pitāputtā, tayo ekūsunā hatā.
૩૩૬.
336.
‘‘એહિ તં અનુસિક્ખામિ, યથા તે સુગતી સિયા;
‘‘Ehi taṃ anusikkhāmi, yathā te sugatī siyā;
ધમ્મેનન્ધે વને પોસ, મઞ્ઞેહં સુગતી તયા.
Dhammenandhe vane posa, maññehaṃ sugatī tayā.
૩૩૭.
337.
‘‘સ રાજા પરિદેવિત્વા, બહું કારુઞ્ઞસઞ્હિતં;
‘‘Sa rājā paridevitvā, bahuṃ kāruññasañhitaṃ;
ઉદકકુમ્ભમાદાય, પક્કામિ દક્ખિણામુખો.
Udakakumbhamādāya, pakkāmi dakkhiṇāmukho.
૩૩૮.
338.
‘‘કસ્સ નુ એસો પદસદ્દો, મનુસ્સસ્સેવ આગતો;
‘‘Kassa nu eso padasaddo, manussasseva āgato;
નેસો સામસ્સ નિગ્ઘોસો, કો નુ ત્વમસિ મારિસ.
Neso sāmassa nigghoso, ko nu tvamasi mārisa.
૩૩૯.
339.
નેસો સામસ્સ નિગ્ઘોસો, કો નુ ત્વમસિ મારિસ’’.
Neso sāmassa nigghoso, ko nu tvamasi mārisa’’.
૩૪૦.
340.
‘‘રાજાહમસ્મિ કાસીનં, પીળિયક્ખોતિ મં વિદૂ;
‘‘Rājāhamasmi kāsīnaṃ, pīḷiyakkhoti maṃ vidū;
લોભા રટ્ઠં પહિત્વાન, મિગમેસં ચરામહં.
Lobhā raṭṭhaṃ pahitvāna, migamesaṃ carāmahaṃ.
૩૪૧.
341.
‘‘ઇસ્સત્થે ચસ્મિ કુસલો, દળ્હધમ્મોતિ વિસ્સુતો;
‘‘Issatthe casmi kusalo, daḷhadhammoti vissuto;
નાગોપિ મે ન મુચ્ચેય્ય, આગતો ઉસુપાતનં’’.
Nāgopi me na mucceyya, āgato usupātanaṃ’’.
૩૪૨.
342.
‘‘સ્વાગતં તે મહારાજ, અથો તે અદુરાગતં;
‘‘Svāgataṃ te mahārāja, atho te adurāgataṃ;
ઇસ્સરોસિ અનુપ્પત્તો, યં ઇધત્થિ પવેદય.
Issarosi anuppatto, yaṃ idhatthi pavedaya.
૩૪૩.
343.
‘‘તિન્દુકાનિ પિયાલાનિ, મધુકે કાસુમારિયો;
‘‘Tindukāni piyālāni, madhuke kāsumāriyo;
ફલાનિ ખુદ્દકપ્પાનિ, ભુઞ્જ રાજ વરં વરં.
Phalāni khuddakappāni, bhuñja rāja varaṃ varaṃ.
૩૪૪.
344.
‘‘ઇદમ્પિ પાનીયં સીતં, આભતં ગિરિગબ્ભરા;
‘‘Idampi pānīyaṃ sītaṃ, ābhataṃ girigabbharā;
તતો પિવ મહારાજ, સચે ત્વં અભિકઙ્ખસિ’’.
Tato piva mahārāja, sace tvaṃ abhikaṅkhasi’’.
૩૪૫.
345.
‘‘નાલં અન્ધા વને દટ્ઠું, કો નુ વો ફલમાહરિ;
‘‘Nālaṃ andhā vane daṭṭhuṃ, ko nu vo phalamāhari;
અનન્ધસ્સેવયં સમ્મા, નિવાપો મય્હ ખાયતિ’’.
Anandhassevayaṃ sammā, nivāpo mayha khāyati’’.
૩૪૬.
346.
‘‘દહરો યુવા નાતિબ્રહા, સામો કલ્યાણદસ્સનો;
‘‘Daharo yuvā nātibrahā, sāmo kalyāṇadassano;
૩૪૭.
