Library / Tipiṭaka / તિપિટક • Tipiṭaka / મહાવગ્ગપાળિ • Mahāvaggapāḷi |
૧૬૫. ઉગ્ગહિતપટિગ્ગહણા
165. Uggahitapaṭiggahaṇā
૨૭૫. તેન ખો પન સમયેન સમ્બહુલા ભિક્ખૂ કાસીસુ વસ્સંવુટ્ઠા રાજગહં ગચ્છન્તા ભગવન્તં દસ્સનાય અન્તરામગ્ગે ન લભિંસુ લૂખસ્સ વા પણીતસ્સ વા ભોજનસ્સ યાવદત્થં પારિપૂરિં; બહુઞ્ચ ફલખાદનીયં અહોસિ; કપ્પિયકારકો ચ ન અહોસિ. અથ ખો તે ભિક્ખૂ કિલન્તરૂપા યેન રાજગહં વેળુવનં કલન્દકનિવાપો, યેન ભગવા તેનુપસઙ્કમિંસુ, ઉપસઙ્કમિત્વા ભગવન્તં અભિવાદેત્વા એકમન્તં નિસીદિંસુ. આચિણ્ણં ખો પનેતં બુદ્ધાનં ભગવન્તાનં આગન્તુકેહિ ભિક્ખૂહિ સદ્ધિં પટિસમ્મોદિતું. અથ ખો ભગવા તે ભિક્ખૂ એતદવોચ – ‘‘કચ્ચિ , ભિક્ખવે, ખમનીયં, કચ્ચિ યાપનીયં, કચ્ચિત્થ અપ્પકિલમથેન અદ્ધાનં આગતા; કુતો ચ તુમ્હે, ભિક્ખવે, આગચ્છથા’’તિ? ‘‘ખમનીયં ભગવા, યાપનીયં ભગવા. ઇધ મયં, ભન્તે, કાસીસુ વસ્સંવુટ્ઠા રાજગહં આગચ્છન્તા ભગવન્તં દસ્સનાય અન્તરામગ્ગે ન લભિમ્હા લૂખસ્સ વા પણીતસ્સ વા ભોજનસ્સ યાવદત્થં પારિપૂરિં; બહુઞ્ચ ફલખાદનીયં અહોસિ; કપ્પિયકારકો ચ ન અહોસિ; તેન મયં કિલન્તરૂપા અદ્ધાનં આગતા’’તિ. અથ ખો ભગવા એતસ્મિં નિદાને એતસ્મિં પકરણે ધમ્મિં કથં કત્વા ભિક્ખૂ આમન્તેસિ – ‘‘અનુજાનામિ, ભિક્ખવે, યત્થ ફલખાદનીયં પસ્સતિ, કપ્પિયકારકો ચ ન હોતિ, સામં ગહેત્વા, હરિત્વા, કપ્પિયકારકે પસ્સિત્વા, ભૂમિયં નિક્ખિપિત્વા, પટિગ્ગહાપેત્વા પરિભુઞ્જિતું. અનુજાનામિ, ભિક્ખવે, ઉગ્ગહિતં પટિગ્ગહિતુ’’ન્તિ.
