| Library / Tipiṭaka / તિપિટક • Tipiṭaka / સારત્થદીપની-ટીકા • Sāratthadīpanī-ṭīkā |
ઉદકકથાવણ્ણના
Udakakathāvaṇṇanā
૧૦૮. ઉદકકથાયં મહાકુચ્છિકા ઉદકચાટિ ઉદકમણિકો. ‘‘સમેખલા ચાટિ ઉદકમણિકો’’તિપિ વદન્તિ. તત્થાતિ તેસુ ભાજનેસુ. નિબ્બહનઉદકન્તિ ‘‘મહોદકં આગન્ત્વા તળાકમરિયાદં મા છિન્દી’’તિ તળાકરક્ખણત્થં તસ્સ એકપસ્સેન વિસ્સજ્જિતઉદકં. નિદ્ધમનતુમ્બન્તિ સસ્સાદીનં અત્થાય ઉદકનિક્ખમનમગ્ગં. મરિયાદં દુબ્બલં કત્વાતિ ઇદં અવસ્સં છિન્નસભાવદસ્સનત્થં ભણ્ડદેય્યવિસયદસ્સનત્થઞ્ચ વુત્તં. મરિયાદં દુબ્બલં અકત્વાપિ યથાવુત્તપ્પયોગે કતે મરિયાદં છિન્દિત્વા નિક્ખન્તઉદકગ્ઘાનુરૂપેન અવહારેન કારેતબ્બમેવ.
108. Udakakathāyaṃ mahākucchikā udakacāṭi udakamaṇiko. ‘‘Samekhalā cāṭi udakamaṇiko’’tipi vadanti. Tatthāti tesu bhājanesu. Nibbahanaudakanti ‘‘mahodakaṃ āgantvā taḷākamariyādaṃ mā chindī’’ti taḷākarakkhaṇatthaṃ tassa ekapassena vissajjitaudakaṃ. Niddhamanatumbanti sassādīnaṃ atthāya udakanikkhamanamaggaṃ. Mariyādaṃ dubbalaṃ katvāti idaṃ avassaṃ chinnasabhāvadassanatthaṃ bhaṇḍadeyyavisayadassanatthañca vuttaṃ. Mariyādaṃ dubbalaṃ akatvāpi yathāvuttappayoge kate mariyādaṃ chinditvā nikkhantaudakagghānurūpena avahārena kāretabbameva.
અનિગ્ગતેતિ અનિક્ખમિત્વા તળાકસ્મિંયેવ ઉદકે ઠિતે. અસમ્પત્તેવાતિ તળાકતો નિક્ખમિત્વા મહામાતિકાય એવ ઠિતે. અનિક્ખન્તેતિ તળાકતો અનિક્ખન્તે ઉદકે. સુબદ્ધાતિ ભણ્ડદેય્યમ્પિ ન હોતીતિ અધિપ્પાયો. તેનાહ ‘‘નિક્ખન્તે બદ્ધા ભણ્ડદેય્ય’’ન્તિ, તળાકતો નિક્ખમિત્વા પરેસં ખુદ્દકમાતિકામુખં અપાપુણિત્વા મહામાતિકાયંયેવ ઠિતે બદ્ધા ચે, ભણ્ડદેય્યન્તિ અત્થો. ‘‘અનિક્ખન્તે બદ્ધા સુબદ્ધા, નિક્ખન્તે બદ્ધા ભણ્ડદેય્ય’’ન્તિ હિ ઇદં દ્વયં હેટ્ઠા વુત્તવિકપ્પદ્વયસ્સ યથાક્કમેન વુત્તં. નત્થિ અવહારોતિ એત્થ ‘‘અવહારો નત્થિ, ભણ્ડદેય્યં પન હોતી’’તિ કેચિ વદન્તિ, તળાકગતઉદકસ્સ સબ્બસાધારણત્તા તં અયુત્તં વિય દિસ્સતિ, ‘‘અનિક્ખન્તે બદ્ધા સુબદ્ધા’’તિ ઇમિના ચ અટ્ઠકથાવચનેન ન સમેતિ. વત્થું…પે॰… ન સમેતીતિ એત્થ તળાકગતઉદકસ્સ સબ્બસાધારણત્તા અપરિગ્ગહિતં ઇધ વત્થુન્તિ અધિપ્પાયો.
Aniggateti anikkhamitvā taḷākasmiṃyeva udake ṭhite. Asampattevāti taḷākato nikkhamitvā mahāmātikāya eva ṭhite. Anikkhanteti taḷākato anikkhante udake. Subaddhāti bhaṇḍadeyyampi na hotīti adhippāyo. Tenāha ‘‘nikkhante baddhā bhaṇḍadeyya’’nti, taḷākato nikkhamitvā paresaṃ khuddakamātikāmukhaṃ apāpuṇitvā mahāmātikāyaṃyeva ṭhite baddhā ce, bhaṇḍadeyyanti attho. ‘‘Anikkhante baddhā subaddhā, nikkhante baddhā bhaṇḍadeyya’’nti hi idaṃ dvayaṃ heṭṭhā vuttavikappadvayassa yathākkamena vuttaṃ. Natthi avahāroti ettha ‘‘avahāro natthi, bhaṇḍadeyyaṃ pana hotī’’ti keci vadanti, taḷākagataudakassa sabbasādhāraṇattā taṃ ayuttaṃ viya dissati, ‘‘anikkhante baddhā subaddhā’’ti iminā ca aṭṭhakathāvacanena na sameti. Vatthuṃ…pe… na sametīti ettha taḷākagataudakassa sabbasādhāraṇattā apariggahitaṃ idha vatthunti adhippāyo.
ઉદકકથાવણ્ણના નિટ્ઠિતા.
Udakakathāvaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
તિપિટક (મૂલ) • Tipiṭaka (Mūla) / વિનયપિટક • Vinayapiṭaka / મહાવિભઙ્ગ • Mahāvibhaṅga / ૨. દુતિયપારાજિકં • 2. Dutiyapārājikaṃ
અટ્ઠકથા • Aṭṭhakathā / વિનયપિટક (અટ્ઠકથા) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / મહાવિભઙ્ગ-અટ્ઠકથા • Mahāvibhaṅga-aṭṭhakathā / ૨. દુતિયપારાજિકં • 2. Dutiyapārājikaṃ
ટીકા • Tīkā / વિનયપિટક (ટીકા) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / વજિરબુદ્ધિ-ટીકા • Vajirabuddhi-ṭīkā / ભૂમટ્ઠકથાદિવણ્ણના • Bhūmaṭṭhakathādivaṇṇanā
ટીકા • Tīkā / વિનયપિટક (ટીકા) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / વિમતિવિનોદની-ટીકા • Vimativinodanī-ṭīkā / ઉદકકથાવણ્ણના • Udakakathāvaṇṇanā