347.
નદિં ગતો ઉદહારો, મઞ્ઞે ન દૂરમાગતો’’.
Nadiṃ gato udahāro, maññe na dūramāgato’’.
૩૪૮.
348.
‘‘અહં તં અવધિં સામં, યો તુય્હં પરિચારકો;
‘‘Ahaṃ taṃ avadhiṃ sāmaṃ, yo tuyhaṃ paricārako;
યં કુમારં પવેદેથ, સામં કલ્યાણદસ્સનં.
Yaṃ kumāraṃ pavedetha, sāmaṃ kalyāṇadassanaṃ.
૩૪૯.
349.
‘‘દીઘસ્સ કેસા અસિતા, અથો સૂનગ્ગવેલ્લિતા;
‘‘Dīghassa kesā asitā, atho sūnaggavellitā;
તેસુ લોહિતલિત્તેસુ, સેતિ સામો મયા હતો’’.
Tesu lohitalittesu, seti sāmo mayā hato’’.
૩૫૦.
350.
‘‘કેન દુકૂલમન્તેસિ, હતો સામોતિ વાદિના;
‘‘Kena dukūlamantesi, hato sāmoti vādinā;
હતો સામોતિ સુત્વાન, હદયં મે પવેધતિ.
Hato sāmoti sutvāna, hadayaṃ me pavedhati.
૩૫૧.
351.
‘‘અસ્સત્થસ્સેવ તરુણં, પવાળં માલુતેરિતં;
‘‘Assatthasseva taruṇaṃ, pavāḷaṃ māluteritaṃ;
હતો સામોતિ સુત્વાન, હદયં મે પવેધતિ’’.
Hato sāmoti sutvāna, hadayaṃ me pavedhati’’.
૩૫૨.
352.
‘‘પારિકે કાસિરાજાયં, સો સામં મિગસમ્મતે;
‘‘Pārike kāsirājāyaṃ, so sāmaṃ migasammate;
કોધસા ઉસુના વિજ્ઝિ, તસ્સ મા પાપમિચ્છિમ્હા’’.
Kodhasā usunā vijjhi, tassa mā pāpamicchimhā’’.
૩૫૩.
353.
‘‘કિચ્છા લદ્ધો પિયો પુત્તો, યો અન્ધે અભરી વને;
‘‘Kicchā laddho piyo putto, yo andhe abharī vane;
તં એકપુત્તં ઘાતિમ્હિ, કથં ચિત્તં ન કોપયે’’.
Taṃ ekaputtaṃ ghātimhi, kathaṃ cittaṃ na kopaye’’.
૩૫૪.
354.
‘‘કિચ્છા લદ્ધો પિયો પુત્તો, યો અન્ધે અભરી વને;
‘‘Kicchā laddho piyo putto, yo andhe abharī vane;
તં એકપુત્તં ઘાતિમ્હિ, અક્કોધં આહુ પણ્ડિતા’’.
Taṃ ekaputtaṃ ghātimhi, akkodhaṃ āhu paṇḍitā’’.
૩૫૫.
355.
‘‘મા બાળ્હં પરિદેવેથ, હતો સામોતિ વાદિના;
‘‘Mā bāḷhaṃ paridevetha, hato sāmoti vādinā;
અહં કમ્મકરો હુત્વા, ભરિસ્સામિ બ્રહાવને.
Ahaṃ kammakaro hutvā, bharissāmi brahāvane.
૩૫૬.
356.
‘‘ઇસ્સત્થે ચસ્મિ કુસલો, દળ્હધમ્મોતિ વિસ્સુતો;
‘‘Issatthe casmi kusalo, daḷhadhammoti vissuto;
અહં કમ્મકરો હુત્વા, ભરિસ્સામિ બ્રહાવને.
Ahaṃ kammakaro hutvā, bharissāmi brahāvane.
૩૫૭.
357.
‘‘મિગાનં વિઘાસમન્વેસં, વનમૂલફલાનિ ચ;
‘‘Migānaṃ vighāsamanvesaṃ, vanamūlaphalāni ca;
અહં કમ્મકરો હુત્વા, ભરિસ્સામિ બ્રહાવને’’.