275. Tena kho pana samayena sambahulā bhikkhū kāsīsu vassaṃvuṭṭhā rājagahaṃ gacchantā bhagavantaṃ dassanāya antarāmagge na labhiṃsu lūkhassa vā paṇītassa vā bhojanassa yāvadatthaṃ pāripūriṃ; bahuñca phalakhādanīyaṃ ahosi; kappiyakārako ca na ahosi. Atha kho te bhikkhū kilantarūpā yena rājagahaṃ veḷuvanaṃ kalandakanivāpo, yena bhagavā tenupasaṅkamiṃsu, upasaṅkamitvā bhagavantaṃ abhivādetvā ekamantaṃ nisīdiṃsu. Āciṇṇaṃ kho panetaṃ buddhānaṃ bhagavantānaṃ āgantukehi bhikkhūhi saddhiṃ paṭisammodituṃ. Atha kho bhagavā te bhikkhū etadavoca – ‘‘kacci , bhikkhave, khamanīyaṃ, kacci yāpanīyaṃ, kaccittha appakilamathena addhānaṃ āgatā; kuto ca tumhe, bhikkhave, āgacchathā’’ti? ‘‘Khamanīyaṃ bhagavā, yāpanīyaṃ bhagavā. Idha mayaṃ, bhante, kāsīsu vassaṃvuṭṭhā rājagahaṃ āgacchantā bhagavantaṃ dassanāya antarāmagge na labhimhā lūkhassa vā paṇītassa vā bhojanassa yāvadatthaṃ pāripūriṃ; bahuñca phalakhādanīyaṃ ahosi; kappiyakārako ca na ahosi; tena mayaṃ kilantarūpā addhānaṃ āgatā’’ti. Atha kho bhagavā etasmiṃ nidāne etasmiṃ pakaraṇe dhammiṃ kathaṃ katvā bhikkhū āmantesi – ‘‘anujānāmi, bhikkhave, yattha phalakhādanīyaṃ passati, kappiyakārako ca na hoti, sāmaṃ gahetvā, haritvā, kappiyakārake passitvā, bhūmiyaṃ nikkhipitvā, paṭiggahāpetvā paribhuñjituṃ. Anujānāmi, bhikkhave, uggahitaṃ paṭiggahitu’’nti.
૨૭૬. તેન ખો પન સમયેન અઞ્ઞતરસ્સ બ્રાહ્મણસ્સ નવા ચ તિલા નવઞ્ચ મધુ ઉપ્પન્ના હોન્તિ. અથ ખો તસ્સ બ્રાહ્મણસ્સ એતદહોસિ – ‘‘યંનૂનાહં નવે ચ તિલે નવઞ્ચ મધું બુદ્ધપ્પમુખસ્સ ભિક્ખુસઙ્ઘસ્સ દદેય્ય’’ન્તિ. અથ ખો સો બ્રાહ્મણો યેન ભગવા તેનુપસઙ્કમિ, ઉપસઙ્કમિત્વા ભગવતા સદ્ધિં પટિસમ્મોદિ, સમ્મોદનીયં કથં સારણીયં વીતિસારેત્વા એકમન્તં અટ્ઠાસિ. એકમન્તં ઠિતો ખો સો બ્રાહ્મણો ભગવન્તં એતદવોચ – ‘‘અધિવાસેતુ મે ભવં ગોતમો સ્વાતનાય ભત્તં, સદ્ધિં ભિક્ખુસઙ્ઘેના’’તિ. અધિવાસેસિ ભગવા તુણ્હીભાવેન . અથ ખો સો બ્રાહ્મણો ભગવતો અધિવાસનં વિદિત્વા પક્કામિ. અથ ખો સો બ્રાહ્મણો તસ્સા રત્તિયા અચ્ચયેન પણીતં ખાદનીયં ભોજનીયં પટિયાદાપેત્વા ભગવતો કાલં આરોચાપેસિ – ‘‘કાલો, ભો ગોતમ, નિટ્ઠિતં ભત્ત’’ન્તિ. અથ ખો ભગવા પુબ્બણ્હસમયં નિવાસેત્વા પત્તચીવરમાદાય યેન તસ્સ બ્રાહ્મણસ્સ નિવેસનં તેનુપસઙ્કમિ, ઉપસઙ્કમિત્વા પઞ્ઞત્તે આસને નિસીદિ, સદ્ધિં ભિક્ખુસઙ્ઘેન. અથ ખો સો બ્રાહ્મણો બુદ્ધપ્પમુખં ભિક્ખુસઙ્ઘં પણીતેન ખાદનીયેન ભોજનીયેન સહત્થા સન્તપ્પેત્વા સમ્પવારેત્વા ભગવન્તં ભુત્તાવિં ઓનીતપત્તપાણિં એકમન્તં નિસીદિ. એકમન્તં નિસિન્નં ખો તં બ્રાહ્મણં ભગવા ધમ્મિયા કથાય સન્દસ્સેત્વા, સમાદપેત્વા, સમુત્તેજેત્વા, સમ્પહંસેત્વા ઉટ્ઠાયાસના પક્કામિ.
276. Tena kho pana samayena aññatarassa brāhmaṇassa navā ca tilā navañca madhu uppannā honti. Atha kho tassa brāhmaṇassa etadahosi – ‘‘yaṃnūnāhaṃ nave ca tile navañca madhuṃ buddhappamukhassa bhikkhusaṅghassa dadeyya’’nti. Atha kho so brāhmaṇo yena bhagavā tenupasaṅkami, upasaṅkamitvā bhagavatā saddhiṃ paṭisammodi, sammodanīyaṃ kathaṃ sāraṇīyaṃ vītisāretvā ekamantaṃ aṭṭhāsi. Ekamantaṃ ṭhito kho so brāhmaṇo bhagavantaṃ etadavoca – ‘‘adhivāsetu me bhavaṃ gotamo svātanāya bhattaṃ, saddhiṃ bhikkhusaṅghenā’’ti. Adhivāsesi bhagavā tuṇhībhāvena . Atha kho so brāhmaṇo bhagavato adhivāsanaṃ viditvā pakkāmi. Atha kho so brāhmaṇo tassā rattiyā accayena paṇītaṃ khādanīyaṃ bhojanīyaṃ paṭiyādāpetvā bhagavato kālaṃ ārocāpesi – ‘‘kālo, bho gotama, niṭṭhitaṃ bhatta’’nti. Atha kho bhagavā pubbaṇhasamayaṃ nivāsetvā pattacīvaramādāya yena tassa brāhmaṇassa nivesanaṃ tenupasaṅkami, upasaṅkamitvā paññatte āsane nisīdi, saddhiṃ bhikkhusaṅghena. Atha kho so brāhmaṇo buddhappamukhaṃ bhikkhusaṅghaṃ paṇītena khādanīyena bhojanīyena sahatthā santappetvā sampavāretvā bhagavantaṃ bhuttāviṃ onītapattapāṇiṃ ekamantaṃ nisīdi. Ekamantaṃ nisinnaṃ kho taṃ brāhmaṇaṃ bhagavā dhammiyā kathāya sandassetvā, samādapetvā, samuttejetvā, sampahaṃsetvā uṭṭhāyāsanā pakkāmi.
અથ ખો તસ્સ બ્રાહ્મણસ્સ અચિરપક્કન્તસ્સ ભગવતો એતદહોસિ – ‘‘યેસં ખો મયા અત્થાય બુદ્ધપ્પમુખો ભિક્ખુસઙ્ઘો નિમન્તિતો, ‘નવે ચ તિલે નવઞ્ચ મધું દસ્સામી’તિ , તે મયા પમુટ્ઠા દાતું. યંનૂનાહં નવે ચ તિલે નવઞ્ચ મધું કોલમ્બેહિ ચ ઘટેહિ ચ આરામં હરાપેય્ય’’ન્તિ. અથ ખો સો બ્રાહ્મણો નવે ચ તિલે નવઞ્ચ મધું કોલમ્બેહિ ચ ઘટેહિ ચ આરામં હરાપેત્વા યેન ભગવા તેનુપસઙ્કમિ, ઉપસઙ્કમિત્વા એકમન્તં અટ્ઠાસિ. એકમન્તં ઠિતો ખો સો બ્રાહ્મણો ભગવન્તં એતદવોચ – ‘‘યેસં ખો મયા, ભો ગોતમ, અત્થાય બુદ્ધપ્પમુખો ભિક્ખુસઙ્ઘો નિમન્તિતો, ‘નવે ચ તિલે નવઞ્ચ મધું દસ્સામી’તિ, તે મયા પમુટ્ઠા દાતું. પટિગ્ગણ્હાતુ મે ભવં ગોતમો નવે ચ તિલે નવઞ્ચ મધુ’’ન્તિ. તેન હિ, બ્રાહ્મણ, ભિક્ખૂનં દેહીતિ . તેન ખો પન સમયેન ભિક્ખૂ દુબ્ભિક્ખે અપ્પમત્તકેપિ પવારેન્તિ, પટિસઙ્ખાપિ પટિક્ખિપન્તિ, સબ્બો ચ સઙ્ઘો પવારિતો હોતિ. ભિક્ખૂ કુક્કુચ્ચાયન્તા ન પટિગ્ગણ્હન્તિ. પટિગ્ગણ્હથ, ભિક્ખવે, પરિભુઞ્જથ. અનુજાનામિ, ભિક્ખવે, તતો નીહટં ભુત્તાવિના પવારિતેન અનતિરિત્તં પરિભુઞ્જિતુન્તિ.