Ahaṃ kammakaro hutvā, bharissāmi brahāvane’’.
૩૫૮.
358.
‘‘નેસ ધમ્મો મહારાજ, નેતં અમ્હેસુ કપ્પતિ;
‘‘Nesa dhammo mahārāja, netaṃ amhesu kappati;
રાજા ત્વમસિ અમ્હાકં, પાદે વન્દામ તે મયં’’.
Rājā tvamasi amhākaṃ, pāde vandāma te mayaṃ’’.
૩૫૯.
359.
‘‘ધમ્મં નેસાદ ભણથ, કતા અપચિતી તયા;
‘‘Dhammaṃ nesāda bhaṇatha, katā apacitī tayā;
૩૬૦.
360.
‘‘નમો તે કાસિરાજત્થુ, નમો તે કાસિવડ્ઢન;
‘‘Namo te kāsirājatthu, namo te kāsivaḍḍhana;
અઞ્જલિં તે પગ્ગણ્હામ, યાવ સામાનુપાપય.
Añjaliṃ te paggaṇhāma, yāva sāmānupāpaya.
૩૬૧.
361.
સંસુમ્ભમાના અત્તાનં, કાલમાગમયામસે’’.
Saṃsumbhamānā attānaṃ, kālamāgamayāmase’’.
૩૬૨.
362.
‘‘બ્રહા વાળમિગાકિણ્ણં, આકાસન્તંવ દિસ્સતિ;
‘‘Brahā vāḷamigākiṇṇaṃ, ākāsantaṃva dissati;
યત્થ સામો હતો સેતિ, ચન્દોવ પતિતો છમા.
Yattha sāmo hato seti, candova patito chamā.
૩૬૩.
363.
‘‘બ્રહા વાળમિગાકિણ્ણં, આકાસન્તંવ દિસ્સતિ;
‘‘Brahā vāḷamigākiṇṇaṃ, ākāsantaṃva dissati;
યત્થ સામો હતો સેતિ, સૂરિયોવ પતિતો છમા.
Yattha sāmo hato seti, sūriyova patito chamā.
૩૬૪.
364.
‘‘બ્રહા વાળમિગાકિણ્ણં, આકાસન્તંવ દિસ્સતિ;
‘‘Brahā vāḷamigākiṇṇaṃ, ākāsantaṃva dissati;
૩૬૫.
365.
‘‘બ્રહા વાળમિગાકિણ્ણં, આકાસન્તંવ દિસ્સતિ;
‘‘Brahā vāḷamigākiṇṇaṃ, ākāsantaṃva dissati;
યત્થ સામો હતો સેતિ, ઇધેવ વસથસ્સમે’’.
Yattha sāmo hato seti, idheva vasathassame’’.
૩૬૬.
366.
નેવમ્હાકં ભયં કોચિ, વને વાળેસુ વિજ્જતિ’’.
Nevamhākaṃ bhayaṃ koci, vane vāḷesu vijjati’’.
૩૬૭.
367.
‘‘તતો અન્ધાનમાદાય, કાસિરાજા બ્રહાવને;
‘‘Tato andhānamādāya, kāsirājā brahāvane;
હત્થે ગહેત્વા પક્કામિ, યત્થ સામો હતો અહુ.
Hatthe gahetvā pakkāmi, yattha sāmo hato ahu.
૩૬૮.
368.
‘‘દિસ્વાન પતિતં સામં, પુત્તકં પંસુકુન્થિતં;
‘‘Disvāna patitaṃ sāmaṃ, puttakaṃ paṃsukunthitaṃ;
અપવિદ્ધં બ્રહારઞ્ઞે, ચન્દંવ પતિતં છમા.
Apaviddhaṃ brahāraññe, candaṃva patitaṃ chamā.
૩૬૯.
369.
‘‘દિસ્વાન પતિતં સામં, પુત્તકં પંસુકુન્થિતં;
‘‘Disvāna patitaṃ sāmaṃ, puttakaṃ paṃsukunthitaṃ;
અપવિદ્ધં બ્રહારઞ્ઞે, સૂરિયંવ પતિતં છમા.