Atha kho tassa brāhmaṇassa acirapakkantassa bhagavato etadahosi – ‘‘yesaṃ kho mayā atthāya buddhappamukho bhikkhusaṅgho nimantito, ‘nave ca tile navañca madhuṃ dassāmī’ti , te mayā pamuṭṭhā dātuṃ. Yaṃnūnāhaṃ nave ca tile navañca madhuṃ kolambehi ca ghaṭehi ca ārāmaṃ harāpeyya’’nti. Atha kho so brāhmaṇo nave ca tile navañca madhuṃ kolambehi ca ghaṭehi ca ārāmaṃ harāpetvā yena bhagavā tenupasaṅkami, upasaṅkamitvā ekamantaṃ aṭṭhāsi. Ekamantaṃ ṭhito kho so brāhmaṇo bhagavantaṃ etadavoca – ‘‘yesaṃ kho mayā, bho gotama, atthāya buddhappamukho bhikkhusaṅgho nimantito, ‘nave ca tile navañca madhuṃ dassāmī’ti, te mayā pamuṭṭhā dātuṃ. Paṭiggaṇhātu me bhavaṃ gotamo nave ca tile navañca madhu’’nti. Tena hi, brāhmaṇa, bhikkhūnaṃ dehīti . Tena kho pana samayena bhikkhū dubbhikkhe appamattakepi pavārenti, paṭisaṅkhāpi paṭikkhipanti, sabbo ca saṅgho pavārito hoti. Bhikkhū kukkuccāyantā na paṭiggaṇhanti. Paṭiggaṇhatha, bhikkhave, paribhuñjatha. Anujānāmi, bhikkhave, tato nīhaṭaṃ bhuttāvinā pavāritena anatirittaṃ paribhuñjitunti.
ઉગ્ગહિતપટિગ્ગહણા નિટ્ઠિતા.
Uggahitapaṭiggahaṇā niṭṭhitā.
Related texts:
અટ્ઠકથા • Aṭṭhakathā / વિનયપિટક (અટ્ઠકથા) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / મહાવગ્ગ-અટ્ઠકથા • Mahāvagga-aṭṭhakathā / ગુળાદિઅનુજાનનકથા • Guḷādianujānanakathā
ટીકા • Tīkā / વિનયપિટક (ટીકા) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / સારત્થદીપની-ટીકા • Sāratthadīpanī-ṭīkā / ગુળાદિઅનુજાનનકથાવણ્ણના • Guḷādianujānanakathāvaṇṇanā
ટીકા • Tīkā / વિનયપિટક (ટીકા) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / વજિરબુદ્ધિ-ટીકા • Vajirabuddhi-ṭīkā / ગુળાદિઅનુજાનનકથાવણ્ણના • Guḷādianujānanakathāvaṇṇanā
ટીકા • Tīkā / વિનયપિટક (ટીકા) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / વિમતિવિનોદની-ટીકા • Vimativinodanī-ṭīkā / ગુળાદિઅનુજાનનકથાવણ્ણના • Guḷādianujānanakathāvaṇṇanā
ટીકા • Tīkā / વિનયપિટક (ટીકા) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / પાચિત્યાદિયોજનાપાળિ • Pācityādiyojanāpāḷi / ૧૬૩. ગુળાદિઅનુજાનનકથા • 163. Guḷādianujānanakathā