Apaviddhaṃ brahāraññe, sūriyaṃva patitaṃ chamā.
૩૭૦.
370.
‘‘દિસ્વાન પતિતં સામં, પુત્તકં પંસુકુન્થિતં;
‘‘Disvāna patitaṃ sāmaṃ, puttakaṃ paṃsukunthitaṃ;
૩૭૧.
371.
‘‘દિસ્વાન પતિતં સામં, પુત્તકં પંસુકુન્થિતં;
‘‘Disvāna patitaṃ sāmaṃ, puttakaṃ paṃsukunthitaṃ;
બાહા પગ્ગય્હ પક્કન્દું, અધમ્મો કિર ભો ઇતિ.
Bāhā paggayha pakkanduṃ, adhammo kira bho iti.
૩૭૨.
372.
‘‘બાળ્હં ખો ત્વં પમત્તોસિ, સામ કલ્યાણદસ્સન;
‘‘Bāḷhaṃ kho tvaṃ pamattosi, sāma kalyāṇadassana;
૩૭૩.
373.
‘‘બાળ્હં ખો ત્વં પદિત્તોસિ, સામ કલ્યાણદસ્સન;
‘‘Bāḷhaṃ kho tvaṃ padittosi, sāma kalyāṇadassana;
યો અજ્જેવં ગતે કાલે, ન કિઞ્ચિ મભિભાસસિ.
Yo ajjevaṃ gate kāle, na kiñci mabhibhāsasi.
૩૭૪.
374.
‘‘બાળ્હં ખો ત્વં પકુદ્ધોસિ, સામ કલ્યાણદસ્સન;
‘‘Bāḷhaṃ kho tvaṃ pakuddhosi, sāma kalyāṇadassana;
યો અજ્જેવં ગતે કાલે, ન કિઞ્ચિ મભિભાસસિ.
Yo ajjevaṃ gate kāle, na kiñci mabhibhāsasi.
૩૭૫.
375.
‘‘બાળ્હં ખો ત્વં પસુત્તોસિ, સામ કલ્યાણદસ્સન;
‘‘Bāḷhaṃ kho tvaṃ pasuttosi, sāma kalyāṇadassana;
યો અજ્જેવં ગતે કાલે, ન કિઞ્ચિ મભિભાસસિ.
Yo ajjevaṃ gate kāle, na kiñci mabhibhāsasi.
૩૭૬.
376.
‘‘બાળ્હં ખો ત્વં વિમનોસિ, સામ કલ્યાણદસ્સન;
‘‘Bāḷhaṃ kho tvaṃ vimanosi, sāma kalyāṇadassana;
યો અજ્જેવં ગતે કાલે, ન કિઞ્ચિ મભિભાસસિ.
Yo ajjevaṃ gate kāle, na kiñci mabhibhāsasi.
૩૭૭.
377.
સામો અયં કાલઙ્કતો, અન્ધાનં પરિચારકો.
Sāmo ayaṃ kālaṅkato, andhānaṃ paricārako.
૩૭૮.
378.
સામો અયં કાલઙ્કતો, અન્ધાનં પરિચારકો.
Sāmo ayaṃ kālaṅkato, andhānaṃ paricārako.
૩૭૯.
379.
‘‘કો દાનિ ન્હાપયિસ્સતિ, સીતેનુણ્હોદકેન ચ;
‘‘Ko dāni nhāpayissati, sītenuṇhodakena ca;
સામો અયં કાલઙ્કતો, અન્ધાનં પરિચારકો.
Sāmo ayaṃ kālaṅkato, andhānaṃ paricārako.
૩૮૦.
380.
‘‘કો દાનિ ભોજયિસ્સતિ, વનમૂલફલાનિ ચ;
‘‘Ko dāni bhojayissati, vanamūlaphalāni ca;
સામો અયં કાલઙ્કતો, અન્ધાનં પરિચારકો’’.
Sāmo ayaṃ kālaṅkato, andhānaṃ paricārako’’.
૩૮૧.
381.
‘‘દિસ્વાન પતિતં સામં, પુત્તકં પંસુકુન્થિતં;
‘‘Disvāna patitaṃ sāmaṃ, puttakaṃ paṃsukunthitaṃ;
અટ્ટિતા પુત્તસોકેન, માતા સચ્ચં અભાસથ.
Aṭṭitā puttasokena, mātā saccaṃ abhāsatha.
૩૮૨.
382.
‘‘યેન સચ્ચેનયં સામો, ધમ્મચારી પુરે અહુ;
‘‘Yena saccenayaṃ sāmo, dhammacārī pure ahu;
એતેન સચ્ચવજ્જેન, વિસં સામસ્સ હઞ્ઞતુ.
Etena saccavajjena, visaṃ sāmassa haññatu.
૩૮૩.
383.
‘‘યેન સચ્ચેનયં સામો, બ્રહ્મચારી પુરે અહુ;
‘‘Yena saccenayaṃ sāmo, brahmacārī pure ahu;
એતેન સચ્ચવજ્જેન, વિસં સામસ્સ હઞ્ઞતુ.
Etena saccavajjena, visaṃ sāmassa haññatu.
૩૮૪.
384.
‘‘યેન સચ્ચેનયં સામો, સચ્ચવાદી પુરે અહુ;
‘‘Yena saccenayaṃ sāmo, saccavādī pure ahu;
એતેન સચ્ચવજ્જેન, વિસં સામસ્સ હઞ્ઞતુ.
Etena saccavajjena, visaṃ sāmassa haññatu.
૩૮૫.
385.
એતેન સચ્ચવજ્જેન, વિસં સામસ્સ હઞ્ઞતુ.
Etena saccavajjena, visaṃ sāmassa haññatu.
૩૮૬.
386.
‘‘યેન સચ્ચેનયં સામો, કુલે જેટ્ઠાપચાયિકો;
‘‘Yena saccenayaṃ sāmo, kule jeṭṭhāpacāyiko;
એતેન સચ્ચવજ્જેન, વિસં સામસ્સ હઞ્ઞતુ.
Etena saccavajjena, visaṃ sāmassa haññatu.
૩૮૭.
387.
‘‘યેન સચ્ચેનયં સામો, પાણા પિયતરો મમ;
‘‘Yena saccenayaṃ sāmo, pāṇā piyataro mama;
એતેન સચ્ચવજ્જેન, વિસં સામસ્સ હઞ્ઞતુ.
Etena saccavajjena, visaṃ sāmassa haññatu.
૩૮૮.
388.
‘‘યં કિઞ્ચિત્થિ કતં પુઞ્ઞં, મય્હઞ્ચેવ પિતુચ્ચ તે;
‘‘Yaṃ kiñcitthi kataṃ puññaṃ, mayhañceva pitucca te;
સબ્બેન તેન કુસલેન, વિસં સામસ્સ હઞ્ઞતુ’’.
Sabbena tena kusalena, visaṃ sāmassa haññatu’’.
૩૮૯.
389.
‘‘દિસ્વાન પતિતં સામં, પુત્તકં પંસુકુન્થિતં;
‘‘Disvāna patitaṃ sāmaṃ, puttakaṃ paṃsukunthitaṃ;
અટ્ટિતો પુત્તસોકેન, પિતા સચ્ચં અભાસથ.
Aṭṭito puttasokena, pitā saccaṃ abhāsatha.
૩૯૦.
390.
‘‘યેન સચ્ચેનયં સામો, ધમ્મચારી પુરે અહુ;
‘‘Yena saccenayaṃ sāmo, dhammacārī pure ahu;
એતેન સચ્ચવજ્જેન, વિસં સામસ્સ હઞ્ઞતુ.
Etena saccavajjena, visaṃ sāmassa haññatu.
૩૯૧.
391.
‘‘યેન સચ્ચેનયં સામો, બ્રહ્મચારી પુરે અહુ;
‘‘Yena saccenayaṃ sāmo, brahmacārī pure ahu;
એતેન સચ્ચવજ્જેન, વિસં સામસ્સ હઞ્ઞતુ.
Etena saccavajjena, visaṃ sāmassa haññatu.
૩૯૨.
392.
‘‘યેન સચ્ચેનયં સામો, સચ્ચવાદી પુરે અહુ;
‘‘Yena saccenayaṃ sāmo, saccavādī pure ahu;
એતેન સચ્ચવજ્જેન, વિસં સામસ્સ હઞ્ઞતુ.
Etena saccavajjena, visaṃ sāmassa haññatu.
૩૯૩.
393.
‘‘યેન સચ્ચેનયં સામો, માતાપેત્તિભરો અહુ;
‘‘Yena saccenayaṃ sāmo, mātāpettibharo ahu;
એતેન સચ્ચવજ્જેન, વિસં સામસ્સ હઞ્ઞતુ.
Etena saccavajjena, visaṃ sāmassa haññatu.
૩૯૪.
394.
‘‘યેન સચ્ચેનયં સામો, કુલે જેટ્ઠાપચાયિકો;
‘‘Yena saccenayaṃ sāmo, kule jeṭṭhāpacāyiko;
એતેન સચ્ચવજ્જેન, વિસં સામસ્સ હઞ્ઞતુ.
Etena saccavajjena, visaṃ sāmassa haññatu.
૩૯૫.
395.
‘‘યેન સચ્ચેનયં સામો, પાણા પિયતરો મમ;
‘‘Yena saccenayaṃ sāmo, pāṇā piyataro mama;
એતેન સચ્ચવજ્જેન, વિસં સામસ્સ હઞ્ઞતુ.
Etena saccavajjena, visaṃ sāmassa haññatu.
૩૯૬.
396.
‘‘યં કિઞ્ચિત્થિ 63 કતં પુઞ્ઞં, મય્હઞ્ચેવ માતુચ્ચ તે;
‘‘Yaṃ kiñcitthi 64 kataṃ puññaṃ, mayhañceva mātucca te;
સબ્બેન તેન કુસલેન, વિસં સામસ્સ હઞ્ઞતુ.
Sabbena tena kusalena, visaṃ sāmassa haññatu.
૩૯૭.
397.
‘‘સા દેવતા અન્તરહિતા, પબ્બતે ગન્ધમાદને;
‘‘Sā devatā antarahitā, pabbate gandhamādane;
સામસ્સ અનુકમ્પાય, ઇમં સચ્ચં અભાસથ.
Sāmassa anukampāya, imaṃ saccaṃ abhāsatha.
૩૯૮.
398.
એતેન સચ્ચવજ્જેન, વિસં સામસ્સ હઞ્ઞતુ.
Etena saccavajjena, visaṃ sāmassa haññatu.
૩૯૯.
399.
‘‘સબ્બે વના ગન્ધમયા, પબ્બતે ગન્ધમાદને;
‘‘Sabbe vanā gandhamayā, pabbate gandhamādane;
એતેન સચ્ચવજ્જેન, વિસં સામસ્સ હઞ્ઞતુ’’.
Etena saccavajjena, visaṃ sāmassa haññatu’’.
૪૦૦.
400.
તેસં લાલપ્પમાનાનં, બહું કારુઞ્ઞસઞ્હિતં;
Tesaṃ lālappamānānaṃ, bahuṃ kāruññasañhitaṃ;
ખિપ્પં સામો સમુટ્ઠાસિ, યુવા કલ્યાણદસ્સનો.
Khippaṃ sāmo samuṭṭhāsi, yuvā kalyāṇadassano.
૪૦૧.
401.
‘‘સામોહમસ્મિ ભદ્દં વો 69, સોત્થિનામ્હિ સમુટ્ઠિતો;
‘‘Sāmohamasmi bhaddaṃ vo 70, sotthināmhi samuṭṭhito;
મા બાળ્હં પરિદેવેથ, મઞ્જુનાભિવદેથ મં’’.
Mā bāḷhaṃ paridevetha, mañjunābhivadetha maṃ’’.
૪૦૨.
402.
‘‘સ્વાગતં તે મહારાજ, અથો તે અદુરાગતં;
‘‘Svāgataṃ te mahārāja, atho te adurāgataṃ;
ઇસ્સરોસિ અનુપ્પત્તો, યં ઇધત્થિ પવેદય.
Issarosi anuppatto, yaṃ idhatthi pavedaya.
૪૦૩.
403.
‘‘તિન્દુકાનિ પિયાલાનિ, મધુકે કાસુમારિયો;
‘‘Tindukāni piyālāni, madhuke kāsumāriyo;
ફલાનિ ખુદ્દકપ્પાનિ, ભુઞ્જ રાજ વરં વરં.
Phalāni khuddakappāni, bhuñja rāja varaṃ varaṃ.
૪૦૪.
404.
‘‘અત્થિ મે પાનિયં સીતં, આભતં ગિરિગબ્ભરા;
‘‘Atthi me pāniyaṃ sītaṃ, ābhataṃ girigabbharā;
તતો પિવ મહારાજ, સચે ત્વં અભિકઙ્ખસિ’’.
Tato piva mahārāja, sace tvaṃ abhikaṅkhasi’’.
૪૦૫.
405.
‘‘સમ્મુય્હામિ પમુય્હામિ, સબ્બા મુય્હન્તિ મે દિસા;
‘‘Sammuyhāmi pamuyhāmi, sabbā muyhanti me disā;
પેતં તં સામમદ્દક્ખિં, કો નુ ત્વં સામ જીવસિ’’.
Petaṃ taṃ sāmamaddakkhiṃ, ko nu tvaṃ sāma jīvasi’’.
૪૦૬.
406.
‘‘અપિ જીવં મહારાજ, પુરિસં ગાળ્હવેદનં;
‘‘Api jīvaṃ mahārāja, purisaṃ gāḷhavedanaṃ;
ઉપનીતમનસઙ્કપ્પં, જીવન્તં મઞ્ઞતે મતં.
Upanītamanasaṅkappaṃ, jīvantaṃ maññate mataṃ.
૪૦૭.
407.
‘‘અપિ જીવં મહારાજ, પુરિસં ગાળ્હવેદનં;
‘‘Api jīvaṃ mahārāja, purisaṃ gāḷhavedanaṃ;
તં નિરોધગતં સન્તં, જીવન્તં મઞ્ઞતે મતં.
Taṃ nirodhagataṃ santaṃ, jīvantaṃ maññate mataṃ.
૪૦૮.
408.
‘‘યો માતરં પિતરં વા, મચ્ચો ધમ્મેન પોસતિ;
‘‘Yo mātaraṃ pitaraṃ vā, macco dhammena posati;
દેવાપિ નં તિકિચ્છન્તિ, માતાપેત્તિભરં નરં.
Devāpi naṃ tikicchanti, mātāpettibharaṃ naraṃ.
૪૦૯.
409.
‘‘યો માતરં પિતરં વા, મચ્ચો ધમ્મેન પોસતિ;
‘‘Yo mātaraṃ pitaraṃ vā, macco dhammena posati;
ઇધેવ નં પસંસન્તિ, પેચ્ચ સગ્ગે પમોદતિ’’.
Idheva naṃ pasaṃsanti, pecca sagge pamodati’’.
૪૧૦.
410.
‘‘એસ ભિય્યો પમુય્હામિ, સબ્બા મુય્હન્તિ મે દિસા;
‘‘Esa bhiyyo pamuyhāmi, sabbā muyhanti me disā;
સરણં તં સામ ગચ્છામિ 71, ત્વઞ્ચ મે સરણં ભવ’’.
Saraṇaṃ taṃ sāma gacchāmi 72, tvañca me saraṇaṃ bhava’’.
૪૧૧.
411.
‘‘ધમ્મં ચર મહારાજ, માતાપિતૂસુ ખત્તિય;
‘‘Dhammaṃ cara mahārāja, mātāpitūsu khattiya;
ઇધ ધમ્મં ચરિત્વાન, રાજ સગ્ગં ગમિસ્સસિ.
Idha dhammaṃ caritvāna, rāja saggaṃ gamissasi.
૪૧૨.
412.
‘‘ધમ્મં ચર મહારાજ, પુત્તદારેસુ ખત્તિય;
‘‘Dhammaṃ cara mahārāja, puttadāresu khattiya;
ઇધ ધમ્મં ચરિત્વાન, રાજ સગ્ગં ગમિસ્સસિ.
Idha dhammaṃ caritvāna, rāja saggaṃ gamissasi.
૪૧૩.
413.
‘‘ધમ્મં ચર મહારાજ, મિત્તામચ્ચેસુ ખત્તિય;
‘‘Dhammaṃ cara mahārāja, mittāmaccesu khattiya;
ઇધ ધમ્મં ચરિત્વાન, રાજ સગ્ગં ગમિસ્સસિ.
Idha dhammaṃ caritvāna, rāja saggaṃ gamissasi.
૪૧૪.
414.
‘‘ધમ્મં ચર મહારાજ, વાહનેસુ બલેસુ ચ;
‘‘Dhammaṃ cara mahārāja, vāhanesu balesu ca;
ઇધ ધમ્મં ચરિત્વાન, રાજ સગ્ગં ગમિસ્સસિ.
Idha dhammaṃ caritvāna, rāja saggaṃ gamissasi.
૪૧૫.
415.
‘‘ધમ્મં ચર મહારાજ, ગામેસુ નિગમેસુ ચ;
‘‘Dhammaṃ cara mahārāja, gāmesu nigamesu ca;
ઇધ ધમ્મં ચરિત્વાન, રાજ સગ્ગં ગમિસ્સસિ.
Idha dhammaṃ caritvāna, rāja saggaṃ gamissasi.
૪૧૬.
416.
‘‘ધમ્મં ચર મહારાજ, રટ્ઠેસુ જનપદેસુ ચ;
‘‘Dhammaṃ cara mahārāja, raṭṭhesu janapadesu ca;
ઇધ ધમ્મં ચરિત્વાન, રાજ સગ્ગં ગમિસ્સસિ.
Idha dhammaṃ caritvāna, rāja saggaṃ gamissasi.
૪૧૭.
417.
‘‘ધમ્મં ચર મહારાજ, સમણબ્રાહ્મણેસુ ચ;
‘‘Dhammaṃ cara mahārāja, samaṇabrāhmaṇesu ca;
ઇધ ધમ્મં ચરિત્વાન, રાજ સગ્ગં ગમિસ્સસિ.
Idha dhammaṃ caritvāna, rāja saggaṃ gamissasi.
૪૧૮.
418.
‘‘ધમ્મં ચર મહારાજ, મિગપક્ખીસુ ખત્તિય;
‘‘Dhammaṃ cara mahārāja, migapakkhīsu khattiya;
ઇધ ધમ્મં ચરિત્વાન, રાજ સગ્ગં ગમિસ્સસિ.
Idha dhammaṃ caritvāna, rāja saggaṃ gamissasi.
૪૧૯.
419.
‘‘ધમ્મં ચર મહારાજ, ધમ્મો ચિણ્ણો સુખાવહો;
‘‘Dhammaṃ cara mahārāja, dhammo ciṇṇo sukhāvaho;
ઇધ ધમ્મં ચરિત્વાન, રાજ સગ્ગં ગમિસ્સસિ.
Idha dhammaṃ caritvāna, rāja saggaṃ gamissasi.
૪૨૦.
420.
‘‘ધમ્મં ચર મહારાજ, સઇન્દા દેવા સબ્રહ્મકા;
‘‘Dhammaṃ cara mahārāja, saindā devā sabrahmakā;
સુચિણ્ણેન દિવં પત્તા, મા ધમ્મં રાજ પામદો’’તિ.
Suciṇṇena divaṃ pattā, mā dhammaṃ rāja pāmado’’ti.
Footnotes:
Related texts:
અટ્ઠકથા • Aṭṭhakathā / સુત્તપિટક (અટ્ઠકથા) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / ખુદ્દકનિકાય (અટ્ઠકથા) • Khuddakanikāya (aṭṭhakathā) / જાતક-અટ્ઠકથા • Jātaka-aṭṭhakathā / [૫૪૦] ૩. સુવણ્ણસામજાતકવણ્ણના • [540] 3. Suvaṇṇasāmajātakavaṇṇanā